|
2007
|
|
|
Gertaera demolinguistiko horiei arreta berezia eskaini behar zaielakoan gaude,
|
baina
hemen gune euskaldunenetarantz izandako barne migrazioari baino ez diogu erreparatuko. Izan ere, euskararen erabilerak gune soziolinguistiko erdaldunean eta ertainean gorantz egin badu ere, euskararen hauspoa den gune soziolinguistiko euskaldunenean zalantzak daude:
|
|
2010
|
|
|
Marka gramatikal baten erabilera kontziente batez —" maltzurkeria" eta guzti— ari gara, 3 urteko haur baten kasuan. Ez du nahitaez herri euskaldun batean gertatu behar, jakina,
|
baina
hemen ohikoagoa izanen dela esatera ausartuko ginateke.
|
|
|
2008ko maiatzaren 13an adibidez, Senatuan hizkuntza horien aldeko lege berri proiektuaren eztabaidan, senatari batek diwan, bretoi ikastolen federakuntza" sekta bat" zela erran zuen (Jean luc Mélanchon, ezkerra) batzuetan batasuna eta uniformatasuna berdintzen dira ideologian, nahiz arduradun publiko batzuengan, nahiz iritzi publikoan, baina uniformatasunaren alde eta hizkuntzen sailan frantsesaren alde. " komunitarismoa" da erabilten duten gaitzespen eta kalifikatzaile nagusia eskualdetako hizkuntzen defendatzaileen aurrean. eta ondotik arrazoi ekonomikoak edo teknikoak aurreratzen dituzte eskualdetako hizkuntzak ez laguntzeko, aitzaki gisa.
|
baina
hemen ideologiari mugatzea saiatzen gara. hona adibide batzuk.
|
|
2011
|
|
|
an oppressive situation deskribatzeko balio omen du, ez bake giroko hizkuntza (edo aldaera) biren elkarbizitza iraunkorra deskribatzeko. Funtsaren funtsean, Ferguson-en" superposed variety" tik" superimposed variety" ra eraman gaitu ikusmolde honek. kosta zaigu iristea,
|
baina
hemen gaude: horra" gure diglosia" rekin azkenean topo egin.
|
|
2012
|
|
|
Gerardo Armentia: " Nestlé Izozkietan lan egiten nuenean Katalunian katalanez egiten genuen,
|
baina
hemen ez zegoen hain garbi euskaraz egitearena. (...) Nik uste dut beharrezkoa dela".
|
|
2014
|
|
|
Esaterako euskara batuaren inguruan, iritziak aldakorrak izan dira: ez dela artifiziala, beharrezkoa dela, ez dutela asko erabiltzen... esan dute askok (baina euskara batuan irakurri eta idatzi dute ondoren, eta hori ere aztertzeko puntu bat litzateke,
|
baina
hemen ez da galdetegia nola erantzun duten aztertu). Euskara batuaren inguruko ideia edo irudikapen nahasiak hainbat dira gazteen artean.
|
|
2015
|
|
|
Mundu osoan gurasoak dudarik gabe haurren eleaniztasunaren alde daude, baina normalean hizkuntza handietako eleaniztasunaren alde. Euskal Herriko gurasoak ez dira salbuespena ingelesa bezalako hizkuntzekiko mirespenean,
|
baina
hemen lortu da euskara bezalako hizkuntza ahul bat eleaniztasunarekin lotzea. Eta honek meritu izugarria du, bai noski Lekeition edo Usurbilen, baina batez ere Lizarran eta Barakaldon, guraso gehienek euskaraz ez dakiten lekuetan.
|
|
|
Naiara Berasategik ere, Zalbide (2010) aipatuta, eskolan bakarrik ez, eskolatik kanpo ere" etorri ona" izango duten euskal hiztunen beharra nabarmentzen du. Ahozko euskara lantzeko sekuentzia didaktikoei (SDei) buruzko lanak badira (GarciaAzkoaga eta beste, 2012),
|
baina
hemen arreta berezia jarri nahi genuke baldintza soziolinguistiko erdaldunetan bizi diren ikasle hiztun berriengan. Nola atera ahalik eta zuku gehien ahozko euskara lantzeko SDei, etxean nagusiki erdaraz hazi eta euskara kalean apenas egiten den inguruan bizi diren ikasleen kasuan?
|
|
2016
|
|
|
datuek hala diote. Ez gaude iluntasunean, ez da erritmoa makaldu — ezin esan besterik adierazleen argitan—,
|
baina
hemen ez du balio pilotu automatikoa jartzeak. Gizarte aldaketen eta euskararen hazkundearen ondorioz, errealitatea aldatu egin da, erronka berriak ditugu.
|
|
2018
|
|
|
Hots, euskararentzat arnasgune diren zenbait herrietan eta kaleko erabileran orokorrean zein haur eta gazteenganatzerapausoak gertatu dira. Egia da lurraldez lurralde hartuta emaitzak oso ezberdinak direla,
|
baina
hemen ezin gara zehaztasun horietan murgildu.
|
|
2019
|
|
|
— Ondo Zeu zelan oporretan? / Ondo/// Holaa/// Kaixo Miate oraintxe ikusi dut zure agenda neure motxilan Ez dakit zelan eduki dut
|
baina
hemen daukat/ A bale bihar ekarri ikastolara/ Bale [emotikonoa]
|
|
2021
|
|
|
Gaztelania Espainia osoan hitz egin daiteke,
|
baina
hemen jendearekin euskara afektiboagoa da. [PA]
|
|
2022
|
|
|
Jakina da gazteek –eta ez hain gazteek– hizkuntzari ukitu informala eman nahian, kaleko hizkerara gerturatu nahian, erdaretara jotzen dutela; bada, iradoki izan da hitanoak ordezka lezakeela ohitura hori. Hitanoak potentzialtasun handia du, hemen erakutsi dugun moduan;
|
baina
hemen ikusi moduan, auzi konplexua da, ertz askokoa, eta segur aski ez da nahikoa izango hutsunea eta baliabidea elkartzearekin. Testuinguru batzuetarako tresna baliagarria da, ezbairik gabe, baina nekez esporta daiteke modu berean Euskal Herriko izkina guztietara.
|
|
|
Komunikazioaren munduko bi profesional, nor bere erara, eta biak hitanozale amorratuak. Bada, hitzaldiaren amaieran hitanoa malgutzearen alde egin zuten biek ala biek,
|
baina
hemen ere, nork bere erara. Garziak aspektu sintaktikoan hain zorrotz ez jardutea proposatzen du; Euzkitzek, aldiz, arau sozio pragmatikoetan malgu jokatzearen alde egiten du.
|
|
2023
|
|
|
hizkuntza aniztasuna, hizkuntza oreka, hizkuntza normalizazioa, herritarren eskubideak, botere publikoak eta nortasun linguistikoak eta balioak. Maila praktikoan ere antzeko azterketa egin da,
|
baina
hemen honakoen inguruan oinarritu da analisia: hizkuntzen erabilera, lizentzien esleipena, ikus entzunezko obrak, artxiboa, lurralde hitzarmenak eta arau hausteak.
|