|
2001
|
|
|
Elikagai gehigarriei buruzko “gehiegizko informazioa” ez dator bat kontsumitzaileek produktu horiei buruz duten “prestakuntza ezarekin”, Elikagaien Gehigarri eta Osagarrien Fabrikatzaile eta Merkaturatzaileen Elkarteak (AFCA) adierazi duenez. “Gehigarriak ondo erabiltzen dira” dio erakunde horrek,
|
baina
azpimarratu du “kontsumitzaileek ez dakigula zer den nahikoa etiketa bat interpretatzeko”. AFCAko lehendakariak 110 fabrikatzaile inguru biltzen ditu (hau da, Espainiako merkatu horren% 85 inguru), eta azaldu zuen industriak substantzia horiek behar dituela “elikagai barietateen aurkezpen berezi hori eskaintzeko, gizateriaren historia osoan gertatu ez zena”.
|
|
2002
|
|
|
Ehiza baimentzeko arriskua, SECeko presidentearen arabera, ez dago inolako kontrolik ehizatzen ari denaz, eta baimendu gabeko espezieak hiltzen ari dira; baina inork ez duenez kontrolik egiten ez aduanetan, ez merkatuetan, “nork bereizten du zere urdina edo iskanbila den? ”. SECeko arduradunak adierazi zuen ehizan arriskurik gabe egin dezakeen espezie bakarra zere txikia dela,
|
baina
azpimarratu zuen ehizatzen uzten bada ez dela kontrolik egongo espezie hori ala bestea kontsumitzen den jakiteko. Ehizari ozeanoetako kutsaduraren arazoa gehitzen zaio, herrien bideragarritasunaren kalterako.
|
|
|
Madrilgo Erkidegoko Adin Txikikoen Defendatzailearentzat, Pedro Núñez Morgades, “Espainian arriskutsutzat edo esplotatzailetzat hartzen den haurren lana ez da, ezta hurrik eman ere, benetako arazoa”. Hala ere, arreta jartzen du haurrek jendaurreko ikuskizunetan egiten duten lanari buruz, eta adierazten du “ezin dugula esplotazioaz edo jarduera klandestinoez edo eskolinokoez hitz egin”,
|
baina
azpimarratzen du “Administrazioak ez duela ordu gutxiago kontrolatzen. Era berean, honako hau adierazi du:
|
|
2003
|
|
|
Urcolak argitu zuen buruko minen %10ek baino ez duela zerikusirik garuneko lesio batekin; lesio hori “alarma zeinu jakin batzuen” bidez hauteman daiteke, eta, oro har, 50 urtetik gorako pertsonetan edo bilakaera laburreko zefaleak dituzten pertsonetan gertatzen da —hiru hilabete baino gutxiago—, aurreko aurrekaririk ez dutenetan. Carlos Sistiagak, berriz, min horien tratamenduan izandako berrikuntzei buruz hitz egin zuen, eta esan zuen “ez dela beharrezkoa haiekin bizitzea”,
|
baina
azpimarratu zuen “desagerrarazteaz gain, gerta daitezkeen agerraldi berriak prebenitu behar direla”; horregatik dira sendagai “garbiagoak”, albo ondorio gutxiago dituztenak.
|
|
|
Munduko laborategi bat bera ere ez da geratu aurkikuntzaren aurrean axolagabe, eta emaitza edozein dela ere, “guk jakinaraziko dugu, horrek eragin duen eragina baita garrantzitsuena”, dio Cabrerak. Adituak onartzen du komunitate zientifikoan masa organikoaren jatorriari buruzko ikuspegi zatituak daudela,
|
baina
azpimarratu du guztiek esan dutela liluratuta daudela material biologiko hori eskuratzeko aukerarekin. Sidney Pierce Floridako Hegoaldeko Unibertsitateko (AEB) Biologia Saileko zuzendaria dela azaldu du.
|
|
2004
|
|
|
Espainiak iaz geroztik badu erreferentziazko ospitale sare bat, laguntza zerbitzu espezifikoak eta jarduera protokoloak, osasun krisi hipotetiko bati hobeto aurre egiteko. Ramón Cisterna mikrobiologoak, Bilboko Basurtuko Ospitaleko Mikrobiologia Klinikoaren eta Infekzioaren Kontrolaren Zerbitzuko buruak, uste du Txinatik datorren informazioa oraindik ez dela nahikoa arazoaren benetako irismena baloratzeko,
|
baina
azpimarratu du krisi berri bat gertatuko balitz egoera oso bestelakoa izango litzatekeela. “Ezagutzen denak ematen duen lasaitasunetik lan egingo genuke”, azpimarratu du.
|
|
|
Gainera, deitoratzen du Iberdrolak ez duela behar adina informazio ematen bezeroek “energia berdea” erosteak ingurumenean izan dezakeen eragin onuragarria zein izan daitekeen deklara dezaten; eta konpainiak ideia engainagarri bat zabaltzen duela bezeroak jasotzen duen energia garbiari buruz, “sistema elektriko nazionalaren funtzionamenduari buruz kontsumitzaileen artean dagoen ezjakite tekniko orokorraz baliatuz”. Endesaren kanpainari dagokionez, esan du Iberdrolak baino akats gutxiago eragiten duela,
|
baina
azpimarratu du ematen den informazioa, egia izan arren, agian ez dela osoa edo nahikoa kontsumitzaileek jakin dezaten zer ekarpen egingo dioten ingurumenari “energia berdea” erosita. Lehia desleiala Bestalde, CNEk txostena LDZri igortzea erabaki du, uste baitu publizitate engainagarria lehia desleialeko ekintza bat izan daitekeela, “energia berde” hori iragartzen duten enpresei lehiatzeko abantaila batzuk ematea.
|
|
|
Oñorbek esan zuen ontziko kapitainak azaldu zuela tripulatzaileak hil aurretik zituen sintomak sukarra eta urdail hesteetako arazoak zirela. Ildo horretatik, Osasun Publikoko arduradunak ez zuen baztertu paludismoa izan zitekeenik,
|
baina
azpimarratu zuen ezin izango dela heriotzaren arrazoia zehaztu autopsiaren emaitzak ezagutu arte, eta gehitu zuen marinelak ez zuela ontzia utzi abuztutik. Nolanahi ere, heriotzari garrantzia kendu zion, paludismoa izan arren, eta gogoratu zuen urtero 400 kasu diagnostikatzen direla Espainian, garatze bidean dauden herrialdeetakoak.
|
|
2006
|
|
|
Glaukomari dagokionez, autoreek ikusi zuten obesitateak azkenean nerbio optikoa zigortu eta ikusmena pixkanaka galtzea eragin dezakeela, eta, ondorioz, itsutasuna. Kataratei dagokienez, hebrear espezialistek ez dute lortu kausa efektu lotura nabaria ezartzea,
|
baina
azpimarratu dute paziente gizenek hezueria gehiago dutela gizenak ez gizenak baino, «frogatu baita paziente itogabeek katarata arrisku handia dutela». Daily Mail egunkari britainiarrari egindako adierazpenetan, Belkinek eta Habot Wilnerrek adierazi zuten gizentasuna, minbizirako edo gaitz kardiobaskularretarako ez ezik, itsutasunerako ere arrisku faktorea dela.
|
|
|
Javier Poveda Aselube Espainiako Lubrifikatzaileen Elkarteko idazkari nagusiak adierazi zuenez, neurri horren kostu erlatiboa “ez da gehiegizkoa izango” bezeroentzat. Gainera, adierazi zuen ingurumen kanonaren balioa kalkulatzeko lanean ari direla elkartean,
|
baina
azpimarratu zuen kanonak ez duela gaindituko “10 zentimo litroko”. Era berean, Aselubeko idazkari nagusiak azpimarratu zuen kanon hori berdin aplikatuko zaiela olio mota guztiei, ez soilik automobilgintzari.
|
|
|
Adibidez, eguneroko fruta eta barazkien beharren zati bat bete nahi duten edariak. Prestakin horiek nutrizio ezaugarri interesgarriak dituzte, eta dieta orekatu baten parte izan daitezke,
|
baina
azpimarratu behar da inoiz ez direla fruta eta barazki freskoen ordezko gisa hartu behar. Elikagai horien eguneroko kontsumoa osatzeko eta indartzeko beste aukera bat da.
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, ez zuen baztertu “zuzenketa gehigarririk”. Closek ez zuen argitu Aljeriako gasaren prezioaren igoera %20 ingurukoa izango den,
|
baina
azpimarratu zuen igoerak ez duela ondorio bera izango etxeko ordainagirian. “Kopuru horietatik ezer ez da iritsiko azkenean kontsumitzailearengana”, esan zuen ministroak, eta hau gehitu zuen:
|
|
|
Beste ikusmin epidemiologiko bat izan zen asmaren familia historiak ez zuela inolako zereginik izan larrialdiak izateko orduan. Tabakismo pasiboaren rolari buruz galdetuta, onartu zuen diskoteketan arazo bat izan daitekeela,
|
baina
azpimarratu zuen Alemaniako nerabe guztien artean erretzaileen prebalentzia %7, 5 bada, «gazte asmatikoen artean %19 baino gehiago». Harantzago joan zen, eta frogatu zuen ezen, ariketa fisikoa maiz egiten duen nerabe asmatiko bat erretzen hasten bada, bronkioetako hiperreaktibotasunaren aurkako babesa guztiz desagertzen dela.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, beharrezkoa da ebaluatzen jarraitzea. NTPk, era berean, jakinarazi zuen ez dagoela froga erabakigarririk BPAk gizakiengan minbizia sortzen duela baieztatzeko,
|
baina
azpimarratu dute ikerketa gehiago egin behar direla horren eragina sakon ezagutzeko.
|
|
|
Matematikak, kasu askotan, ikasleentzat konplexuagoa den irakasgaietako batek, ikasteko ingurune oso egokia aurkitzen du esparru horretan; izan ere, bitarteko interaktibo eta multimedien bidez ikasitakoa modu atseginagoan eta motibagarriagoan aplikatzeko modu bat eskaintzen du, baliabide tradizionalen bidez gerta daitekeena baino. ...tzen dute ikasleen artean Mercè Santandreuk, hezkuntza teknologian espezialista eta Bigarren Hezkuntzako institutu bateko matematika irakasle denak, Comunicación y Pedagogia aldizkarian argitaratutako" Recursos TIC en la enseñanza y enseñanza del área de matemáticas" txostenean dioenez," adituek uste dute teknologia funtsezkoa dela irakasgai hori irakasteko eta ikasteko",
|
baina
azpimarratu du" kontuz ibili behar dela hura erabiltzean, eta inoiz ez duela ordeztu behar ikasleen eta hezitzaileen rola". Baliabide teknologikoak irakasgai honetarako erabiltzeak egin dituen ekarpenen artean, Santandreuk nabarmendu du" ikasleengan ikaskuntza eraginkorragoa bultzatzen dutela, irakaskuntza giro berria ematen dutela eta garatzen den jarduera arkatzarekin eta paperarekin lan egiteko moduaz bestelakoa izatea".
|
|
|
Bruselak gogorarazi du EBren eta Estatu Batuen arteko elkarrizketa “bisatuen elkarrekikotasunean” oinarritzen dela EBko exekutiboak mahai gainean datu gehiago dituenean, sistema berria aztertuko du bisatu baten baliokidea den zehazteko. Cerconek ez zuen argitu Batzordearen erantzuna baiezkoa ala ezezkoa izango den,
|
baina
azpimarratu zuen EBren eta Estatu Batuen arteko elkarrizketa “bisatuen elkarrekikotasunean” oinarritzen dela. Horrek esan nahi du Bruselak Europara joan nahi duten AEBetako herritarrei bisatua eskatzea proposa dezakeela.
|
|
2009
|
|
|
Europako Batzordeko Elikadura Batzorde Zientifikoaren iritziz, egokia da jarraipeneko haur esneei probiotikoak eranstea,
|
baina
azpimarratu du are gehiago zehaztu behar dela horiek zenbateraino diren eraginkorrak eta seguruak epe luzera.
|
|
|
Haurrek (baita helduek ere) kantitate txikiak kontsumitu behar dituzte errazio bat ukitua da, gero tripak mindu ez daitezen. Oso erakargarriak direnez, askotan zaila izaten da haiek jateari uztea,
|
baina
azpimarratu behar da ez direla gehiegi jaten. Fruitu lehorrekiko alergia Haurrentzat, fruitu lehorrak, esnearekin, arrainarekin eta arrautzarekin batera, elikagai arazotsuak dira, elikagaiekiko alergiak eragiteko gaitasuna dutelako.
|
|
|
Ekonomiaren ikuspegitik, Sieberrek berretsi zuen “gaixoek askoz baliabide gehiago kontsumitzen dituztela bizitzako azken hilabetean eta, batez ere, azken bi asteetan”. Kalkulatu beharrean, intentsibistak dio ZIU batean ospitaleratze egun bat 2.000 euro inguru kostatzen dela,
|
baina
azpimarratzen du medikuntzak beti eskaini behar diela pazienteei arreta aringarri egokia, eta adinekoek beren jarraibide aurreratuak edo bizi testamentua legez planteatzeko duten garrantzia eta beharra aldarrikatzen du. ZIU batean sartzen diren paziente guztien artean, zaharrak guztizkoaren bi heren dira, eta heren bat baino zertxobait gutxiago 70 urte baino gehiago dituztenean.
|
|
|
Zer egin kasu horietan? Gastu gehigarriekin gertatzen den bezala, sustatzaileari kalte galerak erreklamatu eta eskatu litzaizkioke,
|
baina
azpimarratu behar da, etsipena ezin da ordaindu.
|
|
|
Horren adibide da Peter Bridgewater, Joint Nature Conservation Committee (JNCC) erakundeko lehendakaria, bere herrialdeko biodibertsitatea zaintzeaz arduratzen den gobernu erakunde britainiarra. Bridgewater ek onartzen du inbasio horietako batzuk kaltegarriak direla,
|
baina
azpimarratu du inbasio horietako asko, ondorio leunak izateaz gain, oso lagungarriak izan daitezkeela ekosistemak suntsitzeko eta biodibertsitatea galtzeko. Galtzeko zorian dagoen Norfolk uharteko loro berdea berreskuratzeko, hainbat landare inbaditzaile erabili dira neurri batean.
|
|
|
Rolf Dieter Heuer CERNeko zuzendari nagusiak esan zuenez, «bikaina da LHCn berriro protoi sorta zirkularra ikustea». Heuerrek esan zuen oraindik asko dagoela egiteko,
|
baina
azpimarratu zuen mugarri horrekin bide onean daudela. CERNeko zientzialariek lortu zuten, 2008ko irailean, protoi sorta batek lehen aldiz azeleragailuari bira oso bat ematea, eta beste izpi batek kontrako norabidean egitea.
|
|
|
% 71,2k uste du gomendio hori arrisku taldeetako pertsonei bakarrik dagokiela;% 7,3k uste du ez dutela txertoa hartzeko gomendatu;% 6,1ek, berriz, ohiz kanpoko kasuetan soilik aholkatzen dela diote. eta% 6k uste du txertaketa gomendioek herritar guztiei eragiten dietela. González Juradok adierazi zuen biztanleriak ez duela arazo gisa ikusten,
|
baina
azpimarratu zuen egoera hori aldatu egin daitekeela hurrengo asteetan hotza iristean; izan ere, azaldu zuenez, birusak 20 gradutan lau egun irauten du, eta zero gradutan hilabete iraun dezake; beraz, A gripearen kasu gehiago ikusiko dira. Zero graduan, H1N1 birusak hilabete iraun dezake; beraz, A gripearen kasu gehiago diagnostikatuko dira.
|
|
2010
|
|
|
Ez dago kausa efektu erlaziorik, ez dosi erantzun efekturik; oraingoz, informazio multzo hori guztia hipotesi gisa hartu litzateke, nahiz eta gero eta interes handiagoa izan. Minbiziaren kasuan, adituek onartzen dute gaixotasunaren intzidentzia tasaren eta bitaminaren (eta kaltzioaren) artean interes potentziala dagoela,
|
baina
azpimarratu dute erlazio hori oraindik ez dagoela behar bezala frogatuta. Are gehiago, badirudi bitaminaren metabolito baten odoleko maila altuekin edo irenste handiekin lotutako minbizi mota batzuen eragin tasa handitu egin dela.
|
|
2011
|
|
|
Txipean dagoen urre kopuruak zehazten du analisien prezioa. Ez da oso merkea,
|
baina
azpimarratu behar da, beste metodo batzuetan ez bezala, txip bera lau aldiz erabil daitekeela, eta, beraz, kostuak murriztu egiten direla. Saihestu merkurioa kontsumoko uretan Merkurioak eragindako uraren kutsadura nabarmen handitu da azkenaldian, eta ondorio larriak eragin ditu, bai kontsumitzailearentzat, bai ingurumenarentzat.
|
|
|
Félix López Elorza, Sevillako Lab Sur laborategian ikerketa ildo honen arduraduna eta SAEIAko egungo lehendakaria, irmoa da bere adierazpenetan: ez du esan nahi aipatutako sintoma guztiak HANA sindromeari dagozkionik,
|
baina
azpimarratu du garrantzi handia duela «diagnostiko diferentzial egoki bat egitea eta bereiztea kaltetutako pertsonarengan HANAren sindromean susmagarri izan daitezkeen beste sintoma batzuk dauden edo ez». Horregatik, adituak ondorioztatu du:
|
|
2012
|
|
|
Erakunde horren iragarkia, Erasmus programa kudeatzen duena, garrantzitsua da, nahiz eta partidak murrizteak onuradun gutxiago aurreikusten dituen. OAPEE k lasaitasuna eskatu zuen lasaitasuna eskatzeko eta fondoen «falta puntual» bat berresteko,
|
baina
azpimarratu zuen lehen seihilekoan beka honetaz gozatu duten Erasmus ikasleek ez dutela arazorik izango. Programa kudeatzeaz arduratzen diren agentzia nazionalekin harremanetan egotea adierazi zuen, gabezia horren «inpaktua minimizatzeko».
|
|
2015
|
|
|
Azterketa horretan ondorioztatu zuten ekilore oliotan edo haziekin egindako beste edozein oliotan frijituta dauden elikagaiak jateak ez duela areagotzen edozein arrazoirengatik hiltzeko arriskua (adibidez, bihotz hodietako gaixotasunengatik),
|
baina
azpimarratu zuen beste gantz batzuekin frijitzea, olioak zenbait alditan berrerabiltzea edo aperitibo frijitu oso gaziak jatea kaltegarria izan daitekeela.
|
|
|
Aldiz, azterketa berak egiaztatu zuen estradiol maila handiagoa zutela etorkizuneko gurasoek, eta estrogeno mota hori sexu hormona femeninoen familiaren barruan dagoela. «Aldaketa hormonal horien garrantzi fisiologikoa, halakorik bada, ezezaguna da», adierazi zuten lanaren ondorioek,
|
baina
azpimarratzen zuten ezen estradiola eta testosterona «amatasun portaeran eragina izateagatik ezagunak diren hormonak» direla. Akatsa litzateke, nolanahi ere, gizona feminizatu eta aita bihurtu denean.
|
|
|
osagai naturalekin produktuak erabiltzen ditu. LINBO proiektua Kontuan izan behar da zaborraren orban handia ez dela goizetik gauera desagertuko,
|
baina
azpimarratu behar da itsasoan zaborrak biltzeko ekimenak martxan jartzen ari direla. Horietako bat LINBO proiektua da.
|
|
2016
|
|
|
Biktimei dagokienez, %60 gizonezkoak izan ziren eta %40 emakumeak. Halaber, %10 baino gehiago txikiagoak izan ziren, aurreko urteetakoa baino datu txikiagoa,
|
baina
azpimarratu behar da gorroto delituengatik atxilotu zituztela 60 adingabekoak, «erne erne, batez ere hezkuntza mailan» Espainiako gorroto delituen mapa Aurreko urteko datuen arabera, arrazismoa ia Espainia osoan gertatu da, Burgos, Lugo, Ourense, Palentzia, Segovia eta Zamora probintzietan izan ezik. Baina eskualde batzuk kasu kopuruaren arabera nabarmentzen dira.
|
|
|
CONSUMER EROSKI Hestebeteen, haragi gorrien eta oro har prozesatutako haragien kontsumoa murriztu egin behar da. Alde horretatik, SENCek OMEren gomendioak errespetatzen ditu,
|
baina
azpimarratu egiten du ez dela kantitatea bakarrik zaindu behar, elikagaien kalitatea ere zaindu behar dela. «Haragiak aldatu egiten dira animaliak nola bizi izan duen edo zer jan duen ikusita», dio Arancetak, berak dioenez, hautatzean hobe da espezie autoktonoak, iberikoak eta naturarekin harmonian bizi izan diren animaliak aukeratzea.
|
|
2020
|
|
|
Parazetamola edo ibuprofenoa ez zaio inola ere eman behar sukarra jaisteko eta, hala, eskolara bidali ahal izateko, eragina duenean». Bassat ek, berriz, gurasoak ohi baino adeitsuago egotea gomendatzen du,
|
baina
azpimarratu du ez dela paranoian erori behar eta zentzuz jokatu behar dela. “Gurasoek badakigu noiz dauden gaixorik gure seme alabak.
|
|
2021
|
|
|
Hori bai, emakumeen kasuan, ahal den neurrian saihestu da gorozkien lagina hilekoarekin batera hartzea. Nola bildu gorozki lagin bat “Pertsona askori iruditzen zaie gorozkiak manipulatzea lagina hartzeko,
|
baina
azpimarratu behar da zehaztapen horiek ez direla inbasiboak, eta oso informazio baliotsua ematen dutela osasun egoerari buruz”, gogoratu du Antonio Mek. Moreno.
|
|
2023
|
|
|
Ezinbesteko faktorea da, prebalentzia handieneko minbizia kolon ondestekoa delako eta horren arrazoi nagusia elikadura txarra delako. 50 urtetik aurrera gorozkietan odola detektatzeko testa oso ondo dago,
|
baina
azpimarratu behar da prebentzioa bizitza osoa modu osasungarrian jatea dela. Harreman hori, begien bistakoa dena, ezagutzera eman genuke.
|