2000
|
|
Adibide polita da ikusteko nola jokatu izan den askotan boteretik euskarari dagokion afera honetan: alde batetik zaindu beharreko relikia dela iragartzen zaigu,
|
baina
eguneroko bizitzan eraztunaren zigorrak bere bertsio modernoetan segitzen du, erabilera praktiko eta zibila oztopatzen saiatzen da. Badago museora kondenatze nahi bat, ondare moduan nahi gaituzte, ez komunitate bizi.
|
2006
|
|
Finean, beti pentsatu izan dute euskararen aldeko grina (euskal) nazionalisten seta ulertezin bat besterik ez zela eta, lehenago edo geroago, progresoak gauzak bere lekuan jarriko dituela. Olentzero ondo dago Gabonetan,
|
baina
eguneroko bizitzan ez. Kitto.
|
2007
|
|
Esan nahi baita nahiko trakets egiten genuela, etxean bakarrik, eta ahalik eta gutxien. Galdetu baligute, euskara maite genuela esango genuen, zintzoki eta sakonki maite ere,
|
baina
eguneroko bizitzan lotsatu egiten ginen geure hizkuntzaz, barre ere egiten geniola esango nuke orain. Pentsatu besterik ez dago nolako grazia egiten ziguten Txomin del Regatoren txisteek, eta nolako burlak egiten genizkien erdaraz guk bezain ondo egiten ez zutenei.
|
2008
|
|
Beharra, beraz, argia da. Gaur, eta gure hizkuntzaren egoeran, ez dira lexikografoak bakarrik kontuan hartu behar, hiztegi batuak oinarrizko 40.000 formak laster izango baititu,
|
baina
eguneroko bizitzarako hori baino gehiago dugu: hiztegi berezituak, terminologia, alegia, egunero sortzen eta osatzen ari da, gramatikako erabilera berriak ere ageri dira, ahozkoa eskura izatea komeni da.
|
2009
|
|
Hala ere, minusbaliatuek “herritartasun falta” salatu dute. Beti ezagutzen ez diren eskubideak urratzen dituztela diote,
|
baina
eguneroko bizitza oztopatzen dute eta normaltasun giroa galarazten dute. Ezgaitasuna duten Pertsonen Ordezkarien Espainiako Batzordeak (CERMI) Giza Eskubideen eta Ezgaitasunaren 2008ko Txostena onetsi zuen irailaren 30ean.
|
2010
|
|
Hizkuntza harremanen sarea konplexua da, konbinazio asko egon litezke. Aldebiko harreman gehienetan arauak finkatuta daude normalean, eta ez dago aldiro erabaki beharrik, baita koadrilakoetan ere adibidez,
|
baina
eguneroko bizitzan sortzen diren beste egoera askotan ez hainbeste, eta egoerak kudeatu beharra dakar askotan.
|
2013
|
|
Irudia: Catalin Stratila Mugako funtzionamendu intelektuala ez da gaixotasun bat,
|
baina
eguneroko bizitza asko zailtzen du. Adituek «funtzionamendu intelektual muga» erabiltzen dute 71 eta 85 artean adimen zatidura (CI) duten pertsonei erreferentzia egiteko.
|
2015
|
|
Jack Destripadoreak esaten zuen bezala, goazen atalez atal. Zerbait higuingarria
|
baina
eguneroko bizitzarekin lotua bilatzen saiatu nahi nuke.
|
2016
|
|
Hiri kulturaren garaipenaren ondorioz, Euskadi, euskaldunak eta, oro har, abertzaleak estrabikoak dira/ gara: kultureta politikaeskarietan kolektibistak
|
baina
eguneroko bizitzan indibidualistak. Euskaldunek (areago euskaradunek) janzkera tradizionaletan joera postmaterialistak ezkutatzen dituen taldea osatzen dute6 Modernoegia da Euskal Herria.
|
2017
|
|
Dena den, Euskal Herrian hau ez da berria, horrela egin da beste mila alorretan. Musikalki baditugu eredu batzuk,
|
baina
eguneroko bizitzan milaka eredu daude. Guk musikara ekarri dugu egiteko modu hori.
|
|
Zuzenbideak arautu gabeko lurralde hauetan legerik ez dago,
|
baina
eguneroko bizitza berdinberdin ematen da. Berehalakotasunak, indarkeriak eta unean uneko negoziazioek arautzendituzte espaziook.
|
2018
|
|
Normaltasun hori, erraiak inarrosten zizkiguna, horixe zen gehien miresten genuena. Eta joan dira ordutik zenbait negu luze, eta Goikoetxea (Gernika, 1974) poema liburu batekin dator, poema normalez egina, gaztaroko epikarik gabe apika,
|
baina
eguneroko bizitzako ekintza heroikoz betea: " Eta hara/ zentro komertzialeko/ arropa dendako/ probadorean/ gizon bat/ gortina ezdeus batek/ ozta estaltzen duen/ metro koadroan/ arropak probatzen".
|
2019
|
|
Zirikada zikina besterik ez da izan; ziurrenera, handik aitzina bion artekoa izango denaren aurrerapena. Apaizak ez du elizatik kanporatuko,
|
baina
eguneroko bizitza erraztu ere ez dio egingo. Abadeak lehengo hitzaldi honetan esan ez duena asmatzea erraza da oso:
|
2021
|
|
Arabako Errioxa euskalduntzeko ahalegina ez da erraza. Asteburuan Bastidara edo Lapueblara datorrenak nabarituko du gazteek euskaraz dakitela, akaso,
|
baina
eguneroko bizitzan euskararen presentzia oso apala da oraindik.
|
2022
|
|
Bai, buruko gaixotasunak, besteak beste depresioa, gehienbat hirietan eta ekonomikoki ahulagoak diren gizarte mailetan gertatzen dira. Diruak ez du zoriontasunik ematen,
|
baina
eguneroko bizitzan ditugun zailtasunak arintzen laguntzen du. Bestalde, hiriak sortzen duen estresak, landakoak baino handiagoak, ere badu eraginik.
|