|
2001
|
|
|
Iragarrita zegoen bezala, Madrilek iragan astean onartutako legearekiko erantzuna da. Orain arte ere izan dira tentsio uneak Kontzertua, formazio iraunkorra, arrantza edota beste eskumen batzuk direla eta,
|
baina
krisi instituzional sakonik ez da ezagutu artean. Madrilgoa indarrean dagoela Eusko Legebiltzarrak lege berri bat onartuko balu, nolabaiteko krisia saihestezina litzateke.
|
|
2002
|
|
|
bata Mecanica de la Peña (Mecapeña), Urdulizen kokatua, eta bestea garai bateko BW, orain multinazional aleman baten eskuetan (Babcock Borsig), eta Trapagaranen kokatua, Ezkerraldean. Bi enpresek orain baino askoz enplegu gehiago izan dute beren historia luzean,
|
baina
krisiek, pixkana, enplegua kendu egin dute. Lehengo BW hirurogeita hamarreko hamarkadan zuzeneko 5.000 enplegu inguru izatera iritsi bazen ere, gaur egun 600 bat baizik ez ditu.
|
|
2004
|
|
|
Roosevelt-ek gehiengoaren laguntza izan zuen hasiera batean,
|
baina
krisia baretu zenean kritikak hasi ziren. Tratu berria gehiegi sartzen omen zen ekonomian.
|
|
|
Mydoom birusak Interneten dabiltzan posta elektronikoen %35ari eragiten dio. Kanpaina hori urtarrilaren 31n amaitzen zen,
|
baina
krisiak, “agian Interneten ezagutzen den txirularik handiena, ahaleginak indartzera eta eraso hau bidali arte jarraitzera behartzen gaitu”, esan zuen atzo Victor Domingo Ai ko lehendakariak. Elkarte horrek gomendatzen die internauta guztiei berehala antibirus eguneratuak eskura ditzatela, “zizaretik” babesteko, eta Kanpainaren web orrian (www.seguridadenlared.org) eskura dituzten doako tresnak erabil ditzatela.
|
|
2006
|
|
|
Paziente bulimikoa, berriz, zertxobait zaharragoa da, 20 urtetik aurrerako neska: perfekziozaleak, oso seguruak,
|
baina
krisia datorrenean konponbide anormalak bilatzeko joera eduki ohi dutenak" dira.
|
|
2007
|
|
|
Sistema horrek funtzionatu egin zuen Cánovas eta Sagasta bi alderdien buru izan ziren bitartean,
|
baina
krisian sartu zen biak desagertu eta bataren eta bestearen alderdiak zatitu ondoren. Ikus ditzagun azal azaletik datu historiko batzuk Berrezarpenean zer gertatu zen errazago ulertzeko.
|
|
2008
|
|
|
2009an eztabaidatu behar zen Kyotoko Protokoloaren ordezko akordioa,
|
baina
krisi ekonomikoak astindu ditu hainbat herrialde, eta horiek hasiak dira tratuan, ezarritako helburuak nondik apalduko
|
|
|
Suprefetak ez die 3.000 euroko berehalako laguntza hitzeman. «Bagenekien hori ez zigula emanen,
|
baina
krisi taldea sortzen bada, ez gara alferrik etorriak izanen hona».
|
|
|
Roman Abramovichek asko bizi ditu bere taldearen garaipenak eta porrotak, baina hura ere itzalean bizi da. Nahiz eta Jose Mourinhorekin izandako ika mikaren ondoren taldea hausteko arriskua zegoen,
|
baina
krisia ondo gainditu zuten Stamford Bridgekoek. Talde heldua da Chelsea.
|
|
|
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ekonomia moteldu egin da,
|
baina
krisi ekonomikoari beste herrialde batzuk baino hobeto erantzuten ari da. Hori da Eusko Jaurlaritzak egiten duen egoera ekonomikoaren laburpena.
|
|
|
Historiara pasako da krisi hau, eta baita bere aurrean egiten duguna. Batzuk abertzaleak elkartzeaz ari dira, edo terrorismoaren aurka beste zenbait,
|
baina
krisiaren aurka gutxirako balioko du horrek, eta are gutxiago sistema hau aldatzeko. Gogorrago kolpatu behar lituzke krisiak hemengo politikagileak, kapitalismoari adabakiak jartzen ari baikara bakoitza bere minari begira.
|
|
2009
|
|
|
Ez da muturreko talde horiekin nahastu behar
|
baina
krisiak sortu duen olatu eskuindar beraren baitan ikusten dituzte aditu batzuek AEB osoan ugaritu diren Tea Party direlakoak. Apirilaren 15ean bilkurak antolatu ziren Barack Obamak eragin nahi omen duen balizko sozialismo kolektibistaren kontra azaltzeko.
|
|
|
Friboloegia izango naiz,
|
baina
krisiarena nago etorri zaigun bezala joango zaigula. Baliabideez ahulenei kalte handia eginik, baina oharkabean etorri zaigun bezala, joan ere antzera egingo zaigu, hemengo erakundeen eragina erabakigarri gertatu barik, hortxe nonbait.
|
|
|
Mugimenduaren eredua Guadalupe, Martinika edota Guayanan (DOMeko departamenduak) altxatutako ekimenen eskema hartu dute erreferentetzat. Frantses ezkerreko sindikatuek eta eragile sozialek ez dute, anartean, kolektiboan izenik eman,
|
baina
krisi ekonomikoaren larritasunak ezkerreko mugimendu abertzalearen eta frantses ezkerreko zenbait sektore hurbilarazi litzake. Adibidez, CFDT sindikatua Oldartu Lutter Ensemble kolektiboan parte hartzeko aukera aztertzen ari da.
|
|
|
Konpainiak 200 langile kaleratuko ditu. Zenbaki xumea da, batik bat beste hainbat enpresaren murrizketen aldean,
|
baina
krisiaren eragina konpainia errentagarrienetara ere heldu dela erakusten du.
|
|
|
Arlo ekonomikoan, lehen pausoa gizarte elkarrizketa martxan jartzea izango dela esan du lehendakariak, eta horretarako, sindikatuekin eta enpresariekin hizketan hasiko dela iragarri du, krisiari aurre egiteko egitasmo bat adosteko. Zaila izango da, are gehiago norbaitek bere burua kanpo utzi duenean,
|
baina
krisiari aurre egiteko neurriak onartzeko agente sozialen parte hartzea beharrezkoa da, adierazi du. Mahai horretara etorri nahi ez duenaren erantzukizuna berea izango da, baina ez da oztopo izango, erantsi du ELAren ezezkoari erreferentzia eginez.
|
|
|
RNE irrati katean egindako elkarrizketa batean esan duenez, Eusko Jaurlaritza, diputazioak eta udalak arazo bat dugu eta hau da: lehen esaten zena aintzat hartuta burbuila batean bizi ginela ematen zuen,
|
baina
krisia euskal ekonomia oso gogor astintzen ari da.
|
|
|
Lopezen Gobernuak aurreikusitako planak eragin dezakeen zorraren gainean esan duenez, bidezko zorra da (1.800 milioi eurokoa), eta ez du Euskadiren etorkizuna zorpetuko. Aurrekontua zorrotza izango da,
|
baina
krisiari aurre egiteko nahikoa, esan du.
|
|
|
Berotegi efektuko gasen isuriak era planifikatu batean murriztea da erronka; izan ere, krisialdi ekonomikoaren eraginez CO2-aren isuriak txikiagoak dira,
|
baina
krisia horretarako arrazoia ez izatea lortu nahi dute. Hori dela eta, NBEk munduko agintariak bildu ditu asteartean, hilak 22, New Yorken duen egoitzan.
|
|
|
CSKA Euroligako egungo txapeldunordea da,
|
baina
krisi ekonomikoak ziklo aldaketa eragin du klubean eta taldean. Izenak oraindik ere aurkariak izutzen ditu, baina izana ez da aurreko urteetakoa.
|
|
|
Amonaren memoria izeneko antzezlanarekin ibili da azken aldian eta emankizun horietako batera lagundu dute. Bestelako lantxoak bilatzeko ahaleginetan dabil,
|
baina
krisia dela eta interpretazio munduan ere nabaritu denez, bere irribarrerik goxoenarekin egiten dio aurre egoera horri. Kontxurengandik ikasitakoa ongi aski etorri zaio eta guzti hori kontatuko du.
|
|
|
Krisialdietan kalera irten eta eraikin normal bat edo zuhaitzak dauden lekuan elizak ikusten dituela dio. Krisialdietatik kanpora dagoenean, behin baino gehiagotan egin diot galdera?, nik baino hobeto daki zenbat eliza dagoen herrian eta zein kaletan dauden,
|
baina
krisiak erasaten dionean, ez dauden lekuetan ikusten ditu elizak.
|
|
|
Krisi hitza entzuten da nonahi. Beste hitzik ez,
|
baina
krisia edozein lekutan, edozein arlotan aplikatzen da. Krisi ekonomikoa, krisi politikoa, krisi soziala.
|
|
|
ETEak Bestalde, Espainiako Enpresa Txiki eta Ertainen Konfederazioko (CEPYME) lehendakari Jesús Bárcenasek dio administrazio publikoek 33.000 milioi euro zor dizkietela enpresa txiki eta ertainei, eta ordainketa zortzi hilabete atzeratuko dela. Barcenasek azaltzen du administrazioen berankortasuna ez dela gauza berria,
|
baina
krisi ekonomikoarekin areagotu da, eta horren ondorioak negatiboagoak dira orain, kredituak lortzeko zailtasunak direla eta. Konpainia handiak ere atzeratzen ari dira txikien ordainketan, CEPYMEko lehendakariak dioenez.
|
|
|
Edo ez, erdi tintarik ez. Betidanik baldintza berak bete behar ditu bezeroak erakundeak kreditua eman diezaion, Gregorio Izquierdo Azterlan Ekonomikoen Institutuko (IEE) Azterlan Zerbitzuko zuzendariak azaltzen duenez,
|
baina
krisiak baldintza horien atalase aldaketa eragin du. Orain erakundeak zorrotzagoak dira.
|
|
|
Kasu honetan bagaude, eta gure soldatak hipotekaren kuota esfortzurik gabe onartzen uzten badigu ere, erakundeak berme gehigarriak eskatzen ditu banku abal bat eskatuz. Krisiarekin, abal emailearen rola, erakundeen ahanzturaren kutxan gordeta, protagonismoa hartzen ari da berriro Abal emailearen papera urte luzez egon zen erakundeen ahanzturaren kutxan gordeta,
|
baina
krisiarekin berriro ere protagonismo ezezaguna hartu du oparoaldi ekonomikoan. Titularrek ordaintzeko betebeharra betetzen ez badute, hipotekaren ordainketei aurre egiteko konpromisoa hartzen duen pertsona da.
|
|
|
AEBetako goraldia arriskuan jarri duten erronkei aurre egin behar izan diola azaldu du Bushek. Lana egiten duten familientzat garai gogorra dela adierazi du,
|
baina
krisi ekonomikoaren zama okerragoa litzateke jardungo izan ez balute. Horrela, AEBetako merkatu librearen sistemaren gaitasuna den munduari berriro ikusaraziko diotela nabarmendu du.
|
|
|
Letoniari dirua utzi diote Eskandinaviako herrialdeek (1.800 milioi), NDFk (1.700 milioi), Munduko Bankuak (400 milioi) eta Berreraikuntzarako eta Garapenerako Europako Bankuak (500 milioi). Bi herrialde horien arazo nagusia da ekonomia ongi zihoan urteetan mailegu asko hartu zituztela eurotan interes tasa txikiagoak zituztelako,
|
baina
krisia iristean, haien diruek balio galdu dute, eta zorraren zama handitu egin da.
|
|
|
Taxoaren lursailak saltzea nahi zenuten, Nafarroako Erresumaren ondoko lursailekin ere negozioa egitea zen asmoa,
|
baina
krisiak bete betean harrapatu zaituzte. Hortik ezer gutxi dago egiteko.
|
|
|
Maastrichteko Hitzarmenaren arrakastarekin, Europako Batasuneko estatuburu berriek bilera egin zuten 2000ko martxoan, Lisboan, eta sektore publikoa desegiteko bigarren faseari ekin zioten, gizarte babesa esku pribatuetan utzita, hura arindu nahian, osasun gastuaren %40 esku pribatuetan egon da Hegoaldean. Hirugarren fasea 2010 urtean hastekoa zen,
|
baina
krisiak bizkortu egin du, eta abian da lan merkatua eta gizarte babesa deuseztatzeko azken fasea. Sektore publikoak zorrak ditu, eta aberatsei zergak apaltzen dizkie, ondarearen gaineko zerga kendu, opor fiskalak eman, iruzurra onartu eta bankuei eta zementuaren lobby ari ematen die diru publiko gero eta urriagoa; beraz, ez dago dirurik gizarteko gehienen egoera eskas kronikoari erantzuteko.
|
|
|
Kontua da gutariko gehienak lan egiteko aukerarik gabe gaudela, eta lan egiten dugunak, lantegi berezietan, eta nolabaiteko bazterketa dakarten lanetan, dio Agirrek. Egoera lehendik okerra zen,
|
baina
krisi ekonomikoak oraindik eta gehiago okertu du.
|
|
|
Bangkoken eta ondoko bost probintzietan duela hamahiru egun jarritako salbuespen egoera kendu du Abhisit Vejjajivak, Thailandiako presidenteak. Thaksin Shinawatra lehen ministro ohiaren aldekoen protestak amaitzeko erabaki zuen manifestatzeko debekua ezartzea,
|
baina
krisi politikoa gainditzen lagunduko duelakoan, kentzea erabaki du atzera. Eta oposizioak segituan erreakzionatu du; izan ere, beste behin manifestazioetarako deia egin du, Abhisiti agintea utzi dezan eta Thaksinen aurkako akusazioak bertan behera utz ditzan eskatuz.
|
|
|
egin duelako eta ez duelako ezer, ezkutatu?. . Uharte batean bizi ginela sinetsarazi nahi ziguten batzuek,
|
baina
krisiak bere indar guztiarekin harrapatu gaitu?.
|
|
|
Kontrakoa diogu guk. Jendea ez da gosez hiltzen ariko,
|
baina
krisi egoera da. Goseak ez ditu kezkatzen, baina oso kezkatuta daude; esaterako, hilabeteak daramatzatelako senideak ikusi gabe.
|
|
|
Jende gaztea batik bat, gizonezkoak eta emakumezkoak antzera. 25 urtekoa da batez bestekoa,
|
baina
krisi ekonomikoaren ondorioz adinean helduagoak ere ari zaizkigu iristen, aukera bat sukaldean egon daitekeela ikusten dutenak. Kanpotarrak ere bai.
|
|
|
Hartara hurreratzen joateko garrantzitsua, bidea egitea da, etengabe hobera egiten aritzea, etenaldirik gabeko hobekuntza iraunkorrak baino ez baitu areagotuko pixkanaka gure hizkuntzaren indar eta presentzia soziala. Euskararen egoera, krisizko egoeratzat atzeman nahi bada, atzeman bedi halaxe;
|
baina
krisiak sekula ez gintuzke aurrerakuntzak ez ikusteraino itsutu behar, ez gintuzke eraman behar krisiari beti ezkortasunetik begiratzera, zeren eta, Bernardo Atxagak esango lukeenez," ez zait inporta beti krisian dagoen hizkuntza bat izatea, baldin eta krisi horrek bost mila urte irauten badu" (Atxaga, 2007).
|
|
|
Botere kontserbadoreak zituzten igortzen gobernutegietara, errestaurazio urrina zerien haustura iragarriak txalotuz eta Herria herritarrentzat zainduz. Aberastea hitz ematen zitzaien bozka kanpaina zurrunbilotsuetan
|
baina
krisiak engoitik bazterrak geldotu zituen: ez zen gehiago metaliteratura neutrala kometitzeko tenorea, ideologia pornografikoen kontrako krimen zeken eta itsuak baino.
|
|
2010
|
|
|
Hona, oraingoz, ez da erreskaterik heldu,
|
baina
krisiak eztanda egin aurretik eta ostean ere, korronte neoliberaleko politikak aplikatu dira eta aplikatzen ari dira. EAEn eta Nafarroan, erreforma fiskal garrantzitsuak eraman dira aurrera, bietan ere, errenta altuenak eta kapital errentak desfiskalizatzeko asmoz.
|
|
|
El Diario Vascoren paragrafo batek honakoa zioen, adibidez: " Epe ertainera, honek ez du ekarriko enpleguaren hazkundea,
|
baina
krisiaren larriena iragan da, zenbait adituren esanetan".
|
|
|
PSE EEren presidenteak uste du Espainiako gobernuburuak asmo oneko politikak jarraitu dituela,
|
baina
krisiarekin bateraezinak izan direla.
|
|
|
Radio Euskadiri eskainitako elkarrizketa batean, buruzagi sozialistak adierazi du Jose Luis Rodriguez Zapatero Espainiako Gobernuko presidenteak asmo oneko politikak jarraitu dituela,
|
baina
krisiarekin bateraezinak izan direla.
|
|
|
Ministroak biltegi nuklearra defendatu du, guztiz segurua dela ziurtatuz. Biltegiak inbertsio handia eta lanpostuak sortuko dituela adierazi du ere,
|
baina
krisiak ez du horrengan eraginik.
|
|
|
Oposizioak ontzat jo ditu lege dekretuko neurriak,
|
baina
krisiari aurre egiteko nahikoa ez direla ohartarazi du.
|
|
|
Euroa sortu zenean, zalantza zera zen, ea moneta bakar batek funtzionatuko zuen gobernu bat atzean izan gabe. Hamaika urtez, ondo joan da,
|
baina
krisi honek erakusten du Euroguneko politika ekonomikoen koordinazio handiagoa behar dela.
|
|
|
Sendagilearengana joateagatik dirua ordaintzea; ez da atzo goizeko eztabaida,
|
baina
krisi bete betean berriro ere berpiztu da. Horixe izango dute eztabaidagai aste honetako Kalaka saioan eta Realak Lehen Mailara itzultzeko aukeraz ere mintzatuko dira ondoren Bolo Bolo tartean.
|
|
|
Sindikatuen erabakia errespetatzen duela ziurtatu du,
|
baina
krisiari aurre egiteko irtenbiderik ez duela ematen gaineratu du.
|
|
|
Hori lortzeko Berrikuntzaren aldeko apustua egin dute eta horretarako sortu dute Gitek zentroa Lanpostuen egokitze eta teknologiak sartuz ezintasuna duten pertsonentzako lan aukerak erraztea eta lanpostua irisgarriagoak egitea bilatzen ditugu.Gitek, Gureak Donostian duen egoitza zentralean dago kokatua eta bertan 8 lagun aritzen dira hiru eremuetan lanean. I+ D soziala, enpresak lanpostuen identifikazioan behar dituzten erremintak sortzea, hori da Gitek en lana.Teknologia ikusgarriak lan munduan aplikatzen saiatzen dira, Jon Ander Arzalluzek esan duenez Wii edo Nintendoa hartuaz, eta software askearen bitartez, jokuak garatzen ditugu aparailu horiek pertsonen prestakuntzan erabiltzeko.Gitek laborategia, krisiaren aurretik sortu zen
|
baina
krisiarekin berrikuntza radikalenak gutxitu eta egunerokoarengandik gertuago dauden gauzak bultzatzen dituzte Sare sozialak egokitu, pertsona guztiei teknologia berrietara gerturatzen lagundu eta teknologia berrien bidez beste gai batzuetara bidea ireki. Arzalluzek adierazi duenez I+ Den ez dira ikerketa eremuan aritzen, garapen eremuanbaizik.
|
|
|
Ekonomia eta Ogasun sailburuak Idoia Mendia bozeramailearekin batera emandako prentsaurrekoan azaldu duenez, Aurrekontuak zorrotzak dira,
|
baina
krisitik ateratzeko helburuarekin egin omen dituzte. Hori horrela, lehiakortasuna hobetzen eta zerbitzu sozialak bermatzen lagunduko dutela ziurtatu du.
|
|
|
Elkar zaintzen dugu, hobekuntzak egiten ditugu etengabe. Ez da txarra,
|
baina
krisia dela eta enpresa batzuk larrialdian daude eta ekintza suizidak egiten ari dira. Horrek merkatua hankaz gora jartzen du.
|
|
|
Hurrengo urteetan interesgarria izango da kontraurbanizazio prozesu honeneboluzioa aztertzea, batez ere 2008tik aurrera, joera aldaketarik dagoen ikusteko.Kontraurbanizazioak intentsitate handia hartu du garapen ekonomiko gogorrekoazken urteetan, eraikuntzaren sektoreak etengabeko hazkundea ezagutzen zuenean,
|
baina
krisi ekonomikoa agertoki berria da prosezu honentzat. Ondorengo urteetanikustear dago azkenengo hamarkadetako prozesu hau koiunturala izan den, edotaegoera ekonomikoa suspertu heinean aurreko indarrarekin berreskuratuz joangoden.
|
|
|
Une honetan irekitako kontua mantentzeak 2008an baino %4, 4 gehiago balio du,
|
baina
krisiak larritutako banku asko izanda, negoziatzeko une egokia da.
|
|
|
Nahiz eta espezie arraro bihurtu, ia desagertzear, gero eta erakunde gehiagok ematen dute eraikinaren %100eko finantzaketa. Produktu hau, oro har, zorroan dituzten etxebizitzetarako aurreikusten da,
|
baina
krisi garaian, erosleek beren bizitzako inbertsio handiena egin nahi dute. Bikote edo ezkongabe askorentzat ezinezkoa da etxebizitza bat erostea, ez baitituzte eskatutako sarrerak eta sarrera handiak (normalean, etxebizitzaren balioaren %20).
|
|
|
Hitza hartu zuten guztiek goraipatu zituzten IMHk 20 urte hauetan eginiko ekarpenak
|
baina
krisia eta langabeziaren datuak ere guztien ahotan egon ziren. Hala, langabeziaren azken datuak “ikaragarriak” direla esan zuen Patxi Lopezek.
|
|
|
Ufesa, Dinescon, Recindsa, Lurgain, Isphording, Barranquesa... Ongizatearen bizimodua bere gazi gozoekin bere bidea jorratzen ari zen Sakanan,
|
baina
krisi globalarenak oraingoan ez dira urruneko oihartzunak izan, zaztada gogorrak bertatik bertara jo ditu hemengo bazterrak.Lanpostu egonkorragoa dugunok elkartasun keinuak egin ditzakegu, kalera atera, hurbiltasuna sentiarazi baina ez dakit hori nahikoa den. Aginte politiko eta ekonomikoetan daudenek hitz politak bota dituzte eta geroak esanen diguhitzok politak izateaz gain eraginkorrak diren.
|
|
|
Hemen lanik ez baldin badago pentsatu dugu zer egin. Guk lanak hemen hartu nahiko genituzke,
|
baina
krisia dela-eta lan gutxi egongo da, eta lehia handia dago. Nahiz eta prezioa oso merke jarri, ez dute lanik ematen.
|
|
|
Krisi garaian gaude,
|
baina
krisia da gizakiaren egoera eta izate etengabekoa, dio aurtengo manifestuak. Krisi ekonomikoa dago, eta krisi politikoa ere bai.
|
|
2011
|
|
|
«Jendea ibili da. Ez gara geldirik egon,
|
baina
krisia nabaritzen da. Ez da lehen bezala saltzen», zioen Ernesko Lareki Estafeta oroigarri dendako jabeak.
|
|
|
bost urte ziren urteko seigarren hilabetean langabezia horrenbeste jaisten ez zela. 2006ko ekainean bai, orduan %4, 44 gutxitu ziren langabeak,
|
baina
krisiak eztanda egin zuenetik, apalagoak izan dira jaitsierak: 2007an %1, 74koa, 2008an %0, 54koa, 2009an %1, 85koa eta 2010an %2, 37koa.
|
|
|
normalizazio politikorik ez dagoen bitartean hizkuntza normalizaziorik ez da izanen. Orain ETAren aitzakia ez
|
baina
krisiarena, independentismoarena, Nafarroaren kontrako mehatxuarena… izango dituzte. Euskara, haien diskurtsoan, nafartasunaren kontrako zerbait da.
|
|
|
Urtarrileko aldapa aipatzen zen garai batean,
|
baina
krisiak beste hamaika koska erantsi dizkio atzetik, eta esan liteke hilero hilero igo behar izaten duela familia bakoitzak bere maldatxoa.
|
|
|
Interes tasak jaistea eta zorrak ordaintzeko epea luzatzea begi onez hartu dute sindikatuek,
|
baina
krisiari aurre egiteko plana hori osatu egin behar dela uste dute.Bernardette Segol Europako Sindikatuen idazkari nagusia Jose Manuel Durao Barroso Europako Kontseiluko presidentearekin bilduko da arratsaldean atzo adostutako estrategiaren xehetasunak azaltzeko.
|
|
|
ALIZIA. Ulertzekoa da, Abel, denoi eragin digu, asko,
|
baina
krisi bat izan daiteke bikotea indartuta ateratzeko aukera bat.
|
|
|
Ohiturak aldatzea Etxe guztietan daude beharrezkoak ez diren gastuak. Oparoaldietan nahiz eta ez komeni izan, onartu egin daitezke,
|
baina
krisi ekonomiko betean aurrezteko plan zorrotz eta hausnartua bete behar da, eta hilero berrikusi ahal izango da, familiaren beharren arabera. Familia bakoitzaren benetako beharrak ezagutzeak aukera ematen du gastuak zein zerbitzu eta produktutan murriztu daitezkeen jakiteko.
|
|
|
Hedabideetan ahaztua dirudi,
|
baina
krisiak jarraitzen du. Eta ez bakarrik familia askoren diru sarrerak murrizteari edo langabezia tasa handiei dagokienez, baizik eta Afrikako Adarrean bizi den egoerari dagokionez.
|
|
|
Prestatuta al daude ezezko jarrera duten gurasoak konbentzitzeko? Prebentzio lana izan daiteke hau guzti hau,
|
baina
krisi garai honetan non osasun aurrekontuak murriztu nahi diren, aukerarik ba al dago?
|
|
2012
|
|
|
Jean Nouvel frantsesari, hain zuzen ere. Gisa horretan, Bilbon eraikin bat daukaten arkitekto handien zerrenda handituko zen;
|
baina
krisia iritsi zen, eta proiektuak bertan behera geratu behar izan zuen. 2010ean hartu zuen BBVAk lurraren jabetza bere gain, etxebizitzak eraikitzeko «interes handia» baitzeukan bankuak, garai hartan adierazi zuen gisan.
|
|
|
dira swing estaturik lehiatuenak. Duela lau urte, Ohion gehiengoak Obamaren alde egin zuen,
|
baina
krisiak gogor jo du han, eta kontserbadoreen indarra handitu egin da: presidentearen abantaila txikituz doa egunez egun. Virginia, berriz, Obamaren bultzadaren ikur bilakatu zen duela lau urte, 1963tik hautagai demokratarik ez baitzen gailendu inoiz estatu horretan.
|
|
|
Herritarren onerako arituko zen 2013ko hauteskundeak iritsi bitartean. Garai hura gainditu du Italiak,
|
baina
krisitik ateratzeko ezinbestekoa da hasitako erreformekin jarraitzea beren ustez, eta horretarako «politika berritu behar da», ideologia zaharretan oinarritutako alderdietatik kanpo. «Ni ez naiz inorekin lerratzen, baina nire programa argia da.
|
|
|
Ez, jaisten ari da,
|
baina
krisiaren eraginez.
|
|
|
Umiltasunez diogu, hemen, jendearen aurrean, egin dugunaz gain, asko geratzen baitzaigu egiteko. Krisi ekonomikoa pairatu dugu denbora gutxian,
|
baina
krisirik garrantzitsuena irudimen falta da. Horregatik ez dira gelditu gure ilusioa, ez da gutxitu gure ametsen kopurua ere.
|
|
|
ALIZIA. Hori bai,
|
baina
krisiari errenta ateratzen dion jende asko dago eta gero eta baldintza txarragoetan ari gara lanean. Ez dakigu zehazki zenbat ateratzen duten nagusiek eta horretan babesten dira.
|
|
|
Bihar, uztailak 28, Hepatitisaren Nazioarteko Eguna ospatzen ari da World Hepatitis Alliance (WHA), gaixotasun horri buruz atentzioa emateko. hepatitisaren aurkako tratamendu berriek, Espainiako biztanleen %2ri eragiten diotenak, aurrerapauso handiak eman dituzte birusa desagertarazteko,
|
baina
krisi ekonomikoak mugatu egin du bere administrazioa, gaitz horren ondorioz daudenen arabera, eta osasun agintariek informazio falta salatu dute. Artikulu honetan, hepatitis motak kutsatzeko bideak eta gaixotasunaren aurka borrokatzeko tratamendu berriak deskribatzen dira, baita prebentziorako arau erraz batzuk ere.
|
|
|
Eta hori ez da horrela. Udala arazoari aterabidea emateko egiten ari den urrats guztien berri badut,
|
baina
krisi larri honekin zaila da lortzea. Horretan ari dira.
|
|
|
Noski, badaude aldeak Finlandia eta Grezia artean, Alemania eta Portugal artean, Frantzia eta Irlanda artean bezalaxe. Aspalditik egon diren aldeak, historikoki finkatutakoak, hor daude;
|
baina
krisi honek ekarri dituen aldaketetan eta atzerapausoetan, non da aldea. Hain hil ala bizikoa da interbenitua ez izatea?
|
|
2013
|
|
|
Orain arte ordea, nekez irudika zitekeen abertzaleek zentzura mozio bat bideratzeko moduan, are gutxiago horren buruan ezker abertzalea egotea. Egoera politikoa aldatzen ari da Nafarroan, denbora gehiago da joerek hori baiezta dezaten,
|
baina
krisi garai honek ere eskaintzen ditu aldaketaren hainbat zertzelada. Azken greba orokorretako herritarren mobilizazio maila dago adierazle horien artean, edo azken bi hilabeteetan izandako mobilizazio handiak, azkena apirilaren 6an, Yolanda Barcina lehendakariaren dimisioa eskatzeko 10.000 bat lagun bildu zuena.
|
|
|
UPN azken bi hamarkadetako beren garairik makalenean dago, CDNren eszisioaren garaira gerturatuz (1995),
|
baina
krisiaren ondorioz, orduan baino egoera estuagoan. Denbora honetan, halaber, PSN giltzarri izan da UPNk boterean jarraitzeko, bereziki azken legealdian.
|
|
|
Orain lehen bezala, beharrezkoa da elkartea izatea,
|
baina
krisi ekonomikoak musikarien egoera kaskarra areagotu du. Berez lehengo eta oraingo erronkak antzekoak dira.
|
|
|
Hego Amerikako esperimentua gaizki atera zitzaion sektore pribatuari,
|
baina
krisiari esker beste merkatu bat sortu zaie: Europa.
|
|
|
Hasiera batean, ekonomia atzeraldi batetik depresio batera jauztea eragozteko indartu zen G20 Haatik, 2010 urterako lehentasunak aldatu ziren, eta urte horretan defizita kontrolpean jartzea eta zorpetzea jaisteko konpromisoa izan ziren Torontoko (Kanada) goi bileraren emaitza nagusiak. Bilera horretan 2013 urterako defizitak erdira jaisteko ituna erdietsi zuten herrialdeek,
|
baina
krisiaren okertzeak helburu hori zalantzan jarri du, eta Moskuko agiriak oso azaletik aipatzen du gaia, zehaztasunik gabe. Errusiak izango du aurten G20 taldeko lehendakaritza.
|
|
|
Egoera horretara moldatu behar izan dute herriek. «Azken urteetan pauso handiak eman dira,
|
baina
krisia kolokan jartzen ari da lortutako zerbitzu maila». Murrizketen jomugan daude:
|
|
|
Gaineratu du, sozialistekin ezin izan dutela akordioa egin, eta Bildu eta EBrekin ezinezkoa zela. Ramiro Gonzalez EAJkoak aitortu du onartu dituztenak ez direla eurek nahiko lituzketen aurrekontuak,
|
baina
krisi garaian akordioetara iristeko beharra nabarmendu du. «Aurkaria erretzeko politika zaharrak ez du balio».
|
|
|
Asmoa negu honetan bertan joatea da, baina oraindik diru kopuruaren erdia lortu behar dute. . Jendeak oso ondo erantzuten du, ezin gara kexatu,
|
baina
krisi garaian zaila da?. Erakundeen aldetik jasotzen ez duten babesa ere salatu dute:
|
|
|
Negoziazioak etxebizitzaren jabearekin harreman zuzena izanez gero, alokairuan beherakada handiagoa lor daiteke Ez da harritzekoa, beraz, Espainiako etxeek dituzten zailtasun ekonomiko larrien aurrean, gutxi ez izatea alokairuko etxebizitza bat eskatzen dutenak hileko aurrekontua egonkortzeko eta hilabetearen amaieran likidezia baldintza hobeetan kobratzeko. Lana ez da erraza,
|
baina
krisi ekonomikoaren ondorioek erraztu egiten dute lan hori aurreko urteetan baino egingarriagoa izatea, baita orain dela hilabete gutxi pentsaezinak ziren alokairu aukerak lortzea ere. Eginbideak eta pazientziak menderatzen duten estrategia baten arabera, etxebizitza erregimen hau eskatzen dutenek pisu edo apartamentuak detekta ditzakete kostu eskuragarriagoak dituztelako eta beren diru sarreren arabera.
|
|
|
Maizterren artean, asko dira erorketa gehigarriak espero dituztenak, etxe on bat kostu hobean edukitzeko. Hautaketa irizpide horren bidez, baliteke erabiltzaileek ez aurkitzea beren etxebizitza amestua aurkitzeko helburua,
|
baina
krisi ekonomikoaren garaian beste balio judizio batzuk nagusitu behar dira. Kontua da errentamendu baldintza onenekin detektatzea, eta, hala, etxeko gastuak jasotzea.
|
|
|
Izan zen ere gozogintzan sartzeko saiakera bat, baina hortxe geratu zen. Azpikontratatutako lanak egiten dituzte oraindik,
|
baina
krisiak eragina izan du eurengana jotzen duten enpresa pribatuengan, eta horien kopurua askoz txikiagoa da orain. Oñatiko Udalak azpikontratatzen dizkie zenbait zerbitzu:
|
|
|
Barkaidazu hau esateagatik,
|
baina
krisia dela eta nik birritan pentsatuko nuke ezetz esan baino lehen.
|
|
2014
|
|
|
Lau pertsonak lan egiten dute Ekia gazta ekoizteko. Garai onetan zazpi langile ere egon ziren,
|
baina
krisiak gogor jo ditu. " Duela sei bat urte, krisia baino lehen, 55.000 kilo gazta egiten genituen urtean; aurten, 32.000 kilo egin ditugu".
|
|
|
«Odesan piztutako istiluek eragindako bizi galerengatik atsekabetuta nago. Ikerketa eraginkor bat behar dugu orain,
|
baina
krisi honen konponbide bakarra diplomaziaren eta politikaren eskutik helduko da». Bestalde, sarraskiaren aurrean hiriko segurtasun indarrek «arduragabekeriaz» jokatu zutela salatu zuten atzo Odesako zenbait bizilagunek eta protesta egin zuten polizia etxearen aurrean.
|
|
|
Kreditu bat eskatzea aukera bakarra bihurtu da milaka herritarrentzat, baina gastuak izaten jarraitzen dute,
|
baina
krisia hasi zenetik diru sarrerak murrizten ikusi dute. Mailegua eskatu dutenen artean, gazteak nabarmentzen dira, egoera ekonomikoak gehien eragiten dien segmentuen artean baitaude.
|
|
|
1999an ateak itxi ondotik eraikinaren egoera txarrera joan da eta batez ere teilatuak jasan ditu kalterik nabarmenenak. Udaletxeak aspalditik zeukan konpontzeko asmoa
|
baina
krisiaren eta dirulaguntza gabeziaren ondorioz, atzeratu egin dira obrak. Azkenean aurten jaso dute espero zen diru laguntza.
|
|
|
Faxistak eta faxistakoak ezin ditut eutsi. Krisi ekonomikoa eta politikoa loturik daude gaur egun,
|
baina
krisi kulturala eta demokratikoa eragiten ari dira. Manifestaldiak, prentsaurrekoak… antolatzen dituztenak, kartzeletara.
|
|
|
Garai berriekin nabarmen aldatu dira erabiltzailearen perfila eta informazioa kontsultatzeko euskarriak ere. Aranbarrik dioenez," betiko erabiltzaile nagusiak emakumeak eta umeak izan dira, eta jubilatuak ere bai,
|
baina
krisiaren eta seme alaben eraginez edo, 35 urteren bueltako gizonezkoen taldea asko ugaritu da. Liburutegian birmoldaketa egin zenetik, ikasle kopuruak ere gora egin du.
|
|
|
Egunero sumatzen eta ikusten da kalean. Bizitzen ari garen krisiaren aurretik ere ikusi eta sumatzen zen,
|
baina
krisiak egin duena, nire ustez, injustiziaren diskurtsoa areagotzea izan da. Estatuarekiko erlazioan punturik injustuentzat jotzen dutela esango nuke.
|
|
|
Ginen baino ederrago islatu gintuen datuetan. Indarguneak izan baditugu,
|
baina
krisiak hain latz jo gaituenerako, gantz batzuk ere bagenituen oparoaldiak ezkutatuak. Erronka teknologikoa aipatu du hainbatek, nazioartekotze beharrarekin.
|
|
2015
|
|
|
Nire ustez, Nafarroak arte garaikidea jasoko duen museoa behar du, eta Nafarroako unibertsitateko museoak ez du funtzio hori betetzen. Nafarroako Museoaren handitzea aurreikusi zuten,
|
baina
krisiarekin, ezerezean geratu da hori. Irudipena dut oraingo instituzioek museo berri hau erabiliko dutela esateko ez dela behar beste mota bateko ekimenik.
|
|
|
Gurasoekin batera gaztandegi bat ireki zuen duela zazpi urte, Pirinioetako herri batean. 80 ardi zituzten hasieran,
|
baina
krisiak harrapatu zituen, eta negozioa kolokan utzi zien.Ikastaro labur bat egiteko asmoz deitu zuen Gomiztegira Dominguezek, eta ikasturte osoa egiten amaitu du. Luxu handi bat izan dela dio, behin eta berriz.
|
|
|
Berak konbentzitu zintuen haren izenean jartzeko. Tailerra ondo zihoan orduan,
|
baina
krisi garaian edozer gauza gerta zitekeela esaten zizun, egun batean agian auto gutxiago salduko zenituztela, eta kotxea konpontzera eramateko ere jendeak bi aldiz pentsatuko zuela, eta beharbada tailerra ere krisiak harrapatuko zuela. Hobe zela badaezpada ere haren izenean jartzea, balizko zordunengandik babesteko.
|
|
|
Espainia etxebizitza erosteko joera handia izan da, eta askok uste dute alokairuak “dirua botatzea” baino gutxixeago esan nahi duela. Oro har, uste da jabe izateak segurtasuna eta egonkortasuna ematen diola familia bati,
|
baina
krisia iristean, egia izateari utzi dio. Horrek azaltzen du zergatik familia askok jasotzen duten etxe baten alokairua hipoteka bat eskatu eta erosteko alternatiba gisa.
|
|
|
Enpresa horiek joaten ziren tokietara joan zen aurrezki kutxa eta bi modutara laguntzen zien, euren negozioetan parte hartuz eta euren proiektuak finantzatuz. Dena ondo joan zen bitartean ez zen arazorik egon,
|
baina
krisia lehertu ahala, Korporazioak finantzatutako operazioak lasta batean bihurtu ziren finantza erakundearentzat. Batez ere adreiluari lotutako negozioak.
|
|
|
Jesus Etxebarria jarri zuen Madrilgo zonaldeko buruzagi gisa, eta aurrezki kutxako iturriek aditzera eman dutenez, 2009an finantza krisia bere hatzaparrak erakusten hasi zenean, oso adierazle txarrak azaleratu ziren Madrilgo bulegoetan. Sukurtsal horietan guztietan 1530 milioi euroko maileguak banatu zituzten,
|
baina
krisia agertzen hasi zenean, kreditua itzultzeko arazoak zituzten zergadunen portzentajea, berandutze tasa, aurrezki kutxak orokorrean zuena baino nabarmen kaskarragoa zen, hipotekadunen artean baina bereziki enpresen artean. Madrilen higiezin sektoreko enpresei emandako kredituen %24k zituen arazoak 2009an.
|