|
2000
|
|
|
Herri batean kantuak izugarrizko garrantzia du, ez soilik Euskal Herrian. Bai hemen
|
bai
Afrikan nahiz Asian zein Ameriketan, herriak borrokan ari badira, beti kantatuko da. Kantuak itsasoaren uhainak bezalakoak dira, ageri dira ur azalean, bere barnean mugimendua dagoelako.
|
|
|
Inmigrazioa Euskal Herrian ere bada. Bai Europatik etorria gehien bat ekialdetik,
|
bai
Afrikatik Marokotik bereziki. Eta bada gurean, gutxi asko, modu iraunkorrean bizi nahi duenik, Araba eta Nafarroara patata, mahatsa edo beste produktuen uztan lan egitera datozenak kasu.
|
|
|
Berehala eman zizkidan osabak argibideak: " Izan ere, nik ere ez diat komunionean sinesten... zeren komunionean sinetsiko banu, antropofagoa bainintzateke", eta, haren jarraikian, nola ikusi baitzuen ez niola hitz hotsez bete hura ulertu, azaldu zidan ezen
|
bai
Afrikan, bai Indietan eta bai mundu osoan tribu batzuk zeudela, zeinetan gizonek elkar jaten baitzuten, eta katolikoak ere halakoak zirela, komunione bakoitzean Kristoren gorputza jaten zutelako eta haren odola edaten. Eta oroitzen dut irri egin niola, neure esker onaren adierazteko:
|
|
2002
|
|
|
Otso jendearen aztarnak orain bi milioi bat urte suma litezke bai Sartaldeko Asian,
|
bai
Afrikan eta bai Ipar Ameriketako zabalguneetan. Lurralde horietatik ibilaldi luzeak egin ondoren, Europara iritsi ziren.
|
|
2004
|
|
|
Horien oinarrian kaliza ikusten da. Malvazeoen espezieko landare hau Mediterraneoko herrialdeetatik dator, bai Europatik
|
bai
Afrikatik. Haren etsai nagusiak Colletotrichum malvarum onddoak eta Puccinia malvacearum onddoak dira.
|
|
|
Biderketa, bestalde, izkinetan egiten da. Landare hori jatorriz Mediterraneo aldekoa da, bai Europako hegoaldekoa
|
bai
Afrikako iparraldekoa, baina gaur egun bere laborantza kontinente guztietara zabaldu da. Gaur egun egiten den ia labore guztia (leku askotan izpilikua modu basatian sortzen eta hazten jarraitzen duen arren) bere olio esentziala ustiatzeko erabiltzen da, eta olio horretatik lozioak edo lurrinak lortzen dira.
|
|
|
Bestalde, Edurne Brouard Korrika 14ren arduraduna ere oso pozik agertu da,
|
bai
Afrikak kanta egitearen ardura beraren gain hartzeagatik, bai emaitzagatik ere, bere ustez korrika honek gizarteratu nahi duenaren isla baitira bai Afrikak egindako abestia, bai Afrika bera ere.
|
|
|
Bestalde, Edurne Brouard Korrika 14ren arduraduna ere oso pozik agertu da, bai Afrikak kanta egitearen ardura beraren gain hartzeagatik, bai emaitzagatik ere, bere ustez korrika honek gizarteratu nahi duenaren isla baitira
|
bai
Afrikak egindako abestia, bai Afrika bera ere.
|
|
|
Bestalde, Edurne Brouard Korrika 14ren arduraduna ere oso pozik agertu da, bai Afrikak kanta egitearen ardura beraren gain hartzeagatik, bai emaitzagatik ere, bere ustez korrika honek gizarteratu nahi duenaren isla baitira bai Afrikak egindako abestia,
|
bai
Afrika bera ere.
|
|
2007
|
|
|
Barrabas generoko oxalistarrak berrehundik gora ba omen dira. Gehienak hego hemisferiokoak,
|
bai
Afrikakoak bai Amerikakoak. Ameriketatik ekarriak dira, inondik ere, Europan ezagutzen ditugunak.Platerera eramateko esaten nizun aurreagokoan, izan ere, minak mingotsak mikatzak baino jaki hoberik ba al da?
|
|
2010
|
|
|
Gaur egun bai, hori da egoera, baina ez orain dela 60 milioi urte inguru. Purdue Unibertsitateko ikertzaileak ikusi du orduan 1.650 kilometro hegoalderago zeudela bai Madagaskar
|
bai
Afrika. Kokapen hartan, kanaleko ur korronteak desberdinak zirenez, Madagaskarrerantz bultzatzen zituzten Afrikan itsasora eroritako enborrak, bai eta, jakina, haien gainean egon zitezkeen animaliak ere.
|
|
|
Herrialde askok neurri horiek indarreanjartzeko ahalegin guztiak egin zituzten. Nolanahi ere, plan hauen porrota 1980kohamarkadaren bukaeran islatu zen, bai Latinoamerikan
|
bai
Afrikako zenbaitherrialdetan «hamarkada galduaz» hitz egingo baitute.
|
|
2011
|
|
|
baina orduan, zurekin urrikaldurik edo, barre egiten ari zirenak isilarazi eta zure alde atera zen don Erasmo: baietz, berak ere tankera hura hartzen ziola Jacki, zeren, beltza izateaz gain, mutur motza baitzen, ez Afrikako txakur guztiak bezala, baina
|
bai
Afrikako anitz txakur bezala? –Ez da segurua, baina oso litekeena da?, erran zizun maisuak hondarrean, bere elukubrazioen ondorio gisa.
|
|
|
Ingelesa, hala nola frantsesa eta portugesa, berezko hizkuntzatzat jo ziren bai nazio barruan,
|
bai
Afrikako nazioen eta beste kontinenteen artean bitartekotza literarioa eta are politikoa egiteko. Zenbait kasutan, Europako hizkuntza horiei Afrikako herriak batzeko gaitasuna ere aitortu zitzaien, estatu geografiko bereko afrikar hizkuntzen aniztasunak zekarren joera zatitzailearen aurrean.
|
|
|
ERNESTO. Baina
|
bai
Afrikako diplomatiko bat. Madrilgo afari hartan, gogoratzen?
|
|
|
moruak ere
|
bai
Afrikatik
|
|
2016
|
|
|
Baina Deleuzek eta Guattarik Kafkaz egiten duten irakurketan, nazioa eta literaturaren azterketatik, literatura nagusia eta literatura gutxituaren kontzeptuetara eraman gaituzte. Ondotik,
|
bai
Afrikan, bai Kanadan ikerlari batzuek proposatzen dituzten ikuspuntuak azalduko ditugu, Milan Kundera txikiak eta nagusiak diren literaturen arteko harremanez dituen iritziak baztertu gabe.
|
|
2023
|
|
|
Kontatzeko moduko bizitza, esperientzia eta gogoetak dituelako: Senegalen zeraman bizimodua; nola egin zuen Dakarrera, hiriburura, bizimodu hobe baten bila; zergatik erabaki zuen Europara jauzi egitea; ze odisea bizi izan zuen bidaia luze eta gogor horretan,
|
bai
Afrika zeharkatzen lehenengo, bai pateran Mediterraneoa gurutzatzen ondoren; zer aurkitu zuen Europan; zer den paperik gabe Euskal Herrian bizitzea; kooperatiba bat sortzeko ametsak berpizturiko esperantza… Pape Niang. Hasiera berri bat liburuan biluztu egin da protagonista, eta bere minak eta pozak kontatu ditu.
|