|
2000
|
|
|
EUSKO Legebiltzarreko parlamentariek dagoen erretirorik handiena eskuratzeko eskubidea izango dute bi legealditan zehar parlamentario
|
badira
. Besteak beste, hori da Legebiltzarrak onartu berri duen Politikarien Estatutuak indarrean jarriko duena.
|
|
|
KONGRESUAk ez du lortu EAEko Ezker Batuaren (EB) baitan dauden zauri sakonak orbantzea. Nafarroan ere
|
badira
tirabirak, Euskadiko Partidu Komunistatik (EPK) ateratako taldeak erakusten duen bezala. Saltsa maltsa potoloa iraganetik dator baina badu proiekziorik etorkizunean ere:
|
|
|
Bai Mallurketatik bai Erreparatzea aldetik, aise iritsiko gara Meateko lepora. Gaur egun aurriak besterik ez
|
badira
ere, lepoan ikusiko ditugun txabolak eta trikuharriak igarobide honek mendetan zehar izandako garrantziaz hitz eginen digute. Zenbat lagunek, zein garaitan eta egoeratan iragan zuten leku hau?
|
|
|
Herri batean kantuak izugarrizko garrantzia du, ez soilik Euskal Herrian. Bai hemen bai Afrikan nahiz Asian zein Ameriketan, herriak borrokan ari
|
badira
, beti kantatuko da. Kantuak itsasoaren uhainak bezalakoak dira, ageri dira ur azalean, bere barnean mugimendua dagoelako.
|
|
|
Hor dago" Album pomologico" izeneko liburuxka, mende hasierakoa (1918koa). Arduradunak hor agertzen diren sagar motak gordetzen ahalegintzen ez
|
badira
galtzen joango dira. Aukeraketa bat egin da, onenak hartu dira.
|
|
|
prezioaren arabera. Kanpokoak merkeagoak
|
badira
haiek erosiko dira. Bertakoak garestiagoak izateko arrazoiren bat izan behar dute; adibidez euskal jatorriaren labela izatea, kalitatea, alegia.
|
|
|
Kontuan hartuta, gutxienez hiru estatutan aleman estandarra dela hizkuntz ofiziala, han ere gertatuko dira antzerakoak. Hara joan eta akademian ikasitako aleman estandarra erabiltzen hastean, Suitzara zoaz eta ulertu egiten dizute, baina
|
badira
gauzak desberdin esaten dituztenak, antzagatik konturatzen zarela. Interes pittin bat badaukazu eta kontu horietan arreta berezia jarri behar dela esan badizute, ez dago alfabetatze ikastaro berezirik egin beharrik.
|
|
|
marrazkiak aukeratzeko irizpidea, hain zuzen. Dena den, Dendalecheren hautuan,
|
badira
zenbait lan, Tillac en lan txukunak izatetik urrun daudenak. Halaber, liburu berriaren «Irudi ehizatzailea» izenburuak zer pentsatua ematen du, Unsainek «Irudi ehiztaria» jarri baitzion bereari.
|
|
|
Geroz eta gutxiago
|
badira
ere, oraindik ez dute denek aragoera batua onartu: «
|
|
|
Ez da erraza, baina
|
badira
20 urte horrela bizi naizela, ezer fijorik gabe. Iaz guztiz multimedia nintzen:
|
|
|
Madrilek onartuak izatea espero dut. Benetako demokratak
|
badira
, onartu dute batez ere indarkeria amaitutakoan, botorekin, hitzarekin eta limurtzeko asmoarekin goazela Madrilera; ez goazela pistola eskuetan. Beraz, ohitu dute.
|
|
|
Baldintzak betetzen badituzte. Enpresak onak baldin
|
badira
ez da kaltegarria. Asegarce sortu zenean gauzak nabarmen aldatu ziren eta gero Aspe sortu zen.
|
|
|
Txikiago bat ere bada, Besagain, eta beste bat sortzeko asmoa ere bai. Enpresak potenteak
|
badira
, diru iturriak bilatzen badituzte, ona da.
|
|
|
Euskal pilotak beste kirolen mailan egoteko aukera izan behar du. Horren atzean arriskuak
|
badira
. Enpresarien eskuetan dago hau guztia.
|
|
|
Enpresarien eskuetan dago hau guztia. Hemen geratzen
|
badira
nolabaiteko banaketa egon behar da.
|
|
|
Edo tresna berri batzuk sortu zirenean. Garai batean ez zegoen xisterarik eta larruzko eskularruarekin aritzen ziren, gero zumezko xisterak sortu ziren... horiek
|
badira
aldaketa sakonak. Gaur egun egiten ditugun aldaketak oso aldaketa txikiak dira eta askotan aldaketa horren aurkako jarrera dago.
|
|
|
Euskal Herri osoan erabiltzen diren irainak dira batzuk, euskalki batean esaten direnak besteak eta, azken kasu horretan, euskalkiaren eremua aipatu dute. Batzuk gizonezkoei zuzenduak dira potrozorri, mostrango, gizarako..., besteak emakumeei marimaixtra, amandola, bularmarmita... eta
|
badira
genero kontuetan bereizketarik egiten ez duten irainak. Hau ere islatzen du hiztegi berezi honek.
|
|
|
Zuberoan adimen gutxikoari ments esaten diotela ere ez du mundu guztiak jakingo. Baina
|
badira
oso zabalduak direnak ere: , astakirten, txoriburu, kaiku, ipurterre, axolagabe, demontre...
|
|
|
Ez naiz hasiko arrazoi zehatzak aletzen, nahikoa baita galdera honela planteatzea: mundu osoan biblioteka sistema guztien buruan biblioteka nagusi bat jartzen bada, areago, Espainiako Erresumako erkidego autonomo guztietan sistemaren burua izateko biblioteka bereziak sortzen
|
badira
, ez ote da izango ezinbestekoa delako. Ala pentsatu genuke Euskal Herrian inon baino aurreratuagoak gaudela, hain aurreratuak non eta leku guztietan behar dena hemen ez dugun behar?
|
|
|
Edozein modutan, bada aipatu bako beste ezaugarri bat hauteskunde hauetan, hiru urte eta erdiko epean ez dela besterik izango, legealdiak bere osotasunean betetzen
|
badira
behinik behin. Ez da datu makala.
|
|
|
neurri hauek onak ala txarrak dira. Txarrak
|
badira
, ez lirateke inorentzat martxan jarri behar, baina onak izanik, nolatan ez dituzue administrazioan ere aplikatzen?
|
|
|
Esate baterako, ezagunak dira, milaka urtetan babesturik egon diren mendiak; bertako kulturek sakratutzat dituzte eta beraz, inor gutxi iritsi da paraje haietara. Edo
|
badira
, gizarte ehiztariek errespetaturiko baso magikoak, errege eta printzeek bereganaturiko lurrak; bertako ehiza baliabideez jabetzeko sarrera galerazi duteneko eskualdeak eta abar.
|
|
|
Baliabideen ustiaketa mugatuko da biotopoetan, ustiapen hori eta babestu nahi diren balio ekologikoen kontserbazioa bateragarriak direnean izan ezik. Aparteko zuhaitzaren eredua ere, erabiltzen da eta
|
badira
hainbat zuhaitz, eredu honen aginduetara babestuta, edozein modutan, ezin ditugu, hertsiki «ingurune naturaltzat» hartu.
|
|
|
Beste kontu bat da pauso horietan nolako baliabideak erabiliren ditugun. Idazkuntza bultzatzeko
|
badira
hainbat lehiaketa, beka... Benetan baliagarriak ote dira dirulaguntza horiek idazkuntza bultzatzeko?
|
|
|
Euskarari ofizialtasuna aitortzen zaion lekuetan, gure eskubideak zapaltzen dira egunero. Sendagileak, idazkariak... euskaldunak
|
badira
, ondo, bestela, jai dugu. Eta hori ofizialtasuna aitortzen den lekuetan, besteetan ez dago protestatzeko eskubiderik, hori ere ukatua zaigu".
|
|
|
Gaineratikoa bazkideen kuotaz osatzen da, parte handiena funtsean. 600 karta
|
badira
, familia bakoitzeko bat. 2.000 eta 2.500 jende biltzen dira etxearen inguruan.
|
|
|
Lehen fase hau guztiz gaindituta dago Estatu Batuetan, baina Europan pixkanaka pixkanaka aldatzen ari dira gauzak. Ildo honetatik, internauten kopurua asko handituko dela iragarri dute, egun 47 milioi
|
badira
2003 urterako 70 milioi izango baitira. Kontsultategi honen arabera, merkataritza elektronikoak Europan 266tik gora bilioi mugituko ditu 2004 urterako, hots, guztizko merkataritzaren %6 Hortaz, datozen lau urteetan, Europan gaurko egunean sei bilioi pezeta mugitzen dituen merkataritza elektronikoaren hazkunde erritmoa %100 baino askoz ere handiagoa izangoa da urtean.
|
|
|
Lehiara eta borrokara bultzatzen dituen gizartea ezin da ona izan. Umetan horrela hasten
|
badira
, zer esanik ez helduak direnean. Ez dakit non gauden, baina galbidetik gertu behintzat bai.
|
|
|
Ikusmolde bat bazela, baizik. Orain, kuanto,
|
badira
beste katekizazio modu batzuk, pedagogia edo moral zibilaren izenekoak eta abar. Baina, garbi dago, begirada kolektiboa norbaitengan jartzen denean beste modu batean egiten dela.
|
|
|
Egia da egunero haur mordoa abiatzen dela Castrotik Bizkaiko eskoletara. Somorrostrora joaten dira gehienak eta Portugaleteko Santa Maria eta Barakaldoko Regato eskoletan ere
|
badira
egunero Castrotik datozenak. Portugaleteko Astileku ikastolak azken hiru urtetan autobus bat du Castrorako bidea egiten duena.
|
|
|
Mikel Arrizabalagaren ustez," Martinekin zor handia dago eta hau zor hori kitatzeko zati txiki bat baino ez da, guk eskaini dezakeguna. Gizarte honetan, eta batez ere euskalgintzan,
|
badira
Martinekin zorretan daudenak eta oraindik zor hori kitatu ez dutenak, arrazoi desberdinengatik"
|
|
|
1992tik aurrera kaleraturiko lanak aurreko urteetan egindako lanaren ondorioa ere
|
badira
. Hasieran ez nuen inolako pretentsiorik.
|
|
|
Hauez gain,
|
badira
bereziki esanguratsuak diren produktu mota batzuk: batetik, etxetresna elektrikoena.
|
|
|
Hemen eta Espainian produktu hauek euskara, galiziera, katalana eta gaztelania erabiltzen dute. Consumer en antzera, honelako konpromisoak hartzen hasi diren beste enpresa batzuk ere
|
badira
: adibidez, Euskaltelen Alcatel telefono mobilak argibideak euskaraz eta gaztelaniaz bakarrik ditu.
|
|
|
Txapelketaren egungo helburu eta funtzioak antzerakoak
|
badira
ere (bertsolari gazteei bidea ireki eta harrobia sortzea, alegia), badirudi garaiko modek eta joerek aginduta, giroa aldatzen ari dela: txapelketako hasierako urteetan, umeek lagunak egin, ongi pasa eta bertsotan aritzea zuten helburu bakar (beste aukerarik ez baitzegoen orduan bertsolaritzan).
|
|
|
Ez, ohitu egin naiz sarri ikusten ditudalako. Kritikariak lankide gisa ikusten ditut eta haien kritika guztiak onargarriak dira baldin eta errespetuz egiten
|
badira
. Behin galdegin zidaten ea kritika bat egin nahi nuen, eta nik, ezetz erantzun, objektiboa izatea ia ezinezkoa iruditzen zait-eta.
|
|
|
EGIA esan, badago beste bide bat eta hau aurreko hirurak fasetzat hartzetik dator; hortaz, lehenbizi haserretu egin dugu geure artean, baina aldi berean merkatuan bizi ahal izateko konpetitu egin dugu eta azkenik, euskara eta Euskal Herria zerbait izango
|
badira
, aliantza puntualak hasieran, estrategikoak geroxeago, bilatu ditugu.
|
|
|
Berez legez kanpokoa da MP3 musika artxiboak trukatu edo jaistea, ez
|
badira
lehenago egile eskubideak ordaindu. Badira web gune legalak egile eskubideen aldetik zorrotz jokatzen dutenak.
|
|
|
Idazteko akuilu ere
|
badira
. Nire azken liburuxkaren kasuan, esan zidaten:
|
|
|
Eta, kontuz; guk beti pentsatzen dugu geu garela militanteak. Baina beste aldean daudenak ere
|
badira
militante: literaturaren militante, hizkuntzaren militante (txineraz idazten dutenak txineraren militante dira, gaztelaniaz idazten dutenak gaztelaniaren militante diren bezalaxe) eta egoera baten aurrean aldeko edo kontrako postura hartzearen militante.
|
|
|
Nik liburu horrekin eta Sarriren" Narrazioak" ekin dudan oroimena da 15 urterekin horiek kopiatzen saiatzen nintzela. Eta zentzu horretan
|
badira
erreferentziak. Zure gustuko idazleak aurkitu behar dituzu eta gero erail, zure bidea aurkitzeko.
|
|
|
Udako oporrak
|
badira
ere, eta Euskal Herria epela bidean bada ere, haize hotzari aurre egitekotan gara. Alaskako hegoaldean untziz bidaiatu dugu, lau egunez.
|
|
|
Horrek fama izugarria eman zidan, etiketa horrekin gelditu nintzen;" El ex leñador de Erasun" esaten zuten. Baina
|
badira
ni baino urte gehiago pasa dituztenak basoan eta hobe litzateke niri baino haiei elkarrizketa egitea.
|
|
|
Plazako, frontoiko botilleroak badu inportantzia, baina benetako lana aurrekoa izaten da. Aurretik zaintzen bada eta gauzak ongi egiten
|
badira
, aukera handiak izaten dira gauzak ongi ateratzeko. Ibili izan naiz botillero, ez orain, aspaldiko urtetan ere, nire anaiarekin, Urzainkirekin eta koadrila oso batekin... eta haiekin lan asko egiten nuen entrenamenduetan.
|
|
|
Junes Casenave Harigile, Rogert Idiart, Jean Louis Davant, Agergarai, Pier Paul Berzaitz, Jean Mixel Bedaxagar eta Patrick Queheille dira idazle esanguratsuenak; zaharrenetik gazteenera izendatuak. Literatur idazle puntakoak ere
|
badira
Zuberoan: Davant eta Casenaverekin batera, Txomin Peillen eta Itxaro Borda.
|
|
|
Irakasle eta: " Ikasle gero eta haboroago lanaren xerka ari
|
badira
ere, gehienak euskal kulturan integratzeko ikasten dute. Maleruski, Zuberoan gero eta toki guttiago dago euskara mintzatzeko.
|
|
|
Arrasatek erosi du Lezetxiki eta Zestoak erosi nahi du orain Ekaingo tontorra. Terreno horiek guztiak publiko egiten
|
badira
beti hobea da partikularrak baldin badira baino. Orain Aralarrekoarekin daukagu beldur pixka bat.
|
|
|
Arrasatek erosi du Lezetxiki eta Zestoak erosi nahi du orain Ekaingo tontorra. Terreno horiek guztiak publiko egiten badira beti hobea da partikularrak baldin
|
badira
baino. Orain Aralarrekoarekin daukagu beldur pixka bat.
|
|
|
" Sortu zenetik izugarrizko bultzada eman dio zinemak arteari orokorrean. Nire ustez, bai eleberriari, bai antzerkiari, biziberrituko
|
badira
, zinematik edateko garaia iritsi zaie. Orain arte zinemak pinturatik nahiz eleberritik hartu ditu elementuak, eta zinemak aukera gehiago dauzka gauzak kontatzeko antzerkiak baino, denbora eta espazioari dagokienez bereziki.
|
|
|
Tradizio zaleak inarrosi egiten dira bere lanak ikustean, nahiz eta betiko pastoralen arima eta mamia mantentzen duten. " Atzokoak atzokoak dira; nire iduriko, gauza berri anitz sartzen ahal dira pastoral batean, ikuskizunaren mesederako
|
badira
, prefosta. Horrek naski, ez du erran nahi generoa baztertu behar denik, ibiltzeko manera, satanak eta betiko moldeak atxiki behar baitira".
|
|
|
Batetik, ez dela samurra ulertzea ETAk su etena hausteko erabili dituen arrazoiak; eta bestetik, su etenen garaiko elkarlana apurtzea ez dela batere onuragarria. Dena den, beste alderdi batzuk ere
|
badira
udaletan eta udal bakoitzak badu bere berezitasuna.
|
|
|
Guztiz onartzen dut hori, baina ezin dugu ahaztu herria alderdi politiko baten izenean ordezkatzen dugula, eta
|
badira
herriaren kudeaketaren gainetik dauden baloreak. Udal akordio hauek su eten giroan sortu ziren eta legebiltzar mailako akordio bat ere bazegoen.
|
|
|
mendian gauza asko egiten da eta jende gehiegi dabil. Errentabilitatea eta berekoikeria nagusi,
|
badira
inoiz ez bezalako posibilitateak oreka ekologikoa eta paisaiak hankaz gora botatzeko, eta segur botako direla. Gainera, hainbeste erabiltzaileren interesak kontrajarriak dira eta giroa okertzen ari da.
|
|
|
Kalamuaren kontsumitzaile terapeutikoak lehenago kontsumitzaile ludikoak izanak dira sarritan. Baina
|
badira
bestelako kasuak ere, aukeraren berri izan eta probatzen dutenak. Medikuek ere gomendatu egiten diete gaixoei batzuetan, modu extraofizialean beti ere.
|
|
|
THCak hipotentsio ortostatikoa eragiten du. Baina hau da tentsioa jaisteko modurik desegokiena eta tratamendu egokiagoak
|
badira
.
|
|
|
Eta sareak kultur uniformitatea ekar lezakeen bezala, komunitateak sortzeko aukera ere ematen du, eta kide diren komunitateak elkartuz egitura indartsuak eraikitzekoa. Herrigintza edo aberrigintzaren ikuspegitik, oso tresna eragingarria izan daitezke sareak, ondo antolatzen
|
badira
. Euskal Herri zatikatu honentzat, sekulako aukera.
|
|
|
Aferaren funtsari dagokionean, alegia deszentralizazioari dagokionean, Frantziak aurrera egin behar dela uste dut. Hots, herrialde honek zentralizazio arazoa bat jasaten du gaur egun. Hainbat erregiotan
|
badira
nortasun oso sendoak eta askatasun maila altuagoak behar dira beraientzat. Ez dakit, botere legegile ezberdin bat gauzatzeraino joan behar denentz, baina ongi ikusten dut deszentralizazioaren aferari ekitea.
|
|
|
Baita ipuinaren erritmo pausatua bizkortu ere, muina bere horretan mantenduz baina. Horregatik, 12 minututan zehar offeko ahotsa eta elkarrizketak tartekatzen
|
badira
ere, nesken keinu bakoitzak, ñabardura bakoitzak, esanahi berezia du" diosku Maria Zamakolak. Horren indargarri izango da Pello Irizarren musika.
|
|
|
Haizearen norabidearen kontra egiten da sakea, pilotaren abiadura mantsotuz horrela. Joko tradizionaletan gertatzen den bezala, bada partida aurretik ados daitekeen araurik, talde bakoitzeko jokalari kopurua, adibidez, oro har, bost baldin
|
badira
ere. Partidaren iraupena ere ez dago zehazturik eta argiaren arabera aritzen dira.
|
|
|
Etxe ederrak soberan dituen erdigunean berriz, 2,5 km. aurrerago sartzen gara. Plazan ezkerrera Iruñerantz, eta 2 km. geroago Berarantz, laster Nafarroa Garaiko ipar muturrean dagoen herri honen elizalde atseginera iritsiko gara, etxe ederrak Bera osoan zehar barreiatzen
|
badira
ere.
|
|
|
Baina hedabideei dagokienez, ofizialtasun gabeko hizkuntza gutxitua izateko ez dauka gutxi: bideak ia guztiz itxiak izan ditu orain arte, baina teknologia berriei dagokienez Interneten foro eta plataforma sendoak daude, agerkari inprimatuak ere
|
badira
batzuk," Les Noticies" astekaria tartean.
|
|
|
iparrean sortu eta erresuma kristauak hegoaldera jo ahala hizkuntza eroatea. Galego portugesaren kasuan mendebalde osoa hartu zuen, eta zenbaitzuen arabera inoiz asturleonera ere Andaluziaraino heldu zen, beste batzuk zuhurragoak
|
badira
ere. Edozelan, egungo hizkeretatik hegoaldera, Extremadura eta Huelvaraino, leoneraren zantzoak nabari dira hango gaztelanian, azalpena edozein dela.
|
|
|
Proiektu handi horiek gustatzen zaizkit, hori da Euskal Herria eraikitzeko bidea, eta askotan ideia bakarrak bihurtzen du kontzeptua errealitate: Baiona Donostia proiektu batean batzen
|
badira
, Euskal Herria errealitate bat da.
|
|
|
Ez dugu iritzi bakarra eta batua. Kritika ezberdinak izan dira eta
|
badira
. Orain, beharbada, iritzi kritiko horiek batuago daude.
|
|
|
Bake eta normalizaziorako saio berri baten sartuta gara berriz ere, hurrengo hauteskunde autonomikoen ondorengo negoziazioetan epe eta muga duena. Negoziazio hori aurreratu daiteke baldin eta pausu batzuk eman nahi baldin
|
badira
, edo aitzitik, azken egunerako utzi daiteke. Baina negoziazioak, azken egunean, kalkulo, premiak eta presioak tarte, ez dira oso txukun egiten.
|
|
|
ETAk ekarpen politiko hori eskaini dezake, baina ezin duena da ekarpen hori ezarri proiektu baten truke. Proiektu guztiak eztabaidagarriak eta hobetzeko modukoak dira, are gehiago alderdi politikoek edo gizon emakumeek egina
|
badira
. Herri baten etorkizunaz erabakiak hartzen ari gara.
|
|
|
Berari buruzko lehenengo berriak XI. mende hasierakoak dira, Akitaniako Bizkonderriaren menpe bizi zenean, baina izena erromatarren garaitik datorrela diotenak ere
|
badira
. Gaurko izenarekin ofizialki XII. mendean fundatu ostean, Akitaniako Dukearen, ingelesen eta Gaston IV.aren menpe bizi izan zen, hiriak 1469an askatasuna lortu arte.
|
|
|
Honaino aipatutako gaietatik at, Montxo Armendarizen filmen inguruan egindako azterketa bereiz genezake. Baina
|
badira
, gainera, ezohiko ikuspegitik egindako azterketak ere. Victor Ericeren" El espiritu de la colmena" edota" El sol del membrillo" ikuspegi psikologikotik aztertuak izan dira, adibidez.
|
|
|
Sari hau lortzeagatik ere, ez naiz famatua izanen, baina badakit helduko dela. Orain zenbait proiekturen atzetik nabil, baina ez ditut esanen, ateratzen ez
|
badira
oso gaizki geldituko naizelako. Bestalde, zuzendari batek beti konpositore berdinarekin lan egiten badu eta emaitzarekin pozik badago, film luzea egiteko aukera suertatzen zaionean musikagile horri deituko dio.
|
|
|
Berez
|
badira
horrelako gauzak, baina nik ez ditut ezagutzen. " Nobela a la carta":
|
|
|
Europako Batasuneko herrialdeek bat egin dute eta, Kuban inbertsioak egin dituzten Europako enpresei zigorrak jarriz gero, Munduko Merkataritza Erakundearen (OMC) organo gorenera jotzeko mehatxua egin dute. Nolanahi ere, Ipar Amerikako lege horrek indarrean jarraitzen du eta dagoeneko,
|
badira
Kuban inbertsioak egin izanagatik zigortuak izan diren eta, ondorioz, Estatu Batuetan sartu ezin duten herrialdeak. Zigortutako herrialde horiek ez dira Europakoak.
|
|
|
Ez, inola ere ez. Instituzioen bitartez gauzatzen den gizartearen ordezkaritza instituzioen berauen oinarria eta bere funtsa den marko politiko juridikoa zalantzan jartzen
|
badira
, bai instituzioak bai marko juridiko politikoa moldatzen duten testuinguru soziala ere zalan tzan jartzen da. Beraz, egoera honetatik hobekien paratua atera dena ETA izan da, berak baitarama iniziatiba.
|
|
|
Ideia guztiak legezkoak dira baldin eta demokraziaren bideetatik defenditzen
|
badira
. Eusko Legebiltzarra da ordezkaritzarako erakunde nagusia.
|
|
|
Biolentzia tartean dagoela arazo politikoak estaliak geratzen dira, arazoa biolentzia baita. Biolentzia amaitu ostean denetaz hitz egin daiteke, baldin eta demokraziaren arauak errespetatzen
|
badira
. Areago, biolentzia desagertu ostean are arazo politiko gehiago agertuko da eta beren konponbiderako adostasun zabal bat bilatu dugu.
|
|
|
Artean, desobedientzia zibila praktikatzen duten kolektiboetako partaideak atxilotzen
|
badira
ENA (Euskal Nortasun Agiria) erabiltzeagatik, kasu ez dirudi gizartean dauden liskarrak gaindi daitezkeenik.
|
|
|
Bestalde, Gipuzkoan
|
badira
25 bat herri txiki eskola ez dutenak edota, eskola izanda ere, liburutegirik ez dutenak. Horietara kutxa berezi bat bidaliko dugu haurrentzako liburuz beteta.
|
|
|
Neska motiko hauek, futbito talde bateko partaide izanik guztiak, kiroltasuna ondotxo dakite zer den, jokoan eta lehian gogo biziz ari diren arren. Eta aurkakoak azpijokoetan hasten zaizkienean, ahatik ez dira sekula maltzurkeria berdinean eroriko, benetako pistolei eta beraietako baten bahiketari aurre egin beharrean
|
badira
ere. Ez pentsa, ordea, santu batzuk direnik, haur arruntak dira, bere haserre, pozaldi eta umekeria guztiekin.
|
|
|
Harriaren gainean IX. mendeko latinezko inskripzioak dituzte. Multzo honetaz gain, kristo aurreko bost hilarri ere
|
badira
.
|
|
|
Bertsolaria ez da horrelako baldintzetan antolatzaileari aurre eginzale. Bestalde olatuak bezala modak ere gorakoak eta beharakoak izaten ditu eta bertsozaleak ugaritu
|
badira
ere moda garaian hurbildutako guztiak ez dira oso bertso zaleak izaten. Tamalez uholde garai hartarako ez zegoen Elkartea prestaturik.
|
|
|
Lan bat egitean gerta litekeen gauzarik txarrena da zuk egindakoa lehendabizi zuri txarra iruditzea da. Inoiz egin ditut ahaleginak, poema batzuk idatzi eta ni konturatu arren" ez dituk onak... baina bada ezpada ere..." nirekin oso kritiko jokatzen dakiten pertsonei pasatzen (lagun handienak askotan minik handiena ematen dizutenak baldin
|
badira
ere). Eta lagunak farrez hasten badira, gaizki habil, adiskide!
|
|
|
Inoiz egin ditut ahaleginak, poema batzuk idatzi eta ni konturatu arren" ez dituk onak... baina bada ezpada ere..." nirekin oso kritiko jokatzen dakiten pertsonei pasatzen (lagun handienak askotan minik handiena ematen dizutenak baldin badira ere). Eta lagunak farrez hasten
|
badira
, gaizki habil, adiskide! Badut lagun bat nire hainbat poema jasota dituena:
|
|
|
Batetik, askotan oso multzo garbiak egiten ditugu abertzale eta espainolisten artean... eta hori baino askoz ere harreman konplexuagoak daude,
|
badira
abertzale izanik euskaldunak ez direnak eta topikoak bazkatzen dituztenak. Esaterako, jende askok uste du euskaraz oraindik ere literatura kostunbrista egiten ari garela.
|
|
|
Berari buruzko lehen aipamenak XI. mendekoak
|
badira
ere, hiri gisa 1256an fundatu zen, segituan biztanleak eta merkataritza babesteko harresiak altxatu zirelarik. Geroago, Nafarroa eta Gipuzkoa arteko merkataritza derrigorrez Tolosatik igaro behar zela zioen 1442ko dekretuari esker, hiri honek garai oparoa ezagutu zuen.
|
|
|
Hizkuntzari dagokionez, batzuk nagusi agertzen dira (ingelesa, gaztelera eta alemana lehenik, arabiera, italiera, frantsesa eta turkiera bigarren multzo batean). Baina hauen ondoan
|
badira
kanalen bat edo batzuk dituzten bestelako hizkuntzak: albaniera, armeniera, assyriera, bulgariera, errumaniera, errusiera, esloveniera, farsia, flamenkoa, galegoa, georgiera, grekoa, hindia, hungariera, japoniera, katalana, koreera, kurduera, luxemburgera, mazedoniera, norvegiera, poloniera, portugesa, serbokroaziera, suediera, tamilera, thai a, txekiera, txinera, urdua, eta Etxepareren hizkuntza, jakina.
|
|
|
Ikuspuntu honen muturrean, kultura eta nortasuna jadanik espazio jakin bati loturik ez daudela defendatzen dute batzuek. Hauen iritziz, orain arte kultura eta nortasuna (salbuespenak salbuespen) lurraldeari atxikirik egon
|
badira
, gaur egungo teknologiari esker askatu egin da erlazio hori, posiblea izanik, adibidez, ia erabat txinar izatea Londresen bizi izanik: etxean txineraz hitz egin, lankide txinarrekin aritu auzune txinarrean, gustuko dituzun jaki txinarrak erosi, Txinako telebista irratia egunkariak ikusi entzun irakurri, eta seme alabak eskola txinarrera bidali.
|
|
|
Haurra gelan utzi berri duen ama hau ere bai. 31 urte bete ditu ikastolak, 93an publifikatu zen eta 10 urte
|
badira
" Euskaraz Bizi" proiektua abian jarri zutela. Hizkuntz Normalkuntza Proiektuaren barruan ere badaude eta berriki" Euskaraz Mintza" aplikatzen hasi dira jangela orduetan.
|
|
|
Txapelketako beste aldea, epaileei dagokie. Gaiak, gai jartzaileak, bertsolariak eta bertsoak gaztetu
|
badira
, beste horrenbeste egin behar litzatekeela esan izan dute bai bertsolariek, bai epaileek eurek ere. Ez da lan erraza bertsoa epaitzea eta ez dira asko izan horri heldu gura diotenak.
|
|
|
PPk legea aldatuz, esaterako. Baina, beraiek egiten ausartzen ez
|
badira
epaileoi egitea eskatzea ere.
|
|
|
Alde batetik euskaltzalea ez den edo euskararekin kontakturik ez duen maliziarik gabeko zenbait jende arruntarengan, ezezagunaren aurrean sortzen ohi diren mesfidantza, zalantzak eta uste okerrak agertu dira, eta nahasmen interesaturako eremu ezin hobea bilakatu dira. Bestaldetik
|
badira
, ere bai, euskararen presentzia gero eta nabariagorekin kaltetuak edo beldurrez sentitzen diren gizarte sektoreak: unibertsitate eta hezkuntza egituretako partaide zenbaiten jarrera litzateke horren adibide argigarria.
|
|
|
Omenaldia Borges-entzat eta izpiritua Lauaxetarena
|
badira
ere, Fernando Pessoa, Konstantino Kavafis, Marcel Schow eta bestelako autoreen obretatik harturiko gaiak aurkitzen dira Sarrionandiaren narrazioetan. Partaide izan zen POTT bandakoen, Bernardo Atxaga, Manu Erzilla, Josemari Iturralde edo Jon Juaristirekin batean izandako hiru urteko bizikizun literarioaren ondarea du hori.
|
|
|
Poesian bezala, narratiban ere Sarrionandiarengan Jon Miranderen eragina nabaritu genezake, aurrerago aipatuko ditugun bere lehenengo bi ipuinen estiloan eta taxuan ez ezik, umore beltzeko narrazio hauek itzultzeari ekin ziolako, zuberotarrak hasitako arloari jarraipena emanez. Bestalde, umore beltzeko ipuinen arloan
|
badira
zenbait adibide Sarrionandiaren ipuin originalen artean ere esate baterako," Ukabilka" ipuina Ifarraldeko orduak liburuan (1987).
|
|
|
Laberintoaren oroimena n Jon Kortazarrek ere, liburuaren zentzu orokorrari atxikirik, euskal poesia berriaren giro honek zuen oinarrizko kontzeptu filosofikoaren adierazletzat ematen du liburu hau, izaeraren ezabaketarena, alegia: " Gaurdaino Pott taldearen poeta eta obrarik gorena Atxaga eta bere Etiopia izan
|
badira
, teorikoa Sarrionandia gertatu da bere Ni ez naiz hemengoa izen profetikoa daraman liburuaren bidez.() Kartzelako egunerokoaren moduan eginik dagoen liburu honetan halere espetxeaz gutxi eta literaturaz asko mintzatzen dena Sarrionandiak bere literaturari oinarria ematen dio, Atxagaren pentsamendua argituz bide batez, Wittgenstein-en erlatibismo kutsuaren ildotik.() Autorearentzat beraz, ez dago ... Subjektibitateak eta erlatibitateak betetzen dute oro." (69 or.)
|
|
|
Aberatsa da teknika arlo honetan:
|
badira
poema narratiboak, badira sentimentalak, nostalgia bilatzen dutenak, ideien elkarkidetasunean oinarrituak (20 or.) akumulazioz jokatzen dutenak, hitz jokoan oinarriturikoak edo kopla zaharren teknika erabiltzen dutenak. Teknikaren aberastasun honek frogatzen du, nahitaez, idazteko erabili den pausa eta kontua." (137 or.)
|
|
|
Aberatsa da teknika arlo honetan: badira poema narratiboak,
|
badira
sentimentalak, nostalgia bilatzen dutenak, ideien elkarkidetasunean oinarrituak (20 or.) akumulazioz jokatzen dutenak, hitz jokoan oinarriturikoak edo kopla zaharren teknika erabiltzen dutenak. Teknikaren aberastasun honek frogatzen du, nahitaez, idazteko erabili den pausa eta kontua." (137 or.)
|
|
|
Ikuspuntuari begiratuz, aniztasuna dakusagu. Izan ere, erabat argiak ez
|
badira
ere, gure irakurketaren arabera, hiru maila narratibo bereiz daitezke. Batetik, hirugarren pertsonako narratzaile estradiegetikoa dugu; bestetik, bi narratzaile intradiegetiko izango genituzke:
|
|
|
Harreman sexualetan etab... ematen diren komunikazio ezinak eta gai interesgarriak iruditzen zaizkit, finean horretan ezinak ematen
|
badira
askotan norberak bere buruarekin komunikazio falta duelako izaten baita. (...)
|
|
|
Denboraren jarraikortasunari dagokionez, gogoetek jarraipen kronologikoa badute ere, oroitzapenak eranstean ohikoa den bezala, itzulinguru ugarirekin topo egingo dugu. Izan ere, bere iragana oroitzeko beharrezkoak dira analepsiak, hau da, denboran atzera egiteak; bestalde, bukaera iragarriko duten hainbat aurrerapen aipagarri ere
|
badira
. Esaterako, bidaiaren iragarpenaren zantzuak etengabeak dira:
|
|
|
" Aipagarria ere bada idazleak siniestrotasunarekiko, itxuraldaketarekiko duen jaiera eta debozioa. Krudelak
|
badira
ere, ipuin batzuek, azken unean bederen, irribarrea dakarte ezpainartera." (Pergola 37)
|
|
|
Hauei buruzko erreferentziak batik bat azken ipuinean aurki ditzakegu. Izan ere, Gasteizen bizi diren biztanleak aldaketaz hain garbi ohartzen ez
|
badira
ere, denbora dezente kanpoan igaro duenarentzat aldaketak izugarriak dira.
|
|
|
Gorka Arreseren iritziarekin bat egiten dugu, animaliak" humanizatuak" ez daudela oso nabarmena baita: animaliak agertzen
|
badira
ere ez dago fabularik. (Zabala, Juan Luis:
|