|
2001
|
|
|
" Nazioartean portaera ahula daukagu, baina garai batean, EKBren eskutik gure ekarpena bakarra zen euskararen komunitatetik, Euskal Herritik. Gaur estatuka ageri da, Iparraldea Frantziaren barruan eta Espainian Hegoaldekoak, eta euskaldunontzat bizkaitar bat soilik dago,
|
baina
EAEren izenean. Katalanen aldean oso ekimen ahulak ditugu"
|
|
|
Zer pentsatua ematen du horrek. Arrazoiak eta aitzakiak eranitzak izan daitezke,
|
baina
EAEn diseinatutako estrategia politikoak Nafarroan zuzen zuzen aplikatu izanak lohi hauek agerrarazi dituela pentsatzea oso zilegi da.
|
|
2002
|
|
|
Eusko Jaurlaritzatik ere ari dira behategi bat sortzeko lanean,
|
baina
EAE mailakoa bakarrik egin dezakete. Gu EHKME (Euskal Herriko Klimatologia Meteorologia Elkartea) Fundazioan ari gara lanean.
|
|
|
Espainiar Konstituzioak debekatu egiten du Gizarte Segurantzako EuskalMarkoa, eta Estatuaren eskumen esklusibotzat jotzen du Gizarte Segurantzarenoinarrizko legeria eta ekonomia araubidea. Hego Euskal Herriari egoki dakiokeenaGizarte Segurantzaren ekonomia araubidearen kudeaketa da,
|
baina
EAEko autonomia estatutua eta Nafarroako foru hobekuntzaren legea aldarrikatu zenetik hona, maila kontributiboko gizarte segurantza guztia estatuko erakundeek kudeatu dute.
|
|
|
LRUk ez zuen ezer aipatzen, nazionalitateetako? hizkuntzeiburuz,
|
baina
EAEko Autonomia Estatutuak (1979) elebitasuna ezarri zuen berelurraldean. Euskararen Erabilpena Arauzkotzeko Oinarrizko Legeak (1982), berealdetik, ikasleei ikasketak bi hizkuntza ofizialetan egiteko eskubidea onartu zien, nahiz eta espresuki Unibertsitatea ez aipatu.
|
|
2003
|
|
|
gutxik hartzen dituzte Elizaren dogma guztiak bete betean; askok Kristoren mezua sinesten dute, baina ez bekatua edo infernua, adibidez. Era berean, katoliko praktikanteak (EAEko herritarren %43, 1990ean) eta ez praktikanteak (%37) bereizten dira eta, are nahasiago, praktikanteen artean ere, erdiak baino ez dira igandero mezetara joaten direnak (%21); Espainiako batez besteko zifren oso antzekoak dira dagoeneko,
|
baina
EAEko garapen ekonomiko eta soziala Espainiako batez bestekoa baino dezente handiagoa izanik, beren burua katolikotzat jotzen dutenen kopurua oraindik deigarria dela interpreta daiteke (Pérez Agotek dioen bezala, 1990: 38).
|
|
2004
|
|
|
Iparraldea Frantziako periferia pobre bat da. Akitania Eskualdea eta EAE berdintsuak dira populazioaren aldetik,
|
baina
EAEko aurrekontua (12 milioi euro urtean) Akitaniakoa baino zortzi aldiz handiagoa da. Alegia, zuek dirua duzue eta zuek kudeatua.
|
|
|
Ez dakit oraingo egoera politikoan trantsizio berri bat ematen ari ote den,
|
baina
EAEn eta Nafarroan bukatu gabeko trantsizio bat dago, dudarik ez dut, baita Espainian ere, oro har. Euskal herritar bezala eta marko konstituzional honetan bizi naizen herritar gisara, arazo politiko oso sakonak ikusten ditut.
|
|
2005
|
|
|
Euskadiko Autonomia Erkidegoan oraindik ez da ezarri pneumoniaren kontrako txertorik 65 urtetik gorakoen eta arriskuko biztanleen txertaketa egutegian, gripearena ezarrita dagoen bezala. Adituek txertoa gomendatzen dute,
|
baina
EAEn oraindik ospitaletako espezialisten iritzia da kasu bakoitzean txertoaren komenigarritasuna erabakitzen duena. Dena den, Osasunaren Munduko Erakundeak jadanik gomendatzen du txertoa, eta horregatik berandu baino lehen EAEko egutegi ofizialean ere ikusiko dugu pneumoniaren kontrako txertoa.
|
|
|
Baina Auzitegi Gorena, emakumeen parte hartzea defendatzen duten abokatuen esanetan, oker dabil; izan ere, nahiz eta betikoek beraien jarrera diskriminatzailearekin aurrera jotzeko asmoz estalki juridiko gisa manifestazio eskubideaerabili, Alardearen ospakizunaren mezu nagusia ez da emakumeak diskriminatzea, baizik eta herri bietako garaipen historikoengatik eskerrak ematea herri bietakoikur erlijiosoei eta, beraz, emakumeek bertan parte hartuko balute, ez lirateke asmohorren aurka joango, emakumeen parte hartzearen helburua ere esker on horiazaltzea izango bailitzateke. Beraz, Auzitegi Gorenak ez du ulertuko zein denAlardeen egiazko helburua),
|
baina
EAEko Auzitegi Nagusiaren epaia kalera ateraorduko, 1998 urteko Alardea nahi bezala burutu dute betikoek, hau da, manifestazio eskubidea erabiliz.
|
|
2007
|
|
|
Bestelako begirada bat etorkizunari.Eskualde eta aldundia. Ez da ikusi nahi
|
baina
EAEn noski, autonomia erkidegoaz ari naiz egun ditugun aginte koskek (Udala, Aldundia, Jaurlaritza) oso egitura ez eraginkorra osatzen dute. Gestioko gai gehienek zaborra, kultura, ur, errepide edo lurraren antolamendua udalaren esparrua gainditu dute dagoeneko.
|
|
|
Eta ez dakit jakingo duzun,
|
baina
EAEko hiru lurraldeetan datorren urtean irekiko dira lehenbiziko apustu etxeak. Jon Tornerrek emango dizu horren berri paperezko bere Sarekada bakarrean.
|
|
|
Ikerketa eta Garapenerako egiten diren gastuak amortizatzeko askatasuna dago bi lurraldeetako legedietan,
|
baina
EAEkoan ingurumena hobetzeko egiten diren gastuak ere sartzen dira, baita lurzoru kutsatuak garbitzeko egiten direnak ere, baldin eta mota honetako egitasmoak erakunde ofizialek onetsi badituzte.
|
|
|
Urteetan," A eredua bere horretan mantentzearen aldeko" alderdiek gizartearen %40 inguru ordezkatu dute (2004ko hauteskundeak),
|
baina
EAEko familien %8k bakarrik aukeratzen du eredu hori. Horrek agerian uzten du gatazka, hizkuntzaren arloan baino, politika arloan eman izan dela.
|
|
2008
|
|
|
autonomia instituzionala, arautzeko autonomia eta autonomia ekonomikoa. Irizpideak zehaztu zituen,
|
baina
EAEri buruzko erabakia bertako Auzitegi Nagusiaren esku utzi zuen. Luxenburgon, Espainiako Gobernuak Arabaren, Bizkaiaren eta Gipuzkoaren zerga eskumena babestu zuen.
|
|
|
Inkestatu bakoitzak bai edo ez erantzun behar zion proposatutako lau definizioetako bakoitzari. Hizkuntza —kasu honetan, euskararen erabilera— funtsezko ezaugarria da Ipar Euskal Herriko galdekatuen %56entzat,
|
baina
EAEn (%48) eta bereziki Nafarroan (%43) biztanle gehienentzat euskal kultura ez da zertan lotu behar derrigorrez euskararekin.
|
|
2009
|
|
|
Ikusiko da zertan zehazten den praktikan UPNren itun berria,
|
baina
EAEkoa ikusita, kolpeak non eta nolakoak izango diren samur aurreikus daiteke. Bistan da, halaber, PSN lotzen jarraitzen duela Sanzek itun berriarekin eta Nafarroa Baik oposizioko indar gisa nabarmentzeko aukera berri bat duela, bere barne arazoei aurre egin eta proiektu politikoaren ardatzak argitu eta finkatzen baditu bederen.
|
|
|
Ez dugu inoren eskutik joan beharrik, ez EAJren eskutik ezta PPrenetik ere, azaldu du,
|
baina
EAEn askoz hobeto gobernatzen da akordiotik, enfrentamendutik baino, errespetutik eta lankidetzatik, bazterketatik eta larderiatik baino, hemen denok baitugu tokia", gaineratu du.
|
|
|
Epaileek greba eguna dute gaur Estatuan,
|
baina
EAEn eta Nafarroan ez dute bat egingo
|
|
|
Erabakia 2007tik hartuta zeukan,
|
baina
EAEko kutxen bat egite prozesua hasteko zorian zegoenez, karguan jarraitzea erabakia zuen.
|
|
|
Bizkaian lan egiten zutenean, ezkontzen %25etan parte hartu zuten portaleko arduradunek. Orain, datu hau errepikatzea nahi dute,
|
baina
EAE guztian.
|
|
|
Orduan EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak bertan behera utzi zituen federazioen estatutuetako 5 eta 6 puntuak, federazioek Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ordezkaritza gainditu eta euskal kirola nazioarteko lehiaketetan ordezkatzea ahalbidetu zezaketelako. Federazioek erabaki horren aurkako helegitea aurkeztu zuten,
|
baina
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak aurretik hartutako erabakia berretsi du.
|
|
|
Jaurlaritzak euskal presoen senitartekoei diru laguntzarik ez ematea nahi du Estatuaren Abokatuak, eta, horretarako, Jaurlaritzak onartutako arauaren kontrako helegitea jarri zuen. Azken erabakia hartu bitartean laguntza horiek eteteko eskatu zuen Estatuaren Abokatuak,
|
baina
EAEko Auzitegi Nagusiak ez du eskaera hori onartu.
|
|
|
Martxoaren 9a. EAk beti lortu zuen Kongresuan eserleku bat,
|
baina
EAEko ia 30.000 botoak ez ziren nahiko izan Nekane Altzelai diputatu izateko.
|
|
2010
|
|
|
Euskal Herri osoko ikastolak bildu zituen Arantzazuko batzar hartan proposaturiko erakundea bigarren mailako kooperatiba zen. Hau da, ikastola guztiak kooperatiba hartan bazkidetuta zeuden,
|
baina
EAEtik kanpoko ikastolak ezin ziren izan bazkide zuzenak, bazkide laguntzaileak baizik. Eredu haren baitan, halaber, lurraldeko federazioen desagerpena proposatzen zen.
|
|
|
Orain arte ohiko edozein auzitegitan aurkez zitekeen haren kontrako helegitea, baina hemendik aurrera soilik Auzitegi Konstituzionalean baliogabetu ahal izango da EAEko zerga sistema. PPk erabaki horren aurkako jarrera agertu bazuen,
|
baina
EAEko PPko kideek ez zuten blindatzea trabatu nahi izan, eta bozketa garaian hemiziklotik alde egin zuten Ramon Rabanera eta Juan Iturmendi PPren euskal ordezkariek. Hori horrela, lehendakariak mezua igorri die EAEko PPkoei, beste autonomia erkidegoetako alderdikideei azaldu eta ulertaraz diezaieten kontzertu ekonomikoa blindatzea zertan den.
|
|
|
Gaztela eta Leongo gobernuak, berriz, legearen izaera baliatuko du EAEko zerga sistemaren aurka egiteko. Auzitegi Konstituzionalean salatu beharreko arauek lege izaera izan behar dutela
|
baina
EAEko kontzertu ekonomikoak ez duela izaera hori argudiatuko du helegitea aurkezteko. Hala, EAEko zerga sistema blindatzeko erabakiak Espainiako Konstituzioa ez ezik Gernikako Estatutua ere urratzen duela salatuko du Gaztela eta Leongo Gobernuak.
|
|
2011
|
|
|
Lehen Auzialdiko Auzitegiak diru-laguntzak legez kanpokoak zirela erabaki zuen,
|
baina
EAEko aldundiek errekurtsoa aurkeztu zuten.
|
|
2012
|
|
|
Lan merkatura etorrita, Euskadiko langabezia tasa Espainiakotik urrun dagoela azaldu du Serranok,
|
baina
EAEn jarduera tasa txikia dela ohartarazi du, Euskadiko biztanleen zahartzea dela-eta (Euskadin% 55,4koa da, eta Espainian, berriz,% 59,48koa).
|
|
|
Adin talde horietan, berreskuratutako euskarak aurre hartu dio oinordetutako euskarari. Herrialdearen arabera alde handiak daude, noski; aurreikus zitekeenez, fenomeno hori ez da hain nabarmena Iparraldean,
|
baina
EAEn eta Nafarroan biderkatu egiten da.
|
|
2013
|
|
|
«Autogobernu sistema berria» proposatu du, egungo gizartearen erronkari erantzuna emateko balio izango duena. Ez du zehaztu noiz egiteko asmoa duen,
|
baina
EAEren autogobernuari buruzko lantalde bat sortzea proposatu du Eusko Legebiltzarrean. Batzorde horren helburua testu bat idaztea izango da, legebiltzarkideek onar dezaten, eta, onartuz gero, erreferendumera deituko luke.
|
|
|
Lehen epaiak eskaera baztertu zuen,
|
baina
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera, ebazpena zorrotzegia izan zen eta emakumea senar ohiarekin bizi zela ondorioztatu da eta gizonezkoaren diru sarrerak familiak jasotzen zuen diru bakarra zela gaineratu du.
|
|
|
Azken 40 urteetan, zazpi hezkuntza lege izan ditugu, eta orain zortzigarrenaren mehatxua dugu gainean. Orain arte, ezin izan dugu euskal curriculum propioa gauzatu,
|
baina
EAEn arauen autonomia nahiz zirrikitu guztiak baliatuz, goi mailako hezkuntza gaitasunak garatu ditugu arlo guztietan. Halere, kezkatzekoa da, gobernu aldaketa bakoitzarekin, hezkuntza sistemaren ildoak aldatu nahi izatea, horrek ikasleengan suposatzen duenarekin.
|
|
2015
|
|
|
2014ko urtarrilean, pankarta kentzearen aldeko ebazpena kaleratu zuen EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Foru aldundiak helegitea aurkeztu zuen,
|
baina
EAEko Auzitegi Nagusiak atzera bota zuen. Behin betiko epaia 2014ko irailean eman zuen Auzitegi Nagusiak.
|
|
|
Eta egia da punturen batean aurre egin diola Heziberrik Espainiako legeari: LOMCEren arabera, adibidez, gazteek 14 urterekin erabaki behar dute unibertsitatearen eta Lanbide Heziketaren artean, eta hortik aurrera bide bereiziak egingo dituzte ikasleek,
|
baina
EAEn curriculum bera jarraituko dute denek (Espainian baino ikasgai gehiago emango dituzte orotara), erabakia 16 urtera arte atzeratu ahal izateko.
|
|
2016
|
|
|
Data aldatuta" egitasmo hau hauteskunde kanpainaren barruan egiteak ekar ditzakeen kalte eta arriskuetatik babestu" nahi dutela azaldu dute Hitzartuko kideek: " Aztertu ditugu beste aukera batzuk ere, udazkenera atzeratzearena, adibidez,
|
baina
EAEko hauteskundeak direla eta oraingo egoera bera errepikatu daitekeenez, ekainaren 5era aurreratzea hobetsi dugu".
|
|
|
eskumenetatik haragoko programa. Bilduren kasuan, Euskal Herriak jarraitzen du erreferentzia izaten,
|
baina
EAErako egingarria den programa proposatu zuen. Hor estrategia aldaketa argi bat egon da».
|
|
|
Eta egin ahal dugu. Tuteran desberdin izango da, Baionan ere bai,
|
baina
EAEn. Nafarroa Garaiko eremu euskaldunean?
|
|
2017
|
|
|
Negoziazio kolektiboaren eta lan baldintzen estatalizazioaren adibide bihurtu da ostalaritzaren sektorea. Sindikatu abertzaleek eta Confebaskek urte hasieran esparru ituna sinatu zuten ostalaritzan,
|
baina
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak hura aplikatzeko ezintasuna ebatzi du. Izan ere, CCOOk eta UGTk inpugnatu egin dute euskal akordioa, Madrilen egindako kolektibitateen hitzarmena defendatzeko; hark ematen dizkien onuren defentsa da:
|
|
|
Eusko Jaurlaritza eta euskal sindikatuak (ELA eta LAB), alde batetik, eta Espainiako gobernu zentrala, enpresa elkartea (CEOE) eta sindikatuak (CCOO eta UGT), bestetik, ez ziren ados jarri lehenbiziko urteetan (Kaiero, 1999). Espainiako gobernuak ez zuen Hobetuz finantzatu nahi, sindikatuek dirua lanbide heziketako zentroak sortzeko erabili ezean,
|
baina
EAEn horrelako zentroen sarea ondo eratuta zegoen, eta Eusko Jaurlaritzak (bitartean, Hobetuz finantzatzen ari zen) eta euskal sindikatuek Espainiako gobernuaren baldintzei uko egin zieten; izan ere, haien ustez, hori onartuta, sindikatuen bezerokeria sareak sortuko ziren, eta hala gertatu da, azkenean, UGT eta CCOO sindikatuekin. Eusko Jaurlaritzak Espainiako gobernuaren baldintza batzuk onartu zituenean, euskal sindikatu maioritarioak (ELA) Hobetuz utzi zuen, eta urte batzuk geroago (2006an), Lan Harremanen Kontseilutik ere atera zen, LABekoen irteera partzialarekin batera.
|
|
2018
|
|
|
Orain, hazkunde jarraitu horri iraunkortasuna eman behar diogu. Jakina, egoera ez da uniformea, euskarak EAEn duen egoera edo Nafarroan eta Iparraldean duena ez dira bat eta bera,
|
baina
EAEk %85eko pisua duenez euskal hiztunetan, trakzio lana egitea dagokio. Geroan zer gertatuko den ikuskizun dago.
|
|
|
Nik uste herri aginteek benetan bizi dutela euskararen ardura, badakitela ezin dela atzerapausorik egin, politika publikoen ardatzetan egon behar duela euskarak. Bada zer hobeturik, ez gutxi,
|
baina
EAEko herri agintarien konpromiso eta aitzindaritzaren nolakoa erakusten du joan den hiru hamarraldietan gure hiru lurraldeetan euskarak egin duen bideak. Herri aginteen aitzindaritzaz ari garela, nire ustez klabea da haien lidergoa ahalik eta transbertsalena izatea, hau da, lidergo horretan herri erakundeetako arlo ezberdinetako arduradunak ahalik eta gehien inplikatuta egotea.
|
|
2020
|
|
|
707ren emaitzak jaso ditu Osasun Sailak, eta, Nekane Murga sailburuak gaur eman duen prentsaurrekoan adierazi duenez, 30 kasu positibo detektatu dituzte. Gipuzkoan dago uneotan foku indartsuena,
|
baina
EAEko gainontzeko lurraldeetan ere baieztatu dituzte koronabirus kasu gehiago. Araban hiru eta Bizkaian bi, hurrenez hurren.
|
|
|
Sortu, duela 40 urte sortu zen ofizialki gaur egun ezagutzen dugun Euskal Herriko Unibertsitatea,
|
baina
EAEko unibertsitate publikoaren historia lehenago hasi zen. 1968 urtean jarri zen lehen hazia, Francoren gobernuak Bilboko Unibertsitate Autonomoa sortzeko dekretua kaleratu zuenean.
|
|
|
Zerrendak aurkezteko epea martxoaren 1era artekoa da,
|
baina
EAEko PPkoentzat, alderdi laranjakoei ez dagokie zerrenden lehen postuetan joatea, kontuan hartuta Ciudadanosek ez zuela ordezkari bat bera ere lortu 2016ko legebiltzarrerako bozetan.
|
|
|
8 koronabirus positibo topatu zituzten atzo Aiaraldean,
|
baina
EAEn egindako test kopurua bikoiztu dute
|
|
|
Langabeen kopuruak gora egin du Elgoibarren eta Mendaron ere,
|
baina
EAEko langabezia tasak izaniko igoeraren azpitik nabarmen (202)
|
|
|
Langabeen kopuruak gora egin du Elgoibarren eta Mendaron ere,
|
baina
EAEko langabezia tasak izaniko igoeraren azpitik nabarmen
|
|
|
Bailaran PCR positiborik gabeko 14 eguna izan zen atzokoa,
|
baina
EAEn 5 kasu baieztatu eta 8 pertsona zendu ziren. Oinarrizko birsorkuntza tasari dagokionez, 0,74koa da une honetan.
|
|
2021
|
|
|
Aurrez aipatu den moduan, hiztun kopuru handiko hizkuntzekin batera, hiztun kopuru txikiko oso txikikoa kasu askotanehun hizkuntza baino gehiago ere hitz egin daitezke EAEn. Hiztun kopuru handiko hizkuntza horiek 20 jatorri estatu nagusitan dute jatorria,
|
baina
EAEko biztanleen jatorri estatu dira beste 152 herrialde. Honako grafiko honetan ikus daiteke jatorri kontinenteen araberako banaketa:
|
|
|
Futbola oraingoan aitzindaria izan da bigarren fase hau irekitzen,
|
baina
EAEn baditugu beste 48 kirol federazio gehiago, eta hauetariko askok euren diziplinetan, gaur gaurkoz, estatutu erabat desberdinak dituzten nazioarteko federazio desberdinetan sartzeko aukera dexente dituzte.
|
|
|
Langileen batzordeak hainbatetan esan du ez diola aterik ixten grebaren amaiera negoziatzeari,
|
baina
EAEko Auzitegi Nagusiak ebatzitakoa «bere osotasunean» betetzeko eskatzen dio enpresari. Uste du kaleratutako langile guztiak berronartzeaz gain, igarotako hilabeteetako soldatak ordaindu behar dizkietela, baita beste langileek greban emandako egunei dagozkienak ere.
|
|
|
Azken urteotan harrobiari gehiago laguntzen saiatu da, eta The Queen' s Gambit Netflixeko serieak xakea gizartean ezagutarazi du. Garai aproposa da gure kirolerako,
|
baina
EAEn dagoen kirol legeak ez du batere laguntzen. Umeak 12 urte bete arte ezin dira federatu.
|
|
|
Tubacexeko langileen batzordeak aspaldian esana dauka ez diola aterik ixten greba mugagabearen amaiera negoziatzeari,
|
baina
EAEko Auzitegi Nagusiak ebatzitakoa «bere osotasunean» betetzeko eskatzen dio enpresari. Uste du kaleratutako langile guztiak berronartzeaz gain igarotako hilabeteetako soldatak ordaindu behar dizkietela, baita beste langileek greban emandako egunei dagozkienak ere.
|
|
|
Euskal autogobernuari dagokionez, agintaldi honetan aurrerapauso galanta egingo da gelditzen diren konpetentziak eskualdatuta,
|
baina
EAEk baditu bere autogobernua sendotzeko eta sakontzeko beste etxeko lan batzuk. Barrura begira ere badago zer hobetu, eta horretan ez da gehiegi erreparatzen:
|
|
|
2016an jarri zen indarrean lehen araua,
|
baina
EAEko Justizia Auzitegiak legez kanpokotzat jo zuen, atzerriko kamioilariak baztertzen zituelakoan. Auzitegi Gorenak epai hori berretsi zuen aurtengo martxoan.
|
|
|
Egoera horrek neurriak arintzeko erabakia zaildu du, baina, azkenean, bide hori hartu du Eusko Jaurlaritzak, udara begira gaueko zein afarietarako ordutegia zabaltzeko asmoz. Maiatzaren 9tik aurrera, tabernek eta jatetxeek 22:00ak arte ireki ahal izan dute (ordura arte, 20:00ak artekoa zen ordutegia),
|
baina
EAEko ostalariek kritika ugari egin dizkiote Eusko Jaurlaritzari, inguruko autonomia erkidegoetan baldintza hobeak zituztelako.
|
|
|
Langabeen kopuruak gora egin du Elgoibarren eta Mendaron ere,
|
baina
EAEko langabezia tasak izaniko igoeraren azpitik nabarmen (202)
|
|
|
Langabeen kopuruak gora egin du Elgoibarren eta Mendaron ere,
|
baina
EAEko langabezia tasak izaniko igoeraren azpitik nabarmen (202)
|
|
2022
|
|
|
Lanbide Heziketan, ostera, «dagokion lanbide eremuko hizkuntza gaitasun teknikoa» eskuratu dute ikasleek. Zein hizkuntzatan ez da esaten,
|
baina
EAEko lanbide heziketan ereduko matrikulazioa ez da %20ra heltzen. Apustu ausarta benetan!
|
|
|
Txosten bat idazteko hizkuntza bat behar duzu. Milaka daude aukeran,
|
baina
EAEn bi bakarrik dira ofizialak: euskara eta gaztelania.
|
|
2023
|
|
|
pribatizazioa. Dozenaka aipamen aurki ditzakegu,
|
baina
EAEko akordio politikoaren sinatzaileentzat erreferente izan diren Kataluniako ereduan oinarritutako Adrian Zancajo eta Xabier Bonalen Elección de escuela, movilidad y segregación escolar del alumnado vulnerable ikerketaren azken ondorioa hau izan zen: «Argi dirudi egungoa bezalako sistema bati eustea, hezkuntza merkatu desorekatuan eskola aukeratzeko marjina nabarmenak dituena eta kontzertatutako ikastetxe pribatuen presentzia handia duena, ez dela aukera ona hezkuntza ekitatearen ikuspegitik».
|
|
|
lurraldetasunari dagozkion eragiketa ezberdinak eta eskumenen egikaritzan eman daitezkeen kontrol ezberdinak. Kontuan izan behar da gai honetan, alde batetik, lurralde erkideko toki erakundeen kasuan TAAJLk izan zuen eragina nabarmena izan dela,
|
baina
EAEko toki erakundeen kasuan TAAJLk ez duela hainbesteko eragina izan. Bestetik, EAEko toki erakundeen araubidea zehaztean eskumenen inguruko konplexutasunak zuzeneko eragina dute.
|
|
|
EAEko toki erakundeen mugarteari buruzko arauketak TAOLk ezarritako oinarriei jarraitu behar die,
|
baina
EAEko autonomia estatutuaren 10.1 artikuluak udal mugartearen araubidearen gaineko eskumen esklusiboa EAEren esku uzten du. Hori bai, artikuluak berak adierazten duenez, araubidearen eskumen esklusiboa du lurralde historikoei dagozkien ahalmenei kalterik egin gabe Estatutuaren 37 artikuluarekin bat etorriz.
|
|
|
Autonomia erkidegoa antolatzean edo eskumenen banaketa egitean EAEko autonomia estatutua ez da finantza zaintzarekin gogoratzen. Beste autonomia erkidegoetako estatutuek bai aipatzen dute (Katauinako autonomia estatutuaren557 218.5 artikulua, Galiaziako autonomia estatutuaren558 49.1 artikulua edota Andaluziako559 autonomia Estatutuaren 60.3 artikulua, esate baterako),
|
baina
EAErako ez zen bide hori jarraitu.
|
|
|
Bizkaiko Foru Aldundiak eta Bizkaiko Batzar Nagusiek ere prozeduran parte harturik Eusko Jaurlaritzak egindako hausnarketaren aurka agertu ziren eta aurrekontu araubidea garatzeko eskumena lurralde historikoei zegokiela adierazi zuten, honako argudioak erabilita: Toki araubidearen eskumena autonomikoa da Estatu zentralaren erakundeekin alderaturik,
|
baina
EAEren barnean erakunde amankomunei dagokiola ez da zehazten eta EKak babesten duen forutasunaren erakunde bermearen errespetuari jarraituz ulertu behar da barneko eskumenen banaketa. BFAk adierazi zuenez, eskumena beren beregi norena den ez zehazteak ez du esan nahi automatikoki LHLren 6.1 artikuluko klausula aplikatu behar denik.
|