|
2000
|
|
|
Gaur egun ere gertatzen hasi da hori. Eta hizkuntzaren alorrean muturreko egoeran bizi diren euskaldunen meritua ez da makala,
|
baina
hala ere, Frantziako Gobernuak ofizialtasuna onartzen ez duen bitartean, esfortzu horren etekina oso murritza da. Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi dituzte departamenduaren aurkako jarrera dutenek eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango.
|
|
2001
|
|
|
Presiopean idazten da eta behar baino txartoago argitaratzen da, lauzpabost urte argitaratu gabe egon den idazlea komunikabideetako parriletatik kentzen baita. Hor konpon, esan dute egileek, eta askotxok esaten dute,
|
baina
hala ere ez da arintzen presioa.
|
|
|
Egia da bi estatu horien gobernuek Hizkuntza Gutxituen Europako Ituna onartu zutela, eta baita Espainiakoak —Frantziakoak ez bezala— berretsi duela ere; horrezaz gain, Europako Kontseiluko Asanblada Parlamentarioak bere kideei hizkuntza gutxituak babesteko eta sustatzeko eskatu zien, hau da, Europako herrialde guztietako kideei;
|
baina
hala eta guztiz ere aldarrikapen eta gomendio horiek errealitatean gauzatzetik oso urrun daude.
|
|
|
Erakundeen Kontseilua, Euskal Herrian Euskaraz, Udalbiltza, EAJ PNV, EA eta Batasuna, Euskal Herri osoan. Baliteke izenen bat ahaztu izana,
|
baina
hala balitz ere gauzak ez lirateke asko aldatuko: egunaren oihartzuna soilik entzun zen konpromisoa betidanik hartuta dutenengan; edo, beste ikuspuntu batetik begiratuta, kulturalki eta politikoki euskal izate eta nortasunaren alde daudenengan baino ez.
|
|
2003
|
|
|
Batzuen errua guztiei hedatuz, zaku berean sarturik dena, helburuak eta metodoak nahisirik, xede batzuen kointzidentziari erreparatuz, hortik konnibentzia edo konplazentzia ren ustera igaro, azkenik konplizitatearen estigmama rraztu digute kopetan. Zuzengabekeria da, oker egindako identifikazio prozesua, zentzugabekoa,
|
baina
hala da. Indarkeria zein punturaino den elementu baldintzatzailea ulertzeko ahaleginik aski ez du egin euskalgintzak, mugimendu gisa ez bederen; eta are gutxiago estigma hori gainetik kentzeko.
|
|
|
Hor dago koxka. Koxka handia, zaila,
|
baina
hala ere gaindi daitekeena. Euskal Herriak euskaraz hizketan hasi behar du horretarako.
|
|
2004
|
|
|
Orain arte esandako guztia leku pribilegiatu batean islatzen da, emisioetan eta programazioetan hain zuzen ere, telebista lokala sintonizatzean pantailan ikusten ditugun edukietan, alegia. Telebista bakoitzak berezko ezaugarri propioak ditu, jakina, ezberdina egiten dutena beste edozeinekiko,
|
baina
hala eta guztiz ere Euskal Herrian bost telebista lokal eredu bereiz daitezkeela uste dugu nahiko erraz, emisioen maiztasuna, emanaldien osaera, programaziotaularen eraikuntza, programen jatorria, difusioa ren izaera (originala, errepikapena) eta euskararenerabilera konbinatzen dituzten moduaren arabera.
|
|
|
Azken urtean, Nafarroako Gobernuak telebista digital autonomikoko bi lizentzia emateko lehiaketa zabaldu zuen, zeinean Iruñeko telebista lokal bi, Canal 4 eta Canal 6 izan diren garaile. COPEren Popular TVk ez du lizentziarik lortu,
|
baina
hala ere telebista lokal gisa emititzen jarraitzen du.
|
|
|
Baina era batera edo bestera zailtasun ekonomikola rriak izango lituzkete telebista lokal horiek, publizitate merkatua oso konplikatua baita. Gainera, telebista teknikoki ere garestia da; kostuak merkatuz doaz, egia da, teknologiak aurrera egiten duen heinean,
|
baina
hala ere telebista komunikabide garestia da. Berriro ere, beraz, muga ekonomikoen arazoarekin egiten dugu topo.
|
|
2005
|
|
|
Bost urtez behingo Inkesta Soziolinguistikoa Euskal Herri osorako egiten bada ere, Mapa Soziolinguistikoa EAErako egiten da soilik, Jaurlaritzako Kultura Sailak Eustat ekin elkarlanean argitaratzen baitu lan hau. Horrek, noski, datuen interesa eta bilakaera soziolinguistikoari buruz ematen digun ikuspegia nabarmen mugatzen ditu,
|
baina
hala ere bada tartean hainbat datu interesgarri.
|
|
2006
|
|
|
Hamar urteotan, gorabeherekin bada ere, hazi eta ez gutxi egin da irakaskuntzako produkzio idatzia. Aurten 120 bat titulu galdu ditu,
|
baina
hala ere sekulako pisua du urteko ekoizpenaren baitan.
|
|
|
• Zer daukagu eta batez ere zer eduki nahi dugu elkarrekin Euskal Herrian bizi garenok? (Euskal curriculum oinarrizkoa eta komuna, borondatezkoa da,
|
baina
hala nahi duten eskolek behin erabakia hartuta, curriculum hori aplikatzeko eta ebaluatzeko konpromisoa hartuko dute).
|
|
|
Bai. Ez nintzen konturatu,
|
baina
hala da. Nik ez nuen behin ere etxean kartelik jarri, baina etxean beti pianoa eta zenbat jende!, zenbat andrazko!, pianoa ikastera etortzen zirenak.
|
|
2007
|
|
|
Alde batetik eredu autarkikoa zela eta bestetik Alemania eta Italiarekin zituen zorrak kitatu behar zituela eta, errazionamendu sistema ezarri zuen gobernu frankistak. Horrela ahalbidetzen zen ekoizpen gehiena estatu barruan gauzatzea,
|
baina
hala ere dibisen premia handia zegoen, makineria eta teknologia inportatu behar baitziren ekoizpen mailari eutsi nahi bazitzaion. Estatu barruan ez zegoen gaitasunik ekipo ondasun beharrezkoenak ekoizteko, eta horregatik halako premia dibisak eskuratzeko.
|
|
2008
|
|
|
Baina desiragarria litzateke etorkinak euskararekiko errespetua baino harago doan jarrera ona izatea," sinpatia" sentitzea. Alegia, ikasiko badute, ezin hobeto;
|
baina
hala ez bada, gutxienez jarrera positiboak izan ditzaten. Horixe bera da autoktono erdaldunekin daukagun esperantza.
|
|
|
Katalanek aurkeztu zuten autogorrotoaren fenomenoa honela ulertzea zentzuzkoa litzateke: katalanez hitz egiteagatik emozio desatseginak sortzen bazaizkit
|
baina
hala ere katalanez egiten badut, autogorrotatzea zentzuzkoa litzateke; min ematen didan zerbait egiten badut, jakinda min emango didala, nire buruaren aurkako sentsazio emozioak sortuko ditu, autogorrotoa.
|
|
2011
|
|
|
2008 urtean baino hogei gutxiago dira argitaratzaileak,
|
baina
hala eta guztiz ere asko: 279 Horien artean denetarik dago, argitaletxe profesionalak eta horien ondoan lanbide honetara dedikatzen ez diren bestelako elkarte, talde eta autore editoreak.
|
|
|
Esate baterako, 2005ean digitalki argitaraturiko %64 tesia zen; 2008an are gehiago: %66; eta proportzioz gutxiago
|
baina
hala ere handia 2009koa ere: %24, 5.
|
|
|
1993an, okerrik ezean, Joxe Austin Arrietak Euskadi Itzulpen Saria eskuratu zuen dirutan (Eulien ugazabarengatik), baina urtea ekitaldirik egin gabe pasatu zen... Joseba Arregi zegoen orduan Eusko Jaurlaritzan kultur arduradun, eta ez zion nonbait HBko parlamentaria zen Arrietari bostekoa eman nahi izango,
|
baina
hala suertatu zen: dirua bai baina ekitaldi publikorik ez.
|
|
2012
|
|
|
Protagonistak, bere ohean bakarrik esnatzen denean, ordea, ez du asea esperimentatzen. Behin eta berriz errepikatu nahi izango du sexu osteko lasaitasun goreneko sentsazioa, betierekoa ez dela jakinda,
|
baina
hala ere gurpilean bueltak eta bueltak emateari utzi ezinik. Gorputzaren bidez plazera lortzea da, hain zuzen, subjektu postmodernoaren obsesioetako bat; ipuinean teknologia berrien erabilerak elikatutako moral indibidual trukagarriarekin nahasia ageri dena.
|
|
2013
|
|
|
Bukatzeko, eta laburbilduz, hizlari gehienen iritzia ondoko hau dela esango nuke: eskolaren eraginak bere mugak baditu ere, eragin benetan handia du euskararen babesean eta erabileran, gotorleku moduko bat da eta bere emaitzak baikorrak dira bereziki adin gazteenetan; adin talde nagusiagoetan, gizartearen eraginez, txikiagoa da,
|
baina
hala ere garrantzitsua. Hori Euskal Herrian, eta Xavier Vilak jardunaldian aurkeztu zuen moduan, Katalunian katalanarentzat ere gauza bera gertatzen dela dirudi.J
|
|
2014
|
|
|
Marta Eggerth, Jean Kiepura, Lilian Harvey, Hans Albert, Leni Riefenstahl, Luis Trenker, Lil Dagover, Marika Rokk... Hori ez da esaten,
|
baina
hala zen.
|
|
|
Gehienok dugun autoko aulki hutsari edo etxeko logela hutsari etekina ateratzeko aukera inoizko handiena eta errazena da gaur egun. Hotel edo taxi sektorearen kalte eta Ogasunaren kezkagarri izango da,
|
baina
hala da. Baina diskogintza, liburugintza, prentsa idatzia edota argazkilaritza goitik behera aldatu diren bezalaxe, sektoreotan ere ez gara lehenera itzuliko.
|
|
|
Bestelako datu batzuk jasotzen dira, eta horiekin nahiz erabileraz ditugun datuekin korrelazioak egin eta ondorioak ateratzen ditugu. Korrelazioa, ordea, ez da kausazko lotura,
|
baina
hala ere sarritan gauzak horrela ulertzeko joera izaten dugu. Azalpen askotan, korrelazioak egiteko erabili ditugun datu horietan baino, datu horiekin batera gertatzen diren beste faktore edo aldagai batzuetan egon liteke ikasgai interesgarririk eta funtsezkorik.
|
|
2015
|
|
|
euskal literaturak nobela behar zuen, nobelak errealista behar zuen, eta nobela errealistak gatazka politikoa hartu behar zuen hizpide. Eskakizun horiek 1990eko hamarkadaren bigarren erdian ase zituen hein batean euskal nobelagintzak (Atxaga, Saizarbitoria edo Urretabizkaiaren lanak tarteko),
|
baina
hala ere gatazkari behar beste heldu ez diolako usteak XXI. mende hasieran ere iraun du.
|
|
|
Hasteko eta behin, erabilera erabileratik dator. Pernandoren egia dirudi,
|
baina
hala da. Kasu gehienetan ez da itxaron aldaketako protagonistek gaitasun maila altua izan arte, ez da itxaron gaitasun ‘on’ bat izan arte eta gero erabiltzen hasi.
|
|
|
Egiten da, eta, antza, Eusko Jaurlaritzak ezkutatu egiten du. Beno, egia da tempus ak nolakoak ziren ez dakigula,
|
baina
hala dirudi, ez duela ezagutzera eman nahi. Azkenean, Argia astekariak argitaratzen du, Iñaki Uriaren eskutik.
|
|
2017
|
|
|
Behin izan ginen San Petersburgon, 72 kantarirekin, eta horien artean baziren 30 bat tenor, soprano eta baxu bikain, eta San Petersburgoko kaperan kantatu genuen, euskaraz eta errusiarrez. Errusiako publikoa aski zorrotza da,
|
baina
hala ere arrakasta ukan genuen eta hori izan zen ukan dudan korurik hoberena. Bertze oroitzapen onak baditut, baina bereziki azken urteetan, oroz lehen Oyhamburu eta Etorburu koruekin.
|
|
|
Mespretxatua sentitu naiz, insultatua, erasotua, eta amorru minez eta erasoaren aurrean kontraerasoaren pultsioz, nire baitan heldulekuren baten bila hasi naiz, gizon horien euren hizkuntzan, euren logikan, ni ere euren gainetik jar naitekeela. ...eginez insultatu nauenari zeharka begiratu diot eta langile hori begira dudana eta herritarra dudana gainera, mespretxatu dut nire barruan, nire harrokeria guztiz, ni korrika libre nabilen goiz honetan, bera obran izorratuta ari delako, eta haren kidea, magrebtar itxurakoa, nahi balu nahi duena egingo lidakeela adierazten duena begiradarekin, hori ere zanpatu dut nire baitan, nire balizko ahuldade
|
baina
hala ere nire ahuldade zuritik, eta orduan eurekiko amorruaz gain neure buruarekiko haserrea eta tristura sentitu dut.
|
|
2018
|
|
|
Zenbat euskal telebista behar dira euskarazko esamolde berri
|
baina
hala ere burujabe bat zabaldu dadin hiztun komunitatean?
|
|
|
Zenbat euskal telebista behar dira euskarazko esamolde berri
|
baina
hala ere burujabe bat zabaldu dadin hiztun komunitatean. Nork egingo du erresonantzia kaxak gure ordez egiten ez duena?
|
|
|
Orain idatziko dudana kotoizkoa irudituko zaizue agian,
|
baina
hala da: une honetan teatro mota guztien alde nago.
|
|
|
Nortasun liriko oso berezia dute, mediterranearrek dutenaren antzekoa, adibide bat ematearren. [...] Posible da oso mitifikatuta izatea gure artean,
|
baina
hala ere ikaragarria da han jazotzen dena.
|
|
2020
|
|
|
Une horretan ez nekien TDK horrek musika ulertzeko leiho erraldoi bat irekiko zidanik,
|
baina
hala izan zen: okeyish jotzen dugunontzat grial saindua zen hura.
|
|
|
Fetitxismoaren formula oso da arrunta: " ondo dakit ez dela egia,
|
baina
hala ere...". Ordena sinboliko batean sinesten dugunean, erlijioan edo politikan edo edozein alorretan, amankomuneko fikzio baten partaide gara, eta ez daukagu ordena horren Beste handian sinetsi beharrik komunitatearen sare sinbolikoen konpromisoaren lotura bizitzeko.
|
|
2021
|
|
|
Postpandemia garai
|
baina
hala ere sindemiko honetan, gero eta argiago ikusten ari gara krisi ekologikoa ez dela aparteko auzi bat: pandemiak baduela zerikusirik bioaniztasunaren galerarekin, eta bioaniztasunaren galerak planetaren baliabide ekologikoen ustiaketa basarekin, eta ekologiaren ustiaketa basak ekonomia turbokapitalistarekin, eta ekonomia turbokapitalistak kutsadura eta klima aldaketarekin, eta klima aldaketak injustizia sozialarekin eta injustiJakin 246 uztaiia urna
|
|
2022
|
|
|
Izan ere, izeberga bi aldeetara hazten denez, egin gabeko filmen pisua gero eta nabarmenagoa iruditzen zait. Adibidez, Natasha ez da film bat,
|
baina
hala behar zuen hasieran. Koldo Almandozek eta Aritz Truebak sortu dute komikia, Almandozek idatzitako gidoi bat berreskuratu eta gero.
|