|
2010
|
|
|
" Horixe baietz, ondo jarriko da", esan nion belarrira. Pentsamendu asko nahastu zitzaizkidan buruan, arima asko banitu bezala zein bere mintzoarekin, edo arima bakarra
|
baina
hizkuntza asko erabiltzen zituena, eta azkenean neure buruari egindako promesa batekin erabaki zen dena: Liz eta Sara gure alabei 60 zaldiko azienda baino zerbait gehiago utziko niela, berriro luma hartu eta bukatu egingo nuela Ameriketara etorri nintzenetik gogoan ibilitako memoriala.
|
|
|
Harritzen gaituzte Parisko lege biltzarrean gai horretaz ari direnean, holako jende eskolatuek jalgi ditzaketen animalekeriekin, beste denborakoak iduri, gure amatxik ere gehiago baliatzen ez dituenak, adibidez uste zuelarik, gaixoak, euskal abertzaletasunak erretreta kenaraziko ziola. Z’ ko bigarren eleduna, ezkertiarra, edo" sozialista" hobeki errateko, euskalduna da,
|
baina
hizkuntza ez du transmititu, Seaskaren parean martxan ez diren gauzen aitzinatzen pasatu duelako bizia. Familia transmisioaren porrotaren lagin argiena delarik.
|
|
|
Zerbait gehitu behar balitz, hitzen soinu eta memoriak bere inguruan sortzen duen laino hura litzateke, musikari, pintore edo eskultoreen ekaia. Ez da antzerkia gehi dantza gehi zerri hiltzea,
|
baina
hizkuntza. Euskara ikasten duena euskalduna da solasa atxikitzeko gai denetik, gaizki aritzen bada ere.
|
|
|
Xamarrek bere azken liburuan agerian uzten du euskara asmatu zuen jendeak jakin ukan zuela neolitikoko iraultzaren pasatzen, teknika eta ekaiak mailegatuz,
|
baina
hizkuntza atxikiz. XX. mendeko Amikuzeko adibidea arras kontrakoa da.
|
|
|
Mohamed Xukrirena eta arabieraz edo frantsesez idazten duten beste idazle bereber batzuen literatura," literatura txikia" litzateke Franz Kafkaren kontzeptuan, baina Gilles Deleuze eta Felix Guattarik interpretatu duten eran.1118 Hau da, hauentzat," literatura txikia" ez da hizkuntza txikian egiten den literatura, baizik eta minoria batek hizkuntza handian idazten duena.1119 Franz Kafka yiddishera, hebreera, txekiera eta alemanaren artean bezala, Mohamed Xukri arrifera, arabiera arrunt, espainiera, frantses eta arabiera literarioaren artean zegoen. Hizkuntza handiko literatura handiaren bazterrean hasi zen idazten,
|
baina
hizkuntza handiaren kanonetik eta literatura nazionalaren errepresentaziotik apur bat aparte, ereduez, ideologiez edo kultura nagusiez bestaldean, ume arrifien eskarmentuen azalbidea bilatu baitzuen.
|
|
2011
|
|
|
Italiako enbaxadan ari da lanean, eta Ritan izeneko parketik hurbil dauka etxea. Hamar milioi biztanleen artean atzerritarrak ez omen gara Bejingen milatik gora,
|
baina
Hizkuntza Eskolan gabiltzanak izan ezik, inguru horretan egokituta daude gehienak. Auzoak, hiriko zalapartatik aparte, mendebaldarrentzat propio egindako oasia ematen du, eta hainbat alderditako funtzionario jendea bizi da bertan.
|
|
2014
|
|
|
Jartzen zen solasean eta zerbaitek sortzen zuen gaia eta bertsoa, erantzuna, bizpalau gehiago... horrek pizten zuen istorio baten kontatzeko enbeia. Arratsaldea pasatzen zen, bertsoak baziren barnean
|
baina
hizkuntza zen zentroa, kinka txarrak aipatuak ziren eta horretan ez egoteko artea zen, gaiaren uztea ofizioa da ere. Hizkuntzaren laborategi.
|
|
|
(Raymond Gavellek erakutsi zigun bezala). Ez gara mintzatzen hitzen etimologiarekin
|
baina
hizkuntzan hitzek duten esanahiarekin, hizkuntza bereko hitz kideen arabera. Hor ukatzen du hizkuntza estatutua euskarari.
|
|
|
Ez zuen inondik ere gaztelera menderatzen,
|
baina
hizkuntza hori erabiltzeko tema zuen. Aitarekin ez, aitarekin beti euskaraz egiten zuen, baina gainerakoekin, bertsoak kantatzen zuen bezala" erdaraz ere fuerte, nahiz batere jakin ez".
|
|
2015
|
|
|
Susmo negatiboa gero eta konfirmatuagoa da: mugimendu indigenako buruak kalkulu politikoetan, lurren defentsan eta diskurtso aldarrikatzaileetan zentratuta daude,
|
baina
hizkuntzari ez diote lehentasunik ematen. Hizkuntzek bizi duten galera azeleratua ez dago beren benetako agenda politikoan.
|
|
|
Txikia litzateke,
|
baina
hizkuntzaren aldeko apustua serio har dezakeen lehen egitura da reasentamentu honetan.
|
|
2017
|
|
|
ez ote da gara ren aldaera? Egia da a> o bilakaera ezohikoa dela euskaraz,
|
baina
hizkuntza galtzen denean edozein bide har dezake izen batek esanahia ulertzen ez duen hiztunaren ahotan. Honek Kapanagarengana eramaten gaitu:
|
|
|
bertsoak berezko duela euskara. Izan ere, beste hautu batzuk egin behar izan ditu bertsolaritzak,
|
baina
hizkuntzarena ez behintzat. Exkixu taldeko Jon Mikel Arronategik erabili zuen adibidea:
|
|
|
Ez gaude, beraz, Euskararen alde zaharra edo bitxia delako, gu izaten jarraitzeko funtsezkoa delako baizik. Hizkuntzarik gabe gu ez gara,
|
baina
hizkuntza ere ez da gu gabe; horregatik, gu gara Euskara.
|
|
|
• Hizkuntzarik gabe gu ez gara,
|
baina
hizkuntza ere ez da gu gabe (8).
|
|
2018
|
|
|
Argazki adierazgarria: bi estatutan banatuta daude Aritzakuneko biztanle ohiak eta haien ondorengoak,
|
baina
hizkuntzaz badakite herri berekoak direla.
|
|
2020
|
|
|
—Sentitzen dut esatea jarraitu nuen,
|
baina
hizkuntza zapuzten ari da jende asko hor behean. Asmatu egiten dituzte hitzak etengabe, baina ez Sabinok bezala modu nabarmenean, baizik eta disimulatuz," zirkuluari"" borobila" deituz, edota, biologiaz ari direla," ondoretasuna"" herentziari"...
|
|
|
sumin, samin, erdimin, maitemin, oroimin, dolumin, bizimin eta beste asko. Hizkera zehatzaren aldekoak proposatuko luke bereiztea min hutsa, min antzekoak eta batez ere alegiazko minak,
|
baina
hizkuntza guztietan gertatzen dira anbiguotasun horiek, hizkuntzak ez baitu logika positiboz funtzionatzen, bizitzaren beraren antzekoa da horretan. Gainera, ondoezak eta doluak somatizatu egiten dira, besteen pairamenak ez dira neurtzeko gauzak.
|
|
2022
|
|
|
cream. Hitza frantsesetik datorkigu,
|
baina
hizkuntza horretan gaur ez du adiera hori. Elikagai gaziak (ziazerba krema) zein gozoak (txokolate krema) osatuz erabiltzen den uki jariakorreko jakia da eta, eskuarki, esne eta arrautzekin egin eta berotasunez loditzen da, irabiatu ahala.
|
|
|
Edo hamar silaba. Hortik apartekoak ere badira,
|
baina
hizkuntza portugesak bi neurri hauetan tolesten omen du naturalago.
|
|
|
Hori da buruan dabilkidan galdera egunotan. Hizkuntzaren gaia barruan duela,
|
baina
hizkuntzatik harago. Ba al daude baldintzak eta zantzuak haitiar belaunaldi berriak astindu bat sortzeko?
|
|
|
nahualt hiztun komunitate terminotan pentsatzeko duten joera urria. Nahuatlak milioitik gora hiztun dituela esan genezake (milioi t' erditik gora aipatzen da,
|
baina
hizkuntza hauek transmisioan duten egoerak ez du ematen datuotan gehiegi fidatzeko), Mexikoko hainbat estatutan barreiatuta. Herrialdeko jatorrizko hizkuntzarik handiena eta hedatuena da.
|
|
|
Corpus terminologikoa sortzearen konplexutasunaz zerbait ohartarazi dut, baina mugatua sentitzen naiz hitz gutxitan agertzeko. Neologismoen bidea ilusionagarria izan litekeela esan diot,
|
baina
hizkuntzarentzat letala ere bai. Corpusa garatzea ez da borondate oneko talde baten zeregina, ez hizkuntzalari batzuena ere.
|
|
|
Horregatik bidali nahi dute aurten Gabriel Euskal Herrira, hiru hilabetez Aditua egitera. Sortu duten eskola berrian pertsona gakoa omen da, musika irakaslea maila guztietan, eragilea, eta nahualt hiztuna,
|
baina
hizkuntza berreskurapenak behar duen erradikaltasunik gabea. Bueltan astindu bat hartuta ikusteko itxaropena dute.
|
|
2023
|
|
|
XVII. mendeko gizona, frantziskotarra, Dotrina Christiana izeneko liburuaren egilea. Ez zela euskalduna sortzez,
|
baina
hizkuntza ikasi zuela eta euskaraz idatzi. Lehenengo idazle euskaldun berria Materra, guk dakigula.
|