|
2000
|
|
|
Estatua, egitura politiko gisa, herritarrek osatzen (omen) duten nazioa den gorputzari lotzen zaio;
|
baina
gorputz horrek nolabaiteko sendotasuna behar du (eta ez duenean, sendotasun batez hornitu behar da). Alde horretatik, kultur identitateak funtseko zutabea osatzen du, komunitate nazional bakarraren nozioa sortzeko bidea eskaintzen baitu, nazioaren definizioari sendotasuna ematen dion neurrian.
|
|
|
Zeren, bere garaiko astronomiari aterabide bat bilatu nahian, hala mintzatzen baitzen astronomo poloniarra, Ptolomeoren planeta sistemaz, haren zehazgabetasuna eta haren funsgabeko konplikazioneak gogoan: "(...) artista batek, bere koadrorako, eskuak, oinak, burua eta gainerako menbroak modelo diferentetarik hartu behar izanen balitu bezalakoa da, halako moldez, non zati bakoitza ezin hobeki marraztua egon daitekeen,
|
baina
gorputz osoarekiko eta haren osotasunarekiko loturarik gabe; eta nola zatiak ez datozen bat eta ez duten bat egiten, hala, munstro bat izanen da guztiaren emaitza, gizon bat baino gehiago". Ptolomeoren sistemaz ari zen Koperniko, eta zientziaz, azken finean, baina zenbatetan pentsatu izan dudan ezen hitz haiek ongi isla dezaketela gizonaren barrena, haren muina eta arima!
|
|
2001
|
|
|
Burutik oritzapen haiek kendu nahian aurpegiko beste atal baterantz so egin zuen,
|
baina
gorputz osoarekin zeuden loturik memoria haiek, jipoi garrasi eta orroe haiekin soldatuak baleude bezala. Ezin aurkitu txokorik gogoeta haietan murgildu barik.
|
|
|
|
baina
gorputz hunek askotan itzali.
|
|
2002
|
|
|
«adizu ama, badakizu, sortze berean lotzen ninduenzilbor hestea sendagileak nola ebaki zuen». Jaiotzean, umeak bere gorputz propioagaratzen du, ingurukoen artean, horien eraginpean;
|
baina
gorputza propioa da, bere berea. Amaren aurpegia aterako du, aitaren begiak..., baina gorpuzkera bereberea izango da:
|
|
2003
|
|
|
Hori dela eta, Carlos Urquijo PPko parlamentariak Javier Balza herrizaingo sailburuari galdetu dio ea zein datarekin zabaldu duen aipatu salaketak ikertzeko txostena. Urquijoren esanetan, berak ez du Ertzaintzarekiko inongo zalantzarik,
|
baina
gorputzak eskatzen dio halako galderarik egitea, ikusita «Egunkaria»ren kasuan Lakuak tortura salaketei buruzko ikerketa eskaera egiteaz gain, Espainiako Gobernuak tortura salatzaileen aurkako kereilak kritikatu dituela.
|
|
|
Arriskutsua da medikuntza tradizionalari uko egitea benetan beharrezkoa denean. Naturala da pertsona batek osasuna berreskuratu nahi izatea,
|
baina
gorputzarentzat hain gogorrak diren tratamenduak erabili gabe. Inori ez zaio gustatzen bere gorputzeko zati bat kentzea eta ondorioak ekartzen dituzten medikamentuak hartzea, garantia askorik gabe.
|
|
|
Bai. Hamalau urteko mutil bardingoa nintzan,
|
baina
gorputzez txikia ta argala, adinari jagokozan praka luzeak jazteko laburregia. Prakamotzakaz sartu nintzan Seminario Nausian.
|
|
|
Begiak itxirik, izerditan, ia malkotan, haren eskuak gizonaren praketan barrurako bidea bilatu zuen. Ez zekien egin behar zuen,
|
baina
gorputz osoko grinak eskatzen zion eskuetan inoiz eduki ez zuena eskuratzea. Oraingoan Unaxek ez zion galarazi, eta dorpeki zirrikitua irekirik, itsu egin zuen bidea haragi gogortua atzamar artean izan artean, ia ezustean.
|
|
|
Zelako askatasuna ematen zion larrugorritan igeri egiteak! Ez zeukan horretarako ohitura handirik,
|
baina
gorputzaren atal guztiak hesi guztietatik at mugitzeak benetan ondo sentiarazten zuen. Zergatik ez ote zuen mundu guztiak hala egiten?
|
|
|
Perfume ugari ematea gustuko dutenek gehien erabiltzen dutena da,
|
baina
gorputzean bi ordu baino gutxiago irauten du.
|
|
|
Sagu mutanteetan, azido kainiko izeneko substantzia batek oso antzera jokatzen du, eta zientzialariek erabili egin zuten kalamuaren osagai kimikoek prozesua eten edo neuronak nolabait babestu ote zitzaketen ikusteko. Konturatu ziren, saguen garunean behintzat, neuronen azaleko hartzaile giltzarriek, zeinak, normalean, kalamuaren antzeko osagai kimikoekin kontaktuan egoteari erantzuten baitiote,
|
baina
gorputzak berak sortutakoak, badirudi azidoak eragindako eraso horien kontrako babesa ematen zutela. Hala ere, giza garunak hartzaile berak dituen bitartean, oraindik ez dago ebidentziarik epilepsia erasoak antzeko terapia batekin saihets daitezkeela.
|
|
2004
|
|
|
Handik aurrera Historiak juzka dezala. Gauza guztietan ez nuen asmatuko,
|
baina
gorputz eta arima aritu nintzen. Egunero egunero, gorputz eta arima.
|
|
|
ba ote du ordea zerikusirik funtzio jakin batean hizkuntzak bereganatzen duen sustraipen gaitasunarekin Lertxundiren sakonera espiritualak? Arima ez da gorputza, badakigu, jakina,
|
baina
gorputza zer den dakigun neurri berean ote dakigu arimaren berri. Ez ditzagun irudiak balia bizitzak aurrez aurre ipintzen dizkigun arazo korapilatsuak saihesteko.
|
|
|
Errepideko marrak lausotuz doaz bere begietan, eta aurrean ikusi dezakeen bihurgunean sartzean itzulerarik gabeko bidean sartuko dela sentitu du. Zerbait esan nahi izan du errebueltan sartu aurretik,
|
baina
gorputzean sartuta dituen arantzek ez diote hitzik ateratzen utzi. Gizonak bigarren martxa jarri du eta bihurgunean sartu dira, haren bueltan aurkituko dutena igarri gabe.
|
|
2005
|
|
|
Geroago baina, hortzetan neukan melodiari ezin jarraituko niola ohartu nintzen. Eskua ez zegoen hor, ez,
|
baina
gorputzak, soin enborrak, bizkarreko kirioek, hori ez balekite bezala jokatzen zuten: eskuin eskuari bidaltzen zizkioten nik ezkerrera bideratu nahi nituen kinadak.
|
|
|
Ebaki handi baten sakaila zeukan belaunaren gibeletik goiti, otsolaharra makilan iduri. Bazen gure aldagelan horrela jalgitzen zenik dutxatik,
|
baina
gorputz hark bertzelako dirdira zeukan, biribiltasun heketan ez zegoen pikor aztarrenik: estatua biluzi bat aldagelaren erdian, txatarra xafla batek jo zuen zorrotzez haragi hartan eta ez zuen maketsik egin ahal izan.
|
|
2006
|
|
|
Hari ere zahartzaroa iritsi zitzaion ordea, eta gauzak zeharo aldatu zitzaizkion. Burua argi zuen oraindik, oso,
|
baina
gorputza ez zen lehengoa. Ohetik gurpil aulkira ematen zuen egun gehiena; zutik lau pauso ematen zituen ozta ozta, eta norbaiten besotik helduta badaezpada.
|
|
|
Poztu baino gehiago. Baina zure aurpegi arrai hura berehala itzali zenuen, zure hazpegiak menderatu beharrez, eta, hortik aurrera, ez zenuen begirada hurreratu ere egin ni nengoen aldera; begiei nigandik urruti eutsi zenien; ahotsa ere egoki atera zitzazun, dardararik gabe, urteetako jardunak hezia;
|
baina
gorputzaren kontrola ez zen erabatekoa, eta horren erakusgarri zen, esate baterako, oin batek lurraren kontra joz egiten zuen etengabeko tapa tapa hotsa, edo eskuetan zeneukan lumari tapoia kendu eta jarri, kendu eta jarri zenerabilen mugimendu urduri atergabea, beste batengan ohikoa izan zitekeena baina ez zuregan, ez lehendik ezagutzen nuen irakasle harengan.
|
|
|
– Zelan ez, orduan mutil koskortua baino ez hintzen,
|
baina
gorputz gihartsua igartzen zitzaian.
|
|
2007
|
|
|
Badirudi hegan egiteko gaitasuna behin bakarrik agertu zela hegaztien eboluzioan. Lehenengo hegaztiek lumaz estalita zuten gorputza, bai,
|
baina
gorputzaren tenperatura mantentzeko; dirudienez, luma haiez baliatuta hasi ziren hegan. Antza denez, hegan egiten hastea onuragarria zen hegaztientzat, harraparietatik ihes egiteko eta harrapakinak errazago harrapatzeko.
|
|
|
Gerora, Erdi Aroan eta absolutismo modernoan, erregearen eta erresumaren erlazioa horixe bera izango da; modernia razionalista eta demokratikoan, Estatuaren eta Konstituzioarena. Gaur gizarte sekulartua omen gara, eta ja ez da esango jainkosa erresuma, jainko Estatu; Konstituzioari ez zaio eraikiko aldarerik (plazak bai!),
|
baina
gorputz politikoak berdin berdin erlijiosoki jainkozko eta sakratu, eta kontzientzien inbaditzaile izaten jarraitzen du.
|
|
2008
|
|
|
Jolastea ondo elikatzea edo kirola egitea bezain garrantzitsua da. Jolasten egingo dute kirola,
|
baina
gorputzaren ariketa sortzailea da. Esaten da orain telebistarekin ikasi behar dutela umeek jolasten.
|
|
|
Jolasa beste zerbait da, sorkuntza puntu bat eduki behar du. Gaur egun ere zenbaitzuk egingo dituzte,
|
baina
gorputz eta arimako jolas horri ez zaio garrantzirik ematen. Debekatuta eduki lukete umeek jolaserako tarterik ez izatea.
|
|
|
Bale! Ilargian ez dago itsasorik
|
baina
gorputz solidoak ere deformatu egiten dira, ez likidoak adina, baina deformatu, deformatzen dira, gomazko pilota baten antzera. Ilargiak sortzen duen lur solidoaren deformazioa zentimetro gutxikoa da, eta gu geu ez gara horretaz ohartzen, baina sismografoek, esaterako, oso ondo detektatzen dituzte lur mareak.
|
|
|
Astia zuen guztietan ukendu bat, pintzak, lima bat edo beste zernahi edergailu hartu eta horretan emango zituen orduak. Brikolajearen antzeko zerbait,
|
baina
gorputzari aplikatua eta ondorio nahikoa ikusgarriekin. Ondotik igarotzen ziren gizonezkoek, salbuespen bitxi batzuk kenduta, zehar begiratu bat botatzen zioten.
|
|
|
Pertsona lo dagoenean inkontziente dago. Behar du lo egitea, gozoa da atsedena,
|
baina
gorputzak bakarrik daki zer den hori, soilik lo hartu aurretik eta esnatu berritan konturatzen baita burua zer den loa. «Esnatzeko unea baino, nahiago dut nik lo hartu aurrekoa.
|
|
|
Data hori du buruan, duela bi urteko denboraldia, oso lan ona egin baitzuen: «Orduko Ludo bera naiz orain,
|
baina
gorputzak laguntzea besterik ez dut eskatzen».
|
|
|
«Duela bi urteko Ludo bera naiz orain,
|
baina
gorputzak laguntzea besterik ez dut eskatzen»
|
|
2009
|
|
|
Gu ez gara ohartzen,
|
baina
gorputzari eragiten dio.
|
|
|
Disko bizia, baikorra erritmikoa eta oso globala da. Hari instrumentuen sonoridade akustikoek kutsu mediterranearra ematen diete kantuei
|
baina
gorputza mugiarazten duten groovek ez dute garrantzia galdu. Taldearen bosgarren diskoa da.
|
|
|
Egarri zen oraindik, eta bazuen urdailean ezinegon hori. Ez dut sinisten pentsatzen zuen, ez dut aingeruetan sinisten
|
baina
gorputzeko marapilo horrek eta, galdetzen zion, eta existitzen ez badira eta zure bizimoduan txikitako ipuinen antzera liluratuko zaituen besterik aurkitzen ez baduzu?
|
|
|
–sartu?, eta hura, halaber, izebak ahoskatu ziona, unerik egokienean! ...ragin behar, bere mementoan doi, hitz harekin gertatu zen bezala; eta hitzak, espazio denboren konjuntzio akasgabea zuenak, argi argitsua eman zuen ondotik, jakina, abagunean ahoskatua izan zelako egin baitzuen hitzak izebaren ahotik Domingoren belarrirako bidea, gauetik egunerako tartea zabalduz honen baitan; hitzak argitu zion, bada, Domingori arimaren gaua, buruko zalantzak eta barne borrokak?;
|
baina
gorputzaren gauak, hanketako ahuleziak eta ahotsaren hutsak, beste behar bat eragiten zion, ausaz, beste gorputz batekin baino ase ezin zezakeena, eta hala, izebaren magala besarkatu eta burua bularren artean ipintzen ziola, bi aldiz esan zion:
|
|
|
–harrokeritis larria? esan zion apaizak, orgullitis aguda, hitzez hitz?, Domingorena beste gaitz bat zela adierazteko, arimari lotua bai,
|
baina
gorputzari lotutako hainbat gaitzen parean jartzeko modukoa, bronkitisaren, kolitisaren edo peritonitisaren parean, esate baterako; gero, baina, keinua eztitzen zuela, galdetu zion:
|
|
|
Urtikariaren ezaugarria da azalean orbanak edo babak izatea, ortigekin kontaktuan agertzen direnen antzekoak. Angioedema hantura da; betazaletan eta ezpainetan egoten da,
|
baina
gorputzeko edozein atali eragin diezaioke. Erupzio morbiliformea ere agertzen da, gaixotasun infekziosoak (adibidez, elgorria) dituzten haurrekin gertatzen denaren antzekoa.
|
|
|
Antibiotikoekin gaitza eten dudan arte ez naiz nire onera etorri. Ongi nago,
|
baina
gorputza nahiko ahul dut. Bereziki, kanpoan nagoenean, hotzarekin igartzen dut.
|
|
|
" sartu", eta hura, halaber, izebak ahoskatu ziona, unerik egokienean! ...r, bere mementoan doi, hitz harekin gertatu zen bezala; eta hitzak, espazio denboren konjuntzio akasgabea zuenak, argi argitsua eman zuen ondotik, jakina, abagunean ahoskatua izan zelako egin baitzuen hitzak izebaren ahotik Domingoren belarrirako bidea, gauetik egunerako tartea zabalduz honen baitan; hitzak argitu zion, bada, Domingori arimaren gaua –buruko zalantzak eta barne borrokak–;
|
baina
gorputzaren gauak –hanketako ahuleziak eta ahotsaren hutsak– beste behar bat eragiten zion, ausaz, beste gorputz batekin baino ase ezin zezakeena, eta hala, izebaren magala besarkatu eta burua bularren artean ipintzen ziola, bi aldiz esan zion:
|
|
|
hegan egiteko desioaren azpian, Domingok Jainkoa manipulatzeko joera garbia erakutsi zuela, alegia, eta Jainkoa manipulatu nahi izatea harrokeria besterik ez zela: " harrokeritis larria" esan zion apaizak –orgullitis aguda, hitzez hitz–, Domingorena beste gaitz bat zela adierazteko, arimari lotua bai,
|
baina
gorputzari lotutako hainbat gaitzen parean jartzeko modukoa, bronkitisaren, kolitisaren edo peritonitisaren parean, esate baterako; gero, baina, keinua eztitzen zuela, galdetu zion:
|
|
|
Bizitza osoan aurreneko aldiz zegoen mozkortuta,
|
baina
gorputza arin eta lasai uzten zion mozkorraldia zen hura, eta adimenean ausardia, zolitasuna eta halako desesperazio ezkutuko bat eragiten zizkiona.
|
|
|
Gorputzaren zati dira hatzak, ez zaizkio arrotzak,
|
baina
gorputzarekin zerikusi handirik ez balute bezalako autonomia dute haurrarentzat: beren forma eta neurriarengatik, menderagarriak zaizkio; mugimendu eta arintasunarengatik, bizi deigarriak, gizakitxo batzuen antzekoak; beren funtzionaltasunarengatik, ezin egokiagoak eta guztiz esanekoak.
|
|
2010
|
|
|
Materialak, neurria eta prezioa oso aintzat hartzekoak dira aukera egiterakoan,
|
baina
gorputzari atsedenaldi ona emango diona bereizi behar da, gauero lo egin behar dugu eta harekin
|
|
|
uko egin ziezaiokeen karta idazteari, esate baterako, edo parte bati gutxienez, azken parteari: ?, eta are okerrago dena, ez baitakit behin ere maite izan zaitudan???, osoari egin ezean; nire heroiak, baina, lurrezkoak zituen oinak, antza!; Helenaren jokabideari buruzko susmoak nituen, garai batean itzalak baino sendotasun handiagoa ez zutenak,
|
baina
gorputza hartuz zihoazkidanak, eta azkenean gertatu beharrekoa gertatu zitzaidan, susmoak lardaskatzen baitu egia eta lohitzen ur garbia; Helenak behartua idatzi zuen gutuna, ziur, baina ez ote zihoan berak idatzitakoaren azpitik egiaren zati bat, azken batean?, baita egia osoa ere, beharbada?!, hain egin zitzaidan bat batean nabarmena Helenak ez ninduela senargai ez ezkongai aukeratuko pobre miserable birika bakar bat banintz!; non arraio nenbilen, baina, neure fantasia haiekin?; nire sentimenduen isurian ez nuen aldaketa handirik nabaritu azken egun haietan, Helenari niòn maitasunari aitaganako eta amaganako gorrotoa kontrajartzen bainion, eta hauen gorrotoari haren maitasuna:
|
|
|
Baina orduan bururatu zitzaidan bururatzekoa: bi irudiak ez dira, ez, berdinak,
|
baina
gorputz arimen konbinazioan isomeroak dira: funtsean, alegia, nahiz eta ez azalean!
|
|
|
uko egin ziezaiokeen karta idazteari, esate baterako, edo parte bati gutxienez —azken parteari: "... eta are okerrago dena, ez baitakit behin ere maite izan zaitudan..." —, osoari egin ezean; nire heroiak, baina, lurrezkoak zituen oinak, antza!; Helenaren jokabideari buruzko susmoak nituen, garai batean itzalak baino sendotasun handiagoa ez zutenak,
|
baina
gorputza hartuz zihoazkidanak, eta azkenean gertatu beharrekoa gertatu zitzaidan, susmoak lardaskatzen baitu egia eta lohitzen ur garbia; Helenak behartua idatzi zuen gutuna, ziur... baina ez ote zihoan berak idatzitakoaren azpitik egiaren zati bat, azken batean?, baita egia osoa ere, beharbada...!, hain egin zitzaidan bat batean nabarmena Helenak ez ninduela senargai ez ezkongai aukeratuko pobre... bizitzaren marraren alde banatan bi biribil nituen, beraz, bata zuria eta bestea beltza, era simetrikoan banatuak; karta irakurrita gero, baina, ez nekien zer esan; edo bai, banekien...
|
|
|
Baina orduan bururatu zitzaidan bururatzekoa: bi irudiak ez dira, ez, berdinak,
|
baina
gorputz arimen konbinazioan isomeroak dira: funtsean, alegia, nahiz eta ez azalean!
|
|
|
Burua besagainean jarri zion eta titi kozkorrekin apenas igurtzi zion paparra. Erasora pasatzeko gogoa zuen
|
baina
gorputz komunikazio hartan ate guztiak ez zeudela irekita nabaritzen zuen, kantak zioen bezala. Kanta amaitzean, sofan eseri ziren biak, diskoari aurrera egiten utzita.
|
|
|
Arazoa azkarrago plantatzen da hizkuntzarekin. Linguista guziek dakite —eta Saussurek lehenengoa— hizkuntza ez dela sekulan norbanakoarena,
|
baina
gorputz sozialarena. Beraz, ezin da indibidualki salbatu Z’ k egin gogo duen bezala, Frantziako koadroan nahi baitute hizkuntza normalizatu.
|
|
|
Laborariak igitai edo sega eskuan joan ziren harengana,
|
baina
gorputz erraldoia zulatzearekin, oi ustekabea! Burdina uretan bezala sartzen zen, bat ere zauririk eragin gabe.
|
|
|
Irakats iezaien jostatzen; ez gorputzarekin
|
baina
gorputzaren bitartez.
|
|
|
Kaliza pisua da,
|
baina
gorputza luma bezain arina da, Ostia. Ostiaren pisua azal baizik ez da.
|
|
|
Atentatu bat gertatzen denean, eta hildakoak daudenean, orduan izaten dira zintak egiteko momentu edo egoerarik zailenak. Edozer idatz daiteke, odola aipa daiteke hitzez,
|
baina
gorputz bat lurrean marraztea, hori egiteko zaila da, baina begiratzeko ere gogorra. Edozeinek esan diezadake pasatu egin naizela.
|
|
2011
|
|
|
Haragia, arraina eta arrautzak dira kalitate oneko burdina ematen dituzten elikagaiak. Badira barazkiak burdina kantitate handiak ematen dituztenak,
|
baina
gorputzak ez ditu hainbeste erabiltzen.SodioaGorputzaren atal askotan aurkitzen da, esate baterako, ehun bigunetan, odolean eta zelulen kanpo inguruan. Odolaren bolumena eta gorputz likidoak erregulatzen ditu.
|
|
|
–Joan, joaten ginela banekien nik zerura...
|
baina
gorputza hemen utzita, ez al da hala, on Belisario?
|
|
2012
|
|
|
Gainera, ekonomia berdea merkatuaren bidez garatu nahi dute bakarrik. Azken 20 urteetan ekonomiaren hazkundea nabarmena izan da, baina arazo sozioekologiko nagusiak (klima aldaketa, biodibertsitate galera, energia, ura?) ez dira konpondu, eta, orain, ekonomia berdearekin lighting edo pisu arintze bat eman nahi diote gorputzari,
|
baina
gorputzak baraua eta ariketa fisikoak behar ditu: desazkundea, hain zuzen ere...
|
|
|
Klubeko sail ezberdinetako langileek babestuta honakoa esan du: . Ilusioa soberan daukat,
|
baina
gorputzak beste gauza batzuk eskatzen ditu eta bizitzak erronka berriak irekitzen ditu?.
|
|
|
Galdera gehiago, askoz ere gehiago egiteko asmoz joan zara,
|
baina
gorputza kolpatu izan balizute bezala sentitzen zarenez, honetan uztea erabaki duzu. Zorroa hanka gainean jarriz elkarrizketa amaitu dela ulertarazi diozu.
|
|
|
Shock egoeran bezala zegoen. Negar, oihu egin nahi zuen,
|
baina
gorputza astuntasun sor batek hartuta bezala zeukan. Mugitzea, pentsatzea edo arnasa hartzea bere indarrez gaineko egitekoak ziren.
|
|
|
Maputxeek beren hizkuntzan ñuruvilú (ngürü edo ñuru, azeria; filu edo vilu sugea) izendatzen dute piztia beldurgarri bat zakur, azeri edo otso handi baten tamainakoa. Animalia horrek azeriarena lirudikeena omen du burua,
|
baina
gorputza luzea eta bihurkorra, uretako suge handi baten gisakoa.
|
|
|
Haietako batzuk hurbildu egin zirenez ni nengoen lekurantz, beraien itxuraz garbi ohartzeko aukera izan nuen. Burua eta bularra ile lodiz estaliak zituzten, batzuek kizkurtua eta beste batzuek leuna; ahuntzak bezalako bizarra zuten, eta ile motots luzea bizkarraldean behera, baita izter eta hanken aurrealdean ere,
|
baina
gorputzaren gainerakoa ilegabe; beraz, larrua ikus niezaiekeen, nabar horixka kolorekoa. Ez zuten isatsik, ezta batere ilerik ipurmasailetan, uzki zulo inguruan ezik; hau, nire ustez, lurrean esertzen dire nean babesteko jarriko zien Naturak; zeren eta jarrera honetan egoten baitziren, baita etzanda ere, eta sarritan zutik atzeko hanken gainean.
|
|
|
Oro har, yahoo espeziearekin adiskidetzea ez litzateke hain zaila izango, Naturak eman dizkien bizio eta txorakeriekin bakarrik konformatuko balira. Ez nau batere haserretzen legegizon, litxarrero, koronel, inozo, jaun agurgarri, jokozale, politiko, putazain, mediku, lekuko, erosle, letradu, traidore edo antzerakoren bat ikusteak; hori dena gauzen ohiko bidean sartzen da;
|
baina
gorputz nahiz buruko itsuskeria eta eritasun pilo bat, harrotasunez betea, ikusten dudanean, berehalaxe apurtzen zaizkit pazientziaren muga guztiak; eta dut inoiz ulertu nola etor daitezkeen bat halako animalia eta halako bizioa. Houyhnhnm zuhur eta bertutetsuek, izaki adimenduna apain lezaketen perfekzioak ugari dituztenek, ez dute beren hizkuntzan bizio honetarako hitzik ere, hizkuntza hark ez duenez ezer txarrik adierazteko hitzik, yahooen kualitate higuingarriak deskribatzekoak izan ezik, eta hauen artean ez ziren harrotasunarena bereizteko gauza, ez zutelako giza izaera sakon ezagutzen, animalia hau nagusi den beste herrialde batzuetan agertu ohi den bezala.
|
|
|
Halakoa sinismenak salbatu ete daike? Anaia nahiz arrebaren bat biluzik eta eguneko janari barik egon ezkero, zuetariko norbaitek, zoaz bakean, berotu eta ase zaitez, esan bai
|
baina
gorputzak behar dauana emongo ez balegio, hori zertarako litzakio on. Bardin sinismena ere:
|
|
|
Txakur bat bizirik atera daiteke elikagairik gabe,
|
baina
gorputzeko uraren %12 baino gehiago galtzen badu, hil egin daiteke.
|
|
|
Osasuna hidratazio onaren mende dago, besteak beste, ura funtsezkoa baita zakurraren gorputz tenperatura erregulatzeko. Txakur bat bizirik atera daiteke elikagairik gabe,
|
baina
gorputzeko uraren %12 baino gehiago galtzen badu, hil egin daiteke. Ura funtsezkoa da, era guztietako substantziak garraiatzen baititu organismoaren barrutik kanpora (toxinak), eta funtsezko zeregina betetzen du gorputzaren tenperatura erregulatzeko.
|
|
|
Irudia: superkas83 Nola jokatu txakurrak bero kolpea hartzen duenean Txakur bat bizirik atera daiteke elikagairik gabe,
|
baina
gorputzeko uraren %12 baino gehiago galtzen badu, hil egin daiteke. Azkartasuna funtsezkoa da 43ºC ko tenperaturara iristen den txakurraren bizitza salbatzeko.
|
|
|
Saiatu zakurrak beti ur garbi eta freskoa izan dezan eskura, urte osoan, berorik egiten ez badu ere. Txakur bat bizirik atera daiteke elikagairik gabe,
|
baina
gorputzeko uraren %12 baino gehiago galtzen badu, hil egin daiteke. Zakurrak asko edaten badu, baita ohi baino gehiago ere, ez da ezer gertatzen, erraz kenduko baitu.
|
|
|
Bestetik, arauzale librezale hauek, debekuzaleen ikuspegiaren oinarrian datzan puritanismoa salatzen dute: gorputzak diru truke plazera ematea gaitzesten da,
|
baina
gorputzak diru truke lan egin eta izerditzea ez. Zergatik hori, ez bada azpian baina ez oso gorderik dagoen moralismo kristatu sexofobikoagatik?
|
|
2013
|
|
|
Emakume ahots ederrarekin kontraesanak bere gain hartu ditu idazleak, eta poesiaren zelaietara eroanez astindu ditu, gogoratu ditu, madarikatu ditu. Bizizalea da gehien gehienean liburua,
|
baina
gorputzari eta bizitza ospatzeari besteko tartea egiten zaio kontzientzia kritikoari. Finean emakumearen irudi tradizionalari kontra egiten dio, desafiatu egiten du normala dena.
|
|
|
Lekaleek eta begetalek kopuru egokietan ematen dute burdina,
|
baina
gorputzak gutxi xurgatzen du; ez du berdin bereganatzen.
|
|
|
Berehala joan zitzaion mozkorra. Pubetik atera zenean pistola soinean ote zeraman galdetu izan baliote pentsatu beharra izango zuen erantzun bat eman baino lehen,
|
baina
gorputzak nolabait bazekien zer egin behar zuen, eta bera konturatu baino lehen hiru tiro sartu zizkion Etxezarragari: bata lepoan, beste biak bularrean, hutsik egin gabe.
|
|
|
Mugitu besoak sorbaldako artikulaziotik,
|
baina
gorputz enborra mugitu gabe.
|
|
|
Horrela, aduktoreak indartzen dituzte hau da, izterren barruko muskuluak, paper garrantzitsua betetzen dutenak. erditzean. Aurreko ariketa bera,
|
baina
gorputz enborra tente dagoela eserita. . Jarduera honi esker, hankez gain, bizkarra ere landu daiteke.
|
|
|
Zakurren kuxinak, hozteko Irudia: lefthand Txakurrek ez dute izerdi guruinik,
|
baina
gorputzeko atal batzuetatik igarotzen dira, hanketako kuxinen bidez bezala. . Horregatik, bero handia egiten duenean eta txakurrak asfaltoan ibili behar duenean, haserre agertzen da paseatzera ateratzeko.
|
|
|
Adrian seme bakarra zen, eta jaiotzaz gero zeukan gorputza deformea. Hankak luzeak zituen, eta luzeak ziren bere lepoa eta bere zaldi trazuko burua ere;
|
baina
gorputz enborra, batez ere bularra, laburra eta hanpatua zuen. Herrian zioten Adrianen amak zerra-makina baten gaineko pisuan pasa zuela bere haurdunaldia, bere ohiko etxea obretan zegoelako, eta zerra-makina hark eragindako bibrazioak hondatu zuela umekia.
|
|
2014
|
|
|
Hobe nuke adatsa lehortuko banu, kasik nabaritu baitezaket azkura eztarrian iratzartzen, ahots urratuaren eta eztul zekenaren lehen zantzua. Lehorgailuaren aire beroa eraginkorra da oso, soilik buruan zentratu naiz hasieran
|
baina
gorputzeko beste zatietara barreiatu dut ondoren, kikildutako behatzetara eta lurzorua sufritu duten oin zoletara, gero aluko kiribil agerikoenera hurbildu dut eta jarraian apur bat barrurago ezkutatzen direnetara, sentipen zinez atsegina da, badirudi ufada basamortuar honek barnean gorde nezakeen umeltasun ustelaren arrasto oro ezereztatzen duela, gartxo iraunkor bat pizten didala ezpainen artea...
|
|
|
Proba bat ere bazen, entrenamendu gisako bat: bainujantzitan egongo ginen elkarren aurrean, erdi biluzik beraz, pudikoki estaliak
|
baina
gorputzen formak agerian; haragi pilatuak, azal bigunduak, gihar eroriak...
|
|
|
Ez dakit zergatik,
|
baina
gorputza aieneka daukat, egon ezinean. Normalean baino gehiago, esan nahi dut.
|
|
|
Nadia arrastaka zebilen. Gogoa kementsua zuen, izan ere,
|
baina
gorputza nekepean. Mikel Strogoff ederki jabetzen zen haren egoeraz.
|
|
|
Bukatzeko, azpimarratuko nahiko genituzke tratu txarrak tratatzeko orduanalderdi sintaktikoan nahiz semantikoan aurkitu ditugun alde nabarmenak. AitziberEtxeberriak gorputz erasotua egunero genero indarkeria jasaten duen emakumeenparadigma bihurtu du Marga literatur pertsonaia protagonistaren bidez. Frieraketa Lertxundik istorio paraleloak sortu dituzte Rosa eta Sofiaren ingurumarian, gai zentrala laguntzen dutenak,
|
baina
gorputz bortxatuenganako arreta eta generoindarkeriarekiko sinesgarritasuna itzaltzen dutenak edo hainbat kasutan apaltzendutenak.
|
|
|
(ZI) n narratzaile nagusia emakume bortxatuaren psikiatra da. (ZE) n, berriz, narratzaile nagusia puzzle gisara tratu txarrak deskubritzen eta osatzenari den kazetaria dugu, eleberriaren azken aldera arte ez dakigu, gainera, oso ondonor den erasotuaren identitatea eta, are gutxiago, nor den eraso egilea. Esan beharda, beraz, Etxeberriak tratu txarren erradiografia eta gorputz erasotzailearen etabortxatuaren deskribapena modu milimetrikoan egin nahi izan duela, biktimari ahotsakenduz,
|
baina
gorputza bistan jarriz; baina Lertxundik eta Frierak bigarren mailanutzi dute tratu txarrak jasandako gorputzaren irudikapena, suspense eta akzioarenaldeko apustu ageri batean. Horrela (TU) n gorputz erasotua da protagonista eta (ZI) eta (ZE) n tratu txarrak jasaten dituzten gorputzen inguruko istorioak.
|
|
|
Kontzeptu hau ingelesezko embodiment kontzeptuaren itzulpena litzateke, ingelesez ohikoterminoa dena
|
baina
gorputzaren teoriara ekarria izan dena (ikus e.b. Csordas, 2004).
|
|
|
Berdintasunezko feministek bezala, konstrukzionista sozialek ere hainbatideia partekatzen dituzte, hala nola gorputz biologikoki determinatu, finko etaahistorikoaren nozioa eta gorputzaren eta gogoaren dualismoa (nahiz eta gogoaezin den existitu gorputzik gabe, gogoa hartzen da objektu sozial, kultural etahistorikotzat, ideologiaren produktutzat,
|
baina
gorputzak naturala eta kulturaurrekoaizaten jarraitzen du. Gorputzak oinarria eta lehengaiak ematen ditu ideologiatxertatzeko eta interpelatzeko, baina, komunikatzeko material hutsa da, produkzio/ erreprodukzio ideologikoaren objektua edo arretagunea bainoago).
|
|
|
Talde horretako kideak dira, besteak beste, Luce Irigaray, Helene Cixous, Gayatri Spivak, Jane Gallop, MoiraGatens, Vicki Kirby, Judith Butler, Naomi Schor eta Monique Wittig. Pentsalarihauentzat, gorputza elementu erabakigarria da emakumeen existentzia fisiko etasoziala ulertzeko,
|
baina
gorputza dagoeneko ez da ulertzen objektu ahistoriko, biologikoki emandako, akultural gisa. Gorputz bizitua dute ardatz eta kezka, alegia, kultura jakin batzuetan hainbat modu zehatzetan errepresentatzen eta erabiltzen dengorputza interesatzen zaie.
|
|
|
Gorputz dismorfikoaren nahastea duenak gorputzaren alderdi batzuei buruzko kezka du; bere itxuran akats batzuk hautematen edo irudikatzen ditu, eta akats horietaz modu obsesiboan kezkaturik ageri da. Kezkarik handiena aurpegiaz edo buruaz du (sudurraren tamaina, ile gehiegi edo gutxiegi, zimurrak, asimetriak?),
|
baina
gorputzaren beste edozein alderdiren forma edo tamainaz ere kezkatu daiteke: azala, ilea, sudurra, begiak, hankak, baraila, bularrak, sabela, gerria, ipurdia.
|
|
|
Ohiko gorputz geometrikoak aztertu dituzu jada,
|
baina
gorputz geometrikoen mundua zabala da, eta, haiek eraldatuta, gorputz geometriko berriak sortzen dira.
|
|
|
Katuek ez dute esan bezala zazpi bizitzarik,
|
baina
gorputzeko mekanismo bikain batek bere bizitza luzatzen laguntzen die istripua gertatuz gero: beti zutik erortzen dira lau hanken gainean.
|
|
|
Ahozkotasunak ahoa erabiltzen du baina lengoaiaren sisteman sartzen da. Ahokotasunak ere ahoa erabiltzen du, eta mingaina eta ezpainak eta ahoaren zuloa,
|
baina
gorputzarena da. Gorputza bakarrarena, bere hauskortasun eta indar guztiarekin.
|
|
|
Urtebetez soinean erabili dituzten jauntziak eta kepiak gogotsu aldatu dituzte 49.eko soldaduek, ez baitzuten sinesten lohitan ibiltzeko eta etsaiari gordean pasatzeko galtza gorri horiek neholako baliorik bazuten. Arno Suertegarairen burua bai, errekan bete bete jo duen Krupp etxeko obusetik babestu du kasko berriak,
|
baina
gorputzean sartu zaizkio obus horretarik zortzi burdin ziliporta bederen. Esperantza handirik gabe eraman dute andariek ospitalerat.
|
|
2015
|
|
|
hasieran bosgarren eta seigarren joan nintzen; gero, hirugarren, eta poliki aurrea hartu nuen. Proba hauetan irabazten duena gehien agoantatzen duena da.Prestatzeko aurrez ere kilometro piloa egin dira.Suhiltzailea naiz, eta ordutegiak entrenatzeko aukera handia ematen dit,
|
baina
gorputzak ere asko lagundu behar du. Erraza da esatea egunero entrenatu behar dela, baina gorputzak eguneroko hori ere asimilatu egin behar du, eta ez da hain erraza, lesioak eta datoz.
|
|
|
Proba hauetan irabazten duena gehien agoantatzen duena da.Prestatzeko aurrez ere kilometro piloa egin dira.Suhiltzailea naiz, eta ordutegiak entrenatzeko aukera handia ematen dit, baina gorputzak ere asko lagundu behar du. Erraza da esatea egunero entrenatu behar dela,
|
baina
gorputzak eguneroko hori ere asimilatu egin behar du, eta ez da hain erraza, lesioak eta datoz. Muskularki gorputz pribilejiatu bat daukat, nire giharrek ematen diedan egur dena agoantatu egiten dute, alde horretatik zorteko naiz.Psikologia aldea nola lantzen duzu. Ez dakit mentala edo egoskorra, burugogorra izatea den kontua.
|
|
|
Ez dago argi gaur egungo olio kontsumoa arriskutsua ote den Espainiako herritarren osasunarentzat,
|
baina
gorputzeko pisua kontrolatzeko ahaleginean ari direnek espraiarekin erabil dezakete olioa.
|
|
|
Patinatzaile, kanoi bala, auto, zein billar bolen kasuetan, bi gorputzek soilik hartu dute parte elkarrekintzan,
|
baina
gorputz gehiago ere izan daitezke, eta orduan ere momentu lineal totala kontserbatzen da; esate baterako, su artifizialetan. Lehertzen den aldiunean, lehergailua geldi baldin badago, orduan, leherketaren ondoren ere, zati guztien momentu linealen baturak zero eman behar du (leherketa simetrikoak)
|
|
|
Hantxe zeukan hiru Heidien ikuskizun hordigarri hura: bata mendirik mendi pantaila barruan; bestea sofan hondoratua
|
baina
gorputza geldi, begiak telebistan josiak; hirugarrena, berriz, ukondoak sofaren bizkarrean jarrita zutik, gorputza aurrera makurtua eta ipurtaldea atzetik zetorrenari eskainia.
|
|
|
Indartsua, sendoa, atleta izandakoa, ez zuen sekula bere aitari buruz hitz egiten. Gehienek bazekiten nongoa zen,
|
baina
gorputz mehea eta ile luzea zuenez, pabiloian Vitas Gerulaitis esaten zioten.
|
|
|
–Iepa? , esan zuen Iñakik baxu baxuan, burua lorezainarenganantz biratuz
|
baina
gorputza zeukan hartan utzita?. Hemen?
|
|
|
Gorputza daukagu eta horren kontzientzia badugula ematen du. Gorputzari buruz etengabe pentsatzen dugu hortaz,
|
baina
gorputza bera da pentsatzen uzten gaituena, gure garuna gorputzaren zati bat baita, ez ahantzi. Biak argi eta garbi banatzea oso ekintza cartesiarra izango litzateke.
|
|
|
Ez dakizu zortzi, hamar edo hogei ordu eman dituzun lotan. Oraindik ez zaude erabat esna,
|
baina
gorputza bere onera datorkizula iruditu zaizu lehenengo aldiz aspaldi honetan. Min sor bat daukazu, hala ere, giharretan, ariketa gogorren bat egin ondoren bezala, baina dagoeneko ez duzu sentitzen tormentuaren hasierako egunetan hasi zitzaizkizun ziztada mingarri haiek.
|
|
|
Eskote limurtzaileak, ageriko bizkarraldeak, ezer gutxi ezkutatzen duten oihal arinak... Diseinu xumeak
|
baina
gorputzaren berezko edertasuna areagotzen dutenak.
|
|
|
Gaitz beraren izenak ziren guztiak. Indarrak atera nahi zituen nonbaitetik,
|
baina
gorputzak ez zion erantzuten. Nekatuegi zegoen gorputz hura, kastigatuegi.
|
|
|
Beharbada, ni hain kaskarra izan naizenez gero, hala dela uste dut, eta horregatik ekarri ohi dut etengabe oroimenera. Onak izan direnak, ordea, ez dute halakorik sentituko,
|
baina
gorputz hilkor honetan bizi garen bitartean beti daude hutsegiteak. Samin hau ez da inola ere arintzen gure Jaunak bekatuak barkatuak eta ahaztuak dituela pentsatzeaz; bestera da:
|
|
|
Oso ongi moldaturiko hitzak dira,
|
baina
gorputzeko belarriez ez dira entzuten, hala ere, entzunda baino askoz argiago ulertzen dira; eta ezinezkoa da ulertu gabe uztea, kontra egiten saiatu arren. Izan ere, hemen entzun nahi ez dugunean, belarriak estal ditzakegu edota beste gauza batean jarri arreta; horrela, entzun arren, ez da ulertzen.
|