|
2002
|
|
|
Ez da gaztetasuna bakarrik,
|
baina
bada. Hasiberrien artean entzuten dira, gero eta gehiago, kexuak, oinordetzanhartu duten literaturarengatik.
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen eredua definitzeko alde asko daude eta oraingoan hizkuntzari lotutakoa jorratu dugu,
|
baina
bada besterik ere, hots, Euskal Unibertsitatearen eta euskal kulturaren arteko lotura zein izan litzatekeen aztertzea. Hau hurrengorako.°
|
|
2004
|
|
|
Baina egia da, hain lurralde txikian eta ikus entzunezko tradizio eskasekoa izanda, beste herrialde askorekin alderatuta lan ederrak egin izan direla. Arrazoi artistiko eta kreaziozkoak egon daitezke
|
baina
bada heziketa eta sukalde lan garrantzitsu bat.
|
|
|
Baina, edozein modutan, derrigorrezkoa ikusten dugu, EAEn behintzat, ikus entzunezko sistemaren gaineko orain arte ez bezalako legegintza eta instituzionalizazio propio bat eraikitzea, Ikus entzunezkoen gaineko euskal lege bat eta Ikus entzunezkoen Euskal Batzorde Goren bat, alegia, gauza izango liratekeenak ikus entzunezko sistemarako, eta haren baitan telebistagintza lokalentzako, irizpide eta politika printzipiobe rri batzuk ezartzeko. Nafarroako Legea eta Batzordeakhorren adibide izan litezke,
|
baina
bada eredu egokiagorik non begiratu, hala nola Kataluniako CAC (Consell de l’Audiovisual de Catalunya). Hona hemen gure ustez telebista lokalaren gainean aintzat hartu beharreko irizpide batzuk:
|
|
2006
|
|
|
Gainerako erkidegoetan (Nafarroa, Madril, Balearrak, Kanariak, Valentzia...) ez da planteatu testuliburuen doakotasuna arian arian ezartzea. Hainbat egoera dago,
|
baina
bada elementu komun bat: gizarte egoera ahulentzako diru-laguntzak eta bekak.
|
|
2008
|
|
|
Jarraian, biak aztertuko ditugu. a) Immigranteak gure artean egotea ez da arazoa, erronka baizik; lehen ere gizarte eta kultura guztietan gertatu da, eta globalizazioaren mende berri honetan areagotu egin da, mugikortasuna eta kultura aniztasuna baita haren funtsezko ezaugarrietako bat. Ez da nahitaez arazoa eragin behar duen faktorea,
|
baina
bada faktore konplexua. Edonorentzat da konplexua, eta, batik bat, gurea bezalako nazio batentzat; izan ere, globalizazioaren dinamika uniformizatzaileari aurre egin behar izateaz gain, gure subiranotasuna murrizten duten estatuenei ere aurre egin behar baitiegu.
|
|
|
Normalean, maleta arropa zikinez karga karga eginda dudala iristen naiz bidaietatik,
|
baina
bada munduan herrialde bat maleta liburuz betetzen didana: Kuba.
|
|
|
Liburuok euskaratzean, hala ere, bada hainbat gorabehera, garapen berantiarrak estandarizazio hutsak eragiten baititu gure hizkuntzan, bereziki larriak halako alorretan. ZIOren hautua lehenik testuaren irakurgarritasuna bermatzea da,
|
baina
bada konpentsazio mekanismo bat, alderdi teknikoak kalterik izan ez dezan: itzultzaileaz eta hizkuntza begiraleaz gainera, bada liburu bakoitzean begirale tekniko bat (edo batzuk) testuaren egokitasun kontzeptual eta terminologikoa zaintzeko.
|
|
2009
|
|
|
Webak ez du behar editorerik, ez argitalpen zuzendaririk, ez bibliotekaririk, eta ez liburu dendaririk. Ez dut uste iritzi ildo hori nagusituko denik,
|
baina
bada izan.
|
|
2010
|
|
|
Soziolinguistikari dagokionez, gero eta prestakuntza handiagoa du Euskal Herriko biztanleriak. Agian ez biztanleriak bere maila orokorrean,
|
baina
bada kategoria profesional bat plangintza linguistikoarekin ohitura handia duena, eta ondorioz soziolinguistikari buruzko formazio gero eta sakonagoa duena. Gizarte mailan anitz dira euskararen inguruan lan egiten duten elkarteak, eta euskararen egoera gai arrunta da euskaldunen arteko berbaldietan, eta baita zenbait erdaldun elebakarren artean ere.
|
|
2011
|
|
|
Whiskya eta emakumeak maite ditut, xakea eta beste zenbait gauza. Poliziek ez naute oso maite,
|
baina
bada pare bat estimatzen ditudanak. Californiakoa naiz, Santa
|
|
2014
|
|
|
Memoria ez baita bide bakarra,
|
baina
bada bide bat.
|
|
2016
|
|
|
Eta orain herrikoitasun horrek beste maila bat hartu du, apezek ez dutelako gehiago eraginik" bada. Ez dakit noiz artio,
|
baina
bada. Itsasun bada talde biziki ona, adibidez.
|
|
2020
|
|
|
Kausak nahi beste, ondorioa herriaren heriotza. Modernian, badakigu, ez dago euskal izaterik,
|
baina
bada basco edo basque izatea, eta aukeran bada agoniari aurre egitea modernizazio propioa asmatuz.
|
|
2022
|
|
|
Baina iruditzen zait gurean kulturgintzan asko gabiltzala praktikan, ekintzan, masan, eta gutxiago estrategietan; badakigula geure egoerak izan lukeela bestelako, baina ez dakigula nola hasi bestelakotzen. Kontua ez da industriaren moldetan pentsatzea, kontua ez da geure jarduna logika monetarioan baloratzea, kontua ez da kultur politika dontsu batzuk egitea,
|
baina
bada garaia kulturgintzatik ere kontuak ateratzeko. •
|
|
|
Estrategiak eta borondatea eskutik lotzea falta da. Euskaltzaleek militantziaz sortutako egitasmoak baino ez ditugu egun. Direktorio bat behar dugu, noski;
|
baina
bada euskarazko edukiak gomendatuko dituen algoritmo bat sortzeko unea. Sistema eragilea berrabiaraztea premiazkoa da.
|
|
2023
|
|
|
Finean, hizkuntza normalizaziorako euskal ereduaren helburua hizkuntza talde euskaldunari garatzeko espazioak eskaintzea da (euskaraz heztea, bere hizkuntzan komunikatzeko bideak ematea, administrazio publikoetako zirkuitu euskaldunak sortzea...), baina oso era apalean planteatzen da hizkuntza aldaketa integrala. Egindako bide luzearen ondorioz, aurrerabide nabarmenak gertatu dira,
|
baina
bada zer hausnartzerik gizartearen hizkuntza kohesioaren ikuspegitik. Hizkuntza normalizazioa era integratuago eta kohesionatuago batez planteatzerik ba ote dago?
|