|
2000
|
|
|
Eta, hala, kontzientzia ezin hertsiago baten jabe egiten nintzela, edo, hobeki, kontzientzia hertsi hura nitaz jabetzen zela eta haren boz akusatzaileak eta kondenatzaileak behin eta berriro akusatzen eta kondenatzen ninduela, penatua eta pertsegitua bezala sentitzen nintzen gau eta egun, ez kanpotik, norbait gibeletik zetorkidalako,
|
baina
neure baitaren baitarik eta neure kontzientziatik, ihesbiderik eta itzurpiderik gabe.
|
|
|
—Etxeko zazpi emaztekiak neuretzat ditut,
|
baina
neure eskuetarik iragan diren bertze soinekodun guztiekin nahi duzuna egin dezakezu, nonahi den eta noiznahi den, zeren nihaur bainaiz inguruotako jauna, eta nik banatzen ditut hemen sariak eta eskubideak.
|
|
|
—Orain hori erraiten duk,
|
baina
neure bizitza kontatuko banik, iritziz aldatuko hintzateke, beharbada... Zeren, hasteko, ni protestant nauk...
|
|
|
Gure eskolak, Pagabason gertatua, Villagrandeko dukearen ohorez jauregian izan genuen festa, jaun Marcelekin izan genuen tratu atsegina, Italiarat egin genuen bidaia... Ordea, gaur ez natorkik haien oroitarazterat,
|
baina
neure deliberamenduaren arrazoinen emaiterat, eta aitortzerat zergatik egin dugun Maddalenek eta biok geure buruaz bertze.
|
|
|
Ai, jaun André, nola agertu eta nola esplikatu istant hura, neure oina untziaren gainean jarri nuenekoa...! ...eta zerbait baino gehiago ere bai, Donibane Lohizunetik Italiarako bidean partitu ginenean; baina orain are handiagoa eta sakonagoa zen sentitzen nuena, handiagorik senti bazitekeen... zeren eta Italiarako bidaiak itsasoz ibiltzerat bulkatu baininduen, baina ez ninduen itsas gizon egin; Amsterdamerakoak, aldiz, itsasgizon egin ninduen, eta bulkatu ninduen, ez soilki itsasoa ibiltokitzat hartzerat,
|
baina
neure etxetzat eta egonlekutzat hartzerat ere.
|
|
|
Orduan, noizbait horrela jarduteko planak asmatu genituen hainbat egunetan. Orain ez nekien zinez ala txantxetan ari zen,
|
baina
neure baitan eskertu nion Charlyri. Nengoen nengoenean —204 egun zertu gabe! —, erdibanakako hori ere ez zen hain moldaketa txarra niretako.
|
|
|
Borzgarrena! Hozkailu on samarrak izanik, tira,
|
baina
neure traste aguretuekin, astakeria alimalekoa. Bertze nonahi eskandalugarria litzateke.
|
|
|
Ez zuen inondik ere zerikusirik hitzordura agertu den Patxi beltzaran, apain eta kalakariarekin. " Badirudi gu biok beti desorduetan ibiltzen garela, elkarren artean ordutegi alde gaindiezina dagoela", esatea pentsatu dut,
|
baina
neure golkorako gorde dut.
|
|
|
Duela hiruzpalau hilabete doi doia, Dabid sarritan trufaka hasten zitzaidan: esate baterako, etxeko eskailerak oinez jaitsi, eta, kalera irten aurretik, igogailuko atea zabaltzen nuenean neure burua bertako ispiluan ikustearren eta, esan gabe doa, orrazkerari edo jantziei azken ukituak ematearren; esate baterako, autobus geltokietako kristaletara hurbiltzen nintzenean, autobusari itxaroteko ez,
|
baina
neure burua kristal ilunean islatua ikusteko; esate baterako, dendaurretako kristalak ispilu gisa erabiltzen nituenean.
|
|
|
Albisteen parekoak dituk autobideko autoak, eta albisteen protagonisten parekoak autoetako txoferrak eta gainerako bidaiariak. Oso gertu ditiat, bertatik bertara ikusten eta entzuten ditiat erosotasun osoz;
|
baina
neuregandik gero eta urrunago sentitzen ditiat, neurekin gero eta lotura gutxiago dutela iruditzen zaidak. Wim Wendersen film bateko izenburuak dioena:
|
|
2001
|
|
|
eta behartsurik behartsuenak, ene begietan, neure herrikoak dira eta neure herria bera. Bestetarikakoak ez zaizkit ahazten, gizon bainaiz euskaldun baino lehen,
|
baina
neureak datoz aurrenik. Besteak ere bere buruari begira daude, ez guri.
|
|
2002
|
|
|
Handik gutxira, agurrerako orduan, segundo luze batez egon ginen, ene soa harenean iltzaturik, harena enean, biak ere sorgindurik bageunde bezala, hitzik egin gabe... Bai, badakit, neure buruaz ari naizenez, neure sentimenduak soilik interpreta ditzakedala, ez Sararenak, eta hura ere sorgindurik zegoela aitortzea ez dela, beharbada, zuzena,
|
baina
neuri halaxe iruditu zitzaidan, eta hori behintzat esan dezaket. Haren soan ez baitzen istant hartan lainorik:
|
|
|
Jende hotsik ez, trafikoa ere urri. Dena ohiz kanpokoa zen,
|
baina
neure pozaren baitara bilduegi nengoen, egoeraren ezohikotasunaz konturatzeko.
|
|
|
Ni naiz bilatzen duzuen hiltzailea. Ez dakit pistolaz edo estrangulatuta hil ote nuen,
|
baina
neuk hil nuela seguru nago". Sinistuko zidatek, noski, nire hiltzaile ospea atzerrietan ere ezaguna duk...
|
|
|
– Ez, ez, hori baino ezustekoagoa... Komisaldegian nengoela ahots ezagun bat aditu nuen,
|
baina
neure buruari sinistarazi nion ez zela posible bera izatea. Gero, aldameneko ziegan zegoen bati izena ere aipatzen entzun nionean, egiaztatu nuen ahots hura benetan berea izan zela.
|
|
2003
|
|
|
euskeraz idazten be hasi nintzan. Ordurarte, irakurri, bai, egiten neban, askotzarik ez bada be,
|
baina
neuk euskeraz idatzi, sekulan be ez. Egia esan, erderaz eta euskeraz hasi nintzan idazten.
|
|
|
Ez, ez. Euskerazko zatia be berak eginda egoan,
|
baina
neuk ikustea eta zuzendu beharrekoak zuzentzea nahi izan eban.
|
|
|
Emakumea ohearen magal epelera itzuliko da gero, gizonak han utzi dituen azken aztarnen bila, eta gizona gauaren altzo hotzean galduko da, soinean emakumearen lurrina daramala, eskuetan oraindik sexuaren usain garratz eta sarkorra, ahoan karminaren tejoa, eta espaloiko galtzada zapaltzean berriro gizonen mundura itzuli dela ohartuko da eta pozik aurkituko du bere burua, pozik emakumearen besarkadatik aske bere kontura pentsatzeko eta gogoeta egiteko astia izango duelako. Gizonok ez dakigu zergatik den horrela,
|
baina
neuk ere behin baino gehiagotan sentitu izan dut, batzuetan kontzientzia txarrarekin izan bada ere, bozkario hori. Inoiz ez, hala ere, Sophieren etxe atarian, hori ziurta dezaket edo zin egin, komisarioari zin egin nion bezalaxe, ez bainaiz inoiz, lekuko batek besterik dioen arren, Sophieren etxean izan, ez haren egongelan hizketan egon eta gutxiago egin baitut haren ohean lorik.
|
|
|
Gurutzegrama bat zen hiria. Oskarrek niri begiratzen zidan,
|
baina
neu mutua nintzen. Eta eskaparate bakarreko manikia.
|
|
2004
|
|
|
Tira, hori esanagatik, gero eta erosoago bizi da jendea, gero eta berekoiago. " Borroka egin bai,
|
baina
neure estatusa galdu gabe!", nahiz eta estatus hori zertan den jakin ez.
|
|
|
Gainera, asko irakurtzen nuen Frantzian argitaratzen zena. Simone de Beauvoir askoz geroago irakurri nuen
|
baina
neuk jasotzen nituen frantses aldizkariak nituen batetik, eta Rikardok berak uzten zizkidanak, bestetik. Cristian aldizkaria, esate baterako, Rikardok uzten zidan.
|
|
|
Bai,
|
baina
neure arazoa da.
|
|
|
Dena da telebista, baina, kamera aurrean, askoz ere ahalegin handiagoa eskatzen du Sorginen Laratza k albistegiak aurkezteak baino. Hutsetik ez nintzen hasi,
|
baina
neure burua asko landu behar izan dudala zalantzarik ez da. Beraz, den dena kontuan izanda, eman beharreko pausoa zen.
|
|
|
Etxea urrundik begiztatu orduko gelditu egin nintzen. Urduri segitzen nuen, inoiz baino urduriago egia erran,
|
baina
neure baitako sentimendu nagusia irrealtasuna zen. Ezin nuen sinetsi seguruenik aste hartan bertan ate nagusiaren aitzinean hedatzen zen lorategi txiki hura zeharkatu eta, auskalo nola(" lapur baten antzera"!), etxe txukun hartara sartuko nintzenik.
|
|
|
Ene Jainkoa, uste dut oihuka erran dudala!, pentsatu nuen, txunditurik. Barkamena eskatzeko keinua egin nuen,
|
baina
neure barne barneko zerbaitek izoztu egin zituen desenkusak, hitzak garunean mamitu baino askoz ere lehenago. Emakume gaixoa dar dar batean zegoen:
|
|
|
Primeran zihoazkidàn negozioak nituen, ez nuen gurasoen ez lagunen kexarik –aita inoiz baino hobeto ikusten nuen, gustura, nire Donostiako kirol denda hartan enkargatu gisa–,
|
baina
neure buruari begiratzen nion bakoitzean, zerbait falta zitzaidala ohartzen nintzen, airea bezain garrantzitsua zèn zerbait, arnasa hartzen jarraitu ahal izateko. Berriro deprimitua bainengoen, zinez.
|
|
2005
|
|
|
Nola hala busti behar eta berak ureztatzen dituen urpean geu ere, zimur tximelak leundu eta lore buruak tentetzeko. Hortentsiaren izen latinoa Hydrangea da," hidra" ura alegia, ez da erraza
|
baina
neuk baino gehiago behar eta atsegin du ura...
|
|
|
Jakin banekian, frogatu egin nebalako, hankak bardinak zirana luzeran, beraz ez nintzala aurrerantzean herrena izango. Horrek zuzenetsi eikean sentimentua, holan ninotsan neure buruari,
|
baina
neure burua ez zan konbentzituta gelditu, sentimentu berberarekin jarraitzen neban eta.
|
|
|
–Agian osaba izekoei gehiago esan diete,
|
baina
neuri behintzat, batere ez.
|
|
|
–Baina Felixek bai. Felixi deitu diote Cambridgetik,
|
baina
neu joango naiz.
|
|
|
Txepetxek eta iratzeek, Whitmanen poema batetik ihes egindako hitzak dirudite, edo Artzeren besteren batetik,
|
baina
neuk bezala dakizu zerorrek, ahantziak dituzula irakurketa haiek, ezabatuak erabat. Nondik orduan?
|
|
2006
|
|
|
Eta hori niretzat eredugarria da. Beti sentitu dut nigan konfiantza itzela zuela,
|
baina
neure distantzia eman dit. Neure ahotsa bilatzen nabil eta uste dut berak badakiela prozesu hori ez dela erraza eta ezin duela inork zeure partez egin
|
|
|
Mailu baten antzera sentitzen nuen hitz jario hura. Isiltzeko eska niezazukeen; komunera altxatu, ea bitartean lasaitzen zinen;
|
baina
neu izan nintzen urduritu eta bere onetik atera zena, eta, ideia hoberik ezean, neure poltsa eta guzti jaiki eta joan egin nintzen jatetxetik, eraztuna, paketea eta irakaslea bertan utzita.
|
|
|
nire bizitzak berdin egin zezakeen atzera edo aurrera, ezkerrera zein eskuinera, gora baino errazago behera. Berdin zen nora,
|
baina
neure buruaren jabe izango nintzen, nire barruan ez zegoen jada beste ezertarako lekurik.
|
|
|
Baina hori guztia ez dut nire bizitzaren mami eta ardatz egiten. Ikara ere eragiten dit aitortzeak,
|
baina
neure buruarekin ondo sentitzeko tresna edo bitarteko dira harreman horiek guztiak, ez benetako helburu. Benetan gustura, benetan neu, bakarrik nagoenean sentitzen naiz.
|
|
2007
|
|
|
Ihintzaren freskotasunak aurpegia kolpatu zidan. Sirenaren hotsa isildua zen,
|
baina
neure muturraren aurrean ikusi nuen anbulantzia. Auto karabana zuriaren aurrean, hobeto esanda.
|
|
|
kulturbitasunaren aldeko proposamenak eginak ditut hor nonbait euskalduntzearen dinamika eragite aldera, baina oker ibili naiz. Dena esan behar badut, esan dezadanbanuela halako zalantzatxo bat delako bitasun horren gainean,
|
baina
neu ere modaideologikoaren aurrean amore ematen hasia nengoen. Azterketa enpiriko honekbesterik dio noski:
|
|
|
Berehala dut baten bat txanpona ematen eskura, niri, dirurik batere behar ez duen honi. Homeless ere esaten digute gu bezalakoei, baina gaizki dago esanda, erratu egiten dira zeharo, ni ez bainaiz etxegabea, hori bai ezetz, etxea bederen badut, txikia eta inorena,
|
baina
neuretzakoa. Halaxe esan zidan Don Valentin Arrietak,
|
|
2008
|
|
|
Hori bai, maite dut. Zer edo zer behar dut nire burua lanpeturik edukiko badut eta, beraz, musika egiten dut, irakurtzen dut, idazten dut… Idatzi egiten dut,
|
baina
neure buruarentzat, ez beste inorentzat, ez ondoan dagoenarentzat… Neure historia dut, ondo bizitza betea, ondo betea, zirraragarria, abentura handikoa… Historiak. Besterik ez daukat!
|
|
|
–Hori hobeto zagok, Beñardo, eta, batean osaba izebei so egiten ziela eta bestean bere bi anaiei, gehitu zuen?: Izan ere, nik neure asmoak ditut, bai,
|
baina
neure ondoan nahi zaituztet guztiak, modu batean edo bestean: zu, osaba Bixente, ofizioa irakatsi eta zure bidez sartu baitzitzaidan burdinaren harra?
|
|
|
–Eta hori hobea al da? Badakit bizirik jarraitzeagatik pozik egon behar dudana,
|
baina
neure ordua zen eta ez Miriamena, neure etxera sartu baitziren lapurretan!
|
|
|
(01:42:00) Nire notekin zaila izango da,
|
baina
neuk ere medikua izan nahi dut.
|
|
|
NEKANE: Hori ulertzen dut,
|
baina
neu bakarrik be kapaz naiz hanka sartu dudala konturatzeko.
|
|
|
GERMAN: Nire asmoa ez da inondik ere zuri kalte egitea,
|
baina
neuk ere interes pertsonal handia daukat hotel horretan.
|
|
|
(Goxo) Serio nabil, Nekane, zaindu zaitez. Kostata,
|
baina
neu be ari naiz lezioa ikasten.
|
|
|
LUKAS: Aspalditik erakartzen ninduzun,
|
baina
neuk ere ez nuen onartu nahi.
|
|
|
Tren ya en Pedroche jartzen zuen (Pedrochen trena ja, alegia). Herri bat omen da Pedroche,
|
baina
neurekiko pentsatzen aritu naiz, «zein herri ote da Pedroche hori!». Geurean, garai batean, iskanbila ugari izan genituen Leitzarango autobidearekin, eta orain ere AHTarekin bueltaka gabiltza.
|
|
|
Besterik da Espainiak Ibarretxeren proposamena arbuiatzeak zer irabazkin ekarriko dizkion EAJri hauteskundeetan, zeina ziur askorik sakon aztertua izango baitute,
|
baina
neure buruari galdetzen diot ea lau urtetik behingo hauteskundeak irabaztea eta orain arte bezala jarraitzea ote duen xede bere eskubideen jakitun den euskaldunak. Nik neuk, kale itsu horri begiraturik, alde on bakarra ikusten diot, eta da pizgarri izan dadila euskaldunentzat, behingoz konturaraziko dituena Estatu espainolean ez direla izango ez ezer ez inor.
|
|
|
Mila aldiz,
|
baina
neure buruari barkatzen saiatzen naiz. Ez naiz pertsona txarra.
|
|
|
–Hori hobeto zagok, Beñardo –eta, batean osaba izebei so egiten ziela eta bestean bere bi anaiei, gehitu zuen–: Izan ere, nik neure asmoak ditut, bai,
|
baina
neure ondoan nahi zaituztet guztiak, modu batean edo bestean: zu, osaba Bixente, ofizioa irakatsi eta zure bidez sartu baitzitzaidan burdinaren harra... langile nekaezina izateaz gain, jakina; zu, izeba Ursula, sukaldari izango zaitugu; hi, Ismael, nire eskuin eskua izango haiz; Honoratok, berriz, bere otoitzekin lagun diezaguke seminariotik; eta hi ere, Beñardo, nirekin nahi haut, olagizon bikaina izango haiz-eta, borondate pixka batekin:
|
|
|
Beharbada, makur jokatzen ari naizela irudituko zaizu,
|
baina
neure burua madarikatuko nuke esango ez banizu: motoa kanpoan daukat, norabait joan gintezke.
|
|
|
(iritsi da nere belarrira). Neure psikozokoan bildua harrapatu nau jardun horrek, aldatu nahirik neu ere,
|
baina
neure baitako aginte eta jabetasun osorik hartu gabe... badaezpada.
|
|
2009
|
|
|
Neuk esango deuat orain nor doan Txomin Txiki. Musean irabazi deustak,
|
baina
neuk be zeozetara irabaziko deuat, bai, arraioori!
|
|
|
Atsekabez baina pozik iragarri nahi dizuet Oasis taldeari uko egitera noala idatzi du gitarristak pop taldearen web ofizialean. Jendeak nahi duena esan eta idatziko du,
|
baina
neure azalpena sinplea da: ezin nuen Liamen ondoan egun bakar bat ere gehiago lan egin azaldu du Noel Gallagerrek.
|
|
|
Ez nuen etortzen ikusi baina nire aurrean zakur iletsu bat nuen, ez handia eta ez txikia, belarriak tente. Lasaitzeko esan nion birritan,
|
baina
neu nintzen han urduri bakarra. Atzeraka astiro ibiltzen hasi nintzen; zakurra ez zen bertatik mugitu; behin atzerantz begiratu zuen, baina geldi jarraitu zuen, nik zer egiten nuen erne.
|
|
|
(Idatzi, eta neuri ere estrainioa egiten zait idazten ari naizena. Zentzuaren kontu hau guztia zentrala da,
|
baina
neuk seguru asko oraindik ez daukat aski pentsatua).
|
|
|
esan nahi. Elias apenas ezagutzen dut
|
baina
neuk ere nahiago dut esaten ez badu?.
|
|
|
Irratian entzuten den abestiak ez dut ezagutzen dio, baina maite nezake, edozer egin nahi dut, ze sentimendu ederra, gorriak eta trebolak, behin eta berriro. Ez du zentzu handirik
|
baina
neuk ere ez dut zentzu handirik eta ohera sartzen naizenean biluzik sartzen naiz, atzamarrak hankartean, gorputzari zaunkada bat atera arte, ulu bat, abesti luze, ia mingarri, ezinezko bat.
|
|
|
–Niri gustatu egiten zaidak arriskua, badakik,
|
baina
neure arrebarentzat ez diat arriskurik ez bizimodu latzik nahi, eta hi anarkista haiz, ulertzen?? –jarraitu zuen Domingok.
|
|
|
Katalinaren barrandarien aieruak ez pizteko eta aldi berean beren berri emateko manera izana zuen, aski errazki, Agrippa ele ederrak. Ez zen segurki hainbateko balentria,
|
baina
neure buruari galdegin nion gauza bera egiten jakinen ote nukeen, ataka berean egonez gero. –Mailuko zaldunaren?
|
|
|
GERMAN. Sentitzen dut,
|
baina
neuk erabakitzen dut norekin konpartitu nire bizitza.
|
|
|
GERMAN. Jakina maite zaitudala, Mimi,
|
baina
neure ondoan behar zaitut!
|
|
|
NEKANE. Eurek bai,
|
baina
neuri gehiago kostako zait.
|
|
|
XABI. Etzen erraza izan,
|
baina
neure lana bete nuen.
|
|
|
XABI. Bai,
|
baina
neu ere laguntzen nabil.
|
|
|
Oso pozik. Nekane zorrotza da,
|
baina
neure aukeratxoak ere ematen dizkit.
|
|
|
ANDONI. Bai, itsututa dago, zurekin minduta, badakizu. Ulertzen nuela esan nion,
|
baina
neuk be egoki ikusten dudala zure proiektua.
|
|
|
Hamazortzi urte nituela Mausitxa Txaranga sortu zen, eta han ez nintzen hasi jotzen, txarangeroek ez zekitelako ni bonbardinoarekin endredatzen ibiltzen nintzenik. Baina partitura aldetik laguntzeko etorri ziren niregana, eta esan nien, “konforme,
|
baina
neuk ere joko dut”. Orduan akademiako giltza eta dena neukan eta munduko ordu guztiak ematen nituen han.
|
|
|
Inesperadament jarri nion izenburua, dena ustekabean etorri delako. Aspaldi idazten nituen abestiak,
|
baina
neuretzat. Ingurukoek bultzatu ninduen, eta zergatik ez?, esan nion neure buruari.
|
|
|
Ez galderarik, ez elkarrizketarik. . Badakit nire hitza laborategi batek emandako emaitzaren aurka doala,
|
baina
neure burua defendatzeko aukera besterik ez dut eskatzen. Badakit ez dudala legezkoa ez den ezer hartu.
|
|
|
Egin duen aldaketari aurre egiteko prest dagoela azaldu zuen: . Pauso zaila dela badakit,
|
baina
neure burua prest ikusten dut?.
|
|
|
Keinu bera egin zuen Mendiluzek, baina bestelako erantzuna jaso zuen: Nik ere hemen jarri eskua/ ta neureak ere dale/
|
baina
neurea izan dadila/ ondo dagoen seinale.
|
|
|
Telebista, zinema eta antzerkia egin dut,
|
baina
neure egitasmoetan, azken boladan, jende gutxirentzako lanak egin ditut. Hori muturrera eramanda, neure buruari galdetu nion:
|
|
|
–Niri gustatu egiten zaidak arriskua, badakik,
|
baina
neure arrebarentzat ez diat arriskurik ez bizimodu latzik nahi, eta hi anarkista haiz, ulertzen...? –jarraitu zuen Domingok.
|
|
2010
|
|
|
Nik badakit zer gertatu den; susmoa, behintzat, badut. Demostratu ezin daitekeen ezer ezin da plazaratu,
|
baina
neure egiari eusten diot. Hori bai, ez dut inor konbentzitu nahi.
|
|
|
Futbolean aritzeaz gain, Giza Zientziak eta Enpresa ikasi zenuen eta Magisteritza egiten hasi zinen.Sevilla taldean nengoela Magisteritza ikasten hasi nintzen,
|
baina
neure jakin nahia asetzeko izan zen, bokazioz egin nuen. Beti gustuko izan ditut umeak eta hori ezagutu nahi nuen.
|
|
|
Pertsona autoaskiak, inoren mende ez daudenak. Zauriak idi bihurtu ninduen zezen bat nintzena,
|
baina
neure patua onartu beharra nuen: neona bezalakoa bainintzen gizadiaren sistema periodikoan, fluorraren eta sodioaren artean; edo argona, kloroaren eta potasioaren artean.
|
|
|
piztu baitzidan psikologiazaletasunaren argia. Zale itsua ere banaiz, badakizu, berriro jaioko banintz, psikiatria estudiatuko nuke?,
|
baina
neure zaletasun hartarako joera berezko bat ere banuen, beharbada, aurretikoa, ezin azal baitezaket, bestela, nola bururatu zitzaidan, une jakin batean, neure buruarekin saioak egitea, liburuan irakurtzen nituèn ideien araberakoak, esperimentuen subjektua eta objektua ni, aldi berean. Ildo honetatik, beste paragrafo bat dut gogoan, liburuan. La raíz de la maldad desinteresada?
|
|
|
Gorabehera handirik gabekoa, egia esan, estudiante egoitzatik fakultatera eta fakultatetik estudiante egoitzara. Behin baino gehiagotan kontatu izan dizut,
|
baina
neure burua kontakizunean kokatzeko, berriro oroitaraziko dizut nire estudiante egoitza ez zela Residencia de estudiantes ezaguna, non bizikide izan baitziren Dalí, García Lorca, Buñuel, Severo Ochoa. Unamuno, Ortega Gasset, Manuel de Falla, Juan Ramón Jiménez?
|
|
|
Zer uste duzu, nahita hil nuela? Nik ere nahiago nuke bizirik balego, lehen ere esan dizut,
|
baina
neure burua defenditu behar nuen, eta horrelaxe gertatu zen. Eta ez zen lehenengo aldia bere indar guztiekin jotzen ninduela.
|
|
|
Nire kidearen oihu batek atera nau kalkulu eta iragarpen lan hauetatik. Arku baten pean igaro denean bistatik galdu dut,
|
baina
neuk ere arkua zeharkatu dut zer duen ikusteko. Piramidearen lehenengo plataforman dagoen arku txiki bat igaro eta, beherantz doan tunel estu baten bitartez, gela batera ailegatu gara.
|
|
|
Eta halaxe aurkitu nintzen hirurogeita hamarreko hamarkadaren erdian beste etxe txiki batean, orduko hartan Wicklow Konderrian, Dublingo hegoaldean, neurea zen familia gazte bat eta txikitakoa bezain ikaragarria ez zen irrati aparatu bat nituela alboan, euria zuhaitzen gainean erortzen eta etxetik oso gertu lehertutako bonben berri aditzen; ez ziren IRA Probisionalak Belfasten jarritako bonbak bakarrik, Dublingo iparraldetik etorritako paramilitar lealistek egindako erasoak ere baziren, besteak bezain errukigabeak. Nire estutasunetan arrunt ezgauza sentitzen nintzelarik Osip Mandelstamek hogeita hamarreko hamarkadan sufritu zuen patuaren logika tragikoaren gainekoak irakurriz, erronka egiten zidatela sentitzen nuelarik,
|
baina
neure burua oso sendo sumatuz halere nire ez borrokalari estatusean, non aditzen dudan, esate baterako, bereziki atsegina zen eskola lagun bat juiziorik gabe espetxeratu dutela hilketa politiko batean zerikusia duelako susmoak daudelako. Nik desiratzen nuena ez zen hain zuzen ere egonkortasuna, erlatibotasunaren hondar mugikorretatik ihes egiteko bide aktibo bat, poesiari larritasunik gabe edo barkamena eskatu beharrik gabe izen ona emateko modua baizik.
|
|
|
zelan,
|
baina
neuk bidali nuela jakin zuten.
|
|
|
(14:53) Badakit eskertuta dagoela,
|
baina
neuk ere eskerrak eman
|
|
|
ABEL. Hala dago,
|
baina
neuk ere ezin dut gehiago. Banandu gaitzaketela pentsatze hutsa?
|
|
|
NEDA. (moztuz) Badakit,
|
baina
neu bakarrik joatea da onena. Ondo pentsatu dut.
|
|
|
LEONOR. Ezta hori nire asmoa,
|
baina
neure buruarekuin leial jokatzen saiatzen naiz, eso sí.
|
|
|
KOLDO. Jakina, nahi zenuena lortu duzu,
|
baina
neuk be jaso dut zerbait trukean, ez?
|
|
|
IKERNE: Bai,
|
baina
neure onetik ateratzen nau batzuetan.
|
|
|
KLAUDIA. Sentitzen dut,
|
baina
neuk ere joan egin behar dut. Lanez gainezka nabil.
|
|
|
ANDONI: Zuk bikotekidea duzu, Nekane,
|
baina
neuk be asko estimatzen dut.
|
|
|
Neuk esango nuke baietz, pisu benetan handia izango zuela. Beharbada kontu hauek guztiz arrotzak egingo zaizkio adin batetik beherakoak direnei edo frankismoaren garaiko historiaz ezer gutxi dakitenei,
|
baina
neu ziur nago orduko euskaltzaleentzat ez zela izango, ez, ahuntzaren gauerdiko eztula, 1960 aldean, Aita Santuaren bedeinkapena izatea bere lanaren babesgarri, sobera ezaguna baitzen Espainiako Elizaren hierarkiak euskarari buruz zeukan iritzia (gobernuaren jarrera errazago imajinatzen dugu, baina aztertu litzateke bien arteko aldea noraino ailegatzen zen).
|
|
|
Herritarrak dituen arkotxatarrei buruz mintzatuko zaigu Aulestia dakiendotoreziaz,
|
baina
neuk bederen gain gainetik, aipatuak sakonago mintzatukodirelakoan, beste hauetaz hitz egin nahi nuke aurkezpen labur bat eginez.
|
|
|
Txandakako zeregintzat jo genuen, berez, Felixin urruntzea,
|
baina
neure ardura bihurtu zen, izatez, egiteko hura.
|
|
|
Iparraldeko aldian mezu labur bat helarazi nien, ondo nengoela esanez eta beste xehetasunik erantsi gabe. Oraingoan ere ez nien zertzelada handirik ematen
|
baina
neure eskuz idatzi nien eta luzeago: sentitzen nuela halako nahigabea eman izana; bizitzako gorabeherak izan zirela, baina lasai egoteko, ni ondo nengoelako, batetik, eta kontzientzian inongo okerren zamarik ez, bestetik; haien osasunaz eta egoeraz galdetzen nien, baina ez nien erantzuteko helbiderik jakinarazi:
|
|
|
" Ni ez ninduten epaitzen. Edozein kasutan ni libre geldituko nintzen,
|
baina
neu ere juzgatua nintzela sentitzen nuen; eta, lehenengo momentuan zure zigorra nire absoluzioa zela uste banuen ere, pixkanaka bestela ikusi nituen gauzak, gu biok lokarri ikusezin batek lotuko bagintu bezala: biok ginen errugabe, edo beharbada biok errudun, geure bekatuengatik, baina gizartearen aurrean zeuk hartu zenituen bizkar gainean bion kulpak.
|
|
|
Madrilgo egonaldiari ekin baino lehenago, ordea, beste xehetasun bat, Gabino, liburu hark —Pio Barojarenak— piztu baitzidan psikologiazaletasunaren argia. Zale itsua ere banaiz, badakizu —berriro jaioko banintz, psikiatria estudiatuko nuke—,
|
baina
neure zaletasun hartarako joera berezko bat ere banuen, beharbada, aurretikoa, ezin azal baitezaket, bestela, nola bururatu zitzaidan, une jakin batean, neure buruarekin saioak egitea, liburuan irakurtzen nituèn ideien araberakoak, esperimentuen subjektua eta objektua ni, aldi berean. Ildo honetatik, beste paragrafo bat dut gogoan, liburuan" La raíz de la maldad desinteresada" izenpean azaltzen dena:
|
|
|
Gorabehera handirik gabekoa, egia esan, estudiante egoitzatik fakultatera eta fakultatetik estudiante egoitzara. Behin baino gehiagotan kontatu izan dizut,
|
baina
neure burua kontakizunean kokatzeko, berriro oroitaraziko dizut nire estudiante egoitza ez zela Residencia de estudiantes ezaguna, non bizikide izan baitziren Dalí, García Lorca, Buñuel, Severo Ochoa... Unamuno, Ortega Gasset, Manuel de Falla, Juan Ramón Jiménez...
|
|
|
Pertsona autoaskiak, inoren mende ez daudenak. Zauriak idi bihurtu ninduen zezen bat nintzena,
|
baina
neure patua onartu beharra nuen: neona bezalakoa bainintzen gizadiaren sistema periodikoan, fluorraren eta sodioaren artean; edo argona, kloroaren eta potasioaren artean.
|
|
|
Hiri europarrak literaturaren aro postmodernoan izen arranditsua –gauzak dauden bezala subentzioak lortzeko ezinbestekoa– ez nion nik jarria gure kongresuari,
|
baina
neuri egokitu zitzaidan sarrera hitzaldi protokolarioa egitea. Ez dira halakoak izaten zailenak.
|