|
2007
|
|
|
Hala ere, orain arte aipatutako sozializazio prozesuan euskarak duen etenaren arrazoiaz gain, gure ustez, eremu euskaldunenetan gazteen adin taldeak izandako garapena dibergentziarako joerak ere
|
azal
dezake neurri handi batean, eta baita inguruak eskaintzen dizkien baliabide eta tresnek ere.
|
|
|
Hortaz, gaitasun erlatiboaren mugak zein motibazio nahikorik ezak, banaka ala elkarrekin, ongi
|
azal
lezakete zergatik euskararen erabileraren hazkundea txikiagoa den gaitasunaren hedapenarena baino, eta zergatik bi osagai horien arteko arrakala gero eta handiago den (arestian aipatu diren ondorio laburtuetako IV.10 puntua).
|
|
|
Hizkuntza politika eta hizkuntza plangintza egokiek, interbentzioaren bultzadaz, emaitzak eman lituzke haien gerizpera bildu diren jardunguneetako egoera jakinetan. Hizpide ditugun 2011ko bi ikerlanen kasuan, interbentzioaren eraginak
|
azal
lezake erabileraren zenbait bilakaera. Adibidez, zergatik euskararen erabilera areagotu den gehienbat hizkuntza plangintzaren bat ezarri den eremu formaletan, eta zergatik eremu horietako erabilerak aurrea hartu dion interbentziotik at gelditu diren eremu informaletakoari (ondorioen I. 1 puntua).
|
|
2009
|
|
|
Bikain ez da sari bat baina bai errekonozimendua, eta horrela sentitu ginen Kutxako presidenteak zilarrari zegokion ikurra jaso zuenean Ibarretxe lehendakariaren eskutik Guggenheim en. Neroni ere oso esker oneko sentitu izan naiz eskatu zaidanean
|
azal
nezala zertan ari ginen Kutxan: egona naiz horretan Euskalitek antolatutako Kalitatearen aste europarrean, UEUren Baionako ikastaroan edo Euskaltzaindiako jardunaldi batean.
|
|
2011
|
|
|
Formulazio sinkretiko horri aplikazio bat baino gehiago eman dakioke: ezagunenetako bat, eta luzera begira definizioz iraunkorrena, diglosia. horregatik dio koldok, nahiago duela diglosiaren purgatorioa ghetto aren infernua baino. oker nabil agian, berriro diot, bere hitzak interpretatzeko orduan. horrela ateratzen zaizkit niri, ordea, kontuak. esplikazio hoberik duenak,
|
azal
beza mesedez. Atentzio handiz hartuko dugu hainbatek, eta zor zaion begirunez aztertuko.
|
|
|
ATAriKo y gizarte zientzietan, ekonomian, Soziologian, psikologian eta Soziolinguistikan ere, gaur arte, behintzat, ez dago legerik. hau da, ez dago modu jakinik gertaera bat, edo batzuk, nolakoak izango diren jakiteko erabateko zehaztasunez. Iraganeko fenomenoak nola eta zergatik gertatu izan diren, agian,
|
azal
dezakegu. edozelan ere, kasu horietan ere, azalpen bat baino gehiago izatea ohikoa da.
|
|
|
Xabier Isasi – Terminologiak anpara gaitzala adostua erabiltzeak abantaila asko dauka, hobeto ulertuko genuke elkar, plangintza eraginkorragoak egin genitzake eta munduko adituei errazago
|
azal
geniezaieke gure egoera zertan den. l
|
|
|
B E N I T O F I Z. Bueno, lehenengo dibulgazioaz ulertzen dudana
|
azal
dezadan, Julenek esan duen moduan. printzipioz, dibulgazioa edozein dela ere, pertsona erakarri egin behar dugu. zerbaitek piztu behar dio interesa, hori ez da ahaztu behar. kanalei dagokienez, batzuetan inpresioa ematen dit badagoela halako bibliomania edo bibliofilia bat: liburua, liburua eta liburua.
|
|
2013
|
|
|
8 Horietatik 17 gradu ondoko ikastaroetan (2 ikerlan EHU eta Asmoz Fundazioaren Hizkuntza Plangintza (Hiznet) ikastaroan eta beste 4 Mondragon Unibertsitateko Huhezi Falkultateak duen Garabide lan ildoan) eginak dira eta horrek
|
azal
dezake eremu akademikoan garatuak diren ikerlan horien izaera aplikatua.
|
|
2015
|
|
|
Egoera ezagunak dira: irakaslea saiatzen da talde handiko elkarrizketan hitza ikasleei ematen, zerbait
|
azal
dezaten, galde dezaten ala erantzun dezaten, ahots goran irakur dezaten, elkarrekin pentsa dezaten... Baina kasu guztietan irakaslea da dinamizatzailea.
|
|
|
ideia txarrak, emozio negatiboak eta ekiditeko joera. Horrek nire portaera
|
azal
dezake: zakurra ikusten dudan bakoitzean ihes egitea; zakurrak dauden lekuetatik ihes egiteko joera edukitzea."
|
|
2017
|
|
|
] eta orduan · agian batzuetan · mmm · batzuetan badago jende mota bat (txorrada bat da hau, baina) festak egiten dituena eta mundu guztia elkartzen du · hor barruan · bere lagun guztiak · niri kostatuko litzaidake hori egitea egia esan · bikotearen hizkuntza, ostera, oso adierazle berezia da; izan ere, soilik pertsona bat da, eta, normalean, hizkuntza bakar bat erabiltzeko joera edukitzen dute. horrenbestez, mudei aukera eman diezaieke zentzu askotan. bikotekidea duten gazteen artean, %26k hitz egiten du bere oan Pujolar, Isaac González eta Roger Mart� nez – Gazte katalanen muda linguistikoak ohiko hizkuntza ez den beste batean, eta eremu horretan, lagun artekoan bezalaxe, katalanak ez du egiten aurrera era esanguratsuan (%39). azkenik, umeekiko hizkuntzak ematen digu guztietatik daturik harrigarriena. izan ere, eremu horretan" katalana soilik" %47, 3 da eta %3, 2" katalan gehiago", beraz, erraz gainditzen ditu gainerako adierazleak. interesgarria da adieraztea seme alabena jo daitekeela, seguruenik, hizkuntza hautaketa egiteko harreman mota irekien gisa. azken batean, lehentasunik gabe jaiotzen dira, eta erabakia familia barnean negozia daiteke. hala, elkarrizketaturikoen %17, 6 dira jatorriz gaztelania hiztunak eta seme alabei katalanez hitz egitea erabaki dutenak, eta %4, 9 dira jatorriz elebidunak eta erabaki bera hartu dutenak; hau da, biztanleen %22, 5i eragiten die umeekin muda horrek. halaber, horri gehitu behar zaio %11, 2 hasten direla gaztelaniaz hitz egin ordez bi hizkuntzetan hitz egiten. biztanleriaren heren batek hitz egiten du seme alabekin eurek gurasoekin hitz egiten zutena ez beste hizkuntza bat. egindako elkarrizketen arabera, zera pentsatu behar da: kasu askotan haurrei katalanez hitz egiteko apustua ez da ulertu behar asimilazio prozesu klasiko bat bezala, ezpada elebitasunaren aldeko apustu gisa. gurasoen desioak
|
azal
dezake hori; izan ere, gurasoek nahi dute seme alabak eskolan ongi egokitu daitezen eta haiek bizi izan direnaren moduko testuinguru linguistikoki hibrido batean erosotasunez mugi daitezen. halaber, desioa dute ikaskuntza prozesu aberatsagoa izan dezaten, bat etorriz gaur egun eleaniztasunaren alde dagoen jarrera orokorrarekin:
|
|
|
Gurasoen desioak
|
azal
dezake hori; izan ere, gurasoek nahi dute eskolan ongi egokitu daitezen eta haiek bizi izan direnaren moduko testuinguru linguistikoki hibrido batean erosotasunez mugi daitezen. Halaber, desioa dute ikaskuntzaprozesu aberatsagoa izan dezaten, bat etorriz gaur egun eleaniztasunaren alde dagoen jarrera orokorrarekin.
|
|
2018
|
|
|
Hau da, euskararen erabilera zorizko fenomenoa dela besterik ez dugu esaten. A priori, hiztuna ustekabeko egoera berrian aurkitzen denean ez dago faktore ezagunik elebidunen hizkuntzen hautua
|
azal
dezakeenik. Aztertu ditugun datuetan, behintzat, ehunka udalerrietako erabilera tasetan, ez dugu joera estatistiko egonkorrik aurkitu.
|
|
|
Teoria honek, funtsean, aurretik aipatu ditugun bi printzipio sistemikoak (orekaren printzipioa eta ezustearen printzipioa10) gogoan hartzen ditu. Hala, Festinge rren aburuz, sistema batean ordena, oreka eta koherentzia galtzen denean, bere hitzetan" kon tsonantzia", (ezustearen printzipioak
|
azal
lezake sistema batek tarteka zergatik galtzen duen kontsonantzia), orduan halako desatsegina, halako egonezina sortzen da kideen artean edo kide bakarraren baitan (Festingerrek honi" disonantzia" esaten dio). Disonantziak indarra, motibo eta grina sorrarazten du berriro ere kontsonantzia eskuratzeko (orekaren printzipioa).
|
|
|
Horrela jokatuta are indartsuago bihurtzen dugu eusleen posizioa. Atribuzioaren teoriak (Heider, 1958; Weiner, 1971; Moskowitz, 2005) ongi
|
azal
lezake kontu hau. Haren arabera, joera edo beharra izaten dugu gizakiok beste gizakideen ekintzen atzean dauden arrazoiak, motiboak edo asmoak antzemateko.
|
|
2019
|
|
|
Hego Euskal Herrian egindako zentsuen informazio xehea bildu dugu udalerrika, eta bateratze lana egin dugu EUSTATetik eta NASTATetik jasotako informazioarekin. Azal dezagun 1991ko eta 2011ko datuak landu ditugula. orain arte azaldutako irizpideetan oinarrituta, hego euskal herrian egindako zentsuen informazio xehea bildu dugu udalerrika, eta bateratze lana egin dugu euStatetik eta NaStatetik jasotako informazioarekin.
|
azal
dezagun 1991ko eta 2011ko datuak landu ditugula4 horrela, hegoaldeko udalerri bakoitzerako, etxean gehien erabiltzen duten hizkuntzaren arabera, honako lau kategoria hauetan banatzen dira hiztunak: nagusiki (edo soilik) euskaraz aritzen direnak, nagusiki (edo soilik) gaztelaniaz aritzen direnak, bietan berdintsu aritzen direnak eta beste hizkuntzaren batean aritzen direnak. kategoria horietatik udalerri bakoitzean kopuru bakarrera iristeko, formula honen bidez kalkulatuko dugu udalerri bakoitzean zein den euskararen erabilera etxeetan:
|
|
|
Jon Fernandez San Martin – Ondarroako nerabeen hizkuntza ohiturak sare sozialetan interferentzia asko daudela, eta, ondorioztatzea, azken finean, sare sozialetan ez dabiltzala euskaraz euskaraz. horrek
|
azal
dezake autopertzepzio ezkorra. Badirudi, beraz, Ondarroako nerabeek ere badutela autoestimu linguistikoa lantzeko beharra, nahiz eta euskararen arnasgune batean bizi.
|
|
2021
|
|
|
Txantiloi baten laguntzarekin, irakasleen zeregina izan zen, besteak beste, saioan zehar bideratu zitezkeen une komunikatiboetarako hizkuntza irizpideak zehaztea: ...ren hasieran eta amaieran baliatuko zirenak eta jardueran zehar aintzat hartuko zirenak; kontsigna edo zereginen jarraibideak formulatzeko erak Halaber, ekintza bakoitza burutu ahala, gelan espazioa antolatzeko eta harreman afektiboa kudeatzeko estrategia eta gakoak aukeratzea; gelako harreman komunikatiboa sustatzeko galderak eta haien forma aurreikustea; ikasleek gainerako ikasleei egingo zutena
|
azal
ziezaieten esku hartzeak aurreikustea; finean, ikasleen parte hartze eta komunikazio aktiboa (zein entzute aktiboa) indartzera bideratutako esku hartzeak aurreikustea. Txantiloiaz gain, hainbat gomendio eman zitzaien irakasleei lan koadernoa osatzeko, esate baterako, ikasleei azalpen bat emateko eskatu aurretik, irakasleak berak ekoizpen horri lotutako formulazioak eta birformulazioak eskaintzea, errepertorio diskurtsibo zabala erabiltzea; terminologia azaltzea...
|
|
2022
|
|
|
80ko hamarkadan ematen den instituzionalizazioaren ondorioz, hizkuntzak aurretik zeukan kultur testuinguraketa galdu zuen eta honek
|
azal
dezake beste hainbat elementuren artean, noskiegungo euskararen erabilera datu baxuen zergatia.
|
|
|
egun, zein pisu hartzen du kulturak hizkuntzaren biziberritzean? Gure iritzian, 80ko hamarkadan ematen den instituzionalizazioaren ondorioz, hizkuntzak aurretik zeukan kultur testuinguraketa hein batean galdu zuen eta honek
|
azal
dezake beste hainbat elementuren artean, noski egungo euskararen erabilera datu baxuen zergatia.
|