|
2007
|
|
|
Horretarako, Herri Defendatzaileak Administrazioaren jarduna gainbegiratu ahal izango du, Gorte Nagusiei kontu arrazoiak emanez. Argi dago Herri Defendatzaileak egindako eginkizunak garrantzitsuak direla,
|
baina
oinarrizko eskubideak babesten dituzten beste erakunde batzuekin gertatzen den bezala, defizit handia ikusten da: horren eskumenak ez dira betearazleak, ezin baititu hartu administrazio publikoei jokabide zehatzak ezartzen dizkieten neurriak; horren ordez, pertsuasio eskumenak ditu, bai zuzenean, ukitutako erakundeen aurrean, euren jardunak alda ditzaten, bai zeharka, jardun horiek salatuz, Gorte Nagusiei egindako txostenen bidez.
|
|
|
32 artikulua Lehen kapituluaren bigarren atalean jarri da, eta horrek orain arte aztertu ditugun eskubideek baino berme ahulagoa duela esan nahi du. Ildo horretatik, zenbait egilek adierazi dute zalantzarik gabe konstituzio eskubide bat dela,
|
baina
oinarrizko eskubidearen izaera eztabaidatzeko modukoa dela.
|
|
|
lehenengo eta behin, sortze edo ekoizpen artistiko eta literarioaren esparruan; horren barruan, genero guztietako sortze lana, edozein komunikabidetan eta igorritako edozein mezuri lotuta egongo litzateke, hau da, emozio edo sentipen estetikoei zein ideia eta iritziei; bigarren, eta sortze zientifiko eta teknikorako askatasunari dagokionez, ekarpen teorikoak zein aplikazio tekniko edo praktikoak sartuko lirateke barruan. Ikus daitekeenez, eskubidea modu zabalean formulatuta dago,
|
baina
oinarrizko eskubide guztien moduan, mugak ditu, oinarrizko beste eskubide batzuetatik eratorritakoak, esaterako ohoretik (martxoaren 23ko 43/ 2004 KAE).
|
|
|
Ezaugarri nagusiei dagokienez, lehenengo eta behin, jatorria zalantzarik gabe herrian duela esan dezakegu, Espainiako nazioa baita, Gorte «nagusi eta apartekoen» bidez, bere buruari Konstituzioa ematen diona, beste inongo boterek parte hartu gabe (erregeak ez zuen idazketan parte hartu eta Erregeordetzak, erregea Espainiatik kanpo baitzegoen, testua argitaratu besterik ez zuen egin). Bigarren, konstituzio oso luzea da, izatez, 384 artikulu zituenez, Espainiako konstituzio historiako luzeena da?; atal organikoa du (hau da, konstituzio organoen arauketari buruzkoa), nahiko ondo sistematizatuta,
|
baina
oinarrizko eskubideen arauketa barreiatuta dago eta testu osoan ikus daiteke.
|
|
2012
|
|
|
Horretarako, EAJk «ezinbestekotzat» jo du giza eskubideen plan bat onartzea, non parametro batzuk ezarriko diren giza eskubideen alorrean erabakiak hartzeko. Estebanen arabera, Espainiako Konstituzioa zein nazioarteko akordioak «erreferente» izan daitezke,
|
baina
oinarrizko eskubideak bermatzeko neurri zehatzak hartu behar ditu Raxoi buru duen gobernuak. Amaiurrek, aldiz, «giza eskubideen konpromisoa islatuko duen plan bat» nahi du.
|
|
2019
|
|
|
Emakumeon eskubideak giza eskubideekin uztartu eta lurraldeei betebehar ugari eman zizkien Nazio Batuetako Asanblada Orokorrak. Ekimen hauen ondorioz eta gizartearen kontzientziaren ondorioz, emakumeon eskubideak hobetzen joan dira pixkanaka,
|
baina
oinarrizko eskubide horiek, bereziki jarraian datozen hirurak, kasu gehiegitan urratzen dira:
|
|
2023
|
|
|
Lorpen txiki bat da Silviarentzat. Haren aurkako akusazioak jarraitu egiten du, prozesu judizialak ere bai,
|
baina
oinarrizko eskubide bat errespetatu da, eta horrek agerian utz dezake poliziak tortura baliatu zuela haren aurka. Epaiketa eten egin da, epaileek froga aztertu arte.
|