|
2004
|
|
|
Behin baina, aita abiatu bai,
|
baina
sekula ez zen itzuli. Eskolatik bueltatu eta ama eta izeba Sagrario aurkitu nituen nire zain.
|
|
|
–Eternidadea hemen egotea da, berorren sermoi batean, guztiok baitakigu halakoetan berori noiz hasten den,
|
baina
sekula ez noiz bukatzen...!
|
|
2008
|
|
|
–Huts egin dezake erregeak, huts egin dezake erreginak?
|
baina
sekula ez erregetzak, Nazario!??, halako eran, non, Mateoren irakatsien eskutik, Nazario ere, karlismoa eta bere bizitzako ametsa, inoiz fabrika bateko jabe izatekoa, mundu kontrajarrien adierazgarriak ziren, antza, alfontsinoa egin baitzen; urrats hura emateko, egia esan, Nazariok, gizakiak ezinbesteko aldagai psikologikoa du iragan afektiboa, kanpora noiznahi egin dezakeena?
|
|
|
Bere kolpea saihesteko prest ikusi ninduelarik, gelditu egin zen bera ere; eta halaxe pasa ziren une batzuk, berak keinua egin eta nik hari zegokion mugimendua. Bazuen antzik etxean, Muino Beltz Itsasarteko harkaitz inguruetan, hain sarritan jolastu izan nuen jokoarekin;
|
baina
sekula ez nuen eduki, zaudete horretaz ziur, bihotza gisa hartan taupadaka. Hala eta guztiz, diodan bezala, ume jolasa zen, eta neuk ere zer edo zer egin nezakeela pentsatu nuen, izterra zaurituta zeukan marinel urtetsu haren kontra.
|
|
|
Negozioetarako, gainera, beti da lagungarri egonkortasun sozial gutxieneko bat, fabrikak eta eraikitzeko borondatea eta lana baitira beharrezko, fusilak eta kanoiak bazter utzita"; eta nola, halere, Nazariok bere objekzioa egin baitzion, borbondarrek ongi irabazitako gonazale fama zutelako, Mateok esaldi biribil batean kendu zizkion dudak: " Huts egin dezake erregeak, huts egin dezake erreginak...
|
baina
sekula ez erregetzak, Nazario!" –, halako eran, non, Mateoren irakatsien eskutik, Nazario ere –karlismoa eta bere bizitzako ametsa, inoiz fabrika bateko jabe izatekoa, mundu kontrajarrien adierazgarriak ziren, antza– alfontsinoa egin baitzen; urrats hura emateko, egia esan, Nazariok –gizakiak ezinbesteko aldagai psikologikoa du iragan afektiboa, kanpora noiznahi egin deza... " Ni karlista, eta hi alfontsinoa...?
|
|
2009
|
|
|
Nire aitarena zen eta gordeta izan du beti. Nik argazkiak ikusi izan ditut,
|
baina
sekula ez diot galdetu ea non zeukan. Pentsatzen nuen aspaldi desagertua izango zela.
|
|
|
36an, espetxean galdetu zutenean, erran zieten aske utzi zutela. Gero, zurrumurruak entzun zituzten Ezpeleta herriaren aldean fusilatu zutela,
|
baina
sekula ez zuten jakin non lurperatu zuten. Mercedesek galdetu dit ea nik ba al nekien zer edo zer, baina ezin lagundu.
|
|
2010
|
|
|
Hala, bada, Schultz agurgarria Heinrich kontsolatzen ahalegintzen zen: hau Jainkoak bidali dizun proba gogorra da; jakizu, hala ere, Jainkoak estutu egiten duela,
|
baina
sekula ez itotzen. Heinrichek, ordea, beti zuen galdera bera ezpainetan:
|
|
|
Hala, bada, Schultz agurgarria Heinrich kontsolatzen ahalegintzen zen: hau Jainkoak bidali dizun proba gogorra da; jakizu, hala ere, Jainkoak estutu egiten duela,
|
baina
sekula ez itotzen. Heinrichek, ordea, beti zuen galdera bera ezpainetan:
|
|
2011
|
|
|
–Hala ere, ni abila nauk katamotzak otzantzen, Onofre, eta nahi baduk??. Onofrek behin baino gehiagotan jipoitu izan zian Anastasia,
|
baina
sekula ez bortxatu, Anastasiaren beraren lekukotzari kasu egiten badiogu. Horregatik, buruzagi falangistaren proposamenaren aitzinean, nora ezean bezala sentitu zuan?
|
|
|
hots, erabilitako hizkuntzak definitzen du literatura bat. Horrek esan nahi du Katalunian gazteleraz idazten duten idazleak Kataluniako idazleak direla,
|
baina
sekula ez idazle katalanak. Horretan datza aldea?.
|
|
|
Negozioa abiatuta, amonarekin ezkondu eta pisu bat erosi zuten. Amona 96an hil zen,
|
baina
sekula ez zuen diru haren berririk izan.
|
|
2012
|
|
|
Argitaletxean lan egin dudan urte guztietan nire familiako inork ez dit ezer galdetu lanari buruz, argitaratzen ditugun liburuei buruz, ezta nik idatzitakoei buruz ere. Editore lanak egitearekin batera, umeentzako ipuinak idazten nituen garai batean eta gauez irakurtzen nizkien seme alabei,
|
baina
sekula ez nien esaten nireak zirenik. Ez dakit zergatik, ipuinak benetako ipuinak zirela sinistarazi nahian agian, eta ez euren amak asmatutako zerbait.
|
|
|
Eta gau hartan, gau zoro hartan, larrua sekula aurretik ez bezala jo bitartean, nire bular biluziak hartu zituen bi eskuekin, eta, azukrezko madaritxuak deitu ondoren, betaurrekoak kendu, ohe azpira bota, eta nire titiburuak miazkatzen hasi zen. Ez du sekula berriro egin, eskuekin laztandu bai,
|
baina
sekula ez dizkit berriro bularrak mingainarekin miazkatu, eta ez du berriro errepikatu azukrezko madariena. Esku zuriak ditu, bigunak, funtzionario baten eskuak.
|
|
|
Lau zaldi dauzkat: bat niretzat eta hiru lagunentzat, aspergarria baita mendietan gora eta behera bakarrik ibiltzea; haiek atsegin handiz hartzen dituzte nire zaldiak,
|
baina
sekula ez dira nirekin etortzen. Arratsaldeko seiak ziren gogoratu dudanean bazkaltzeko ordua zela; zaldia ahiturik zegoen; Piatigorsketik alemaniarren koloniara daraman bidera irten naiz.
|
|
|
Nahikoa burutsua da: haren epigramak barregarriak izan ohi dira,
|
baina
sekula ez doiak eta mingarriak: ez du inor hitzez hilko; ez ditu ezagutzen ez gizakiak ez hauen argaluneak, bizitza osoan bere buruaz soilik arduratu da eta.
|
|
|
poeta da beti egintzetan eta maiz esanetan, nahiz eta bizialdi osoan bi bertso ere ez duen idatzi. Gizakiaren bihotzean diren soka bizi guztiak ikertu ditu, gorpu bateko zaintxuriak ikertzen diren bezalaxe,
|
baina
sekula ez du bere ezagupenez baliatzen jakin; horrela, batzuetan, anatomistarik bikainenak ez daki sukarra sendatzen! Wernerrek, bere gaixoen lepotik trufa egin ohi du isil ostuka; baina, behin, ikusi nuen nola negar egiten zuen hilzorian zegoen soldadu baten gainean...
|
|
2013
|
|
|
jakin ezak ezinbestekoa dela pattar pixka bat, larrua ongi jotzeko. Nik whiskia hartzen diat,
|
baina
sekula ez hiru kopa baino gehiago, pitilina odoloste bigun bat lez geratzea gura ez baduk, gero, garagardo pitxerra zeruraino jasotzen zuela, esan zuen?:
|
|
|
–Nik zurekin egin gura dut lana,
|
baina
sekula ez didazu jaramonik egiten. Nik arre egitea eskatzen dizut, negozioa gizentzeko, eta zuk beti so!
|
|
|
Francoren heriotzaren ondorengo aldaketek aldi laburrerako hustu zituzten Espainiako espetxeak,
|
baina
sekula ez ziren sorterrira itzuli iheslari politiko guztiak. Are gehiago, Espainiako presondegiak betez joan arau, gero eta gehiago ziren Ipar Euskal Herriko karrikak Hegoaldeko ahoskeraz betetzen zituzten iheslariak.
|
|
|
jakin ezak ezinbestekoa dela pattar pixka bat, larrua ongi jotzeko. Nik whiskia hartzen diat,
|
baina
sekula ez hiru kopa baino gehiago... pitilina odoloste bigun bat lez geratzea gura ez baduk –gero, garagardo pitxerra zeruraino jasotzen zuela, esan zuen–: Topa bizitzari, Pedro!
|
|
|
–Nik zurekin egin gura dut lana,
|
baina
sekula ez didazu jaramonik egiten. Nik arre egitea eskatzen dizut, negozioa gizentzeko, eta zuk beti so!
|
|
2014
|
|
|
bi urte eta erdi neramatzan Mikelekin bizitzen eta ondo nekien bere familiari buruzko galderei ihardesteko monosilaboak baizik ez zituela erabiltzen, kasurik onenean. Hura zen, bestalde, Euskal Herrira elkarrekin egiten genuen lehenengo bidaia; ni, jakina, itzulia nintzen noizean behin, gabonetan eta udako oporretan,
|
baina
sekula ez nuen lortu Mikel Getxora eramatea, nire gurasoenera, ezta, esan gabe doa, Mikel bere jaioterrira laguntzea ere: nik dakidala, itzultzen zen aurreneko aldia zuen, bi urte eta erdi horietan bederen.
|
|
|
92 Iturri fidagarri bat sinesgarria izan liteke,
|
baina
sekula ez da izango edangarria.
|
|
|
Vasili Fedor heroi baten irudira aritu zen. Haren izena behin eta berriz goraipatu zuten,
|
baina
sekula ez zuen ez mesederik ez abantailarik eskatu, eta, Irkutskeko erbesteratuek soldadu sail berezia osatzea pentsatu zutenean, hark ez zekien bera buru izendatzeko asmoa zutela.
|
|
2015
|
|
|
Pelixek konpondu behar zuen, beti esaten zuen egin behar zuela eta egin behar zuela,
|
baina
sekula ez zeukan astirik: batzuetan kiwiak erosi behar zituelako, frontoi oso bat betetzeko beste; beste batzuetan pinguinoak orraztu behar zituelako?
|
|
|
Edonola ere, hobe izango da isilik egotea. Bai, ibili gabe utzi ditu bide batzuk, bide asko, isiltasunak hori dauka;
|
baina
sekula ez da bereziki abenturazalea izan, eta ez zaio gogaikarri egiten arauak betetzea, ez zaio inoiz egin. Gizon zuzena da.
|
|
|
Oharrak shock izugarria eragin zion. Gizonak bazekien tabakoa txarra zela,
|
baina
sekula ez zuen pentsatu hainbesterako izango zenik. Estankotik irten eta, guztiz izuturik, aurkitu zuen lehen zaborrontzian bota zuen paketea.
|
|
|
Hala, bada, on da behingoz argitzea orgasmoa izan litekeela (eta, gainera, guztiz komenigarria dela halaxe izan dadin) pleonasmoa,
|
baina
sekula ez alderantziz.
|
|
|
Ur eta fruitu jaso berrien oasi bat zen, paradisu urdin garden bat, bakezko atsedenlekua. Egun batez, makina tzarrak eta gizonak eta garabiak heldu ziren, eta irudikeria haren gainean, harriz harri eta arbolaz arbola, beste bat eraiki zuten, haren berdin berdina, akaso jatorrizkoa baino ederragoa ere bai,
|
baina
sekula ez hain betegina eta hain amestua.
|
|
|
Gustavo, zurekin korritu dut Messarako lautada,
|
baina
sekula ez Arabako lautada. Mojaveko desertuan sartu ginen aire girotua izorratua zuen auto alokatu batekin, baina ez gara inoiz ausartu Bardean sartzera.
|
|
|
Teilatuen gainetik hegan zebiltzan usoei jarraitu zien begiekin. Bai, kontu anitzez hitz egin zuen ofizial haiekin,
|
baina
sekula ez zuten gako hitza aipatu.
|
|
|
Androideei enpatiarik ez dutela aurpegiratzen zaie, eta enpatia da hemen ustezko benetako gizakiarengandik bereizten duen irizpidea. Androideak intelektualki gizakiak baino hobeak izan litezke,
|
baina
sekula ez dute enpatiarik izango. Beraz, Dickek sentimenaren irizpidea arrazoimenaren aurretik kokatzen du gizatasuna aztertzerakoan.
|
|
|
Leku publiko bat ezin dela horrela, bat batean, abisatu gabe itxi, ez dagoela horretarako eskubiderik, erreklamazio liburua, ez dakit zer eta badakit zer. Jabetua zegoen uda guztia lanean igaro ondoren geratzen zitzaion energia baikor apurra zurrupatzen ziola gizon honek,
|
baina
sekula ez zuen pentsatuko hain desatsegina izan zitekeenik. Eta esker txarrekoa.
|
|
|
Behin baino gehiagotan aritu izan naiz asmatzen zein ote litzatekeen eurenganako mendeku egokia,
|
baina
sekula ez zait aski begitandu nire irudimenak irudikatua: egiten diguten kalte guztia itzultzerik ez dago.
|
|
|
Espero duzunaren aurka, ziega batera eraman zaituzte; zortzigarrena, komunetik hurbil. Aurretik ere baduzu bakartzeko erabiltzen dituzten zokoen berri,
|
baina
sekula ez zaizu hain txikia egokitu; bi metro luze eta metro eta erdi zabal gutxi gorabehera. Estua izanagatik, sekulako goiera dauka, eta itogarria egin zaizu.
|
|
|
Espainiako Alderdi Komunistaren inguruan, harremanik estuena Langileen Alderdiarekin zuen, eta baita ORT Organizacion Revolucionaria de Trabajadores ekin ere. Filosofia marxistaren jarraitzaile, lanaren indarra defendatzen zuen,
|
baina
sekula ez zuen lanik egin fabrika batean. Makinaren zerbitzura sufritutako lanak langile guztiak berdintzen zituen, bertako nahiz etorkin izan.
|
|
|
kazeta bat euskaraz (edo nagusiki euskaraz) idatzita badago, hori euskal prentsa da. Gainerakoa, prentsa elebiduntzat, edo (izendapena gehiago zehaztu gura bada) Euskal Herrian eginiko prentsa elebidun abertzaletzat har dezakegu,
|
baina
sekula ez euskal prentsatzat.
|
|
2016
|
|
|
–noski, gai horrek betitik ene interesa piztu du, baita ere plater hegaldarien istorioak,
|
baina
sekulan ez nuke pentsatuko neronek batto ikus ahal izatea.
|
|
|
magistratua zuen aita; gurea, berriz, etxe propiorik ere ez zeukan etxezaina. Politak ginen,
|
baina
sekula ez genuen izango haien talde sozialeko nesken klaserik, sekula ez genuen ikasiko haiek bezala jarduten.
|
|
|
Baina ezin genuen susmatu sasikume horrek bere biloba gaixoa hilko zuela. Bagenekien burutik zegoela,
|
baina
sekula ez genuen pentsatu horrelakorik eginen zuenik. Izugarria izan zen.
|
|
|
–Are gehiago lagunduko nion,
|
baina
sekula ez dit dirurik onartu. Neure buruari galdetzen diot zer egin nuen gaizki, non okertu nintzen.
|
|
2017
|
|
|
autoreok, adibidez, ez dituzte beren pribilegioen iturriak aipatzen eta ez dute esaten herrialde patriarkal gutxi asko aberatsetan jaio direla, eurek hautatu gabe, eta familia gehienbat zuri eta klase ertain edo altukoetan jaio direla, eurek hautatu gabe, eta ez dute esaten kontingentzia horiek sekulako esanahi politikoa daukatela eta hainbat ondorio moral kontingente dakartzatela, hala nola autoreen euren pribilegio kontingente guzti horiek ahalbidetzen dutela euren ahotsa publikoa izatea eta globalki argitaratua. Hautatu gabeko pribilegio horiexei esker hitz egiten dute pentsalari horiek nazionalismoari, sozialismoari eta totalitarismoari buruz,
|
baina
sekula ez patriarkatu kapitalistari edo kapitalismo arrazistari buruz, izan ere, gauza horiek emakumeei, beltzei, pobreei, siriarrei, ijitoei eta kurduei eragiten baitiete eta ezaugarri partikularrak baitira, ez dira demokrazia globala oztopatzen duten arazo unibertsalak. Horregatik argitaratzen dituzte AEBetako nazioarteko politikari buruzko liburuak Globalizazioari buruzko bilduman, eta Kataluniako nazioarteko politikari buruzkoak, berriz, Nazionalismo bilduman, eta horregatik kaleratzen dira emakumeen menderakuntzari buruzko artikuluak aldizkari feministetan, ez demokratizazioa lantzen duten horietan, zeinetan gizon zurien arazoak ditugun irakurgai.
|
|
|
Gurekin etortzen zen. 16 edo 17 urte genituen, ignorante totalak ginen, ez oraingo gazteak bezala,
|
baina
sekula ez genuen ezer ere sentitu. Normal.
|
|
|
Bazkaltzera etxera joatean eta bazkalondoan itzultzean hara sartzen zen, beste horrenbeste gauean etxerakoan eta goizean lanerakoan. Batzuetan huts egiten zuen
|
baina
sekula ez goizean. Gosaldutako arto pikortua eta saltsa bere efektoa egiten hasten zitzaizkionean etxetik urrun samar izaten zen eta estu eta larri sartzen zen komunera, zera!
|
|
|
Mutu geratu zen Beire. Babarena bezalako munduak liburuetan eta telesailetan soilik ikusi izan zituen,
|
baina
sekula ez zuen imajinatu ere egingo noizbait aurrez aurre izango zuenik horrelako pertsona bat. Horrelako pertsona bat?
|
|
|
–Lanean beste bat daukat,
|
baina
sekula ez dut hona ekartzen. Erantzun behingoz, joder.
|
|
|
Asiainek entzuna zuen haren emaztea minbiziak jota zegoela,
|
baina
sekula ez zion galdetu berataz. Sentikortasun falta hark gaizki sentiarazten zuen Arzozekin egoten zenean.
|
|
2018
|
|
|
–Aditua dut liburu serioetan biltzen direla pasarte lizunenak,
|
baina
sekula ez dut adorerik izan deus begiratzeko. Tira, Stevens jauna, uztazu ikusten zer ari zaren irakurtzen, mesedez.
|
|
|
Barre egiten zuen hark ere tarteka,
|
baina
sekula ez guk bezainbeste. Dena ahazten zait, ahaztu egiten zait hori esatea, neba gazteena eta biok haur algarazaleak ginela, arnasa galtzeraino egiten genuela barre, bizia galtzeraino.
|
|
2019
|
|
|
Dagoeneko ohituta zaude Jauregiren txantxa doinu horretara,
|
baina
sekula ez zaizu gustatu. Hasieran ezin zenuen jasan.
|
|
|
Aldi berean harroa eta arranguratsua da emakume etengabe jeloskorra, baina askotan ez du inolako arrazoirik jeloskor egoteko: Juliette Drouetek susmoaren osin guztiak ezagutu zituen Hugori hurbiltzen zitzaizkion emakume guztiak zirela-eta,
|
baina
sekula ez zitzaion bururatu Léonie Biarden beldur izatea, eta huraxe izan zen Hugoren maitalea zortzi urtean. Ziurtasun faltaz, emakume oro da aurkari bat, arrisku bat.
|
|
|
Miriamek ere gizon izan nahi luke, eta gorroto ditu gizonak; ez du bere burua onartzen bere orokortasunean;, nabarmendu? egin nahi du; beraz, biziaren emari handiak ez du zeharkatzen; sorgin baten edo apaizeme baten antza izan dezake,
|
baina
sekula ez bakante batena; gauzek hunki dezaten, bere ariman birsortu behar ditu aurretik, balio erlijiosoa emanez: kar horrek berak apartatzen du bizitik; poetikoa da, mistikoa da, egokitu gabea.
|
|
|
–Haren ahalegin neurrigabea bere baitan ixten zen berriz[...] Miriam ez zen zarpaila, eta, hala ere, ez zuen behin ere egiten komeni zen mugimendua?. Barne pozak nahi ditu, eta errealitateak beldur ematen dio; sexualitateak beldur ematen dio; Paulekin oheratzen denean, bazter batean du bihotza, izu halako batean; kontzientzia da beti,
|
baina
sekula ez bizitza: ez da kide bat, ez du onartzen maitalearekin bat bat izatea; bere baitan xurgatu nahi du maitalea.
|
|
|
Belaunen gainean jarri, eta hatza sartu zion aluan. Neskatoa izugarri larritu zen,
|
baina
sekula ez zen ausartu horretaz hitz egitera. Bolada batez, beldur handia izan zion sexuala den guztiari.
|
|
|
Jakina, mutil nerabeak ere amets egiten du emakumearekin, eta hura desiratzen du,
|
baina
sekula ez zaio bihurtuko bere bizitzaren osagai bat baino: emakumea ez da mutilaren destinoaren funtsa; neskatoak, berriz, haurtzaroaren ondoren, betetasuna eta ihesbidea espero du gizasemearengandik, bai emakume gisa bere burua mamitu nahi badu, eta bai bere feminitatearen mugak gainditu nahi baditu; gizonak Pertseoren, San Jurgiren begitarte zoragarria du; askatzailea da, aberatsa eta boteretsua ere bai; zorionaren giltza du, eta Printze Urdina da.
|
|
|
Jakin genuen lankide ezkondu bat maiz joan zitzaiola bisitan gaixoaldian, gizonezkoa bera, eta hasieran zoriontsu hartu zuela, baina berehalaxe haluzinazioak izan zituela, eta bere burua hiltzen saiatu zela. Sendaturik dago,
|
baina
sekula ez dio utzi gizon bakar bati ere hurbiltzen, eta uko egin dio ezkontzeko eskaera serio bati?.
|
|
|
Makur horrek eragin handia du nartzisistaren jarduera guztietan. Tentagarriak irudituko zaizkio loriara eraman dezaketen bide guztiak,
|
baina
sekula ez da dudarik gabe abiatuko bide horietatik. Margolaritza, eskultura, literatura, hain zuzen, zorrotz ikastea eta bakarlanean aritzea eskatzen duten diziplina batzuk dira; emakume asko ahalegintzen dira horretan, baina segituan amore ematen dute baldin eta sortzeko grina positibo batek bultzatzen ez baditu; aurrera segitzen dutenetako askok, gainera, lanean aritzera, jostatzen?
|
|
|
Enperadorearen gelari nagusi Palffy baroiak, elizkoiegia baitzen birao egiteko, haserrealdietarako morroi bat omen zeukan hartuta, inon diren maldiziorik gaiztoenak bota zitzan bere ordez. Mundu guztiak ei zekien nola engainatzen zuen Espainiako enbaxadore On Baltasar Zuñigak bere emazte eder eta gaztea, astero emakume desberdin batekin,
|
baina
sekula ez Maria izena zuen inorekin, hori Ama Birjinari laido egitea baitzen, zioenez. Eta bazirela gortean bi jaun jakintsu, bata Martin Ruhland, perpetuum mobilearen sortzailea, eta bestea Di Giorgio italiarra, ispilu paraboliko handien taillatzailea, zeinak beti sesioan baitzebiltzan; izan ere, biei hala biei buruan sartu zitzaien besteak ordain hobea jasotzen zuela zerbitzuen truke, eta gurutzatzen zirenean ohorezko titulu gehiago jartzen zioten elkarri alemanaren eta italieraren alfabetoek biek batera dituzten letrak baino:
|
|
|
Euskaraz badakite, edo ulertzen dute behintzat. Entzuna dute badirela oraindik urrun samar euskaraz mintzatzen diren azken aborigen batzuk,
|
baina
sekula ez dira egon horrelako batekin. Beraientzat euskara eskolan bakarrik entzuten den hizkuntza katramilatsu eta dekoratiboa da.
|
|
|
Erdaraz badakite, edo ulertzen dute behintzat. Entzuna dute badirela oraindik erdaraz bakarrik mintzatzen diren azken estralurtar batzuk,
|
baina
sekula ez dira egon horrelako batekin. Beraientzat erdara eskolan bakarrik entzuten den hizkuntza urrun eta konplikatua da.
|
|
2020
|
|
|
" Natura babestea ez da gastu bat, inbertsiorik errentagarriena baizik. Osasun tresneria garrantzitsua da, eta horretan ere inbertitu behar da,
|
baina
sekula ez dugu nahiko babes izango datozen pandemiei aurre egiteko. Haatik, datozen epidemien arriskua apaltzea da egin dezakegun aurrerapen nagusia.
|
|
|
Ezetz. Modu lausoan gogoratzen zuela bazterrak aztoratu zituen istorio hura,
|
baina
sekula ez zuela harremanik izan harekin. Gurasoekin, agian?
|
|
|
Denek zioten pistola zeramala soinean. Berak ez zioen ezer,
|
baina
sekula ez zuen jaka eranzten, ezta udan ere. Mutil zintzoa zela A.G.R., zorte txarra izan zuela.
|
|
|
" Hemen oso enbenenatua egon da asuntua, oso, eta nik segitu badut izan da burugogorra naizelako, baina egon naiz gaizki begiratua, toki guztietatik kanpo... Gero, badira urte batzuk gauzak baretu direla,
|
baina
sekula ez dut jakin nondik zetorren zera hori, kontrakotasun hori... Gaur da eguna oraindik ez dakidana nondik sortu zen kontsigna hori, baina bai dut gogoan milien zuzendaritzako ahaide horri behin baino gehiagotan entzun diodana, haiei min handia egin ziela asuntu honek...".
|
|
|
Bitartean, jada behar ez zituzten eltze, plater, edalontzi eta kopak garbitzen zituzten Josefinak eta bertze bi neskatoek,
|
baina
sekula ez zen bukatzen harraskako zeramika eta kristal mendia; hori iruditzen zitzaien, behinik behin. Okerrena plazako musikatik hain hurbil egon eta ezin deus ikusi ez gozatua zen.
|
|
|
Gurasoek, gainera, oraindik ez diote deus argi erran edo deus guti, hilabeteak diren arren ez direla elkarrekin bizi. Amatxi ergela balitz bezala jokatzen dute eta ia astero Manttanbaitara joaten segitzen dute biek,
|
baina
sekula ez elkarrekin: aita bere ama ikustera eta ama mendiko lasaitasunaz gozatzera, hondartzak aspertzen duenean.
|
|
|
Manttanbaitan ere egokitu izan zitzaion garbitzea,
|
baina
sekula ez horrenbertze. Baserriek eta etxe zaharrek duten zera hori:
|
|
2021
|
|
|
Bero handia egiten zuen han: giroa, jendea, mugimendua...
|
baina
sekula ez dut une haietan sentitutako hotzik sentitu. Hobe berarekin hitz egiten baduzu.
|
|
|
Hotz hotzean pentsatzen jarrita, ordea," Hobe ez". Askotan sikatu ditu semearen malkoak,
|
baina
sekula ez dute elkarrekin negar egin. Eta hori beharrezkoa du minaren beldur denak, minaren hitzorduetara garaiz eta arretatsu iristea.
|
|
|
–Zentzugabeko hamaika kalapita antolatu didazu, umekeriak beti;
|
baina
sekula ez didazu zintzo hitz egin.
|
|
2022
|
|
|
papera, larru zaharra, tabako gozoa... fantasia kontzentratuaren lurrina. Harrezkeroztik, milaka liburu pasatu dira nire eskuetatik,
|
baina
sekula ez dut Itzagako gailurreko zirrara hura berriz sentitu.
|
|
|
–Sugestioa indartsua da, ez dauden gauzak ikusarazten dizkigu –Garnier andreak hasperen egin zuen– Bizitza osoa eman dut naturaz gaindiko fenomenoen existentziari buruz zalantzan. Batzuetan gauza harrigarriak gertatu zaizkit,
|
baina
sekula ez dut jakin kointzidentziak ala irudipenak ote ziren... Eta atzo, bat batean, fenomeno horietako bat egiaztatzeko aukera suertatu zitzaidan!
|
|
|
Ezin bigarren solairura jaitsi, atea jo eta Nazario hari galdetu Irla misteriotsua berea al zen: gure eskailerako auzokide guztiak ezagutzen nituen,
|
baina
sekula ez nuen Nazario hura ikusi. Egia erran, ez nuen oroitzen inor bigarren solairura sartzen edo handik ateratzen.
|
|
|
Geroztik, zinemara joan naizen guztietan nire laguna bilatzen dut pantailan,
|
baina
sekula ez dut berriz ikusi. 80ko hamarkadan bideo klubak zabaltzen hasi zirenean, saiatu nintzen pelikula hura aurkitzen.
|
|
|
–Negarrari eman nion, lehenago inoiz ez bezala. Eta bizitzan ez ditut malko gutxi isuri,
|
baina
sekula ez egun hartakoak bezain mingotsak.
|
|
|
Aspaldi zuen ez nintzela Donapaleura itzultzen. Irantzuren presentzian bazkaltzen nuen batzuetan,
|
baina
sekula ez berarekin.
|
|
|
Beraren eta Aritzen mezu bitarteko komunikazioak beti bezain joria eta suharra izaten jarraitzen zuen; Elena batzuetan harritzen zen makina ergel horren bitartez bidaltzera ausartzen zen gauzekin: halakoei buruz irakurri edo seme alaben bitartez jakin, bai,
|
baina
sekula ez zukeen usteko bera egitera iritsiko zenik. Baina, hala eta guztiz ere, ez zuen lortzen mutilarekin hitzordu bat finkatzea, arazo batengatik edo besteagatik; Elena ohartzen zen eragozpenak jartzen zituena, batzuetan, bera zela –agenda konplikatua zuen–, baina sinetsita zegoen desenkontruen erantzukizun nagusia Aritzena zela, hari inolako errietarik botatzeko bulkada ahal zuen bezala ekidin arren.
|
|
2023
|
|
|
Eta ez bakarrik sudurluzez, Basajaun herrixkan azaldu zen antzinako arbasoetako lehenengoa baitzen, hamarnaka urtetan; inor ez zen akordatzen azkenekoz jentil edo numen bat bertan azaldu izanaz. Maddi sorginak eta Kottek ezagutzen zituzten, noski,
|
baina
sekula ez ziren ibili Portutxon bertan mundu guztiaren bistan.
|
|
|
Vanessak zazpi eginahalak egin zituen Hubert Vermandoisen hobia ireki eta DNA probak egiteko,
|
baina
sekula ez zuen baimenik erdietsi. Eñauten artikuluei esker, gauzak mugitzen hasi ziren.
|
|
|
Historialaria den heinean, heriotzaren marrak ikaratzen du: jakin dezake zer gertatu zen bera sortu baino lehen;
|
baina
sekula ez du jakinen zer gertatuko den hil ondoren...
|
|
|
Baina inguruan zebilenean laguntzeko prest beti. Agian egunak zeramatzan ezer berorik jan gabe,
|
baina
sekula ez zizun horrelakorik aipatzen. Begietara begiratu eta bazekien nola nengoen.
|
|
|
Hori ere bada gure garaiaren ezaugarria, bi hariak lotuta ondoriozta daitekeena: edo zenbakietan edo irudietan adieraziko da zerbaiten azken egia,
|
baina
sekula ez hitzen bitartez. Prestigioa galdu dute.
|
|
|
Zeruarena beste metafora eder bat da, hodeien seme alabei ezin izango baitiete inoiz kendu zeruak sinbolizatzen duena: lurra, itsasoa eta zerua kenduko dizkiete,
|
baina
sekula ez askatasuna.
|
|
|
Aurrerago ere, liburuan zehar etengabe alderatzen ditu emakumeak eta beltzak,
|
baina
sekula ez dute bat egiten kategoria bakar batean; esate baterako," emakume beltz" kategorian. Atal batean, feminismoaren aurkako jarrerarekin alderatzen du Beauvoirrek beltzen aurkako arrazakeria; berak dioenez, feminismoaren aurkariek estatus" desberdina baina parekidea" eskaintzen diote emakumeari, Jim Crow legeek beltzei muturreko diskriminazio moduak eskaintzen dizkieten era berean.
|
|
|
Oraingo eta orduko feminista zuri gehienek bezala, asmo onekin zuritu zuen Millettek bozeramaile gisa hartu zuen rol okerra. Lagundu nahi zuen,
|
baina
sekula ez zen gai izan galdera honi erantzuteko: " Nola laguntzen duzu?
|
|
|
Neskatoa estatubatuarra balitz, inongo aldizkarik ez luke halakorik argitaratuko. Addarioren Of Love & War argazki liburua (2018) aipatzen delarik, hark gerra eremu batean sartzeagatik agertu zuen ausardiari ematen zaio garrantzia, eta sekula ez da aipatzen AEBk eta haren aliatuek inposaturiko gerra jasaten ari diren herritarren heroitasuna.110 Addariok azaldu zuen emakumeen espazioetara sartzeak asko lagundu ziola bere erreportajean, are bere amatasun esperientziak ere;
|
baina
sekula ez du onartu edo zalantzan jarri nolako oportunismoz erabiltzen zuen berak" ahizpatasun" hura, edo nola zuritasuna eta estatubatuartasuna funtsezkoak izan zitzaizkion lanerako, edo zer botere zeukan berak mundu zuri mendebaldarrean afganiar emakumeen bizitzaren zer atal" erakutsi" erabakitzeko orduan.
|