|
2000
|
|
|
Lauaxeta ez zuen lotsatzen taberna bateko komunean soina garbitu, arropak aldatu eta bizarra kentzeak. Ni ere ez nintzen horretan lotsatuko,
|
baina
nengoen bezala egonda ere ez, horixe zen aldea. Horregatik, bezperan Leitzan egin nuen bezala, baxoerdi pare bat lagun, ostatuko Diario de Navarra ko gurutzegramari lotu nintzaion Lauaxeta komunetik itzuli bitartean.
|
|
2001
|
|
|
B eskatu zigun kanonaren bila nor joango zen erabakitzeko hainbat premiazko bilera egin zela egia da,
|
baina
nago Arantzazuko fraideek ni hobestea izan zela pergutada honetarako aukeratua izatearen arrazoi nagusia. Nago, baita ere, agian egin behar dela hemen excursus txiki bat, zergatik hobetsi ninduten Arantzazuko fraideek azaltzeko.
|
|
2002
|
|
|
Emmari begiratu zion azalpen baten eske,
|
baina
zegoeneko bizkarra erakusten ari zitzaion, barrurako bidean. Baldartasunik gabe zebilen Fernando, urteak gorabehera.
|
|
2004
|
|
|
" Lasai, nire arropa ez zaik kabitzen,
|
baina
bazegok etxean hire tamainakoa".
|
|
2005
|
|
|
Ez ditek esaten, zakur horiek,
|
baina
bazagok, bai, epe bat: astebete bakarrik zeukaagu, bestela, hemen geratzera derrigortzen haute.
|
|
|
Beti izan dut entzumen ona. Eta dagoenak ez du argi tunelik ikusten,
|
baina
badago zerbait, zentzuen bat bateko zorrozte bat, logikarik batere ez duen norabide batean gauzatzen dena eta ez diona denari deusetarako balio, nire kasuan gertatu zen bezala, bere ohiko eskumenetik kanpo legokeen esaldi bat entzutea ez baita inolaz ere kontsolagarri. Eta esaldia hau zen, zehazki:
|
|
2006
|
|
|
Orduan azalpen luze bat eman zion, zeinaren arabera Cohibas fabrikako torcedoreek ba omen baitute egunean puru bat berentzat gorde eta fabrikatik ateratzeko baimena. Noski, esaten zuen tabako dendakoak, haietariko batzuek ateratzen duten purua erretzen dute,
|
baina
dauden krisi egoeran egonda, gero eta gehiago dira pikareskara jotzen dutenak, hilabetean kutxa bat osatu eta turistei saltzen dizkietenak. Hortaz, puru autentikoak dira, Cohibas fabrikan eta bertako berme guztiekin egindakoak; ordea, prestatzen dizkieten eraztunak eta kutxak faltsuak dira, egindakoak.
|
|
|
B k begiratu zituen zerutik pasatzen ziren hodeiak ordura arte sekula begiratu ez zituen bezala. Ninbo, kumulu eta zirruak ikusi zituen, harietan desegiten zirenak irudi apetatsuak osatu eta gero; hariak desagertzen ziren azkar, haizeak eramanda, eta laster haizeak berak ekartzen zituen beste hari batzuk, ostera ere irudi apetatsuak osatu eta ninbo, kumulu edo zirru bihurtzen zirenak berriz, eta beti hor egon izan bailiren zen, hor egon izan bailiren eta B k sekula ikusi ez bailituen;
|
baina
egon, hor egonak ziren beti, eta horrek berak egiten zituen berri, eta horregatik B k begiratzen zituen ordura arte sekula begiratu ez zituen bezala. Hodeien joan etorri horrek den dena esplikatuko zuelakoan, hor gordetzen zelakoan jakintza isil, esanezin baino inoiz huts egiten ez zuen bat.
|
|
2007
|
|
|
Izorra zaitez, bai, alua baita mundua berez, horretarako lan handirik hartu gabe. Benetan alua, dedio,
|
baina
zaude lasai, nahi duzun guztietan ekarriko dizut bazka nahikoa mahai honetara, zer kontaturik ez zait sekula faltako, ibai betean etortzen baitzaizkit niri hitzak, etengabean, lehenengotik nabaritu zenuen hori, ez da?
|
|
|
Azken oharra eman zuten bozgorailuetatik, eta lur hartzeko lautadari erreparatu zion kristal zabalaz honat. Egonean zeuden hegazkin gehienak,
|
baina
bazegoen bat maniobra baldar batzuk egin ondoren pixkanaka hurbiltzen ari zena. Arrats apal, barneko argiak pizturik zeuzkan, eta bi langilek eskaileratzarra paratu zioten saihetsean.
|
|
|
Zer diozu? –bere barnerako galdera murmurikatu bezain pronto idiota sentitu da– Esan nahi nizun, ulertzen zaitudala, ez didazula azalpenik zor, eta agian dagoeneko ez zara nire txikitako heroia,
|
baina
zaude lasai, nik ere ez dut dagoeneko heroirik behar.
|
|
2009
|
|
|
Mamasayk Londresen kontatutakoaz oroitu zen Sigma: Lampedusa edo Kanarietako biztanleek hilotzak hondartzetan hedailotzean ez zuten gehiago kasurik egiten, lehen aldietan barnez irabiatzen ziren arren,
|
baina
zegoeneko Portopalon adibidez, arrantzaleek noiztenka sarera eta berehala aurtikitzen zituzten: isiltzen ziren urak lau urtez lehorreratu ustelki hatuak begimentzean.
|
|
|
– Ez naiz segur biolentziaren funtsaz kezkatzeko legitimitaterik duzun istant honetan,
|
baina
bego horretan. Nola deitzen zara?
|
|
2010
|
|
|
Hasi nintzen nire esaldiaren esanahia argitu nahian, esan nahi nion ez nengoela etsita, ez nuela nire burua biktimatzat jotzen, makuluen gainean ibili behar izateak ez zuela zerikusirik nire idazteko grinarekin;
|
baina
nengoen egoeran, kartzelan alegia, ez nuela probetxuzko gauza askorik egiterik, ez zela lehen bezala, aske nintzenean, gora eta behera nenbilenean, lo egiteko denborarik gabe, arnas egiteko denborarik gabe, ez zela borrokan zoriontsu bizi nintzenean bezala. Gogorra izanagatik egin behar nuena zer zen ongi nekienean bezala.
|
|
2012
|
|
|
Bat nentorren alabaina Hannah Arendtekin: hizkuntzak ez zuen hobenik,
|
baina
bego aitorra niretzat, ideologiaz kutsatu, tatxatu eta zikindu mintzaira honek gogaitzen ninduen. Perpausak egundainokoan adjektiborik gabe formateatzen zituen euskaldun arruntak, sentimenduen eta ikuspuntuen alorrean bederen, izakiak hizkuntzatik kanpo geratu behar bailuen.
|
|
2013
|
|
|
|
baina
zaude lasai idazkari burkide hori
|
|
2014
|
|
|
|
baina
badago aldea hitzetan
|
|
|
Uruguaiko hegazkinean erabaki zuten, esate baterako, ez zutela emakumezkoen haragirik jango. Umerik ez zen bidaiarien artean,
|
baina
egon izan balitz, ez jatea erabakiko zuketen seguruena. Emakumeak eta haurrak, beti bezala, gerran bezala, ez da ondo ulertzen zergatik.
|
|
2016
|
|
|
– Ez dakit zenbat denbora izango den,
|
baina
zaudete hor antzokia osorik husten den arte.
|
|
2017
|
|
|
Komunikabideei dagokienez desoreka handi bat sortzen ari da gainera: euskarazkoetan gizarte osoa erretratatzen da, nola edo hala;
|
baina
badago mundu oso bat, emakumeei dagokiena eta ez dagokiena, gaztelerazko komunikabide boteretsuetan apenas sartzen dena. Ainhoa Etxaideren esaldi bat parafraseatuz{ 37} esan daiteke feministok apurtu ditugula euskarazko komunikabideen eta argitaletxeetako josturak.
|
|
|
Esaterako gay jendearen artean emetasunaren baloreak erabiltzen dira gaur egun iraintzeko, gure garaian ez bezala; gaiztakeria, promiskuitatea, ‘oso puta da’ esaten da; esaterako, ‘pasivaza’ eta horrelakoak... Badirudi artasuna emetasuna dikotomia gainditurik dagoela gay girotan,
|
baina
egon, ez dago”.
|
|
|
Altxatzen lagundu dio. Axi ongi mugitzen da
|
baina
badago haren koordinazioan koloka egiten duen zerbait, mugitzeko naturazkoa dirudien naturaltasun bat, altxatzeko besoa eta hankak aldi berean bermatu eta indar egitera behartzen duen armoniaren zentzu bat, zeina natura barik gizakiaren –edo animaliaren– izaera eraikia seinalatzen baitu, berezkoak uste diren mugimenduak artifizioaren ondorio direla ez badira bai bigarren mailako natura ...
|
|
|
– Ba, nire ustez ez zaien arrazoirik falta... Onar dezagun gaixotasuna existitzen dela,
|
baina
bazauden faktore gehiago. Ez dun alderdi emozionalaz hitz egiten, eta gaitz guztietan, baina hiesarenean bereziki, zerikusi erabatekoa din.
|
|
2018
|
|
|
Aldea dago 1936ko altxamendu faxistaren aurreko exiliotik ostekora. Bietan herrimina gai errekurrentea da
|
baina
badago alde aipagarririk ere. 1937tik aurrera jazarpen politikoari ihesi deserria ezagutu zuten idazleen testuak irakurriz gero, ia osoki Euskal Herriari buruz idatziak direla ohartuko gara.
|
|
|
Ez du batere topatzen. Jazz diskoak entzuten eta saxoa jotzen geratzen da bertan, burua galduta,
|
baina
egon badago mikrorik non edo non, berak aurkitu ez arren: hots egiten diotenean, telefonoz bestaldetik jartzen diote bere etxean istantean grabatzen ari direna.
|
|
2019
|
|
|
|
baina
egon ez dagoen jendez
|
|
|
Besteren eskutan egotearen sentipen uzkurtzaile hori. Behin behinekotasunaren onarpena umiltasun existentzialari eta bizitzaren lege naturalari balegokie, gaitz erdi,
|
baina
nago autoafirmazioaren kontrako txerto ez ote den. Emakume bertsolariek, praktikan, onartuta daukate elkarren arteko ordezkagarritasuna.
|
|
|
" Bertso eskolan Amaia Iturriotz eta biok genbiltzan gehientsuen. Bazegoen ahizpatasun bat
|
baina
bazegoen konpetentzia ere, ea biotatik nor ateratzen den. Bertsokide emakumeekiko konpetentzia handiagoa izan dut.
|
|
|
Konturatzen naiz, irakurleren batek goraipatzen didanean nik sentitzen dudala ez dela irakurle ona, nik neuk gutxietsi egiten dut nire liburua. Uste dut, garai hartan, ez nekiela gauza batzuk beste modu batera egiten eta hala egin nituen; arma horien bitartez nire hutsuneak ezkutatzen saiatu nintzen, denok egiten dugun bezala,
|
baina
badagoela baita ere, femeninoarekiko gutxiespen hori, niri ere, nolabait ere, sartzen zaidana.
|
|
|
Ikusirik nire komentarioaren eragina larritu egin nintzen,
|
baina
nago maleziarik gabe egin nuela salaketa hura. Edo agian ez, agian zelanbait kanporatu behar nuen gizon sagardunak nire gogamenera sartutako harra.
|
|
2020
|
|
|
Bai,
|
baina
bazeuden kontrako zantzuak ere esan zidan, bitxi samarra iruditu zitzaidan doinu batean.
|
|
|
Istripua ala suizidioa dilema okerra zela pentsatu nuen, mutur bikoa, tartean ezer ez balego bezala,
|
baina
badago. Amaren aldetik ez zen seguru asko erabaki garbirik egon, baina bai andre haren bizitzan beherakada handi bat, inguruarekiko kezka galtze bat, kanpoko estimuluek ezin suspertu zuten akidura bat.
|
|
|
Almendrak eta gereziak besterik ez nuen ikusten,
|
baina
badago bestelako aukerarik ere nire haserrea sumatu, eta leunago ari zitzaidan, tentuz. Mutil horren eskaerak azkenean lagundu egin dit konturatzen, eta zerbait hobea egin genezakeela ikusten.
|
|
|
Beste garai batzuk ziren, nahiz eta niri oraindik ere patriotismo ozen eta sukar horrek beldurra, edo, gutxienez, egonezina sortzen didan. Topikoak dira, jende guztia ez da horrelakoa, noski,
|
baina
egon badago patriotismo hori, eta kutsatzen duen ideologia zinez bortitza da. Gogoan dut Merline bereziki urduri zegoela kontu horrekin; Seat Ibiza gorri erosi berriak euskarazko pegatina politiko batzuk zekartzan atzeko kristalean, ez oso esanguratsuak, baina bera urduri jartzeko nahikoak.
|
|
|
Ez. Tira, San Roquerako bidean bai, handik pasatu izan naiz,
|
baina
egon ez naiz egon. Gainera zuen mobida oso guapoa izan zen, Lorcaren herrian egun berean Aznar zegoela, ezta?
|
|
|
[...] Ume horiek ez dira bakarrik sentituko: ama ez dago
|
baina
dago auzokidea, edo lagunaren ama. [...] Bereziki emakumeok katxabak edo sostenguak bilatu beharrean gaude, ingurukoen babes handia, batez ere, gu geu garatu ahal izateko ez ama gisa bakarrik, askoz gauza gehiagotan ere, baina ez digute erraztasunik jartzen, horregatik nik uste dut garrantzitsua dela babesak bilatzea.
|
|
2021
|
|
|
Bizkaikoan Bolliviarenarekin pasa zen. Feminismoa esparru zabalagora ari da iristen, sareak badakar hori, igual publikoaren ehuneko ehunak ez,
|
baina
badago publikoaren ehuneko hamabost bat, hogei bat, hogeita bost bat... oso ondo ulertuko duena, ez. Eta momentu batean sakrifikatzen duzu ehuneko laurogeia eta kantatuko duzu ehuneko hogei horrentzako, kode konpartitu horretatik.
|
|
|
Ez pentsa, ordea, agerraldi politikoen artean eman ditugula gaualdiko bost orduak, bizitzaren aldeko aldarria izan baita emanaldiaren funts eta mamia. Egia da garbiak eta gupidarik gabeak izan direla gizarte hipokritaren analisia eta kristau erlijioen fundamentalismoak larru gorritan uzteko lana,
|
baina
nago testuaren balio nagusia hiesak jotako Prior Walkerren eldarnioetan datzala eta baita ere Jainkoaren desagerpenean, iraganeko ni ek gugan duten pisu ilunean eta aingeruek mundu espektralarekin Lu eta Le gogoan egiten duten zubi lan kriptikoan.
|
|
|
Han inguruan, lehen, pago asko baziren eta gurutzeak egiten zituzten enborraren azalean, eta joaten ziren beste batzuk eta ezabatu egiten zituzten. Pago horietako asko kendu dituzte,
|
baina
badago bat gurutzea egin berria daukana. Pagoa bera ez zuten kenduko.
|
|
|
|
baina
egongo bagina bezala da.
|
|
|
AMAIA: Barkatu, Mai. Badakit berandu nabilela,
|
baina
nago, en plan ezin naizela etxetik irten.
|
|
|
AMAIA: Bai,
|
baina
nago en plan jadanik ez dudala horren argi ikusten. Oihan oso tipo jatorra da.
|
|
2022
|
|
|
Eta ideologiari erreparatzen badiogu? Politikoki bagaude publikoki ezkertiarrak garenak (ezker ukabila altxatuko du), bagaude ere sozialdemokrazia edo zentroa deritzon horretakoak (bi besoak gurutze, erdia seinalatuko du) eta bagaude, sekretuan
|
baina
bagaude, eskuindarrak. Hauen keinua ez dut egingo...
|
|
2023
|
|
|
Festibal txikiak ohikoak dira horrelakoetan,
|
baina
badago eskala salto bat egiten ausartu denik ere. Gernikako Lekuek jaialdia da, ziur aski, kasurik aipagarriena.
|
|
|
Behar hori dugu eta gure izaeraren parte da, horrekin jaiotzen garela uste dut: diziplina ezberdinak edo modu ezberdinak ikasten ahal dituzu,
|
baina
badago zerbait barrenean daramazuna jaiotzatik, eta hori aldaezina dela uste dut. Niretzat hala da, behintzat.
|
|
|
Politika horrek askotan antzerki taldeen arteko lehiakortasuna piztea eragiten du, “zuri eman dizute eta niri ez”, eta uste dut kulturak beste modu batean funtzionatu behar lukeela. Egia da nik ere ez daukadala formula magikorik horretarako,
|
baina
badaude gauza batzuk ez zaizkidanak batere gustatzen administrazioaren aldetik eta asko erretzen nautenak. Esate baterako, beste talde batzuekin alderatuta, oso ezberdina da guk darabilgun politika:
|
|
|
Barkatuko didazu atrebentzia, ni futbol zelai batean jaioa bainaiz, nire aita Berazubi Estadioko kontserjea zen… je, je! Futbol munduaren barruan batzuk “Champions”en ari dira,
|
baina
badaude baita ere futbol sala, futbolina... Eta ikusia dut Rio de Janeiroko kaleetan tipo bat, hankarik gabe eta bere muletak baliatuz, baloi batekin malabarak egiten!
|
|
|
Horretan jarduten du Hochmoderne, Fortschrittliche Computerdienste enpresak, zeinaren legezko ordezkaria Iberiar penintsula osoan ni bainaiz, zioen Facundo Garciak. Baiki segitzen zuen, inpaktua alimalea izango da, industria paradigma berri baten aurrean gaude, arriskutsua izan daiteke, hainbeste non Sam Altmanek eskatzen baitu adimen artifiziala arautzea material nuklearra arautzen den moduan, nazioarteko batzorde baten bidez. Aro berri baten lehen fasean gaude, oso fase primitiboan oraindik, eta datorrena itzela da,
|
baina
gauden fase primitibo honetan fakturak ordaindu behar dira igual igual. Hori ez da aldatu.
|
|
|
Euskal komunitateari zuzendutako antzerkia egiten saiatu gara. Euren egiteko manera batzuk ezberdinak dira eta, normala denez, batzuetan desadostasunak ere izan ditugu,
|
baina
badaude amankomunean ditugun beste gauza asko ere. Funtsean, bidean euskal teatroak batu gaitu eta, oraindik ere, elkarrekin bidea egiteko eta elkar laguntzeko gogoak pizturik dirau.
|
|
|
Egon, egongo da! Ez dugu aurkitu,
|
baina
egon egongo da hariren bat… Ala ez da egon behar. Egongo da, ezta?
|