|
2004
|
|
|
Ikertzaileek bi tona izokin baino gehiago aztertu dituzte mundu osoko merkatuetan,
|
bai
arrain haztegietatik datozenak, bai ibaietan hazitakoak, eta ondorioztatu dute 14 kutsatzaile organokloraturen indize altuek, hala nola PCB, DDT, HCB, mirex edo nonakloroenak, Osasunaren Mundu Erakundeak (OMS) baimendutakoa gainditzen dutela. Ikerketaren arabera, Europako izokinen kutsatzaile maila munduko gainerako izokinena baino handiagoa da, baita aske hazitakoena baino 14 aldiz handiagoa ere.
|
|
|
“Europan, arrain kontsumoaren %30 arrain haztegietakoa da”, AEBetan. kopuru hori %50ekoa da, Oviedoko katedradunak esan duenez. Gaur egun, espezie berriak sartzen ari dira,
|
bai
arrainenak bai moluskuenak, akuikulturan eta untxi hazkuntzan, hurrenez hurren. Mihi arraina eta olagarroa bezalako arrainak “oso eraginkorrak dira, hilean kilo bat gizendu baitezakete”.
|
|
|
Entsalada osatzeko, feta gazta erabiltzen da, greziar gazta ezagunenetako eta kontsumituenetako bat. Haragi eta arrain bikainak Bai haragia
|
bai
arraina oso ezagunak dira Grezian, eta era askotakoak izaten dira (betegarriak, plantxan, frijituak, parrillan…), edozein ahosabai asetzeko. Oso tipikoa da" zorabioa" izeneko arrain plater bat, arrain frijitu mota desberdinekin egina.
|
|
2005
|
|
|
urdaiazpiko eta aza ukondoarekin prestatua, eta Irlandako sukaldaritza tradizionalena. Ogiaren eta patataren garrantzia Bai patatak, bai “zeta ogi” ezaguna, eginda bikarbonatoarekin, edozein plateri laguntzeko bai haragia
|
bai
arraina. Gainera, patatak dira nagusi herrialdearen beste errezeta adierazgarri baten osagaia:
|
|
|
izen handiagokoak dira, trukli, Pasta egosiak edo frijituak, cotagge gaztaz beteak, erregosiak arkumea edo “pecena purica u krusnoj peci”, indioilar haragiarekin prestatutako herrialdea. Plater guztiak, bai haragia
|
bai
arraina, olio honekin egiten dira: oliba olioa, eta, normalean, hainbat barazki egosi izaten dira.
|
|
2007
|
|
|
Arrain osoei aplikatzen zaie, arrainari buelta eman baitiezaioke hausteko arriskurik gabe. Parrilla bereziak ere erabil daitezke,
|
bai
arraina bai landareak erretzeko. Horiek sare konprimituagoa dute, eta, beraz, arraina apurtzeko probabilitatea txikiagoa da.
|
|
2008
|
|
|
Orain artean baztertu izan diren arrain eta oskoldunak merkaturako bidean jartzea da helburua,
|
bai
arrain irinak edo olioak egiteko, eta bai jateko ere, ahal denean, behintzat.
|
|
|
Baieztapen hori egiteko, WWFren arduradunak “Erabat babestutako itsas erreserbak” txostenean oinarritzen dira. Txostenean, eremu horiek babestu ondoren, hazkunde azkarra gertatzen da,
|
bai
arrainen ugaritasunean, bai haien gorputzen batez besteko tamainan eta biomasan. Halaber, hiru urtetik bost urtera bitarteko epean arrantza tokiek zuzeneko onurak lortzen dituztela kalkulatzen dute.
|
|
2009
|
|
|
Elikadura ikuspegitik, oso antzekoak dira bata eta bestea, osaera ia berdina baitute eta ezaugarriak berberak: kalitate bikaineko proteina asko eta bihotzarentzat osasungarri diren gantzak, bai oliba olioari dagozkionak eta
|
bai
arrain urdinek eduki ohi dituzten omega gantzei dagozkienak.
|
|
|
Muskulua, gozoena eta arriskutsuena Anisakis parasitoa sarritan hautematen da muskuluan, arrainaren zatirik mamitsuenean. Gehien kontsumitzen den zatia, bai haragia
|
bai
arraina, muskulua da. Ingurune mamitsu, gozo eta elikagarriena da, baina, azterlanaren arabera, hori arrisku faktore bihurtzen da, eremu horretan anisakisa batez ere hautematen baita.
|
|
2010
|
|
|
Atal honetan, ingurune ez likidoan egindako egosketa metodoen sukaldaritza aplikazioak aztertzen dira, bai haragiari,
|
bai
arrainari bai barazkiei dagokienez.
|
|
2011
|
|
|
Batez ere, ehunen edo moketen eta elikagaien ontzien orbanen aurkako estalduretan, lurzoruko distira emaileetan edo intsektizida batzuetan egoten dira. Substantzia horien azpiproduktu ugari aurkitu dira, hala nola perfluorooktanoko sulfonatoak eta azido perfluorooktanoikoa, bai ingurumenean,
|
bai
arrainetan, hegaztietan eta ugaztunetan. Alderdi horrek posible egiten du substantzia horiek elikagaietan eta, ondorioz, azken kontsumitzailean detektatzea.
|
|
2012
|
|
|
Nabarmengarria da arrain eta itsas animalia batzuen freskotasuna ebaluatzeko Kalitate Indizearen Metodoa (QIM ezagututa, Quality Index method). QIM Eurofish alliance itunak (http:// www.qim eurofi sh. com) Europan produktu hauek ebaluatzeko QIM metodoaren erabilera bultzatzen du,
|
bai
arrain banaketan baita arrain produktuen ekoizpenean ere. Argitaratze dezente daude metodo honen aplikazioaren adibide batzuekin, baita egokitzapen batzuekin ere produktuaren arabera.
|
|
|
Arduradunek diotenez, ikerketaren lehen fasean, arrainaren alterazioak eragiten dituzten mikroorganismoak eta bakterio birusak (bakteriofagoak) isolatu eta identifikatu ziren. Bigarren fase batean, frogatu zen fago horiek gaitasuna zutela bakterio alteratzaileen hazkuntza atzeratzeko, bai sistema ereduetan,
|
bai
arrain estraktu likidoetan, betiere arrain freskoan aurkitutako bakterio kontzentrazioen antzekoetan.
|
|
2014
|
|
|
Patata berriaren azalak, lur hondarrez ongi garbituta, olio bero ugaritan frijitu daitezke, eta patata txips originalak lortuko ditugu. Haragi, hegazti eta arrainekin mokadutxoa Haragi, hezur, arantza eta larrazalekin saldak eta nutritiboak egin daitezke, bai hegaztiena eta haragiarena,
|
bai
arrainena, zopatan erabiltzeko, edo saltsei zaporea eta testura emateko. Baina elementu horiek guztiek beste sukaldaritza erabilera batzuk ere badituzte, batzuk glamour handiagoarekin.
|
|
|
Batzuk berotzeko eta zerbitzatzeko plater azkarrak dira, beste batzuk ura besterik ez dute behar eta hirugarrenak pastillak egokiagoak dira zaporeren bat indartzeko, plater bat egiteko baino gehiago. Denak dira baliagarriak bere erara, nahiz eta sukaldaritzan abantaila handiagoa emango diguten hegaztiak bai hegazti saldak,
|
bai
arrain eta itsaski saldak eta itsaski eta boletus kremak ere. Hau da, aukera ‘gourmetak’; izan ere, konplexuak eta elaborazio prozesu luzea dutenez, eguneroko bizitzan erabiltzeko aukera ematen digute, eta sukaldean ordu luzeak igarotzea eragozten digute prestatuz.
|
|
2015
|
|
|
Aitak eta amak esaten zuten amona jada zaharra zela eta batzuetan burua galtzen zuela. Nik ez nuen inoiz buru barik ikusten, baina
|
bai
arrain bilakaturik, begiak eta ahoa zabal zabalik. Eta hori Tximi eta Txurri asko gustatu zitzaizkiolako gertatu zen; ez beste ezergatik.
|
|
|
EDC desberdinak biomonitorizatzeko metodo analitiko berriak garatzea
|
bai
arrainetan bai uretan.
|
|
|
Arraina kentzeko arrazoiak Irudia: CONSUMER EROSKI Bai larruazalak
|
bai
arrainen gantzak ibaietako edo itsasoko uretako toxinak metatzen dituzte. Poluitzaile horiek haragian ere egon daitezke, baina ez beti larruazalean bezain kontzentrazio handietan.
|
|
2017
|
|
|
Dena den, erkidego honen sukaldaritzaren ezaugarrien artean bi nabarmendu daitezke: haragien erretze teknikan errege direla eta produktuak(
|
bai
arraina, bai haragia) eskabetxean ipintzeko teknika ere oso garatuta daukatela.
|
|
|
Izendapen horrek erkidegoko gastronomian eragin handia izan du, leku guztietatik jaso baititu kozinatzeko ohiturak. Gaur egun, Madrilgo erara egindako plater asko daude, bai lapikokoak,
|
bai
arrain eta haragi platerak ere.
|
|
|
Euskal Herrian,
|
bai
arraina bai haragia parrillan erretzea ia erritu bat da. Behikiaren kasuan, oso maite dituzte txuletoiak, edo Villagodio modura ebakitako txuletak, gutxi eginda jatea.
|
|
|
Mundu osoko osasun agintariek astean bi arrain jatea gomendatzen dute. Baina, beste edozein elikagaik bezala,
|
bai
arraina bai mariskoa osasunarentzat kaltegarri diren kutsatzaileen iturri izan daitezke, nahiz eta gehienetan arrisku globalak arriskuak baino gehiago izan. Arrainaren eta itsaskiaren arriskuak zein diren eta tresna interaktibo berri batekin nola kalkula daitezkeen azaltzen du artikuluak.
|
|
2020
|
|
|
–Ha, ha, hauxe
|
bai
arrain pare ederra, e, Siano?
|
|
2021
|
|
|
Antzina deskonposatzen hasi ziren haragien gustua disimulatzeko ere erabiltzen zen adoboa, baina gaur egun beste helburu bat du: errezeten zaporea areagotzea, bai hegaztiekin,
|
bai
arrainekin, bai haragi gorriekin. Ondoren, etxeko hainbat adobo biltzen dira horietako bakoitzerako.
|
|
2022
|
|
|
RitaE Neguko errezeta liburu guztiek izan behar duten plater finkoetako bat zopa bat da, gorputza eta arima suspertzen dituena. Bai zopa begetalak,
|
bai
arrain eta itsaski zopak, bai laguntzarik handiena dutenak (hegazti zopa), plater hau egun hotzetarako klasikoa da. Errezeta:
|
|
|
Gabonetako gozokien osagai nagusia dira turroia eta mazapana. Osoak, xerratuak edo ehoak apartak dira,
|
bai
arrainarekin eta oilaskoarekin, bai zerealekin eta entsaladekin.
|
|
|
Arrautzak ere kontu handiz erabili eta kontserbatu behar dira, egosi ez direnean elikagaiak intoxikatzeko arriskua gutxitzeko. Hala ere,
|
bai
arraina bai arrautza gordinik jan daitezke (maionesa, sushia, cevichea edo). pokea).
|
|
|
Zopa horrek lodi samar egon behar du. Mediterraneoko zopa Itsaskiak erabil daitezke,
|
bai
arrain salda egiteko, bai zopa egiteko. Brounoisse fin fin batean ebakitako barazki frijitu bat egin, saltsa hautsi batekin.
|
|
|
• haragia: bai ugaztunena (behi, behor, ardi, ahuntz, urde, untxi, basurde, orein, orkatz...),
|
bai
arrain eta hegaztiena ere (oilo, ahate, antzara, indioilar, eper, galeper, faisai, etab.), prozesatu gabe eta prozesatua: odolki, saltxitxa, fianbre, txorizo, zezina, etab.;
|
|
|
Arrainaren erraiak biltzen dituen sabeleko triangelu erako partea. Itsastar karniboroek (iktiofagoek) hortxe edo kokotean egiten diote kosk harrapatuari, zatirik zaporetsuenak direlako,
|
bai
arrainentzat, bai guretzat. Mero eta hegaluzearena ditugu ohikoen eta estimatuenak
|
|
2023
|
|
|
" Baina Mutrikukoa izan zen aurrenekoa, eta ospe handia hartu du, oso parte hartzailea izan delako hasieratik: kofradiakoak eta arrantzaleak bertan izaten dira beti, herritarrak ere
|
bai
arraina garbitzen, parrillak prestatzen, sukaldean... Jendeak sortu du egun hau".
|