|
2000
|
|
|
Eta bai hark
|
bai
nik besoa luzatu eta, bihotzak manatu bezala, ezin estuago estutu genion elkarri esku luzatua, gogotsu eta sutsu.
|
|
|
Ez" Gizon jalea", ez" Muttur gorri", eta are gutiago" Ixtudiantea". Baina
|
bai
nik idurikatu bezalakoa, gehienbatean. 27 urte, gutixeago beharbada.
|
|
|
, ohiko kamisetaren partez, blusa zuri baporetsua zekarren soinean; haren azpian, ikusi makusika ari zitzaidan, orban likits, titi zorro beltz baten zeruertz lainotua. Ikusgarria zen, baina dezepzio tiki bat ere
|
bai
niretako: paparra begitik kentzen zidan, azken aldi horretako ene fantasia guztietan nire eskuek aparteko ibilaldia egiten zutelarik, alderdi orain estali horretatik abiatuta, haren eguneroko kamiseta tirantedunen baten barneko errai menditsuetara.
|
|
|
Begiak egunkarietara lerratu zitzaizkidan berriz. Igandekoetan,
|
bai
nirean bai lehiakideenean, nire ikaskide ohiaren argazkia ageri zen lehen orrialdean, irrabarretsu eta garaile.
|
|
|
Eskumuturra atxiki zidan. Ez zuen finki tinkatzen; ez zen, beraz, ene eskua toki menperatu berritik kentzeko bertze agindu bat —nik, bederen, neure opilari su, horrela ulertu nuen—, baina
|
bai
nire haztatze lanak gelditzeko erregua. Zeruaren eta infernuaren artean esekia, hiru segundoz egon nintzen, nola asmatuko.
|
|
2001
|
|
|
Titiak bi hemisferio banandu eta eroriak. Eta aurpegia,
|
bai
nire aurpegi hori, painu bat pasatuz gero borratuko litzatekeena.
|
|
2002
|
|
|
–Pertseo, esan zion Polidektes erregeak, irribarre maltzur batekin?, mutiko ederra eta ausarta zara. Zuk eta zure amak esker asko jaso dituzue uharte honetan,
|
bai
nire eskutik, baita nire anaia arrantzalearenetik ere. Uste dut ondo legokeela guk egindako mesede horien ordezkoak eskaintzen ahaleginduko bazina.
|
|
|
Haurtxoa nintzelako, beharbada, oso maite nuen. Berak ere
|
bai
ni. Bazekien nonbait ni haur nintzela eta hamaika senideetan gazteena.
|
|
|
Ene bozkarioa, ama ikusi nuenean! Eta zeinen gustura egin genuen negar, bai amak, bai arrebak,
|
bai
nik... baita aitak ere, nik uste! Izan ere, ba ote da munduan gauza ederragorik, poza eta negarra, biak batera eragiten dituen sentimendua baino?
|
|
2003
|
|
|
Ni ez naiz idazlea eta ezin nitzake juzga sorkuntzak dituen arazoak, baina Monikak pitin bat esajeratu egiten zuela iruditzen zitzaidan. Ni etxean egonik ezin zezakeela lerro bakar ere idatzi esaten hasi zen," balio duen lerro bakar bat ez behinik behin" zehaztu ohi zuen, eta arraro begiratzen zidan, gorrotoarekin ez nuke esango baina
|
bai
ni errudun sentiarazteko moduan. Ni bi urte lehenago beste norbaitekin nahastuko banindu bezala begiratzen zidaneko garaiekin gogoratzen nintzen eta askotan, etsiturik, alde egiten nuen itzuli bat egitera.
|
|
2004
|
|
|
Baneukan haren argazki bat. Hark ere
|
bai
nirea. Ez zekien ni hara joango nintzenik.
|
|
|
Amona haserre zegoen, beraz, bai aitarekin
|
bai
nirekin: nik, baina, gaizki eramaten nuen amonaren nahigabea, maite maite bainuen, orduan ere.
|
|
2005
|
|
|
Konturatzen dela aitortu dit, berak kanpotik begiratzen zuela" euskal arazoa" esan ohi dutena (hein handi batez nirea bihurtua). León-en jaiota, eta hogei urte hartan Bilbon bizi izanik,
|
bai
ni, eta bai ni bezalakoak," ulertzen" saiatzen zela. Baina zail gertatzen zitzaiola; gure jokabide temosoetan halako" itsukeria" aurkitzen zuelako.
|
|
|
Konturatzen dela aitortu dit, berak kanpotik begiratzen zuela" euskal arazoa" esan ohi dutena (hein handi batez nirea bihurtua). León-en jaiota, eta hogei urte hartan Bilbon bizi izanik, bai ni, eta
|
bai
ni bezalakoak," ulertzen" saiatzen zela. Baina zail gertatzen zitzaiola; gure jokabide temosoetan halako" itsukeria" aurkitzen zuelako.
|
|
2006
|
|
|
ni ohetik altxatzea, oheko arropak kentzea, ura berotzen jartzea, ni biluztea, ni garbitzea, ni lehortzea... Keinu ezagunak ziren orain, bai berarentzat
|
bai
niretzat. Horrek errepikapenaren automatismoa eman ziezaiokeen ekintzari, baina nik esango nuke, hori baino gehiago, ezagutzak ematen duen intimitatea zeukala.
|
|
2008
|
|
|
Hura ez zen, baina, haizearen xuxurla, neska gazte mulatoak zuzentzen zidàn hortzen arteko ziztua baizik. Atarian ez zegoen inor, bai, bai haren emazteak eta
|
bai
nireak ere etxe barrura edo egin zuten seinale. Ametsetan ote nengoen, ordea?
|
|
|
Beti ibili zen osasunez makal, arnas arazoak zirela medio, eta, artean gazte, jaioterria utzi eta hegoalderantz jo zuen, Ingalaterrara eta Frantziara, bere birikentzako klima egokiaren bila. «Nik
|
bai
nire herria maite, baina hark ni batere ez», idatzi zuen noizbait bere Eskoziako lur euritsuak gogoan. Hegoaldera ez ezik, Ipar Ameriketara ere joan zen, Atlantikoa hirugarren mailako bidaiari bezala zeharkatuz; gero emigrante tren batean ganadu buruen modura pilatuta gurutzatu zituen Estatu Batuak, ekialdetik mendebaldera; Monterreyen, berriz, miseria gorrian bizi izan zen; San Franciscon, Barbary Coasteko azpi mundua ezagutu zuen.
|
|
|
Arraio tximista, adiskideak! Baina Flint bizirik balego, gorriak ikusteko geundekek hementxe bai zuek eta
|
bai
ni. Sei zituan haiek, eta sei gaituk gu ere; eta orain hezurra besterik ez dituk.
|
|
|
–Eskerrik asko benetan, jauna, esan zuen?. Azken momentuan ailegatu zara, uste dut, bai Hawkinsentzat eta
|
bai
niretzat. Eta hi haiz orduan Ben Gunn, gehitu zuen?.
|
|
|
Hementxe dagoela jakin, eta hala ere hor zaudete tentemozoak bezala. Zuen arteko inor ez zen ausartu Billi aurpegia ematera, baina
|
bai
ni, ni, itsu hau!
|
|
|
Hura ez zen, baina, haizearen xuxurla, neska gazte mulatoak zuzentzen zidàn hortzen arteko ziztua baizik. Atarian ez zegoen inor, bai, bai haren emazteak eta
|
bai
nireak ere etxe barrura edo egin zuten seinale. Ametsetan ote nengoen, ordea?
|
|
2009
|
|
|
Aitzinamenduak egiten nituen. Etxeberri kontent zen, nirekin ez bazen,
|
bai
nire lanarekin. Hilabete gabe jakinarazi zidan haur talde baten gidaritza emateko pentsamenduan zegoela.
|
|
|
–Agaramonteko oinordekoak aski izan du nire deia biltzea, Parisera ziztuan etortzeko, lurrak, aita, emaztea eta seme alabak utzita, aditzera eman zuen Henrike Valoiskoak?. Bai zure
|
bai
nire peko denez, lagunik egokiena iruditu zait, gure artean zauden bizkitartean zure ganberako kide izan dadin. Ez da itxura Nafarroako erregeren segizioa hain urria izatea.
|
|
|
–Jauna, bai zuretako
|
bai
niretako gauza handia izanen da zu lehorrera itzultzea, ohartarazi zidan zaldi gainetik.
|
|
2010
|
|
|
Don Fausto txantxan ari zen, bistan da, baina baita uste baino serioago ere. Don Faustok, izan ere, aurrerago berretsi zidan berak informazioa?, ikusten zuena ikusten zuen, nik Amandari begiratzen nion moduan begiratzen niola, alegia, eta Amandak niri halatsu?, eta ikusitakoaren arabera jokatu zuen, ausart eta lotsagabe, bai Amanda eta
|
bai
ni zirikatzen eta ataka estu batean jartzen gintuela, arre ala so; ezusteko egoeraren aurrean, Amandak atzera egin zezakeen, burura zetozkiòn hitzak isilduz, adibidez; aldiz, anaiak irekitako bideari jarraipena ematen ziola, honela esan zuen, goibeltasun puntu batekin:
|
|
|
Enarak ez zuen, ez, nire birika zimurtuaren zimurren artean habiarik egin, baina
|
bai
nire ariman, ausaz, benetan bainengoen udaberriak hartua bezala, bizikleta beti hartu izan dut geroztik udaberriaren ikurtzat?, bizitzari buruz baikor.
|
|
|
Hala ere, ederki aldatu nintzen iritziz, Domingo eta Helena bakarrik ikusi nituenean sukaldean, arratsalde batean; atea erdi zabalik zegoen, eta biak hizketan ari ziren, ez dakit ozenki, baina
|
bai
nik entzuteko moduan ate atzetik;. Txorizoa bezalakorik meriendarako, ogitarteko batean?!, esan zuen Domingok;. Bada, niri txokolatea gustatzen zait?
|
|
|
Tiro batek irendutako gizona nintzen ni: ez gizon bat, alegia, eta horrek bere arrasto sakona utzi zidan,
|
bai
nire izaeran eta bai nire jarreran ere. Gerrara joan nintzenean ere, soldaduen artean ez zegoen beste hizketagairik, potroak gora eta potroak behera, potroak munduko gauza bakarra balira bezala.
|
|
|
Tiro batek irendutako gizona nintzen ni: ez gizon bat, alegia, eta horrek bere arrasto sakona utzi zidan, bai nire izaeran eta
|
bai
nire jarreran ere. Gerrara joan nintzenean ere, soldaduen artean ez zegoen beste hizketagairik, potroak gora eta potroak behera, potroak munduko gauza bakarra balira bezala.
|
|
|
nik badut neure poeta lagunaren izatetik zerbait, baina Orixerenetik ez gutxiago; izan ere, ederki gogoratzen naiz nola ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan? nire maiteminak are ederrago egiten baitzituen
|
bai
nire begiek ikusten zutena, bai nire belarriek entzuten zutena, bai nire sudurrak usaintzen zuena, eta bai nire aho mihiek dastatzen zutena; haizearen fereka, berriz, jainkoen fereka zen nire masailetan, ukimenaren lorategian zetaren ukitua zutèn arrosa petaloen musu; gero, ordea, nire maitasun erromantikoaren erabateko porrota iritsi zen, bolada batean soken aurka eduki ninduena, inoiz ateo sen... inoiz baino gehiago eutsi zioten beren aldarriari; bestela ere, baina, ongi ohartzen nintzen ni lasaitasun moduko bat behar nuela, nire bizitzari bakea eta oreka ekarriko zizkiona:
|
|
|
nik badut neure poeta lagunaren izatetik zerbait, baina Orixerenetik ez gutxiago; izan ere, ederki gogoratzen naiz nola ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan? nire maiteminak are ederrago egiten baitzituen bai nire begiek ikusten zutena,
|
bai
nire belarriek entzuten zutena, bai nire sudurrak usaintzen zuena, eta bai nire aho mihiek dastatzen zutena; haizearen fereka, berriz, jainkoen fereka zen nire masailetan, ukimenaren lorategian zetaren ukitua zutèn arrosa petaloen musu; gero, ordea, nire maitasun erromantikoaren erabateko porrota iritsi zen, bolada batean soken aurka eduki ninduena, inoiz ateo sentitu banaiz, nire suizidio saioa... inoiz baino gehiago eutsi zioten beren aldarriari; bestela ere, baina, ongi ohartzen nintzen ni lasaitasun moduko bat behar nuela, nire bizitzari bakea eta oreka ekarriko zizkiona:
|
|
|
nik badut neure poeta lagunaren izatetik zerbait, baina Orixerenetik ez gutxiago; izan ere, ederki gogoratzen naiz nola ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan? nire maiteminak are ederrago egiten baitzituen bai nire begiek ikusten zutena, bai nire belarriek entzuten zutena,
|
bai
nire sudurrak usaintzen zuena, eta bai nire aho mihiek dastatzen zutena; haizearen fereka, berriz, jainkoen fereka zen nire masailetan, ukimenaren lorategian zetaren ukitua zutèn arrosa petaloen musu; gero, ordea, nire maitasun erromantikoaren erabateko porrota iritsi zen, bolada batean soken aurka eduki ninduena, inoiz ateo sentitu banaiz, nire suizidio saioaren aurreko egunetan izan zen?, hari... inoiz baino gehiago eutsi zioten beren aldarriari; bestela ere, baina, ongi ohartzen nintzen ni lasaitasun moduko bat behar nuela, nire bizitzari bakea eta oreka ekarriko zizkiona:
|
|
|
nik badut neure poeta lagunaren izatetik zerbait, baina Orixerenetik ez gutxiago; izan ere, ederki gogoratzen naiz nola ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan? nire maiteminak are ederrago egiten baitzituen bai nire begiek ikusten zutena, bai nire belarriek entzuten zutena, bai nire sudurrak usaintzen zuena, eta
|
bai
nire aho mihiek dastatzen zutena; haizearen fereka, berriz, jainkoen fereka zen nire masailetan, ukimenaren lorategian zetaren ukitua zutèn arrosa petaloen musu; gero, ordea, nire maitasun erromantikoaren erabateko porrota iritsi zen, bolada batean soken aurka eduki ninduena, inoiz ateo sentitu banaiz, nire suizidio saioaren aurreko egunetan izan zen?, harik eta zulotik atera eta aurrera egin ah... inoiz baino gehiago eutsi zioten beren aldarriari; bestela ere, baina, ongi ohartzen nintzen ni lasaitasun moduko bat behar nuela, nire bizitzari bakea eta oreka ekarriko zizkiona:
|
|
|
" Nahi
|
bai
nik baina..." jarraitu nion txantxari.
|
|
|
" Zuk ere
|
bai
ni". Baina ez zuen entusiasmo handirik ageri.
|
|
|
Don Fausto txantxan ari zen, bistan da, baina baita uste baino serioago ere. Don Faustok, izan ere —aurrerago berretsi zidan berak informazioa—, ikusten zuena ikusten zuen —nik Amandari begiratzen nion moduan begiratzen niola, alegia, eta Amandak niri halatsu—, eta ikusitakoaren arabera jokatu zuen, ausart eta lotsagabe, bai Amanda eta
|
bai
ni zirikatzen eta ataka estu batean jartzen gintuela, arre ala so; ezusteko egoeraren aurrean, Amandak atzera egin zezakeen... burura zetozkiòn hitzak isilduz, adibidez; aldiz, anaiak irekitako bideari jarraipena ematen ziola, honela esan zuen, goibeltasun puntu batekin: " Nire senar zenak etxea haurrez betetzeko ilusioa zuen, nik ere bai, baina alferrik..."; eta, are etsiago eta goibelago jartzen zela, gehitu zuen:
|
|
|
Hala ere, ederki aldatu nintzen iritziz, Domingo eta Helena bakarrik ikusi nituenean sukaldean, arratsalde batean; atea erdi zabalik zegoen, eta biak hizketan ari ziren, ez dakit ozenki, baina
|
bai
nik entzuteko moduan ate atzetik;" Txorizoa bezalakorik meriendarako, ogitarteko batean...!" esan zuen Domingok;" Bada, niri txokolatea gustatzen zait" erantzun zion Helenak;" Matías Lópezen seme batekin ezkondu duzu orduan..." esan zuen Domingok, txokolate marka ezaguna gogoan, haren ateraldiak Helenari barre zaratatsua eragiten ziola, baita hitzezko erantzuna ere... " Horiek gauzak dituzu, Domingo..."; eta orduan, bat batean, zangoak ahuldu eta birika zimurtu zitzaidan; baina orduan, halaber, ezusteko erreakzioa izan nuen, birika zimurtu eta airez hustu orduko ez nekièn suaz bete baitzitzaidan —ez birikan eta ez gorputz osoan kabitzen ez zitzaidàn suaz—, zango indargabetuak berrindartzen nabaritzen nituen bitartean, hain zen handia Domingoren aurka sentitu nuèn herra eta ezinikusia; izan ere, zer zebilen anaia kontu hain serio harekin txantxetan, Helenaren etorkizuna txokolate fabrikatzailearen seme batekin lotzen zuela?; eta ni... non geratzen nintzen, bada?; edo, nik uste ez bezala, ezin serioago ari ote zen Domingo, zeren berak nahi zuèn gauza bakarra Helena beregana erakartzea baitzen, lekuz kanpoko ateraldi batekin bazen ere?; hura, baina, ez zen okerrena:
|
|
|
Enarak ez zuen, ez, nire birika zimurtuaren zimurren artean habiarik egin, baina
|
bai
nire ariman, ausaz, benetan bainengoen udaberriak hartua bezala —bizikleta beti hartu izan dut geroztik udaberriaren ikurtzat—, bizitzari buruz baikor.
|
|
|
Tiro batek irendutako gizona nintzen ni: ez gizon bat, alegia, eta horrek bere arrasto sakona utzi zidan,
|
bai
nire izaeran eta bai nire jarreran ere. Gerrara joan nintzenean ere, soldaduen artean ez zegoen beste hizketagairik, potroak gora eta potroak behera, potroak munduko gauza bakarra balira bezala.
|
|
|
Tiro batek irendutako gizona nintzen ni: ez gizon bat, alegia, eta horrek bere arrasto sakona utzi zidan, bai nire izaeran eta
|
bai
nire jarreran ere. Gerrara joan nintzenean ere, soldaduen artean ez zegoen beste hizketagairik, potroak gora eta potroak behera, potroak munduko gauza bakarra balira bezala.
|
|
|
ni ere ez naiz ni gisa sentitzen, neure puskak gisa baizik —ezusteko ederra hartu nuen Zapiain estimatuak jakinarazi zidanean garunean bi zati bereizi behar zirela (ezkerreko aldea eta eskuinekoa), bakoitza bere funtzioarekin, zeren eskuinekoak irudi sintetikoak eraikitzen dituen bitartean(" dogmatikoak", alegia, Kantekin mintzatzeko), ezkerrekoak (eszeptikoa eta analitikoa denak, nolabait esatearren) alderantziz, eskizofrenia moduko bat ondorio—; horregatik maite eta miresten ditut, menturaz, bi euskal poetok, bi leiho bezala ere agertzen zaizkidanak, nondik, aldika, argi izpi batzuk iristen baitzaizkit, batean leiho batetik, bestean bestetik; are gehiago: ...ure poeta lagunaren izatetik zerbait, baina Orixerenetik ez gutxiago; izan ere, ederki gogoratzen naiz nola ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan... nire maiteminak are ederrago egiten baitzituen
|
bai
nire begiek ikusten zutena, bai nire belarriek entzuten zutena, bai nire sudurrak usaintzen zuena, eta bai nire aho mihiek dastatzen zutena; haizearen fereka, berriz, jainkoen fereka zen nire masailetan, ukimenaren lorategian zetaren ukitua zutèn arrosa petaloen musu; gero, ordea, nire maitasun erromantikoaren erabateko porrota iritsi zen, bolada batean soken aurka eduki ninduena —inoiz ate... Jainkoa, zentzumenen bidetik ez ezik, beste bide batzuetatik ere bilatu behar nuela, Donibane Gurutzekoaren" Quedéme y olvidéme" liraren ildotik:
|
|
|
ni ere ez naiz ni gisa sentitzen, neure puskak gisa baizik —ezusteko ederra hartu nuen Zapiain estimatuak jakinarazi zidanean garunean bi zati bereizi behar zirela (ezkerreko aldea eta eskuinekoa), bakoitza bere funtzioarekin, zeren eskuinekoak irudi sintetikoak eraikitzen dituen bitartean(" dogmatikoak", alegia, Kantekin mintzatzeko), ezkerrekoak (eszeptikoa eta analitikoa denak, nolabait esatearren) alderantziz, eskizofrenia moduko bat ondorio—; horregatik maite eta miresten ditut, menturaz, bi euskal poetok, bi leiho bezala ere agertzen zaizkidanak, nondik, aldika, argi izpi batzuk iristen baitzaizkit, batean leiho batetik, bestean bestetik; are gehiago: ...bait, baina Orixerenetik ez gutxiago; izan ere, ederki gogoratzen naiz nola ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan... nire maiteminak are ederrago egiten baitzituen bai nire begiek ikusten zutena,
|
bai
nire belarriek entzuten zutena, bai nire sudurrak usaintzen zuena, eta bai nire aho mihiek dastatzen zutena; haizearen fereka, berriz, jainkoen fereka zen nire masailetan, ukimenaren lorategian zetaren ukitua zutèn arrosa petaloen musu; gero, ordea, nire maitasun erromantikoaren erabateko porrota iritsi zen, bolada batean soken aurka eduki ninduena —inoiz ateo sentitu banaiz, nire suizidio ... Jainkoa, zentzumenen bidetik ez ezik, beste bide batzuetatik ere bilatu behar nuela, Donibane Gurutzekoaren" Quedéme y olvidéme" liraren ildotik:
|
|
|
ni ere ez naiz ni gisa sentitzen, neure puskak gisa baizik —ezusteko ederra hartu nuen Zapiain estimatuak jakinarazi zidanean garunean bi zati bereizi behar zirela (ezkerreko aldea eta eskuinekoa), bakoitza bere funtzioarekin, zeren eskuinekoak irudi sintetikoak eraikitzen dituen bitartean(" dogmatikoak", alegia, Kantekin mintzatzeko), ezkerrekoak (eszeptikoa eta analitikoa denak, nolabait esatearren) alderantziz, eskizofrenia moduko bat ondorio—; horregatik maite eta miresten ditut, menturaz, bi euskal poetok, bi leiho bezala ere agertzen zaizkidanak, nondik, aldika, argi izpi batzuk iristen baitzaizkit, batean leiho batetik, bestean bestetik; are gehiago: ...; izan ere, ederki gogoratzen naiz nola ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan... nire maiteminak are ederrago egiten baitzituen bai nire begiek ikusten zutena, bai nire belarriek entzuten zutena,
|
bai
nire sudurrak usaintzen zuena, eta bai nire aho mihiek dastatzen zutena; haizearen fereka, berriz, jainkoen fereka zen nire masailetan, ukimenaren lorategian zetaren ukitua zutèn arrosa petaloen musu; gero, ordea, nire maitasun erromantikoaren erabateko porrota iritsi zen, bolada batean soken aurka eduki ninduena —inoiz ateo sentitu banaiz, nire suizidio saioaren aurreko egunetan izan zenJainkoa, zentzumenen bidetik ez ezik, beste bide batzuetatik ere bilatu behar nuela, Donibane Gurutzekoaren" Quedéme y olvidéme" liraren ildotik:
|
|
|
ni ere ez naiz ni gisa sentitzen, neure puskak gisa baizik —ezusteko ederra hartu nuen Zapiain estimatuak jakinarazi zidanean garunean bi zati bereizi behar zirela (ezkerreko aldea eta eskuinekoa), bakoitza bere funtzioarekin, zeren eskuinekoak irudi sintetikoak eraikitzen dituen bitartean(" dogmatikoak", alegia, Kantekin mintzatzeko), ezkerrekoak (eszeptikoa eta analitikoa denak, nolabait esatearren) alderantziz, eskizofrenia moduko bat ondorio—; horregatik maite eta miresten ditut, menturaz, bi euskal poetok, bi leiho bezala ere agertzen zaizkidanak, nondik, aldika, argi izpi batzuk iristen baitzaizkit, batean leiho batetik, bestean bestetik; are gehiago: ...ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan... nire maiteminak are ederrago egiten baitzituen bai nire begiek ikusten zutena, bai nire belarriek entzuten zutena, bai nire sudurrak usaintzen zuena, eta
|
bai
nire aho mihiek dastatzen zutena; haizearen fereka, berriz, jainkoen fereka zen nire masailetan, ukimenaren lorategian zetaren ukitua zutèn arrosa petaloen musu; gero, ordea, nire maitasun erromantikoaren erabateko porrota iritsi zen, bolada batean soken aurka eduki ninduena —inoiz ateo sentitu banaiz, nire suizidio saioaren aurreko egunetan izan zen—, harik eta zulotik atera eta aurre... Jainkoa, zentzumenen bidetik ez ezik, beste bide batzuetatik ere bilatu behar nuela, Donibane Gurutzekoaren" Quedéme y olvidéme" liraren ildotik:
|
|
2011
|
|
|
Inoizka sarean, eskueran neukala begitantzen zitzaidan; bai zera!: berak
|
bai
ni, sareratua!
|
|
|
Begirada pertsonalitatearen araberakoa dela ihardetsi dit, baina gizonek gizonekin egin duten moduan, emakumeek askotan emakumeengan jarriko dutela begirada, hobeto ezagutzen dituztelako. . Berdintasunaren alorrean mundua oraindik demokratikoa ez denez, ezin da gehiago zehaztu,
|
bai
nik eta bai zuk estereotipo asko ditugu jasoak begiradari buruz, zein modutan azaldu behar duten zineman emakumeek eta gizonek. Emakume zuzendari gehiago iristea beharrezkoa da, begirada desberdin gehiago jasotzeko, mundu aberasgarriagoa sortzeko?.
|
|
|
Une hartan sentitu nuena ez dago hitzez aditzera ematerik. Naufrago baten desolamendua sentitu nuen bihotzean, ahoan mingostasun ikaragarri bat, eta hutsaltasun kosmiko bat ere
|
bai
nire izate osoan. Oi, Karmen!
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, esan zigun Eusko Jaurlaritzak ez duela ezer egingo tortura kasuekin. Salbuespen bat aipatu zuen, eta horrek min egin zigun
|
bai
niri eta bai Unairi [Romano], bileran nirekin baitzegoen. Esan zigun zantzu argiak daudenean, Unairen kasuan bezala, Jaurlaritzak babesa emango duela[?!!] eta jarraipen judiziala egingo duela, baina zantzurik ez badago, nire kasuan bezala, ez dutela ezer egingo?.
|
|
|
Hala ere, artean ez nuen horren berririk, eta horregatik denbora luzean beldurrak airean ibili nintzen, eta zelatan egoten ginen,
|
bai
ni eta baita nire armada osoa ere. Izan ere, lau ginenez gero, ehuni eraso egitera ausartuko nintzateke edonoiz zelai zabalean.
|
|
|
Nire bizimodua erosoagoa zen hasieran baino,
|
bai
nire gogoarentzat eta baita gorputzarentzat ere. Askotan eskerrak emanez esertzen nintzen jatera, eta Jainkoaren eskua goresten nuen basamortuan nire mahaia janariz hornitu zuelako.
|
|
2013
|
|
|
Bizkarrak min ematen zidan, hainbertze makurtu behar izan bainuen azken orenetan. Bai Vernier
|
bai
ni tripa saioaren ikusle izanak ginen, ogi apurrik ere ahora ekarri gabe.
|
|
|
esan dit Rafak behin eta berriro. Uste dut, bai bera eta
|
bai
ni, berehala konturatu garela zauriak oso larriak zirela, odol asko botatzen zuelako, batez ere bularretik». Goikoetxea anbulantzia etorri baino lehenago hil zen.
|
|
|
Egoera benetan kezkagarria izan zen epailearentzat eta fiskaltzarentzat, gu baikinen geneuzkan lekuko gutxi horiek babesteko arduradun, eta haien segurtasuna bermatu behar genuen. Eta, horregatik, lekuko horrekin gertatutakoa guretzat etsigarria izan zen, bai Javier Gomez de Liaño instrukzio epailearentzat eta
|
bai
niretzat.
|
|
|
Zorionez, bai epaileak eta
|
bai
nik aspalditik genituen segurtasun pertsonalerako neurriak, bai etxean eta bai etxetik kanpo. Ondorioz, hainbat arlotan egindako ezkutuko mehatxuak besterik ez zen gertatu.
|
|
2014
|
|
|
Zorionez, ez zietenan kargu hartu gurasoei. Haiek
|
bai
niri, ordea, etxera itzuli ginenean...?. –Tira, seguru ez zela hainbesterako izan.
|
|
|
Inoiz izan al dira? Beste gauza bat aipatu nahi nuke, agian ez du zerikusirik kontatzen ari naizenarekin baina
|
bai
nire izaerarekin. Lehen euskalduna nintzen herri euskaldun batean hazitakoa nintzelako, hizkuntza ulertua izateko tresna zen, baina ez nituen gustuko bertsolariak edo Benito Lertxundiren kantaldiak, aspergarriak iruditzen zitzaizkidan.
|
|
|
Bada jendea, ezezagunengana jo eta zuzenean solasean hasteko gauza dena. Errespetuz, ez dut esango lotsagabe samarrak iruditzen zaizkidanik, baina
|
bai
nik ez dudan dohain baten jabe direla.
|
|
|
Zuretzat hala zela sinesten dut. Eta ohore moduko bat ere
|
bai
niretzat, neurri batean behintzat. Baina, aldi berean, jarri al zara pentsatzen, ezetz esan banizu, nola geldituko nintzen?
|
|
|
–Horrelakoa izango zen
|
bai
nire semea, errepikatzen zuen Marfa Strogoffek berekiko.
|
|
|
–Ez, hiretzat ez, ezta Nadiarentzat ere, bazakiat, aita txiki, erantzun zuen Nikolasek?, baina
|
bai
niretzat!
|
|
2015
|
|
|
Terrarioaren gainean eguzkiarena egiten zuen bonbilla pizten nien, eguzki apur bat har zezaten, Benidormen zeudela sinets zezaten. Ondoren jaten ematen nien, bai animalien dendan haientzat erositako janaria,
|
bai
nik neuk klaseetan zehar harrapatzen nituen euliak. Azal sikuak ere kentzen nizkien, banan banan, ezkata berriak agerian utziz.
|
|
|
Telefonoz deitu genuen bai Aiorak
|
bai
nik, bagindoazela esateko, eta ez zeukatela gure bila etorri beharrik. Ordiziara joan ginen lehenengo, Aiora etxean uzteko, amak tabernan jarraitzen baitzuen artean; eta gero Olaberriara eraman ninduten ni.
|
|
|
Orri hauek betetzen nabilen neurrian eta bitartean gauza asko gertatzen ari da,
|
bai
nire bizitzan bai inguruan, ez batzuk ez besteak jasotzen ez baditut ere, koaderno honetako gai eta kontuekin zerikusi handirik ez dutelako. Orain, ordea, kontatzera nindoanaren harira,. Nire Segurako aitona?
|
|
|
Eskaleak hi baino itxurosoago zebiltzak eta! Olga purtzil hori, esaten nuen
|
bai
nik, neska hori ez zela parte onekoa. Baina hi gibelaundi bat izan haiz beti eta...
|
|
|
Hori dela-eta, joan den ostegunean Bilbon izan nintzen, Gizarte Segurantzako mediku batekin, eta hari azaldu behar izan nion dena. Berak ez omen du erabakiko, baina esan zidan gomendatuko zuela urtebetez luzatzeko nire gaixo agiria, eta ikusten badugu, bai medikuak eta
|
bai
nik, lanean lehenago hasteko moduan nagoela, eskatzeko, eta emango didatela baimena.
|
|
|
Ez zen negozio txarra terrorista lanetan hasi berri batentzat. Eskerrik asko Elosegi, izango huen
|
bai
nire albiste, bihar edo etzi.
|
|
|
Eta halaxe gelditu nintzen, futbolean ari zen haur taldeari isilean begira, burukoaren azpian ehortzirik gelditu zen xake liburua gogoan eta nire zorte makurra madarikatuz. Luze gabe, haur jostariek ere begirada arretatsuak bota zizkidaten,
|
bai
niri, bai ipur azpian neraman gurpil aulkiari (inondik ere, aulkiak nik baino interes handiagoko begiradak jasoko zituen). Hala ere, aurki nire presentzia isilak ez zuen haien arreta merezi izan eta, nitaz erabat ahantzirik, parte hartu ezinen nuen beste jolasen batera joan ziren, lasterka batean joan ere.
|
|
2016
|
|
|
La Fleurrek egiaz espero nuena, eta bai hari
|
bai
niri inoiz burutik pasatuko zitzaiguna baino gauza askoz ere entretenigarriagoa utzia zidan egun osoan liberti nendin.
|
|
|
goitika egiteko gogoa eta beherakoa datozkit batera, oka eta kaka aldi berean urgentziaz egin beharra, eta inguruan komun zulo bakarra. Ni
|
bai
ni zantarra!». Ezin nuen irakurritakoa sinetsi:
|
|
|
–Ni
|
bai
ni, baina loreak dakarzkizun bakarra.
|
|
|
Eta keinu lauso bat egin zuen eskuaz, esanez bezala gertatzen ari zen guztiarekin
|
bai
nik eta bai bere seme alabek ere bagenuela astia, baita gehiegi ere.
|
|
|
Denbora gehiena, bakoitzak bere gelan pasatzen genuen. Hala ere, lehen baino sarriago ikusten genuen elkar, bai Ermanno irakasle jauna nigana etortzen zelako,
|
bai
ni joaten nintzelako beragana. Atetik barrena, zabalik zegoenean, esaldiren bat trukatu ere egiten genuen noiz edo behin:
|
|
|
Atetik sartutakoan, bai Malnateri eta
|
bai
niri ere oso harrera atsegina egin ziguten, eta ez bakarrik Ermanno irakasle jaunak, beti bezain gizabidetsu, alai eta bizi, baina baita Olga andreak ere. Berak banatu zituen mahaiko postuak.
|
|
|
Zelako parajea! Hauxe
|
bai
nik behar neban asaskaldia. Honeek oporrak!?.
|
|
|
–Tira, asko ikasi dugu ordutik. Bai Aranzadikoek eta
|
bai
nik neuk ere, politikaz, gobernatzeko moduez eta komunikazioaz?.
|
|
|
Amets hutsa izan zen!! Orduan
|
bai
ene kontra Haserretu ziren!
|
|
2017
|
|
|
«Banekien
|
bai
nik kontatuko zeniola», esan zuen Dilseyk.
|
|
|
«Kenny», esan zuen bigarrenak. Esaiozu Aitari esango al diozu
|
bai
ni naiz nire aitaren Sortzailea nik asmatu nuen nik sortu nuen Esaiozu Aitari ez da horrelakorik izango zeren hark ez nintzela ni izan esango baitu eta orduan zuk eta biok nork bere sortzailea maitatu behar duela eta
|
|
|
Oraino ikasi gabe izanen zituen. Espainolez telebistatik ikasitako apurra baizik ez nekien artean, baina
|
bai
nitaz ari zela konprenitzeko adina. Hurrengo egunetan ni ere beraiekin joanen nintzela azaltzen ari zitzaien noski.
|
|
|
Gorpua egoera ezin hobean aurkitzen zen, eta beraz zertan larriturik ere ez. Baina iraunkortasun ezohizko hark nire lehengusinarengan eragin kaltegarririk ez bazuen,
|
bai
nire gogoan eta agian Pancorborenean ere bai, eta egun goibel eta gau goibelago hauen etengabeko iragateak, malenkoniazko kutsu handia ematen zien gure arimei, eta ondorio gisa sentitzen genituen pasibitatea eta axolagabekeria kezkagarriak ziren oso.
|
|
|
Ondo gogoan ditut zurean ematen dizkidazun kontseilu eta aholkuak oro, hala nola egunero oroitzen dudan eskola egun urrun haietan ikasitako San Antonioren bizitza eta haren tentaldiak, eta laido itxuragabe eta barkagaitza ez balitz esan ere esango nuke, nire gatazka hau gogorrago ere ez ote den nagoela, ez beharbada tentagaien ederragoz baina
|
bai
nire gogoaren ahulagoz. Eta ez jakin xuxen xuxen hau dena zertan amaituko den; gauza batean, bakar batean baina ez nolanahikoan, baitzabiltza oker:
|
|
|
Egin ote daiteke? Nik ere ez dakit, baina baietz pentsatzen hasia nago, ez urdekerian harago jo nahi dudalako baina
|
bai
nire irrits gaiztoa oraindik ase ezinik nabilelako.
|
|
|
–Hiru egunez, eginen duzue
|
bai
ni gabe... Beharrez, datorren astean, oren gehiago ariko naiz.
|
|
|
Beraz, hiru egunez eginen zuten
|
bai
ni gabe eta nagusiak segurki eta halere konprenituko zuen ene kasua. Funtsean, azken denbora hauetan ez genuen lan soberakinik.
|
|
|
Ez ote daki nor izan zen Don Juan Telleria? Ez ote dio inork azaldu zer esan nahi duen haren izenak guretzat,
|
bai
niretzat bai Zaratiegi bezalakoentzat. Ala ez zaio batere axola?
|
|
|
Labur esanda, denetik egin genuen Nikaraguan, bai Sandrak
|
bai
nik, batzuetan biok batera eta beste askotan urrundurik. Irakaskuntza, abeltzaintza, zurgintza, igeltserotza, bulegaritza... esperientzia zabala neureganatu nuen, kurrikuluma gizentzeko ez bazen ere munduaren ikuspegia aberasteko behintzat balioko zidana, nire ustetan.
|
|
|
Etxean bai emaztea eta
|
bai
ni aurreztaileak izan gara, eta eskerrak horri. Ugaritasun urte haietan ez genuen etxerik eta autorik aldatu, ez genuen oporretarako beste etxerik erosi.
|
|
|
Banekien biologia ikasi nahi nuela, eta hala egin nuen. Esfortzu ekonomiko handia izan zen,
|
bai
niretzat, bai familiarentzat, bekak berandu iristen zirelako eta ez zirelako aski. Lehen udan bertan hasi nintzen lanean.
|
|
|
Ezagutu genuen une beretik, tipoak gure bizimoduak zapuztu eta zurrupatu nahi izan zituela: bai Yulena eta
|
bai
nirea.
|
|
2018
|
|
|
Mila esker, era berean, Peg Clarke-ri eta Lucille Allsen i, haiek gabe bainuen idatzi liburu hau: eskuz idatzitako eta oker mekanografiatutako orri nahaspila siniestro horrekin erakutsi duten abileziak, supererogazioak eta alaitasunak salbatu egin gaituzte,
|
bai
ni eta bai liburua, errepikapenaren errepikapenaz giharra galtzetik. Nire senarrak, bestalde, ordenagailura pasatu ditu hala zortzigarren atala nola hitzaurre hau, eta, beste behin ere, nire lan akademikoaren laguntzaile ez ezik, kritikari fin ere izan da.
|
|
|
Nik argudiatzen dut ez dela beharrezkoa «egintzaren atzean egile bat» egotea, eta «egilea» egintzan bertan eta haren bidez eraikitzen dela hainbat modutan. Hau ez da itzultzea bere ekintzen bitartez eratzen den niaren teoria existentzialistara, teoria existentzialistak diskurtsoaren aurreko egitura bat postulatzen duelako
|
bai
niarentzat eta bai haren ekintzentzat. Niri, aldiz, hauxe interesatzen zait:
|
|
|
Niri, aldiz, hauxe interesatzen zait:
|
bai
nia eta bai ekintza bata bestearen baitan eta bata bestearen bidez eraikitzen direla diskurtsoan, modu desberdinetan.
|
|
|
Ez dramatikoagoak, ez hutsalagoak, baizik diferenteak. Adibidez, eskolatik itzuli den gaztetxo bat, egunero eta orduero bullying aren biktima dena baina, sinetsiko ez dioten beldurrez, edo gauzek okerrera egingo duten ikaraz, ez gurasoei ez irakasleei kontatzen ez diena, baina
|
bai
niri, telefonora deituta.
|
|
|
Arzalluzen elkarrizketaren zain hilabeteetan egon ondoren, egunkariak nire adierazpen batzuk argitaratu eta hogeita lau ordura prest agertu omen zen Arzalluz elkarrizketarako. Eta
|
bai
nire adierazpenak, bai Arzalluzenak jaso zituen kazetariaren alde agertu zen egunkaria, babes osoa emanez. Carlos María López zen kazetari hori.
|
|
|
Leizaolarekin tarteka biltzen ginen Villa Beyrisen, EAJk Baionatik gertu zeukan egoitzan, hura erbestetik etorri aurretik. Bide batez, esan beharra dago erbesteko Jaurlaritza ez desegitearen alde egin genuela,
|
bai
nik, bai alderdiak, haren ordezko erakundearen legitimaziorik ez zegoen bitartean. PSOEkoek, berriz, nahi zuten Eusko Kontseilu Nagusiari Behin behineko Gobernua deitzea, eta tirabira handia egon zen, ez sozialistekin bakarrik, baita UCDkoekin eta EEkoekin ere.
|
|
2019
|
|
|
Kontuak kontu, giro pipertu horretan hazi nintzen, eta gainera aita ez zen dokumentaletan erakusteko moduko aita eredugarri bat. Ez dut esan nahi munstro bat zenik, tratu txarrik eman zigunik, axolagabekeriaren txapeldun potrohandi horietako bat zenik; baina bere garaiko gizona zen, ez zuten hezi bera bakarrik haur batez arduratzeko, eta trakets samarra zen,
|
bai
niri zegozkidan eguneroko behar materialez arduratzeko, bai, batez ere, nire behar emozionalez ohartzeko eta haiei erantzuteko.
|
|
|
Askorik pentsatu gabe botatako burutazioa izan zen, baina azkenean denoi iruditu zitzaigun konponbide egokia: bai amamari, bere etxean jarraitu ahal izango baitzuen; bai amari, amama zainduta edukiko baitzuen eta ni ere bijilatuta; eta
|
bai
niri, etxetik alde egiteko aukera emango baitzidan eta neure gauzetan pentsatzeko astia.
|
|
|
herriei, paisaiei, neure buruari... Dena dela, badakizu zuk ondo asko ez naizela oso argazkizalea, eta beraz kontra egin diot edozein sentsazio, edozein ikuspegi eta oroitzapen klik batean gordetzeko tentaldi txoro horri; horren ordez, hitzezko lekukotasun honekin konformatu dugu,
|
bai
nik eta bai zuk.
|
|
|
Baina Nikolai Gogol urduri zegoen,
|
bai
nirekin izan zuèn elkarrizketagatik eta bai batere atsegin ez zuèn futbol giroagatik ere, halako suertez, non, Txeferen hitzak entzun zituenean, are urduriago jarri baitzen, bere onetik aterata; eta orduan, honela esan zuen:
|
|
|
–Jabar handia, ohoinak deritzueten herria, eskerrak eman nahi dizkizuet zuen artean egin diguzuen abegiagatik,
|
bai
nire leinuaren, sorginen izenean, bai nire lagun gerlari ibiltariaren izenean, bai ipartarren traizioa pairatu duen gure lagun gaztearen izenean. Asko daki zuen herriak traizioez eta zapalkuntzaz.
|