|
2012
|
|
|
Orain arte esandako guztiak E1 enuntziatuko aditzaren eta E2 enuntziatu parentetikoko aditzaren artean gehienetan aldaketak daudela frogatzeko balio izan digu,
|
bai
aditzaren pertsonari dagokionez, bai aldiari dagokionez (tenpusa), bai aspektuari dagokionez, eta baita aditz motari nahiz moduari dagokionez ere.
|
|
|
Guztiek ere(
|
bai
aditza daramatenak, bai aditzik ez daramatenak, aposizioen araberakoak izan nahiz ez izan), ezaugarri komun bat behintzat badute: oinarrizko enuntziatuan esandakoa zehaztea, konkretatzea, komunikazio ekintza jakin horretako testuinguruari egokitzea edo mugatzea.
|
|
|
Guztiek ere (bai aditza daramatenak,
|
bai
aditzik ez daramatenak, aposizioen araberakoak izan nahiz ez izan), ezaugarri komun bat behintzat badute: oinarrizko enuntziatuan esandakoa zehaztea, konkretatzea, komunikazio ekintza jakin horretako testuinguruari egokitzea edo mugatzea.
|
|
2013
|
|
|
Irakaskintza irixten eztegun bitarteko nere irizpidea auxe da: Garbi idatzi, bai esakeraz, bai itzez,
|
bai
aditz jokoz, bai joskerari dagokionez, geiegikeriraiño jo gabe ordea, ta euskalduna ulertzeko lain eztan esakera, itza, edo aditz jokoa,(...) erderara ala euskera errezagora itzuli.
|
|
2014
|
|
|
Fernando Zuñiga hizkuntzalariak Hizkuntza Tipologiaren eremuan dihardu, eta bere urteotako lanak zerikusia izan du batez ere tipologia morfologikoarekin eta lerratze morfosintaktikoekin, hots, hizkuntzek argumentuak (subjektu eta osagarria, adibidez) markatzeko estrategiekin, bai kasu marken bitartez
|
bai
aditz komunztaduraren bitartez bai bestelakoez. Gaur egun, amerindiar hizkuntzen eremuan polisintesia aztertzen duen ikerketa proiektu baten burua da, eta Suitzar Zientzia Fundazio Nazioanalaren babesa du.
|
|
2015
|
|
|
asetzea (sat) edo asegabetasuna (unsat). Lexikoan, aditz sail ezberdinak osatu ditugu;
|
bai
aditz trinkoak bai perifrastikoak. Jarraian, aditz perifrastikoen adibide batzuk azalduko ditugu.
|
|
|
Bukatzeko, hizkuntza bateko eta besteko konbinazioen izenak izenekin eta aditzak aditzekin baliokideote diren ere aztertu nahi izan dugu, eta, espero genuen bezala, ikusi dugu oso gutxitan gertatzen delabai izena eta
|
bai
aditza ordaintzat jasota egotea hiztegian: bakean utzi dejar en paz (bake paz eta utzi
|
|
2019
|
|
|
Esaterako, (9) adibideko esaldia irakurtzean, ostiralean denbora adierazpenari balioa esleitukogenioke
|
bai
aditza lehenaldi burutuan dagoelako, bai iterazioaren egunari erreferentzia egiteko asteko eguna erabiltzea arrotz zaigulako. Testuingurua ezagututa, ordea, data zuzena dela egiazta dezakegu.
|
|
|
KE hizkia, bai laguntzaileari,
|
bai
aditz trinkoari, itsatsiz lortzen diren adizkiak etorkizunari begira daude.
|
|
|
Orain arte errandakoarekin nahikoa daukagu menderakuntza zer den eta zergatik esaldi menderatu guztiak baztertzekoak diren azaltzeko. Izan ere, lehen aipatu bezala, esaldi menderatuen aditzetan, bai laguntzailearen gainean aditz jokatua bada,
|
bai
aditz jokatugabearen gainean, hainbat hizki agertzen dira esaldi nagusiari lotzen zaizkionak.
|
|
2021
|
|
|
42.20.2f Perpausaren barruan ere koka daiteke,
|
bai
aditzaren eta bai galdegai ez den beste osagairen baten ondoan: Hobeto esan, aspaldi genbiltzan Nafarroan barrena, mugaz beste alderditik ere Nafarroa baita.
|
|
|
Era honetako predikazioa izateko baldintza batzuk bete behar dira, bai bigarren predikatu modura jokatzen duen osagaiari dagokionez,
|
bai
aditz nagusiari dagokionez. Subjektuari dagokion propietateak edo egoerak predikazioa gertatzen den unekoa, denbora tarte horretakoa izan behar du, ez propietate iraunkor bat (garaia/ bizkorra izatea, eta abar).
|
|
|
Haurra lo dagoenean, itzalita edukitzen dugu telebista Haurra lo dagoen bitartean, itzalita edukitzen dugu telebista. Aurreneko perpausean aditzaren aspektu lexikoak adierazten du gertakaria iraupenekoa dela; bigarrenean,
|
bai
aditzaren aspektu lexikoak eta baita ondoko formak ere. Hauek dira gisa horretako perpausak egiteko erabiltzen diren formak:
|
|
|
AGINDU ereduko aditzak dira, oro har, goikoak, tzeko aukeratzen dutenak,
|
bai
aditz soilak (agindu), bai aditz objektudunak (agindua eman, gomendioa egin...): Agindua eman dizu atzera egiteko; Atzera egiteko agindu dizu.
|
|
|
AGINDU ereduko aditzak dira, oro har, goikoak, tzeko aukeratzen dutenak, bai aditz soilak (agindu),
|
bai
aditz objektudunak (agindua eman, gomendioa egin...): Agindua eman dizu atzera egiteko; Atzera egiteko agindu dizu.
|
|
|
Adibidez, esan ohi da aditzaren inguruko horien artean badela bat besteen gainetik nabarmentzen dena, subjektu deitzen dena, hain zuzen. Eta bai izen sintagma bera,
|
bai
aditz sintagma bakoitza bere aldetik modu jakin batean egituratua egongo da. Adibidez, aditz sintagma hori [DS1+ DS2+ DS3...+ aditza] izango da.
|
|
2023
|
|
|
Forma ugari ditu: izen egituran(' zarata, soinu...'), hitz elkarketan (ahots, oinots, harrabots...), bai lokailu moduan (hots,' alegia') eta
|
bai
aditz gisa ere: hots egin, hots eman.
|