|
2010
|
|
|
Chiarak Harenean utzi nahiko zuen eskribau zaharra,
|
baina
emandako laguntzaren ostean ezin zion ukatu ihesaldian parte hartzea, nahiz eta bere artean pentsatu, xaharra zegoen bezala egonda, inon ez zuela topatuko Haren hura baino bizitzeko leku hoberik; alabaina oroitarazi zion bere buruari, ez al zen hori bera Bizargorrik esaten ziona?
|
|
|
Ez da testu orijinala leitu ahal izango agian, itzulpena baizik, bigarren eskuko testua, eta distant reading bat baizik ez da egingo: irakurketa urruna.1136 Testura hurbildu behar du irakurleak,
|
baina
eman dezagun ezin duela mikroskopioa erabili, Munduko Literatura teleskopioz so egin du beharbada.
|
|
|
El Drabanak ihardetsi zion ezen, aita on baten egitekoa ez zela seme alabengandik biltzea,
|
baina
ematea. Legarrak biltzekoak baziren, hala nola Liburuak manatzen duen zekat hura, populua baitan banatzeko eta haren miseriak arintzeko liratekeela, hola hola Kalifa Abu Bakr ek usatu zuen bezala, bada, ez baitzion deus utzi bere ondoko Umar i, hain izan baitzen behartsuen aldera arrengutatsu, umezurtz eta alarguntsei babes emaile segurra, eta mahometzale guztien lagun:
|
|
2011
|
|
|
Eta?, galdetu zuen berriro Norak. Oraindik ez nago ziur, azalpenak eman zituen Marcok,
|
baina
ematen dituzten deskripzioengatik gure bi kide direla esanen nuke. Eta zer pentsatzen duzu?, esan zuen neskak.
|
|
|
Marcok gogor heldu zion Zenit kamerari, horrela bizi izandako momentu horiei guztiei eutsi izanen balie bezala. Ados, onartu zuen betilun,
|
baina
emadazu aukera bat behintzat. Aukera bat?, harritu zen Nora.
|
|
2013
|
|
|
Norbaitek xomorroen pozoiak aipatu ditu; beste norbaitek, xomorro eranskinak, txoriak harrapatzeko erabiltzen den likaren antzekoak. Guztiak ari dira hitza elkarri kenduz,
|
baina
ematen du ez duela inork norberari otu zaion bitxikeria baizik aditu nahi.
|
|
|
Badirudi erasoak iristear daudela. Erronkek errepikapen zehatzak dirudite,
|
baina
ematen du Mariren egunak aro ezberdina dakarrela:
|
|
|
Jostundegira Ehuntzi elbarritua esku ohean sartu bezain laster, Kokoherriko petrikiloa deitu dute premia eta presa osoz. Xanen hezur hausturek presa daukate,
|
baina
eman diezaiola lehenik emakumeari begirada sendalariak, ea zer dioen edo ea zer iruditzen zaion:
|
|
2014
|
|
|
" antzerki ziztakorrak dira, eta era askotara izendatuak izan dira, baina badirudi jatorrenetakoa hauxe dela. Francisque Michelek2" astolatercac" erabiltzen du
|
baina
emaiten dizkigu beste zenbait hitz, hala nola," cinsarrot"," thupina usu"," tobera munstrac" eta" xaribari"."
|
|
|
Urteek aurrera egin ahala, bi ahizpon janzkeraren kalkoaren kontuan amak onartu zuen aldaketa bakarra kolorea izan zen, eta gutxitan, pare bat aldiz edo. Bakoitzari tela berdina aukeratzen zigun,
|
baina
demagun batek laukitxo zuri berdeak eta besteak zuri arrosak eta soinekoak berdin berdin eginak.
|
|
|
Bazkaltzen ari ginela jarri zuen mahai gainean, amaren plateraren aurrean. Uste nahi zuen ez ziotela emango,
|
baina
eman zioten. Horregatik ez zuen pasaportea eskatu nahi izan, bere sokakoei ematen zietenean ere, berari uko egingo ziotela pentsatu nahi zuelako.
|
|
2015
|
|
|
Ondoren, ikerketa bere gain hartzen duenean, inputazioa altxatzea edo aurrera jarraitzea deliberatu dezake, baina Nafarroan hasieratik atzera bota zuen Yolanda Barcina inputatzeko eskaera. Justiziaren politizazioaz kexu dira maiz epaileak,
|
baina
ematen du Goreneko epaimahaiak ondo neurtu zituela Barcinaren inputazio batek izan zitzakeen ondorio... politikoak. Errazago zitzaion Gorenari epaile bakan baten lana auzitan jartzea, estatuarentzat hain erabakigarri den lurralde batean ezegonkortasun politikoa eragitea baino.
|
|
2017
|
|
|
Basarrik hartu ote zuen inoiz eskutan rock and roll, ye ye edo pop diskorik? Garai hartan Hego Euskal Herrian ez zen erraza horrelakorik lortzen,
|
baina
demagun Beatles edo Elvis, horiek baitziren ezagunenak, haien single ren bat izan ote zuen sekula eskura?
|
|
|
Garza hitzeko gizona zen; Arredondo, ez ordea. Kalean egon zirenean denak desarmatzeko, atxilotzeko eta horietako batzuk fusilatzeko agindua eman zuen Arredondo zaharrak, gizon adoretsu gutxi horien erresistentziak lotsagarri utzi baitzuen,
|
baina
emandako hitza ez betetzeak, are lotsagarriago.
|
|
|
Ibilaldi azkarra eta ezkutua izan zen Minarena, eta bi egunen buruan Casa herritik hurbileko komentu batean topatu zituen Ramon Morak Minari agindu bai,
|
baina
eman ez zizkion zaldiak eta bestelako hornidurak, Perryk eraso zionean eraman ezin izan zituenak, De la Garzaren soldaduak Ramon Mora laguntzera garaiz heldu zirelako. Hala, ekainaren 3an basotik irtenda, Xicotencatlen aterpea hartu zuten, eta biharamunean, Cayetano Quintero47 errealistak defendatzen zuen Cojo etxaldea inguratu eta bertan zeuden zazpiehun zaldi kendu zizkioten.
|
|
2018
|
|
|
Zerrendatu ditzagun, amaitze aldera, Ganivetek proposatzen dituen aldaketa nagusiak, baina, denboran salto bat aurrera eginez, gaur egungo testuingurura ekarriko ditugu. El Defensor de Granada aspaldi itxi zuten,
|
baina
demagun gaur egungo egunkari batean publikatu ditugula Ganiveten erantzunak, zuzendariari igorritako gutunen atalean, eta, proposamenen neurria eta proiekzioa nabarmentzeko, unibertsitate terminoaren ordez, hezkuntza terminoa erabili dezakegu.
|
|
2022
|
|
|
Lau urte geroago! Begi bistakoa denez, kontua luzatu egin zen, bai,
|
baina
ematen du tarte horretan distantzia laburtu zela Bidasoaz alde bietako idazleen artean, hurbilago zeudela elkarrengandik, eta makina bat aipu konplizitatezkoak aurkituko dituzu Gure Herria eta Argia aldizkarietan. Kasurako, agerkari lapurtarraren 1922ko lehen zenbakian, Oxobik" Bertzen irakurgaietan" sailaren amaieran urte berri ona opa die:
|
|
|
Ez dakit zer pentsatu, egia esateko. Eta gauzak aski ilun ez baleude bezala, Euskal Esnalea hilabetekariko kronikan Aztertzale delakoak" cerca de trescientos" izan zitezkeela diosku,
|
baina
ematen du kopurua aliritzira bota duela, amen omenka. Konparazio baterako, jakingarria da orotara hamalau bazkaltiar egon zirela Elizanbururen omenaldian 1897an.
|
|
|
Bakoitza bere azpi dialektoarekin identifikatzen da, ez gehiago. Kasu gehienetan aldaera dialektalak euskararenak baino leunagoak dira,
|
baina
demagun Azpeititik Beasainera dauden aldeak badaude bi lurralderen artean, gaindiezinak egiten zaizkie. Nekez onartzen dute albokoaren aldaera, eta batzuetan zaila egiten zaie ikustea ahoskatzeko modu desberdinaren atzean idazteko modu komun bat egon daitekeela, berehala pizten da" ez, ba gure herrian hori beste modu honetara da" hori.
|
|
2023
|
|
|
Lorenzok erne begiratzen zidan. Ez zidan keinuz arrazoirik kentzen,
|
baina
eman ere ez zidan ematen. Onena adibide bat jartzea izango zela pentsatu nuen, eta Jose Joakin Urbieta" Kaskazurik" XX. mendearen hasieran bere buruari jarritako bertsoak atera nituen nire paperen artetik.
|
|
|
Ez dut amesten hitz bat esanen duzunik,
|
baina
eman oraindik bizirik zauden zantzuren bat.
|