|
2003
|
|
|
produktua egoki erabiltzeko jarraibideak, fabrikatzaileak informazioa ez emateak erabilera okerra ekar dezakeela aurreikusten duenean. Fabrikatzailearen edo transformadorearen edo saltzailearen identifikazioa, Europar Batasunean (EB) ezarriak,
|
bai
izenaren, sozietatearen izenaren, izenaren, helbidearen edo helbide sozialaren arabera, bai erregistratutako markaren arabera. Jendaurrean zuzenean saldu ez diren merkaturatze faseetan, material eta objektuetan, ontzi eta enbalajeen etiketetan edo horiekin batera doazen dokumentuetan azaldu dira aipatutako oharrak.
|
|
2004
|
|
|
Femeninoa eta maskulinoaren ordena: ordena biak nahastu bai artikuluetan
|
bai
izenetan, izena genero bera duen artikuluaren ondoan beti, euskarazko substantibo bikoteak erabili (seme alabak) eta ordena aldatu noizean behin. Jauzi semantikoa (gazte:
|
|
2005
|
|
|
Jendea Billy Garlic izeneko boxeolari txiletar bati buruz marmarrean ari da hurrengo zaldi lasterketa telebistan noiz hasiko den zain. Billy Garlic,
|
bai
izen ederra. Bere potretari so egin beharrik ere ez dago Billy Garlic irabazle baten izena dela jakiteko.
|
|
2008
|
|
|
Handituz, indartuz, nabartuz joan zan denporeagaz, baina izenaren mugarik inoz ez eban gainditu. Txiki izaten jarraitu eban,
|
bai
izenez, bai tamainuz.
|
|
|
Haren mariazaletasunean sakonduz gero, baina, beste arrazoi bat ere aurki daiteke, apika, haren jokabidearen naturaltasuna esplika dezakeena. Izan ere, markesa anderea XIX. mendeko urte bateko abenduaren 8an jaio zen, eta data berezi hartatik zetozkion
|
bai
izena. Inmaculada Concepción, eta bai Ama Birjinari ume umetatik izan ziòn debozio barru barruko hura ere, haren koadro bat. XVIII. mendeko Ama Birjina bat zen, bere mantu urdinarekin eta zetazko soineko zuri paregabearekin?
|
|
|
Aurkikuntza berriak ez dira honenbestean bukatzen, eta oraingoan Ebro Ibaira begiratzen duten Soriako lurralde garaietara garamatzate. Espinosa eta Usero histo riagileak (1988) Cidacos ibar goieneko latin epigrafeak aztertzerakoan konturatu ziren
|
bai
izenen aldetik, bai marrazki eta formaren aldetik epigrafe horiek multzo berezi bat osatzen zutela, Calagurris inguruko giroarekin Mesetakoarekin baino zer ikusi gehiago zuena. Epigrafia horren berezitasunaren arrazoia ez zen inguruko offi > > edo lantegi bateko ekarpenean bilatu behar, bertako biztanleen gizarte batasune an baizik,, en la homogeneidad social y cultural de las (gentes) que las tallaron?
|
|
|
Txiki> eta txipi> formek maiztasun berdintsua dute, bai bakarrik edota hipokoristiko atzizki batekin doazenean: Txikinena> (Zuriain), Txikioa> (Adoain), Txikirena> (Betelu), Txikitonea> (Latasa), Txikitorena> (Sagaseta), Txipiarena> (Arizkun, Elizondo, Lantz), Txipinorena> (Eriete), Txipirena> (Arizkun, Berroeta, Irurita, Lantz), Txipirenea> (Bera), Txipitorena> (Arizkun, Sunbilla), Txipitxo > rena> (Amaiur, Elbete),
|
bai
izen baten izenondo osagarri ageri denean: Anetxipiarena> (Elizondo), Aurtxikienea> (Leitza), Auspagintxiki> (Lei tza), Barberesumenetxikia> (Leitza), Burutxikirena> (Lintzoain), Juana > txipiarena> (Zubieta), Juanatxipirena> (Almandoz), Juanikotxikiarena> (Olatz), Juankotxipia> (Garralda), Juanotxipiarena> (Ilurdotz), Juantxiki> (Luzaide), Juantxikirena> (Zarikiegi), Maritxipiarena> > (Elbete), Maritxipitxonea> (Urroz), Martintxikirena> (Zizur Nagusia), Matxiki > rena> (Luzaide), Martintxipirena> (Oronoz), Migeltotxipia> (Lakuntza), Migeltxipirena> (Arantza, Arizkun, Erratzu), Pantxikatxikiabaita> (Lesaka), Pedrotxikia> (Gazolatz), Santxotxikirena> (Zandio).
|
|
|
Haren mariazaletasunean sakonduz gero, baina, beste arrazoi bat ere aurki daiteke, apika, haren jokabidearen naturaltasuna esplika dezakeena. Izan ere, markesa anderea XIX. mendeko urte bateko abenduaren 8an jaio zen, eta data berezi hartatik zetozkion
|
bai
izena –Inmaculada Concepción– eta bai Ama Birjinari ume umetatik izan ziòn debozio barru barruko hura ere, haren koadro bat –XVIII. mendeko Ama Birjina bat zen, bere mantu urdinarekin eta zetazko soineko zuri paregabearekin– erostera eraman zuena, baita otoiztegiko aurrealdeko horman ipintzera ere –hartu ere, har zitekeen otoiztegiko erretaulatzat koadro handi hura.. esan nahi baita markesa andereak burmuinetan sartua behar zuela zeruko erreginaren irudi bikain hura –inkontzientearen beheko geruzarik behekoenean, agian–, halako moldez, non irudi hark eskaintzen baitzion, beharbada, berak –markesa andereak– behar zuèn zuribide morala, janzten zen bezala janzteko –tulak eta organdiak, errubiak eta esmeraldak–, bai eguneroko bizimoduan eta bai festetan ere –zetazko eta urre finezko jantziez janzten ote ziren Ama Birjina eta santa guztiak zeruko festa betierekoan, lepotik diamante bat zintzilik? –, bere buruari galderarik egin gabe eta bere jokabidean kontraesanik sortu gabe, begiek ikusia –Ama Birjina eder hura, kristau emakumezkoen imitagarri– argudio erabatekotzat balu bezala, edo halaxe agertuko balitzaio bezala.
|
|
2011
|
|
|
Bada hor orotarik
|
bai
izenez, bai itxuraz, bai izatez; eta laborariari buruz, bada hor on eta gaixto, etsai eta adiskide.
|
|
|
Robespierre:
|
bai
izen arraroa ezta. Zergatik izen arraro hori?
|
|
|
Bizirik iraun ez duten etxe izenak, ordea, hau da, arrazoi batengatik edo bestearengatik bai etxea desagertu delako, edo
|
bai
izena herrian txertatu ez delako, edo bai etxeak izena aldatu eta gaur egun beste izen batekin ezagun delakoahozko tradiziorik izan ez duten edo gaur egun ahoz erabiltzen ez diren etxe izenak, ordea, bukaerako a artikuluarekin ematen dira. Honelakoak ditugu, esaterako:
|
|
2012
|
|
|
Beraz, Gud menditik Txertov haranera jaitsi ginen... Hori
|
bai
izen erromantikoa 17! Dagoeneko ikusten ari zarete txerren gaiztoaren haitz menperaezinen artean; ba, halakorik ez dago:
|
|
2015
|
|
|
Alde batetik, komeni da aurreikustea nola deituko dioten haurrei, gurasoek aukeratzen duten izena baino harago (izan ere, Manolok Manolo, Isabelen Isa eta abar bihur baititzake). eta kakofoniak edo hitz jokoak saihestea (Min Fuertes, Marco Pintado, etab.)). Bestalde, etorkizuneko gurasoek izenen zerrendak kontsultatu ditzakete,
|
bai
izenak aurkitzeko, bai ordura arte ezagutzen ez zituzten izenak aurkitzeko. Estatistika Institutu Nazionalak (INE) argitaratzen dituen datuek Espainiako izen ezagunenak zein diren jakiteko balio dute.
|
|
2016
|
|
|
Eta ETA ko batzuk baja eman ziguten guri, aztarnak kentzeko(...) Adar militarrak behartu gintuen denera:
|
bai
izena aldatzera, bai adar politikoa eta adar militarra (mili ak eta polimili ak baino askoz lehenago) bereztera; eta, goitik behera, bi organizazio izatera. Hau guztia 1959 ko udan gertatu zen.
|
|
|
Eta ETA ko batzuk baja eman ziguten guri, aztarnak kentzeko(...) Adar militarrak behartu gintuen denera:
|
bai
izena aldatzera, bai adar politikoa eta adar militarra (mili ak eta polimili ak baino askoz lehenago) bereztera; eta, goitik behera, bi organizazio izatera. Hau guztia 1959 ko udan gertatu zen.
|
|
|
Goian esan den legez, zerrenda honetan, Odisean dauden pertsona izen klasikoen eta pertsonaia mitologikoen izen berezi guztiak ageri dira, bai eta pertsonifikazioa dakarten izen arruntak ere, berbarako, Lurra, Egunsentia. Horiek ez ezik, leku izenak ere azaltzen dira,
|
bai
izen berezi hutsak direnak (berbarako, Kreta), bai izen arruntez eratutakoak (esaterako, Belearen Harkaitza).
|
|
|
Goian esan den legez, zerrenda honetan, Odisean dauden pertsona izen klasikoen eta pertsonaia mitologikoen izen berezi guztiak ageri dira, bai eta pertsonifikazioa dakarten izen arruntak ere, berbarako, Lurra, Egunsentia. Horiek ez ezik, leku izenak ere azaltzen dira, bai izen berezi hutsak direnak (berbarako, Kreta),
|
bai
izen arruntez eratutakoak (esaterako, Belearen Harkaitza).
|
|
|
Ba al dakigu nondik datozen? Produktu lokala, sasoikoa eta kalitatekoa kontsumitzeaz arduratzen diren kontsumitzaileek gero eta joera handiagoa dute, eta elikagai asko beren jatorria disimulatzen saiatzen dira, bai alde batera utzita,
|
bai
izena aldatuz. Arrantza eremu batzuk NBEko identifikazioagatik adierazten dira:
|
|
2017
|
|
|
|
bai
izena emateko eskabide orria; nolanahi ere,?????????, gehiago
|
|
2018
|
|
|
Gero oso prosaikoa izan zen dena. Aurpegiak ez nituen ezagutzen, baina
|
bai
izen asko eta, amaren bidez, haiei lotutako istorioak. Haiek ziren nire existentziaren lekukoak.
|
|
|
Hori
|
bai
izen bitxia.
|
|
2019
|
|
|
Harira itzuliz, eremu honetako singularra eta plurala dira euskaran antolatu behar zituztenak,
|
bai
izenetan, bai adizkietan; beraz, du, dira eta dute adizkiak arlo honetakoak dira. Gure azterketan garbi ikusi dugu da adizkia dutela oinarri.
|
|
|
Garrantzitsuena, pluralaren existentzia, bai aditzetan: dira,
|
bai
izen sintagman: gu eta zu pertsona izenordainetan.
|
|
|
Esango nuke, ei hori egi dela, egi>ei. Hala izatekotan, egi eta tegi, biak hala biak, izan dira gaur arte erabiliak, bai atzizki
|
bai
izen bezala, antzeko funtzioa eta esanahiarekin. Ikus OTSAEGI ere.
|
|
2020
|
|
|
Ez, horiek ez dira eldarnioak, uneotan garagardoak eragindakoak, koaderno batean idatzi nuen ametsetako bat baizik. Koaderno horretan, besteak bere, ziurtatzen da Ikkiren
|
bai
izena bai izana, eta, eskerrak, ezen, martxa honetan, hura izendatzen dudan bakoitzean, gogoaren lanbroak piztutako pertsonaia bihurtzen ari zait.
|
|
|
Olibadiko Ama Birjina, Nuestra Señora del Olivar, du izena. Ohi bezala,
|
bai
izena bai monasterioaren eraikitzea bera zor zaizkio Erdi Aroan hango olibadi batean Ama Birjinak artzain baten aitzinean eginiko agerraldiari. Bake eta bakardade bila monasterioan ostatu hartu nuenean, berriki berriztatuta zegoen abade etxea.
|
|
2021
|
|
|
Hona zenbait adibide (bai adberbio eta
|
bai
izen kategoriakoak): Zenbait urteren buruan, hautsi mautsi bat egin ondoan elizarekin (Xarriton); Binbili bonbolo, kili kolo, tikili tokolo (Arranz); Txoriak txio txioka ari ziren (Navarro); Jantokitik irten zen tirriki tarraka (Lopez de Arana); Han aurretik firfira ezti eta txintxin hotsa zetorrela ematen zuen (I. Mendiguren).
|
|
|
binaka, bosnaka, ehunka, epeka, hamarnaka, hilabeteka ‘hilabetez hilabete’, hirunaka, milaka, taldeka, urteka. Horiek ez dira gertakari izen telikoak, baina
|
bai
izen zenbakarriak, eta ka atzizkiak" zenbatuak diren entitateak ere har ditzake argumentu bezala: milaka lagun elkartu dira" (Etxepare 2010:
|
|
|
35.2.1c Hain zuzen ere, postposizio askeak (arte, bitartean, aurretik, aitzin, ondoan) hartzen dituzte
|
bai
izen sintagmek bai, zenbaitetan, adberbioek ere (igandea arte, uda aurretik, festa ondoan; atzo arte, orain baino lehen). Bestalde, z gero postposizio konplexua ere erabiltzen da horrelako sintagmak eratzeko (atzoz gero, joan den igandeaz gero) 2.
|
|
|
25.3.1c Baina aditz izena perpaus jokatugabeetan erabiltzen da gehien. Horietan badu, bai aditzetik,
|
bai
izenetik. Gainera, izaera bikoitz hori ez da beti modu berean gauzatzen, perpausen eta euskalkien arabera, batean izen baten gisan erabiltzen baita, bestean aditz baten itxuran.
|
|
|
Adibidez, esan ohi da aditzaren inguruko horien artean badela bat besteen gainetik nabarmentzen dena, subjektu deitzen dena, hain zuzen. Eta
|
bai
izen sintagma bera, bai aditz sintagma bakoitza bere aldetik modu jakin batean egituratua egongo da. Adibidez, aditz sintagma hori [DS1+ DS2+ DS3...+ aditza] izango da.
|
|
|
Kafetegi edo jatetxe batek, nola halako duintasun burgesa pixka bat zabartuz gero, antz izugarria du behartsuen jantoki batekin. Eta gauez, asteko gau batzuetan, bai erdiguneko jatetxerik dotoreenen ate ondoan,
|
bai
izenik bitxienak dituzten bilgunerik misteriotsuenen aurrean eta bai Maison Volpé misteriotsuaren aurrean ere, zabor bidoi grisak ikusten dira, eskergak eta mukuru gaindikatuak. Zabor bidoiak ez dira alaiak munduko ezein herrialdetan.
|
|
2022
|
|
|
—Telelanak, bai lan egiteko moduak,
|
bai
izenak berak, sekulako indarra hartu dute itxialdi luze honetan. Egokia al da, tele batetik eta lan bestetik, elkartzea?
|
|
|
" Hori
|
bai
izen barregarria!"
|
|
2023
|
|
|
Bada ideia bat ozentzen ari dena: literaturak galdu egin duela orain dela urte batzuk zuen lekua; ez agian irakurleak, baina
|
bai
izen ona. Nola ikusten duzu?
|