|
2000
|
|
|
2.000 urtearenhasieran ikus dezakegu orain arte zibilizazioaren gorputzaren baitan odola arrosatzenizan ditugun balioak sakonki aldatu direla. Hitzak, balioen izenak, mantendu egitendira oraindik,
|
baina
esanahia ez da berdina. –Liberte, egalite, fraternite?
|
|
|
egon zain zendu arte eta kitto. Hauxe zen hilezkortasunari egiaztagarritasun printzipioa aplikatzeko modu egokiena —zioen Schlickek— Hipotesia, horrela, faltsua zen,
|
baina
esanahia zuen, dena den.
|
|
2003
|
|
|
literaturan orain arte egin dudan guztiak gehiago dauka jolasetik beste edozein gauzatik baino. Eta esanahiak badauzkate izenburuek; ez dakit ezkutukoak edo agerikoak,
|
baina
esanahiak zenbat nahi. Eta horrezaz guztiaz gainera, badira beste lau edo bost arrazoi.
|
|
2004
|
|
|
Hiztegiari erreparatzen badiogu," itxurazko bikoteak" topa ditzakegu (forma berdina duten hitz pareak
|
baina
esanahi ezberdina generoaren arabera, adibidez ‘emabakar (monogamo) ’ eta ‘gizabakar (norbanako, indibidual) ’; ‘gizalege (begirunea) ’ eta ‘emalege (hilekoa) ’; ‘gizatxar
|
|
2005
|
|
|
gehiago? Legea da bakarrik ororen buru, esku, zango, gider (E 830,). Sinonimia eta erredundantziak hitza ez
|
baina
esanahia errepikatzen dutenak, ideiak iltzatzeko darabiltzanak kasu honetan esanahia ñabartze eta erritmo bidez egiturez baino gehiago, anafora, paralelismo edo kiasmoarekin elkartzen ditu. Sinonimia oso aberatsa du, adjektiboena barne; etsaien kontra ko kalifikatibo bortitz, laidogarri, hitz itsusi eta itsusgarrietan nekez duke parerik.
|
|
2007
|
|
|
Condillac-en ustetan horretara dakarren prozesua naturala edo mekanikoa da; beraz, historia bat ez egiazki historikoa; Humboldt-en ustez horren sorrera eta horren justifikazioa (horren balio objektiboaren esplikazioa) zinez historikoa da (kreazioa, librea) eta intersubjektiboa da, bere lekuan ikusia daukagunez1127 Oinarrizko diferentzia horietatik gainerakoak segitzen dira: zeinu linguistikoaren arbitrariotasunaren kritika, «hizkuntzaren jeinua», etab., biengan berdin azaltzen dira,
|
baina
esanahi ezberdina dute biengan1128 Oinarri kantiarfichtear hauek, ordea, Paris baino lehenagokoak dira Humboldt-en pentsamenduan:
|
|
2008
|
|
|
Hitzak ezagun (samarr) ak zaizkigu,
|
baina
esanahia ulertezina zaigu sintaxia dela bide, izenen zama izugarriak eta horien arteko lotura nola hala bideratu nahi eta ezinak sortzen baitu arazoa.
|
|
|
12 Hitz paronimoen zerrenda: idazkeraz eta ahoskeraz oso antzekoak diren hitzak dira,
|
baina
esanahi desberdina dute.
|
|
|
– Eskuin nahiz ezker hemisferioaz erantzuten die pertsonak hizkuntzakoak ez diren soinuei,
|
baina
esanahia duen hizkuntzari, ezker hemisferioaz erantzuten dio.
|
|
|
Ondoko zerrendan markatu haurrak ULERTZEN dituen esaldiak. Esaldiak ez du zertan hemen idatzita agertzen den bezala izan behar,
|
baina
esanahi bera adierazi behar du.
|
|
|
4 esaldian ikusten den legez helduak birritan hitza ezagutzen du, eta are gehiago, erabiltzen du,
|
baina
esanahi ezberdina duela adierazi digu: bigarrenez esatean, egun berean?
|
|
|
Grabatutako jendeak Tere hitzaren esanahia azaldu behar du, Tere hitza duten oihalak soinean dituzten bitartean. Artistaren izenak eta karmak soinu bera dute,
|
baina
esanahi oso ezberdina kulturaren arabera.
|
|
2009
|
|
|
esatean (edo beste esakune, maiz oker ulertu? aipatuago batean,
|
baina
esanahi berekoan: erlijioa opioa da sendabiderik gabeko eriaren minentzat).
|
|
|
arduratzeazgain, diruaren gabeziei aurre egiteko diru txartelak eta erbestetik ekarritako txanponberriak jaulki zituen. Kultura Sailetik, gerrarekin zerikusirik ez zuten zenbaitekimen,
|
baina
esanahi politiko handikoak zirenak, martxan jarri zituzten. Esanguratsuena, ezbairik gabe, Euskal Unibertsitatea abiaraztea izan zen.
|
|
|
Skimming: literalki, teknika horrek “deskrematzea” esan nahi du, eta irakurketari aplikatuta, testu bat ulertzeko beharrezkoak ez diren hitzak alde batera uztea esan nahi du; hau da, metodo horren bidez, irakurleak testu baten oinarrizko ideiak atzematen saiatu behar du, testu hori hitz guztietatik pasatuz,
|
baina
esanahiari eragiten dioten hitzak soilik barneratuz, eta beste “alferrikako” batzuk baztertuz, hala nola zenbait artikulu edo adberdura baliabide.
|
|
2011
|
|
|
Ikur bakoitzak uste zuen maisuakbere esanahia nabarmentzea du helburu,
|
baina
esanahi hori, nolanahi ere, inguruko hitzen baldintzapean dago; karaktereak elkartu egiten dira, baina elkartze horretan muga jartzen dio batak besteari. Ordenamendu jakin bat eskatzen dute; hitz bakoitza bere lekuan egokitu behar izaten da, zeren, bestela, berdin dio hitz lauz edo neurtitzetan, karaktereek ez dute esaldirik osatuko.
|
|
|
Hasieran ematen du ez dutela zerikusirik elkarren artean, baina ez da horrela; denak ere argigarriak izan litezke gordetzen duen mamia ulertu ahal izateko. Adar askotan sakabanatutako hitza da,
|
baina
esanahi horiek guztiek badute elkarrekin lotzen dituen zerbait.
|
|
|
Nire uste apalean, zoriak pitzadura bat zabaldu du determinismoaren eta erabakimenaren artean, eta jadanik ez da inola ere ziurra gidoi jakin bat hitzez hitz betetzea, ez ahalegin orok saria izatea, ez literaturaren eta bizitzaren arteko bat etortzeak ere esanguratsuak izatea. Hortaz, ez gara harritu behar topatzen baditugu jendeak" fortunaren zoritxarrak" edo, besterik gabe" zorte txarra" deitzen duen horrekin; edo zortedun ergel mordo batekin, edo sineskeriatsuentzat (jende gehiena, ez zaitez engaina) bakarrik esanahia duten
|
baina
esanahirik gabeko gertaera antzekoekin.
|
|
2012
|
|
|
Itxuraz oso ekintza maitakorra da,
|
baina
esanahi berezia dauka. Txinpantzeek elkar horrela laztantzea, gizakion munduan agintariek belarrira esatea bezalakoa da, botere jokoa.
|
|
|
Francok bedeinkatutako ereserkiak, ordea, aldaketatxo bat sufritu zuen. Aldaketak xumea zirudien,
|
baina
esanahi politiko sakona zuen: orijinalaren bertso batek venga el Rey de España a la corte de Madrid esaten bazuen ere, bertsio ofizialak erregearen erreferentzia aldatu zuen:
|
|
|
Baina Antxinako alabantzetan, euskaldunak ditugu. Gizaseme desberdinak alegia,
|
baina
esanahi berberean kokatuta. Bertso horietako ideologiak eta zergatiak, bi mendetan zehar paradigma ideologiko gisa iraun dute, bereziki euskaltzaletasunaren giroan.
|
|
2013
|
|
|
Ufa! Herri bitxi haren berezko hizkuntzan, «hiru zuhurrak» eta «iruzurrak» ia berdin ahoskatzen omen dira,
|
baina
esanahia guztiz bestelakoa omen dute... Nolanahi ere, errentadunek lasai lo egin zezaketen.
|
|
2014
|
|
|
Kaskarotak segurtatzen zituzten urte hartako armadarako klasekoek Uztaritze bezalako herrietan. Neskak pleñitzen zirelarik denboran ez zutela jendeek neskarik ikusi nahi kaskarotez, ez ziren feminismoaren kontra ari gaizo fosil haiek,
|
baina
esanahia zaintzen zuten. Doinu tradizionalistarekin bazen ere.
|
|
2015
|
|
|
Itsas arnasak bake mezuak putz egin zituen lehorrera, ez ziola gehiago loa etengo, goxoago kulunkatuko zuela, ameslarien amets sakratu eta zuhur guztiak indartuko zituela... zer beste ari zen xuxurlatzen??, Lily Briscoek gela isil garbiko burkoan burua ipini eta itsasoa entzuten ari zela. Leiho irekitik zetorren munduko edertasunari buruzko mintzoa, zer zioen zehatz ulertzeko emeegi,
|
baina
esanahia argi bazegoen zer axola??, lokartuei arren eskatuz (etxea beteta zegoen berriro; bertan zen Beckwith andrea, eta baita Carmichael jauna ere), hondartzaraino jaisten ez baziren ere, gutxienez sareta altxatu eta kanpora begiratzeko. Gaua ikusiko zuketen, purpuraz jantzita; buruan koroa; zetroan bitxiak; eta haurrek ere begiratu ahal zioketen begietara.
|
|
|
Hemen, beste hainbat pasartetan bezala, Teresak gramatikaren haria galtzen du, baina ez diskurtsoaren haria. Esaldiak etenda geratzen dira,
|
baina
esanahia erraz ulertzen da: Baina nekerik gabeko fundaziorik izan ez zedin? (kontuan hartu gabe?
|
|
2016
|
|
|
Ingelesez, kontu handia eduki behar dugu false friend izenekoekin. Berdin idazten dira ingeles eta euskaraz,
|
baina
esanahi desberdina dute. Adibideaz:
|
|
2017
|
|
|
Esperientzia horrek ez du esanahirik ez sortzen, ezta onartzen ere, igortze edo erreferentzia egite dyferentzialezko mugimendu baten bidez baizik (de renvoi différantiel). That" s all." 20 Alegia, ezagutza ez da ukatzen,
|
baina
esanahiak finkatzean datzan
|
|
|
Zorbaren hitzak entzuten nituen,
|
baina
esanahia ulertzen ez. Nire espiritua kurri zebilen oraindik urruneko haitz misteriotsu eta malkarretan gaindi.
|
|
|
OEHn modu ezberdinetan dago jasoa,
|
baina
esanahi berarekin: morka, borka (AN ulz, Sal, R; Lh), porka (G nav, AN, B).
|
|
|
«vino Juan a mostrar el camino de la salvación». Ezbaian eta zalantzan jar genezake, beharbada, itzulpenaren barru koherentzian edo baliokidetasunean asmatu izana,
|
baina
esanahiaren aurrean ipintzen du irakurlea, zuzen zuzenean. Horrela, baliokidetasun funtzionalean edo semantikoaren bidean, ereduan, sartzen da erabat CB.
|
|
|
" Nobles navarros, generosos paisanos mios, valientes españoles todos". Eta amaierako paragrafoan berriro entzuleei dei egiten die,
|
baina
esanahi zabalagoa emanez: " Paisanos, europeos todos".
|
|
2018
|
|
|
Aldarrikapen txiki askorekin gauza handi bat lor litekeela».Tonu maior eta minorrakEuskararen ingurukoak dira Chiquitaco Can Tac eta Arinaiztarrak; Jon Sarasua bertsolariak idatzitakoak, aldiz Afrika Ungumama, Ungumama eta militarismoari buruzko Riki Raka. Hitzik gabeko bi kantu sartu dituzte diskoan,
|
baina
esanahi berezia duena da haietako bat, Gozategiren «aita zenduari» eskainitakoa baita Aita fandango ederra, bi eskusoinutara jotakoa. Julen Alonso trikitilariaren laguntza izan dute bai pieza horretan eta baita Triki triki, Kitaniebes eta Haizea arin arinean (hitzik gabeko bigarren kantua). Asier Gozategirekin batera, taldeko kidea da hasieratik Iñigo Goikoetxea.
|
|
|
–Oihua oinarrizko sistema sintaktiko bihurtzen da hizkuntzaren mugetan?, dio artistak. Munduko beste leku batzuetan ere antzera erabiltzen dira halako oihuak,
|
baina
esanahia kulturaren arabera aldatzen da.?
|
|
|
Beno, bai,
|
baina
Esanahirik badute?
|
|
2019
|
|
|
V. daps". Formaren aldetik damnum* dap no m en bilakaera erregularra da, somnum ‘loa’* sop no m formarena den bezalaxe; bigarren honek hitz familia bereko du sopor eta kognatutzat skr. svapnaeta gr. hupnos ‘loa’ Era berean, lat. daps ‘sakrifizioa, bazkari errituala’ hitzak agerian du damnum hitzaren* daperroa,
|
baina
esanahiaren aldetik urruti dago. Bestalde, arm. tawn ‘jaia’ eta islandiera zah. tafn ‘sakrifikatuko den animalia’ esanahiaren aldetik lat. daps ekin lotzen dira, eraketaren aldetik lat. damnum en parekoak direlarik.
|
|
2021
|
|
|
42.19.7a Formaz ez,
|
baina
esanahiaz (gehienetan segurik) ikusi dugun behintzat diskurtso markatzailearen pareko dituzkegu hiru diskurtso markatzaile hauek. Forma aldetik bederen (edo honen aldaera bedere) eta bederik haurrideak ditugu (bata genitiboaren markarekin eta bestea partitiboaren morfologiaz hornitua).
|
|
|
Denbora eta neurria dira, oro har, bikoiztapen mota honen bidez aditzera ematen ditugunak; eta marraz elkarturik ematen ditugu bi osagaiak. apurka apurka, arrastaka arrastaka, banaka banaka, bazterka bazterka, tarteka tarteka, txandaka txandaka; launaka launaka aldian aldian, arian arian, egunean egunean, ekinean ekinean, ezarian ezarian, lekuan lekuan, onean onean, unean unean; banan banan aldiro aldiro, egunero egunero, jaiero jaiero c) Indargarriak. Morfologiaren ikuspegitik egitura bat baino gehiago aurkituko dugu ondoko adibideetan,
|
baina
esanahiak ematen die bateratasuna guztiei. Izan ere, Hitz Elkarketa/ 4 liburuan esaten den bezala, horrelako bikoiztapenek" oinarri hitzaren esanahia indartu [egiten dute], inoiz superlatibo mailaraino".
|
|
|
Hala, Ukan duguna baino gehiago zer genezake eskatu? (Xalbador) esaldiko ukan duguna perpausa konparazio perpausaren barruko erlatiboa da, bai —Ukan dugun (hura) (den) baino gehiago—,
|
baina
esanahian haren parekoa da ohiko moduan emandako konparazio perpausa —Ukan dugun baino gehiago zer genezake eskatu? — Esanahi bereko egitura bi dira, alderaketa bera ematen baitute aditzera barnean erlatiboa duen perpausak eta ohiko konparaziozkoak. Eta horrek egitura bien arteko nahastea edo eragin dezake, bata zein bestea erabil baitaiteke konparazio bera adierazteko.
|
|
|
Adlatiboaren ra atzizkia gerora, gaurtik biharrera, egun batetik bestera, handik gutxira edo mendearen hondarrera (t) bezalako esaldietan erabiltzen da denbora adieran; ko atzizki adberbiala erantsita, berriz, rako destinatiboa eratzen du (iganderako, datorren urterako eta, adberbioekin, etzirako, ordurako; bi egunetarako); adlatiboko raatzizkia ezaba daiteke adberbioetan (etziko), eta kontsonantez amaituekin egin beharra da (gaurko, biharko, aurtengo). Azken muga adierazten duen raino atzizkia ere erabiltzen da inoiz denbora esanahiarekin (iganderaino), daino kontsonante ondoan (gaurdaino);
|
baina
esanahi horretarako arte edo arteraino postposizio askeak hobesten dira.
|
|
|
Perpausa esaldi osoari dagokionean, mintzagai gisa, bezalako formak ez du hartan lekurik, mintzagaia ez baita predikatua: Aita bezala, semea ere mediku ona da, bai, baina* Aita bezalakoa, semea ere mediku ona da; perpaus nagusiaren ondotik doazelarik, berriz, biak dira posible,
|
baina
esanahi desberdina dute: Semea ere mediku ona da, aita bezala esaldian esaldi osoari dagokio aita bezala, mintzagaia aurrean denean bezala; Semea ere mediku ona da, aita bezalakoa esaldian, berriz, bezalakoa adjektiboa da, ona adjektiboaren aposizio.
|
|
|
Hortaz, horietan ere onartuko dugu bereizketa horiek, azken batean, bereizketa lexikoak direla, hiztegikoak, eta ez morfologikoak. Egia da, batzuetan alkatesa, medikusa bezalakoak erabili izan direla,
|
baina
esanahia desberdina dute. Ez dira alkate edo mediku diren andreak:
|
|
|
13.10.7.6b Ezezkoetan eta baiezkoetan erabiltzen da,
|
baina
esanahi desberdina du batzuetan eta besteetan: Hola, ‘norbait’ esan nahi du baiezkoetan eta baldintzazkoekin:
|
|
|
30.4.1c Beraz, predikatu gobernatzaileak kasu marka arruntez baliatzen dira beren esanahi espezifikoa emateko perpaus osagarriei,
|
baina
esanahi espezifiko horrek, aldi berean, predikatu gobernatzailearen adiera uki dezake. Hitz batean, konplementazio erlazioa alde bietarakoa da, eta alde bietan du eragina.
|
|
|
LI9: Edo kanten letran fijatu,
|
baina
esanahia ez jakin eta denon artean esanahia argitu, edo bakoitzaren ikuspuntua komentatu.
|
|
|
Oso ezberdinak dira. Hala ere, hitz batzuk mankanyeraren antzekoak dira,
|
baina
esanahiak ez dauka zerikusirik. Adibidez:
|
|
|
Erdiko egurrezko tramankulua efikazia handikoa da bere sinpletasunean. Atrezzo gutxi
|
baina
esanahi handikoa, jantziak ere oso egokiak. Eta asmakizun eder bat:
|
|
|
Haserrealdiaren ondorengo egoera ere adierazten du. Azken biak Erronkaribarkoak dira,
|
baina
esanahi ezberdinarekin, azken bi esaldietan ikus daitekeen moduan eta azkenak gaztelaniazko" estar en sus cabales" adierazten du.
|
|
|
2/ Tejerazo eta gero, Armadari lehen kolpea, bikoitza
|
baina
esanahi bakarrekoa Bi teniente koronel, bat aktiboan eta demokrata, bestea jubilatua eta frankista.
|
|
2022
|
|
|
—Hots antzekoa dute zausk eta zaust onomatopeia hitzek,
|
baina
esanahi desberdina. Ez da
|
|
|
Halaxe zoriondu zuen Itziar Gonzalez de Arribak (Irun, Gipuzkoa, 1978) Joseba Ezkurdia Buruz Buruko Txapelketako finalerako sailkatzeagatik. Txantxetan idatzitako mezua izan zen,
|
baina
esanahi handikoa. Fisioterapeuta, osteopata eta nutrizionista terapeutikoa da Gonzalez de Arriba, eta haren pazientea Ezkurdia.
|
|
|
Ezta euskaraz ari natzaionean ere. Gure ahots kordetatik ateratzen diren soinuak berdinak dira,
|
baina
esanahietan galdu egiten gara: ez dut jende askorekin elkar ulertzerik lortzen.
|
|
|
Mr. Nobodyk ondo aukeratzen ditu bere bidaideak)," Under The Rain" power popero eta zuzena(
|
baina
esanahi bikoitzekoa, aldi berean, eta hori ez da paradoxikoa), eta" Hamaiketakoa etxolan", kostunbrismo garaikideko estanpa itxaropentsua, ingelesez kantatua dagoen arren munduko hizkuntzarik zaharrenaz idatzita dakarrena izenburua, euskaraz (Ubera familiaren jatorrizko sorterri urrunari eginiko omenaldi bat, zalantzarik gabe). Bizitzaz apalki ari den diskoa da, adin batetik aurrerako bizitzaz baina baita edonorenaz ere.
|
|
|
Biak dira egokiak
|
baina
esanahia ez da bera. Ahozkoan ederki bereizten dira.
|
|
|
Zalantzarik balego, har bedi hitz mota hauen erarik minimalena, alegia, hutsez delakoa. Normalean akzio bati egozten zaio,
|
baina
esanahia ez dago hustasunari lotua, aurkakoari baino: hutsez da ‘zerbaiten poderioz’, adibidez, ‘esatearen hutsez’ da ‘esandakoa errepikatzearen poderioz’, kontranimotasuna mantenduz.
|
|
|
Esaldi honetan adierazi nahi da orainaldi betiereko bat pentsaezina, ezinezkoa dela. Formari begira Larramendiren asquidatu ‘satisfacer, pagar enteramente’ (HH, II, 275) edo ‘cumplir con alguno’ (HH, I, 274) aditzaren oinarekin loturik egon daiteke,
|
baina
esanahiak ez du laguntzen, eta hemen edugu hitz hasieran. Bestalde, Larramendik escudatu ‘defender’ ere badu eta, horrekin loturik balego, ‘defendaezina’ edo ‘onartezina’ esan lezake.
|
|
|
jabekuntza epistemikoa. Muinera itzultzea proposatzen dut, euskal unibertsitatera,
|
baina
esanahiak aldatuta. Lau herrigintza familia horien erdigunean izan da" euskal unibertsitatea" baina bere ezaugarri deigarrien arabera ulertuta:
|
|
|
Adibidez, ez dago argi nolakoa den ustez hitzaren interpretazioa, lexikalizatua ala estereotipatua. Postposizioa erraz aurkitzen du hiztunak, uste hitza ezagutzen baitu,
|
baina
esanahia ez da beti uste+ z k emango lukeena (nire ustez esaten dugunean bezala, non ‘gure ustea’ adierazten dugun). Askotan, ustez hitzak hizlariak esaten duenaren egiantzekotasunarekin duen konpromiso eskasa adierazten du, alegia, esaten duena gezurra izan daitekeelako zantzuak adierazten ditu; gaztelaniazko ‘presuntamente, supuestamente’ edo frantsesezko ‘pretendument’ en pare.
|
|
|
Proposamen horren abantaila da, zalantzarik gabe, adberbio hauek PSekin duten banaketa eta funtzio guztiz paraleloa justifikatuko lukeela. Izan ere, zorizkoa dirudi hitz bakarra izatea gaur,
|
baina
esanahi eta banaketa bera izatea egun honetan sintagmak.
|
|
2023
|
|
|
Elkarrekin Podemos IUk aurkeztutako proposamen batetik abiatuta, errepublikari eta erabakitzeko eskubideari bide emango dion Espainiako Konstituzioaren erreforma bat eskatu zuten hiru taldeek, erdibideko testu batean. Bi paragrafo labur baino ez ditu onartutako testuak,
|
baina
esanahi politiko handikoak dira. Batetik, estatuaren egitura aldatuta, errepublikaren bidea irekitzea proposatu dute.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 113 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 115 artikuluak (eta TLOren 117 artikuluak) tributu kudeaketaren kontzeptua definitzen du,
|
baina
esanahi negatiboan: tributuak kudeatzea deritzo ikuskapeneta bilketa eginkizunetan sartzen ez diren tributuak aplikatzeko administrazio jarduketen multzoari.
|