|
2000
|
|
|
Bessemer eta Martin Siemens sistema berri oinarrizkoak azkar hedatu ziren Ingalaterran XIX. mendearen bigarren erdian. Mineral eskaerak gora egin zuen nabarmen,
|
baina
bertako meategietako fosforodun minerala ez zen oraindik aproposa tresna berrientzako. Fosforo gutxiko hematite bizkaitarra behar zuen bere altzairu produkziorako.
|
|
2003
|
|
|
Orion bezala, Getxon ere antzerako zerbitzuak eskainiko zaizkie establezimenduei,
|
baina
bertako errealitate linguistikora egokitutako beste zenbait aukera ere emango dituzte. Doako itzulpenak, adibidez, euskara hutsean, edo bizkaieraz egin ahal izango dira.
|
|
2004
|
|
|
Estatu horiek egingo dute ehiza hegazkin berria, eta euskal konpainiak gauzatuko du programaren %14, motorraren hainbat osagai eraikiko ditu-eta. Jakina eta pentsatzeko modukoa da gauzatze hori burutzen denean euskal enpresaren fakturazioak nabarmen egingo duela gora,
|
baina
bertako arduradunek ez dute horren berririk eman.
|
|
|
Proiektu honek, ordea, ez zuen zerikusirik FSArekin. Hegoaldeko egoera aztertzen zuen, Tennessee-tik Alabamara,
|
baina
bertako irudiek FSAko argazkietatik bereizten diren umore berezi bat dute, askotan karikatura antzerakoak bihurtzen direlarik. Liburu ironiko bat da eta askotan irudi zoriontsu topikoen parodiak egiten dira.
|
|
|
Kanpo merkataritza eskasa zen. AEBek asko esportatzen zuten
|
baina
bertako arantzelen ondorioz erosten zuten lurraldeek maileguak behar zituzten erosketa aurrera eramateko. Orduan AEBk kredituak murrizten bazituen (1928an gertatu zen bezala) esportazioek sufritu egiten zuten.
|
|
|
Gizarte gatazkei muzin egiten ez diena, tokian tokiko literatura nahiz bizitza oinarritzat hartzen duena eta, azkenik, erkidegoarenbalioari norbanakoari baino kasu gehiago egiten diona. Askotan ohiko estetika arauetatik kanpo (Mendebaldeak ezarritakoak, bide batez) eta didaxiari edo ideologia jakin bati laguntzea besterik nahi ez duena,
|
baina
bertakoen esku betie re. Horregatik bideoa gero eta erabiliagoa ari da izaten, oso praktikoa baita, nahiz eta ohiko zinemagintzak (Super, 16mm edo, arraroagoa dena, 35mm, kasu) guztiz alboratu ez24 Aipatu bezala, teknikak helbideak dira helburu baterako:
|
|
2005
|
|
|
Gasteizko elkarte horren inguruan mugitzen ziren pertsona batzuk ez bide zeuden oso pozik foru abolizioarekin11 Testuinguru horretan, Ateneoko kultur jardunen baitan
|
baina
bertako kide askoren kezka «euskaroek» eraginda, agertuko zen Revista de las Provincias Euskaras.
|
|
2007
|
|
|
Eraikin berriak 40 hartuko ditu. Kolegioak, berriz, Donaixtin du kokagunea zazpi urte hauetan, Oztibarren beraz,
|
baina
bertakoak ez ezik, Amikuze eta Garazi baxenabar eskualdeetako ikasleak ere hartzen ditu, baita zuberotarrak ere. Guztira, 135 haur. Eraikin berrian 200 sartuko dira aise.
|
|
|
Etxe, larre, bide, oihan, mendi, zubi eta maila apaleko lekuei bertako biztanleek ematen dizkieten izenek erakusten dute hobeto zein hizkuntzaz mintzo ziren. Hala, Lagránen Villaverde eta Bernedon Villafría herri izenak dira,
|
baina
bertako toki izen txikiagoan, bertan hurrean, Villaberdegana edo Villafrabide ditugu. Toponimo nagusiak, lehenengoak, agian orduko administrazioak ipiniak dirateke, baina bigarrenok, duda barik, bertako biztanleek, nekazari edo artzainek.
|
|
|
Euskal Herrian Euskarazek (EHE) aurten Hizkuntz Eskubideen Eguna Nafarroan, Iruñerrian antolatu nahi zuen, eta Atarrabian eta Burlatan antolatzen saiatu da,
|
baina
bertako udalek ezezkoa eman diote. Hala, azkenean Azpeitian egingo dute.
|
|
|
Bi horien artean, beti ere, funtsezko ezberdintasun bat dago: euskal lurraldean bizi diren euskal hiztunek nahitaez behar dute espainola edo frantsesa,
|
baina
bertako espainol edo frantses hiztunek arazo handiegirik gabe saihestu dezakete euskara. Azken horrek, baina, hauxe gogoraraztera garamatza:
|
|
2008
|
|
|
Pasaiako badia mende askotan probintziaren onurarako esplotatua izan da,
|
baina
bertako biztanleek ordainetan esker txarreko bizi kalitate parametroak besterik ez dute jaso: Ingurumenean kutsadura nabarmena Ibedrolaren zentral termikoa Espainiako Estatuko 31 kutsatzaileena da, Gipuzkoako langabezia tasarik handienetakoa, biztanle dentsitate izugarria, barrutien arteko konexio kaxkarra, errenta baxuak...
|
|
|
La Campanille berritu zutenean kanpai famatua bere lekuan jarri zuten. Geroztik jotzen jarraitzen du,
|
baina
bertakoek diotenez, ez du lehengo hots bera.
|
|
|
«Herria aurka badago, kokerik ez da jarriko», «Gure lurra defenda dezagun»... Koke plantaren instalazioak San Julian auzoan ipini nahi dituzte,
|
baina
bertakoek mezu argia plazaratu zuten: «San Julian osasunaren alde».
|
|
|
Ulertzeko zein izan daitezkeen etorkinek euskara (ez) ikasteko arrazoiak, interesatzen zaigu aztertzea zergatik ikasi duten edo ikasten duten euskara autoktono elebakarrek. Eremu euskaldunetan komunikatzeko premia da haietako bat, noski, eta aurreko epigrafean aipatu dugu,
|
baina
bertako elebakarren artean ikasteko faktore nagusiak lan arrazoiak eta arrazoi ideologikoak dira, hain zuzen. Eta berehala konturatzen gara etorkinek ez dauzkatela arrazoi horiek.
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, Bolo Bolo tartean Bilbondoko auzia izango dute hizpide. Zentroa handitzeari argi berdea eman dio Basauriko Udalak,
|
baina
bertako bizilagun asko eta dendarien elkartea proiektuaren aurka daude, denda txikien desagerpena ekar dezakeelakoan. Lierni Agirrezabala erreportariak dendarien zein bizilagunen iritziak bildu ditu.
|
|
|
Horren guztiaren inguruan ariko dira Xabier Olabarrieta, Xabier Etxague eta Joseba Arregi irakasleak, Iñaki Soto kazetaria eta Xabier Barandiaran soziologoa.Bestalde, Bolo Bolo tartean Bilbondoko auzia izango dute hizpide. Zentroa handitzeari argi berdea eman dio Basauriko Udalak,
|
baina
bertako bizilagun asko eta dendarien elkartea proiektuaren aurka daude, denda txikien desagerpena ekar dezakeelakoan. Lierni Agirrezabala erreportariak dendarien zein bizilagunen iritziak bildu ditu.
|
|
|
Dave Matthews Band taldeak sona itzela du EE.BB.ak eta Ingalaterran,
|
baina
bertako publikoak apenas ezagutzen du. Ezin hobeto jotzen dute eta eszenaratzea soila izan zen.
|
|
|
Antzeko azterlan batean, New Mexikoko Unibertsitate Estatubatuarreko James Brown-ek Hawaiiren kasua deskribatzen du, 40 arrain espezie berri ezarri diren uhartea. Ikerketak erakutsi duenez, habitata aldatu egin da,
|
baina
bertako bost espezieak ez dira desagertu, eta, Brownen ustez, ez dira desagertu, kanpotarrak baino hobeto lehiatzen baitira zenbait alderditan. Ikertzaile horrek dio inbasioen balantzeak, askotan, biodibertsitatea handitzea dakarrela, ekosistemen nitxoak ez baitira beti erabat betetzen, eta kanpotarrek osatu egin ditzakete.
|
|
|
Igonek bost urte ditu, eta 350 kilo pisatzen du, iazkoak baino hamar gehiago. Janariari dagokionez, berriz, gaztainak eta pentsua jaten du,
|
baina
bertako beste bost txerriek baino belar gehiago jaten du: Aurreko urteetako txerrien aldean, oraingoa oso berezia da, besteekiko dieta desberdina baitu.
|
|
|
defizit horiek normaltasun handiz hartzen ditu tokian tokiko gizartearen parte esanguratsu batek, herri erakundeen aldetik ez dagoelako euskara erabiltzearen aldeko jarrera aktiborik. Ingelesa baloratzen du Nafarroako Gobernuak,
|
baina
bertakoa den hizkuntza bati, euskarari, lege babes propioa izan arren, langa jartzen dio hainbat esparrutan. Bitxia ez ezik, tamala da, ezbairik gabe.
|
|
2010
|
|
|
Bilbon ere hala dira kontuak, %70ean. Gasteizen, euskaraz ikasten dutenen proportzioa %60tik gorakoa da
|
baina
bertako euskal adarretako ikasle guztiek ez dute gaitasun agiririk. Bizkaiko irakasle eskola pribatua, aldiz, datu ezagunak egiazkoak izatera urrutixeago dago EEN legeak agintzen dioen helburutik.
|
|
|
288 Orduan ere kontuz ibili behar da, ordea, jeneralizazioekin. Irlandak guk baino nabarmenki indar handiagoa du dimentsio horietariko gehienetan,
|
baina
bertako hizkuntza ahuldua indartzeko orduan nekez esan liteke gure aurretik dabilenik. Guztia ez da botere ekonomiko, mediatiko eta politiko.
|
|
|
Merignac behinbehineko zentroa zen. Ez zen kartzela bat, eta ez zeraman kontzentrazioesparruaren izena,
|
baina
bertako baldintzek ez zuten zer inbidiaturik izan bost urtelehenago zabaldu ziren esparruei. Hain ziren txarrak bizi baldintzak 1946koabenduan ezen euskal iheslari batzuk gose greban jarri ziren22.
|
|
|
Karrerako lagun baten amak zuzentzen zuen ajentzia,
|
baina
bertako inori ez zitzaion bururatzen nola saldu Bilbora lehen aldiz etorria zen pizzeria kate ezaguna.
|
|
|
438. Europar kolonizatzaileen interesa zen eta makiavelikoki eraman zen aurrera,
|
baina
bertakoen artean ere bazeuden horretan interesatuak. Egoera berriak onura edo posizio hobea ekarriko zielakoan, bertako batzuk ere interesatu eta, kolaboratzen hasi ziren.
|
|
2011
|
|
|
Gozamena da hori, badakizulako zein ibilbide egingo duen. Nire ustez, txapelketan zehar olatu onak egon dira,
|
baina
bertakoen arabera, duten potentzialerako ez dira apartekoak izan. 0tik 10ra puntuazio bat ematearren, une onenean 5ean egon omen dira.
|
|
|
Mapen be haretx zaharrak egozan. Goierriko auzoan bada Pagozarreta, Paixarreta, izeneko baserria pagoa edo pagadi zaharra egoan lekua, berez,
|
baina
bertako jenteak ez dau egundo pagorik paraje horretan ezagutu, leizarra eta haretxa baizen. Halanda be, Busturiko beste alderdi batzuetan, edadekoek dinoenez, izan ziran pagoz beteriko arloak, Sollubeko Pagokolanda parajean, kasurako.
|
|
|
Tokion, erradiazio maila ohi baino 10 aldiz handiagoa da,
|
baina
bertako agintariek berretsi dute ez dagoela arriskurik.
|
|
|
Bueno," molesta" bai
|
baina
bertako biztanleek kontrabandoa eginez etekinak atera dituzte.
|
|
|
Alferrik nabil, ordea, ehun milioi hiztunetik beherako hizkuntzak jostailuzkoak iruditzen zaizkie Txinan. Argentinatik, Japoniatik, Ginea Bissautik, Italiatik..., alderdi askotakoak etorri zaizkit,
|
baina
bertakorik ez.
|
|
2012
|
|
|
Hasi gara kontinentez kontinente hizkuntza horiei buruzko informazio bila, gainbegiratu ditugu batzuk, begiz jo ditugu beste batzuk, eta halako batean honako errealitate soziolinguistiko honekin egin dugu topo. Hau da, beren hizkuntza dagoen ataka minorizatutik ateratzeko ahaleginean ari dira aspalditik herrialde horretan, ia mende erdi bat,
|
baina
bertako hiriburu nagusienetan jatorrizko mintzairak duen erabilera datuetan iltzatu zaizkigu gure begiak. Hartara, hurrenez hurren datuok ageri dira eskura dugun informazio iturrian:
|
|
|
Mendiaren erraietan hedatzen den sistema karstikoa da. XX. mendearen hasieratik aztertu izan dute adituek,
|
baina
bertako Hezurren Leizean azaldutako altxorrak eman dio sona mundu zabalean. 530.000 urteko fosilak aurkitu zituzten han, Homo heidelbergensis espezieko 30 banakorenak (6.500 hezur), espezieak munduan duen erregistro osoaren %90 Egunotan aurkikuntza handiak egin dituzte eremuan, guztira lau hezur, H. heidelbergensis espeziekoak.
|
|
|
Euskal Herrian oraindik ez da bertako Crowdfunding plataformarik sortu,
|
baina
bertako zenbait eragilek Kataluniako Verkami aukeratu izan dute. Are gehiago, Fermin Muguruzak ekoiztutako Zuloak dokumentalaren harira, Verkamik euskara ere ezarri du plataformaren hizkuntza ofizialen artean.
|
|
|
Fundazio uneko eskriturek (1712, 1724,), ondoren burututako obrek(, 1767,,), Esklaustrazioen ondoko eginbideek (1813, 1823, 1846, 1865, 1915) eta komentu elizen jabetza berreskuratzea (1980) izan dira Larrean karmeldarrei eta beren bertako ekimenei segurtasun juridikoak eman dizkietenak. Oro har, aberastasunak dira,
|
baina
bertako fraideentzat sostengua eta bertatik eskaintzen diren zerbitzuen mesedetan jarriak. Ez dute zer ikus i r i k g a r a i b a t e k o m o n a s t e r i o h a n d i e t a k o?
|
|
|
Donostiako Bidez Bide elkarteko Hana Al werfelli etortzen da Azpeitira, eta kanpoan ikasi eta ikasketak hemen homologatu nahi dituztenei, informazioa eman eta zein bide jarraitu behar dituzten azaltzen die. " Batik bat etorkinak dira aholkularitza zerbitzu hori jasotzen dutenak,
|
baina
bertakoak ere etorri izan dira, kanpoan egin dituztelako ikasketak", diote Emakumeen Txokokoek.
|
|
|
Gainera, ia nekazari bat baizik ez den gizon batekin ezkondu zen, zaharra, zikoitza eta maltzurra. Eskualdeko lursail emankorrenen jabea da,
|
baina
bertako patois beste hizkerarik ez du egiten eta berak eramaten ditu behiak larrera. Badirudi emaztea ongi moldatzen dela agureari sosak ateratzeko:
|
|
2013
|
|
|
Bi egunetan ibilbide ikusgarri eta alpinoak bermatu, eguraldi txarra izan denean ere alternatibak jartzen asmatu eta azken urtean lasterketa Grande Course zirkuitura eraman. Munduko eskiatzaile onenak etortzen dira orain,
|
baina
bertakooi ere parte hartzeko aukera ematen digu. Gainera, edertasun bereko ibilbide labur bat ere badauka edonork parte hartuz gozatzeko.
|
|
|
GOIENA Mondragon Hotelarekin harremanetan jarri da,
|
baina
bertako arduradunek uko egin diote hitz egiteari.
|
|
|
Arrasaten aurreikusten da urte honen amaieran jartzea martxan TAO lehenengo zonan, Uribarri Loramendi zonan, hain zuzen. Hasierakoa asmoa zen ospitale inguruan ezartzea lehendabizi,
|
baina
bertako aparkamenduen arazoa konpontzea lortu zenez, eta Uribarri inguruan ere autoekin arazo handia zegoela ikusirik, bertatik hastea erabaki zen.
|
|
2014
|
|
|
Kasu horretan, UGT sindikatuaren eskutik etorri zaigu errekurtsoa. Gaztelaniaz jakin beharra baldintzatzat ezartzen da,
|
baina
bertakoa eta geurea den hizkuntzak bigarren mailako trataera jasotzen du berriro ere, Donostian zerbitzua jasotzen dugun 70.000 euskaldunon hizkuntza eskubideak kontuan hartu gabe.
|
|
|
Euskal gizartearen esparru gero eta zabalago batek gero eta kasu gutxiago egiten die,
|
baina
bertako komunikabide talde garrantzitsuenean sinadura esanguratsuak dira oraindik. Aspaldiko partez, haiengana zuzendu dut begirada, ea zer dioten.
|
|
|
Produkzioa kalkulatzen du, bai, baina ez digu ezer esaten produkzio hori lortzeko baldintzei buruz. Herrialde batek aberastasun ekonomiko handia izan dezake,
|
baina
bertakoen bizi eta lan baldintzak negargarriak izan. Gaur egungo munduan BPGaren kalkulua neurgailu ekonomiko nagusia da, eta, noski, eragina du pertsonen, administrazioen eta enpresen eguneroko bizitza eta lanean.
|
|
2015
|
|
|
" Oso hurbiletik bizi nuen, inplikatutakoak ezagunak zirelako. Mundu zabaleko albisteak urrunekoak dira,
|
baina
bertakoak direnean, albistea norberak ere bizi egiten du".
|
|
|
Multilingual Matters. 234 (Gurean, liburu hau oso aipatua dena, Euskararen biziberritzearen eredua lantzen duelako,
|
baina
bertako gure Euskararekiko lana gutxitan aipatzen dena, zergatik hori?).
|
|
|
sei urtetik hasi eta hamalau urtera arte, edo hamabi urtera arte, edo heltzen zirean urtera arte. Hori ez dot nik bizi izan,
|
baina
bertakoak kontauta dakit.
|
|
|
Andrea urrundu denean heldu dio, berriro ere, hariari: . Oso gogorra da,
|
baina
bertakoek ez gaituzte bizilagun gisa ikusten?. Emakume horren adibidea jarri dit:
|
|
|
Amikutzu143 da horietako bat, eta Ttipi Ttapa bestea. Izatez Nafarroa Garaiko produktua da informazio lokala jorratzen duen Ttipi Ttapa hamaboskaria,
|
baina
bertako kide Aitor Arozenak adierazi digunez, 144 1990eko hamarraldi hasieran Saran sartu ondoren, 1998an Senpere aldera hedatu zen, bertako elkarte batek hala eskatuta. 2001ean, berriz, Azkainetik heldu zitzaien eskaera, eta kazeta hara ere zabaltzeari ekin zioten.
|
|
|
Gure taldekide bat, Dorota Krajewska, izan zen, hain zuzen ere, Materraren beste kontu batzuk interneten bilatzen ari zela Danimarkako ale horrekin topo egin zuena. Hasiera batean pentsatu genuen liburutegiaren katalogazioan hutsen bat izan zitekeela,
|
baina
bertakoekin harremanetan jarri eta egun gutxiren bueltan jakin genuen azken mendeetan galdurik egon den 1617ko alearekin topo egin genuela. Beraz, berehala eskatu genuen liburuaren digitalizazioa, eta hori lortzean dagoeneko prestatua genuen 1623koaren edizioarekin konparatzen hasi ginen.
|
|
|
Bestalde, euskal sinesmen zaharrak berreskuratzeko taldetxoa osatzen ere bagabiltza (ateak zabalik daude, gerturatu nahi duenarentzako) eta horiei buruzko jardunaldiak antolatu nahi ditugu. Garrantzitsuak dira Grezia edo Egiptoko sinesmen zahar edo mitologiak,
|
baina
bertakoak ahaztu gabe. Leize zuloetatik datozkigun sinesmenak dira geureak, eta oso garrantzitsuak dira antzinako Europa nolakoa izan zen hobeto ezagutzeko. Esaera zahar batek dio, nora joan jakiteko, nondik gatozen jakin behar dela eta guk horixe bera bultzatu nahi dugu.
|
|
2016
|
|
|
Konpainia horiek ezin dute merkataritza jarduerarik egin herrialde horretan. Ezin dute tokiko eskulana erabili,
|
baina
bertako ordezkari bat izan dezakete bertan. Ezin dituzte erabili instalatzen diren herrialdeetako ekonomiak, batez ere, inbertsio, sorospen eta banku transferentzien arloan.
|
|
|
Denario edo txanpon hori ez da erromatarra baina txanpon indigena bat. " Erromatarrak hemen ziren,
|
baina
bertakoek lan egiten zuten mertzenario gisa, eta txanpon mota horiek erabiltzen zituzten trukerako", azaldu du Alfredo Moraza Aranzadiko kide eta indusketako zuzendariak.
|
|
2017
|
|
|
Herrigunea indartzea, herriko jendearekin. Dezente hazi da herria,
|
baina
bertakoa ez den jendearekin. Batzuk integratu dira, eta beste batzuek lo bakarrik egiten dute bertan.
|
|
|
Ondorioetan aipatu zuen hizkuntzen kontuak gatazka eta tentsioa sortu duela, mandarinera sustatzea sentimendu eta batasun nazionala indartzeko erabiltzen baita (interes nazionala),
|
baina
bertako hizkuntzak eta kulturak mantentzeko eskaera dago. Halaber, aniztasunaren aldeko disBeñat Garaio Mendizabal – Hizkuntzak eta gatazkak, testuinguru anitzetako hizkuntza eta identitate politikak kurtsoa azaleratzen ari da herrialdean, bertako fangyan aldaeren babesaren alde.
|
|
|
Izan ere, Dublingo Ituna dela eta, errefuxiatuek lehen zangoa jartzen duten herrialdean soilik eska dezakete asiloa.Etorkizun ezezagunaPaueko PRADA zentroa Dublingo Ituna kasua dutenentzat berezitua da. Haren eginkizuna babesa eskatzen duen jendea hartzea da,
|
baina
bertako bizi baldintzak eta baldintza materialak «onartezinak» direla salatu du Etorkinekin kolektiboak. «Lekutze bortxatu horrek ekarriko du Baionako zentroan dozenaka langile eta boluntariorekin sortutako lokarrien bukaera mingarria», adierazi du kolektiboak.Hamahiru asteetan pertsona moduan «zutik» jarri direla nabarmendu du Pantxika Ibarburu Atherbea elkarteko kideak.
|
|
|
Propagandako paperetan,, benetako mamuak bizi diren gaztelua? zela esaten zuen,
|
baina
bertako mamu familiako kideak, hasiera batean turistak ikaratzen entretenitzen ziren arren, laster aspertu ziren hainbeste jende, zarata eta joan etorrirekin, eta goiko dorreko txoko batean ezkutatzea erabaki zuten.
|
|
|
Bitartean jakin nuen Iñakik AEK utzi zuela eta Arabako Diputazioan sartu zela itzultzaile; Mikel, berriz, tailer batean ari zen lanean eta ezkondu egin omen zen, gure herrikoa ez zen neska batekin; Jontxu, bere aldetik, karrera bukatu eta gero aitaren burdinolan sartu zen,, beste zerbait atera bitartean? bere hitzetan,
|
baina
bertako gerente bihurtua zegoen geroztik; haiek denak beste mundu batekoak zirela pentsatzen nuen aldika, eta aldika berriz ni neu nenbilela beste mundu batean galduta.
|
|
|
Aurreiritzi horiek apurtzea garrantzitsua da, nire ustez. Kanpotar bezala, gure lana ere bada,
|
baina
bertakoek ere irekita eduki behar dituzte belarriak eta begiak.
|
|
2018
|
|
|
Herritarrentzat Olateko zentrala da ezagunena segur aski. Olateko txokoetan paseoan, korrika edo bizikletan ibiltzeko ohitura handia dute oñatiarrek,
|
baina
bertako zentral ondotik pasatzean gutxi batzuk ohartuko dira harrizko horma horien atzean ehun urte baino gehiagoko historia dagoenik.
|
|
|
Gabiriako frontoia izango da hurrengo geralekua. Bertsolari askoren sorlekua da herri hau,
|
baina
bertako frontoiaren atzeko bolalekuan irudia Iñaki Muruak eta Euxebio Igartzabalek bakarrik dute oraingoz. Irudian bien artean ageri dena Luzio Gabiria da, Aztiriako gai jartzailea.
|
|
|
Biohormara begiratu zuen, haserre keinuz. Horma lau leihotan zegoen bananduta,
|
baina
bertako aurpegiek ez zioten Nereri begiratu haren errieta entzun zen arte.
|
|
|
Campionen jaiotzaren 150 urteurrenean, Arturo Campion euskaltegiak antolatutako hitzaldian, Jose Agerrek egindako biografia aipatu zuen Joxemiel Bidador zenak. Argitaratu gabe zegoela esan zuen,
|
baina
bertako esaldiren bat edo beste azaldu zuen, ikusita zeukala adieraziz. Agerrek, biografia horretan, deitoratu egiten du Campionek euskara hain gutxi erabili izana, nahiz eta goraipatzen duen haren euskara maila.
|
|
|
Beste kontseilari batzuk ez zeuden ados: bake ituna beste estatu batekin sinatzeko ez zegoen problemarik,
|
baina
bertako errebeldeekin negoziatzea banda armatuari arrazoia ematea izango zen. Wenzel von Tronka handikiaren ahaide batek argudiatu zuen ezin zitzaiela errebeldeei batere arrazoirik eman.
|
|
2019
|
|
|
Lana lortu ahal izateko, berriz, gobernuak tituluen homologazioa erraztu lukeela deritzo: " Hona etortzen diren errefuxiatu askok lanbidea izan badute,
|
baina
bertakoentzat zaila bada lana lortzea, irudikatu hizkuntza ongi menperatu ez eta titulu homologaturik gabeko errefuxiatu batendako. Europako beste herrialdeetan ez bezala, gidatzeko baimenarekin ere berdin gertatzen da, gure gidabaimenak ez du baliorik hemen".
|
|
|
Barruko edo kanpoko inork ez ditu eguneroko jardun arruntean euskaraz egitera behartzen. hori esijitzen du gizarte arau zabal den normak, hori da normala. era berean, eta oro har, kanpokoek ez dituzte xaxatzen edo erasotzen herrian euskaraz bizi direlako. Bertako haurrek, neska mutilek eta gaztetxoek bere osoan (aski era betean) eskuratzen dute gurasoen hizkuntza29 darabilten hizkera modu horren barne osaera eta beren mintzagaitasun moldea aldatuz doa hainbatean,
|
baina
bertako, gazteek eta sasoikoek euskaraz egiten dute beren artean nagusiki: etxekoekin, lagunekin eta herritarrekin euskaraz bizi dira normalean, hitzezko jardun arruntari dagokionez30 aurrera begirako ondorio argiak ditu gertakari horrek, estatistikoki:
|
|
|
Baina, herriak Lais ez zuen ahantzi, Korinton mausoleo bat eraiki zuten bere izenean, bertan paratu zituzten haren irudiarekin egindako eskulturak. Elokuentzia eta Amodioaren Baratzea denborarekin zimelduz joan zen, iturriak agortu eta eskulturak erori ziren,
|
baina
bertako gliziniak, kameliak, hortentsiak eta arrosak bere gisa joan ziren oihanetik, eta oraindik hantxe daude.
|
|
|
Eta, tamalez, horrela izan da gure zientzian. Ikerbasquek jarraitzen du jendea ekartzen edonondik,
|
baina
bertakook joan behar gara haiei lekua uzteko.2016an, berriz, zure DYCON kontrol dinamikorako egitasmoari diru laguntza eman zion Europako Ikerketa Batzordeak (ERC). Aukera izan zen Bilbora itzultzeko. Bai.
|
|
|
Hain zuzen, hori izan zen Darrieussecqi gertatu zitzaiona. Hasiera batean nobela Parisen kokatzea pentsatu omen zuen;
|
baina
bertako bere etxearekin eta bizitzarekin lotura haustea ezinezkoa egiten omen zitzaion, eta horregatik aukeratu zuen ahalik eta urrunen zegoen lekua. Australia.
|
|
|
Lanaren abiapuntua Vitoria Gasteizko ikastetxe publiko batek Euskal Herriko Unibertsitateari (UPV/EHU) egindako laguntza eskaera izan zen. Ikastetxeak, segurtasun digitalaren garrantziaz arduratuta, LHko hirugarren zikloko ikasleekin Interneten arriskuak eta nortasun digitala landu nahi zituen,
|
baina
bertako irakasleek formazio falta zuten alorra sakontzeko. Hau da, eskolak ikasleen Interneten erabilera arduratsua garatzeko eta indartzeko gakoak behar zituen.
|
|
2020
|
|
|
Ordura arte, lehenik aukeratu izan nuen zer lan egin nahi nuen, eta horren arabera non bizi, baina bat batean egoera horri buelta eman nion, eta aukeratu nuen non bizi nahi nuen, eta ondoren ea zer aukera ziren nire bizia aitzinerat ateratzeko. Hor ere banituen nire dilemak zeren hemen Baztanen bada lanik,
|
baina
bertako lan aukerak ez dira gustukoak orokorrean, eta hortaz gehiengoak kanpora jotzen du, beraz bada bizi nahiko esklaboa: lanean zortzi ordu eta autoan joan etorriak.
|
|
|
Sare hau noiz arte mantenduko den da galdera errepikakorrenetako bat Rojavan. Karwan, esaterako, Irakeko kurdua da
|
baina
bertako emakume batekin ezkondu zen duela lau urte. Bikoteak arropa denda bat ireki zuen Kamixlo hirian, eta beldur dira aurki itxi ez ote duten.
|
|
|
Pintxolandia du izena eta Donostiako alde zaharrean dago. Ez dakit nori bururatu zitzaion parkea eraikitzeko ideia,
|
baina
bertako agureek esaten dutenez beti izan da horrela eta horrela jarraituko du betiko.
|
|
|
ELA sindikatuak salatu duenez, beharginei aplikatzen zaien hitzarmena 2008 urtetik darama berritu gabe. Tubacexena da Tubos Mecanicos Norte,
|
baina
bertako beharginek enpresa taldearen gainontzeko lantegietakoek baino gutxiago kobratzen dute, “lanaldia askoz luzeagoa den arren”. Horregatik, “lanaren araberako soldata eskuratzea” dute aldarri nagusi.
|
|
|
26.000 pertsona biltzen dira, eta sartzeko tiketa behar da. Urte batean berandu iritsi nintzen eta ezin izan nintzen eremura sartu,
|
baina
bertako bizilagunekin egon nintzen hizketan, eta pista pila bat eman zizkidaten argazkiak ateratzeko. Haroko ardoaren jaia ere ateratzen dut, Alacanteko Ibi herriko irinaren festa, Gran Canarian egiten duten putzuko jaia...
|
|
|
herrietako pertsonaiak, kultura, ohiturak, basoak, dermioak, kontakizunak, historiako pertsonaiak, herriko pertsonaiak… Aurrekoan hitz egin genuen: Bakaikuri buruzko artikulua badaukagu,
|
baina
bertako komunala, gaztainak eta ez dakit zer, ez daukagu. Hori sakondu behar da.
|
|
|
40). Azken finean, Europako modernitatearen korronteetatik edan zezakeenari adi,
|
baina
bertako anormaltasun berez normalari buruz idaztea hautatzen duelako Saizarbitoriak lehen eleberrietan, hirien irudikapenetan islatuko den eran.
|
|
2021
|
|
|
Haatik. lehenago, bertako autoritateen aitzinean behar dute legeztatu, eta horrek bere denbora eta prozedurak galdatzen ditu Ekuatore Ginea bezalako herrialde batean, erran nahi baita emeki ari dela prozesua, egoera gaiztotua pandemiagatik, Afrikako beste anitz herrialdetan bezala txertatze maila baxua baita, eta kutsatzeak eta heriotzak oraino altuak baitira kulturalki bizitza karrikan eta jendeak bata bestearekin kontaktu estuan egiten duen kontinente huntan, etxean geratzea eta konfinatzea batere errexa ez baita, Heren Munduko leku orotan bezala etxetik ateratzen ez bazara ez baituzu lan egiten, eta beraz ez duzu jaten. Halarik ere eta testuinguru huntan erreposki
|
baina
bertako agintarien onarpena hurbilago ikusten du EEko talde sustatzaileak, eta ondorioz bilkura eta" elgarretaratze gastronomiko bat" antolatu du Malabon heldu den ebiakoitzean, urriaren 16an.
|
|
|
Baina demografia jaiotza tasatik harago badoa, zer dela eta, orduan, tematze hori? Halako diskurtso gehienek herrialdeak birpopulatu nahi dituzte, bai,
|
baina
bertako ume zuriz, jakina, Orbanen Hungarian bezala.
|
|
|
Kostaldeko gizon gehienak Eibarko frontean daude erresistentziari emanak, galdutako erretagoardian, berriz, emakumeak, haurrak eta zaharrak gelditu dira, irabazle bihozgabeen menpe. Irabazleek ardo zahagiak eta barrikak bilatzen dituzte etengabeko mozkorraldian jarraitzeko,
|
baina
bertako biztanleek hori jakinda, ardoa pozoitzen dute soldadu faxisten artean heriotza ereinez. Hori dela eta, tropa buruek debekatu egin diete euren soldaduei biztanleei lapurtutako zahagi eta barriketatik edatea.
|
|
|
Horrez gain, oinarrira joango bagina, arazo nagusia da zein basogintza ikuspegi dugun luzera begira, basoa nola ulertzen dugun. Eukaliptoaren edo pinuaren aurrean zerbait landatzea hobea da,
|
baina
bertako basoen eta bertako espezie autoktonoen hedapena bultzatu genuke.
|
|
|
Antxiak esan du auzo bakoitzak duela zerbait ikusteko, eta hori ere azpimarratuko du aurkez penean. " Galartzan dorrea eta sarrera ditugu,
|
baina
bertako bataio iturri erromanikoa Apotzagan dugu, Eskoriatzan; apaizak eraman zuena. Jeneral karlista bat hil zen Zubillagan, eta sendatzeko Larrinoko Kakotegi baserrira eraman zuten; besoa moztu zioten, gangrenarengatik, eta kanposantuan lurperatu...
|
|
2022
|
|
|
Hala, Éibar entzuten da euskaraz gehiago,
|
baina
bertako eta inguru zabal bateko hiztunek Eibár ahoskatzen dute, azentua atzean dela: Eibárren, Ei bárkoa.
|
|
|
Gaztelaniaz Érmùa esaten dena, urrunagokoek berdin esaten dute: Érmùa,
|
baina
bertako eta hurreko hiztunek, ostera, Ermúé esaten diote, hau da, Ermúà, azentua bigarren silaban dela.
|
|
|
Baina esango nuke herri handia dela, ia hiria. Ez Lapurdum edo baiona bezain handia,
|
baina
bertakoak zortziehun bat biztanle izango gara. Ostalariok atseden-tokia eskaintzeaz aparte, bidaiari, erromes eta merkatariei ematen diegu jaten.
|
|
|
Noski, gure identitatea, euskal identitatea, oso errotuta dago hemen. Komunikazioan, menuetan, afixetan... Nazioarte mailan jokatu nahi dugu,
|
baina
bertakoak gara eta bertan gaude, nahiz eta uztarketa hori ez den beti erraza izaten. Hori da gure erronka.
|
|
|
Euskal kostak ez du Mediterraneoaren itxura hartuko, aurreikuspenen arabera,
|
baina
bertako espezieetan jada nabaritzen hasi da aldaketa. Are gehiago:
|
|
|
Gero, talde handiak iristen hasi ziren,
|
baina
bertako enpresen eskutik, eta aliantzak sortu zituzten merkatuan lan egiteko, eta patronalean bat egiteko, zeren enpresa horiek ere ohartu baitira modus operandi a zela kargudun publiko horien fitxaketa: EAJko kide izan diren edo diren pertsona batzuekin bat egitea merkatuan tokia izateko.
|
|
|
Erasok umorez hartu du kontua: «Guri ez zaigu egokitu oraindik,
|
baina
bertako txirrindulariek hegaztiak uxatzeko zenbait gauza jartzen dituzte kaskoan».
|
|
|
Anexiorako itunez gain, behe ganberak eztabaidagai izan ditu lurralde anexionatuek Errusiako Federazioan sartzeko indarrean jarriko dituzten lege konstituzionalen proiektuak ere. Hain zuzen, dokumentu horien arabera, errusiera izango da lau eskualde horietako hizkuntza ofiziala,
|
baina
bertako herritarrei beren ama hizkuntzan hitz egiteko eskubidea bermatuko zaie; besteak beste, ukraineraz. Aldi berean, hizkuntza horiek ikasteko eta garatzeko baldintzak sortuko ditu Errusiak.
|
|
|
Gasteizen ere egoera berdintsua da. Donostiako zinegotzien artean euskaldunen presentzia handiagoa da, hogeita zazpi zinegotzitik hogei dira euskaldunak,
|
baina
bertako Osoko Bilkuretan %40an egiten da euskaraz eta %60an gaztelaniaz.
|
|
|
" Gazteleraz Valle del Río Rojo gisa ezagutzen den ingurua oso lasaia da". Dioenez, ibaiaren ertzetan dauden lurren kolore bereziagatik datorkio izena,
|
baina
bertakoek lehen ere deitzen zioten Valle del Tenebrón. Izendapen horrek azalpen historikoa duela dirudi.
|
|
|
Bisita patxadatsua Labrazara. Beti da garai ona Labraza eta bere inguruak bisitatzeko,
|
baina
bertako alkate Begoña Martinez de Olcozek nabarmendu duenez, bost urtean behin, uztailean ospatzen duten Erdi Aroko jaia da unerik bereziena. Estitxu Ugarteren erreportajea.
|
|
|
Bake ituna estatu batekin sinatzeko ez zegoen arazorik,
|
baina
bertako errebeldeekin negoziatzea banda armatuari arrazoia ematea izango zen.
|
|
|
Zergaitik ez?
|
baina
bertako espezieekin eta modu jasangarri baten.
|
|
2023
|
|
|
Donostialdeko ESI erakunde sanitario integratuko langileek Osakidetzako zuzendaritzarekin dituzten desadostasunak bideratzeko batzarra izan zen, eta, Osasun Sailak jakitera eman zuenaren arabera, auzia «konponbidean» dago neurri handi batean. Batzarra amaituta, langileek ez zuten adierazpenik egin nahi izan hedabideentzat,
|
baina
bertako iturriek BERRIAri baieztatu zioten hartu emana «baikorra» izan zela eta «aurrerapausoak» izan zirela.
|
|
|
Ez dira susmo eta pertzepzioak bakarrik. Udalerri euskaldunen UEMA mankomunitatean aspalditxotik dute kezka herri euskaldunenetan euskara atzentzen ari ote diren,
|
baina
bertako koordinatzaile Miren Segurolak gogoratu nahi du ikerketa soziolinguistikoetan ere argi azaltzen ari dela errealitate hori, berretsita. Ateratzen diren ikerketa «ofizial» guztiak aztertzen dituzte horretarako, azterketa «propioak» ere egiten dituzte, eta kezkarako motiboak badira.
|
|
|
Funtzionamendu" horizontalagoa" bilatu izan da azken hamalau urteetan, Pilar Vallek azaldutakoaren arabera. Gasteizko Udalak kudeatzen ditu hiriko hamasei Bizan zentroak,
|
baina
bertako erabiltzaileek zuzenean parte hartze dute, nagusiki jarduerak proposatzerakoan. " Haiek dira ondoen dakitenak zer nahi duten", azaldu du Vallek.
|
|
|
Ez dagokio Ataungo arotiztegiari,
|
baina
bertako seme kuttunak batu zuenez gero, aro bidaiariak altxortegian gordetzea erabaki du, harribitxi paregabea iruditzen baitzaio. Hego haizearen ufadak entzuten dira museotik at, gero eta zakarrago, gero eta bihurriago, aizebiur tankerakoa.
|
|
|
Oaxaca, Veracruz, Tabasco, jadanik zapatisten eskuetan daude eta orain Guerrero eta Pueblara doaz, DF inguratzeko asmoz. Horretaz enteratu dira, gutxienez, eta pozez, jakina,
|
baina
bertako albisteen arrastorik ez. Seinale ona ote?
|