|
2000
|
|
|
Azkenengo hamabost urteetan Vienako Zirkuluaren filosofiaren egitura eta garapenari buruzko ikerkuntzak aurrerapauso garrantzitsuak eman ditu. Exageratzeko beldurrik gabe, esan daiteke egun orain dela hogei edo hogeita hamar urte ezagutzen genuena baino
|
askoz
ere gehiago dakigula Zirkuluaren ikusmoldearen inguruan. Dagoeneko ez dago lekurik aitzakientzat, lehen onartuak izan ziren positibismo logikoaren estereotipo primitiboak ezin dira onartu.
|
|
2004
|
|
|
Erlijio itsuenean bezala ez dago apaltasunerako lekurik gurean; alderantziz, ezgauza gara gurearen mugak ikusteko eta larregizkoak izan daitezke, beharbada, besteenean dakuskigunak. Honela, ustez gizarte anitz eta ireki honetan ematen du ez dela erraz aurkitzen nagusi diren oinarrizko ideiez egitera bultzatzen duen ahots kritiko askorik, eta
|
askoz
ere gehiago dira, gainera, etengabe bere gorentasunaz hitz egiten diguten sermoilariak. Horrela, bada, nekez egingo dugu zalantza gaur egun zientzien emaitzaz edo gure teknologiaren erabateko gorentasunaz, eta gutxiago oraindik aurrerabidearen ideiaz.
|
|
2005
|
|
|
Honi esker pertsona bakoitzak bere aktibitatea martxan jartzen du, benetan sortzaile izateko aukera irabazten du eta, honen guztiaren haritik, bere giza-formazio prozesuan aurrera egiten du. " Hizkuntzak"
|
askoz
ere gehiago dira" zeinu arbitrarioak" baino eta," euren egituraren berezitasunari esker", posible zaigu" bizitza espiritualean sakonago sartzea" eta, honela," egia ikertzeko eta ezagutzeko baita iritziak eta karakterea osatzeko ere baliabideak aurkitzea" 140 Beti ere hizkuntzak, gorago aipatu bezala, gizabanako ezberdinek bat egiten duteneko puntua edo haue...
|
|
|
" Ueber die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaues und ihren Einfluss auf die geistige Entwicklung des Menschengeschlechts"(): hizkuntzen egituraren eta gizakiaren garapenaren arteko lotura aztertzen duen testu hau, printzipioz, Kawi hizkuntzari buruzko idazlan sakon eta zabal baten" Sarrera" da; berau, ordea, sarrera sinple bat baino
|
askoz
ere gehiago da, ze bertan garatzen du gure autoreak hobekien bere hizkuntzaren teoria; testu hau, egiaz, bigarren fase honen eta baita ere bere pentsamendu linguistiko osoaren goren puntu bezala kontsideratu dezakegu72.
|
|
2007
|
|
|
Bestela azpimarratu beharrekoa da, hezkuntzaren antropologiaren baitan ere, pedagogia ekintza edo jarduera baten zientzia dela —ez da deskribapenetan agortzen— eta, horrenbestez, hezkuntza mailan egin beharreko horren zentzuaren inguruko galdera etikoa saihestezina dela. Kontua da, beraz," norbait" heztea
|
askoz
ere gehiago dela" zerbait" irakastea baino, eta, horrexegatik, hezkuntzak ezin duela bere eginkizuna ondo bete gizakiaren" irudi" orokor bat eduki gabe, zeinak bere ezaugarri konkretuak eta ahalmen potentzialak islatuko dituen.
|
|
|
Horrenbestez iritsi gara amaierara. Jakin badakigu idazlan honetan esandakoa baino gehiago dela,
|
askoz
ere gehiago gainera," hezkuntzaren antropologiaz"," hizkuntzaren pedagogiaz" eta, bereziki," euskal hezkuntzaz" esan daitekeena. Baina gure egitasmoa, hasieran esan bezala, ez zen aztergai horien ikerketa agortzea —hori nahi izanda ere ezinezkoa gertatuko litzateke—, baizik eta gure hezkuntza aztertzeko beharrezkoa den marko antropologiko linguistikoari buruzko hausnarketa bat eskaintzea.
|
|
|
Horren haritik, beraz, hezkuntzak hizkuntzarekiko duen interesa, sakonsakonean, berorren funtzio humanizatzailean oinarritzen dela atzeman dezakegu: hizkuntzaren pedagogia, ikuspuntu horretatik,
|
askoz
ere gehiago da hizkuntza baten edo bestearen irakaskuntza baino, alegia, hura ez da didaktika linguistikoaren arazo tekniko, mekaniko, estrategiko edota metodologikoak kontsideratzearekin konformatzen. Hizkuntza, finean, ez da gizakiari itsasten zaion zerbait, baizik eta, egiaz, berorren nortasuna eta bilakaera pertsonala ahalbidetzen duen elementua; eta, horregatik, pedagogiak ezinbestean egin behar du hizkuntzaren sakoneko zeregin antropologikoaren inguruko galdera.
|
|
2010
|
|
|
Horiek ez ziren iritsi, ez, zalantzarik gabe herri baten odol osaketan presente dauden balioak txikiagotzera, nahiz eta eztabaiden gogorkeriak berak —balio linguistikoak gehiago edo gutxiago kontuan hartuz— horixe bera justifikatuko lukeen. Aztergaia hemen gehiago zen,
|
askoz
ere gehiago gainera, herriaren kontuen auzian, egiaz, hizkuntza komunitateak —odol loturen aurrean— duen lehentasun sistematikoa. Ze, batetik, herriaren kontzeptu alemaniarra hasiera hasieratik zen espirituala edota kulturala, eta, bestetik, hizkuntza komunitatearekin betetzen zen historizitatearen baldintza, berori ezinbestekoa zelarik disposizio natural guztiak" itsu" eta isolaturik ez geratzeko.
|
|
|
Baina kontua ez da soilik estatuen araberako gizadiaren partzelazio zatikatzaile eta ez seguruaren aurrean hizkuntza komunitateen araberako gizadiaren banaketa" naturala" jartzea. Kontua da,
|
askoz
ere gehiago, herri pentsamenduaren defendatzaileek oinarrizko bezala kontsideratzen duten" giza duintasunaren" printzipioa argitzea: baldin eta hizkuntza komunitatearen giza legeak agerian uzten badu espirituak giza bizikidetzarako posizio nagusia duela, orduan espero liteke ere bere eraginkortasunak ordena iraunkorra ekarriko duela, zeinek aldi berean forma gizatiarrena eta espiritualena izango duen.
|
|
|
hizkuntza komunitate bat, sakon sakonean, ezin daiteke kanpotik datorren baldintza bakar batetik ondorioztatu; naturak eta giza borondateak ezin dute bere sorrera, bere garapena edota bere deuseztea ageriko modu batean zehaztu. Kontua da,
|
askoz
ere gehiago gainera, hizkuntza komunitate batek" soilik" ama hizkuntzaren bidez ahal duela bere batasuna mantendu. Eta horrexegatik esan dezakegu hura berezko printzipio batean oinarritzen dela.
|
|
|
Berori ere ez da botere printzipio baten ondorioa, alegia, lege hori ez da giza bizitzaren antolaketa eta orientazioa intentzionalki, arbitrarioki eta bortizki bideratzen duen printzipio baten ondorioa. Hizkuntza komunitatea batzen duen indarra, finean,
|
askoz
ere gehiago erabakitzen da ama hizkuntzaren indar espiritualean ikusgai egiten den printzipioan. Espiritua da, hain zuzen, ama hizkuntzaren baitan energeia bezala eratzen dena.
|
|
|
berori, bai kanpotik bai barrutik, zientifikoki iker daiteke, ikerketa hori hizkuntza komunitatearen legearen baliozkotasunetik ondorioztatzen delarik. Horren aurrean, baina, herria, nazioa eta estatua bezalako gertaerak
|
askoz
ere gehiago dira herrien eta garaien pentsaera ezberdinen menpeko: guk alemanieraz Volk, frantsesez Nation edota ingelesez Nation erabiltzen ditugunean, bada, ezin dugu espero horien guztien abiapuntua eta ikuspuntua berbera izatea.
|
|
|
Kontua da hizkuntzak berezkoa duela esanahi antropologikoa —hizkuntza edukitzeak ezaugarritzen du gizakia bereziki gizaki bezala—, eta, horrexegatik, hitz egin dezakegu ere hizkuntzaren funtzio humanizatzaileaz edota hizkuntzaren bidezko hezkuntzaz. Finean, gizakiaren" linguistizitatea" eta hizkuntzaren" humanitatea" elkarreraginean daude —gizakia eta hizkuntza, nola edo hala, bat datoz—, eta zentzu horretan hizkuntz irakaskuntza
|
askoz
ere gehiago da kuestio tekniko edota estrategia metodologiko bat baino. Hizkuntza tresna bat da, bai, baina gizakiarentzat tresna berezi bat —gizaki izaten eta gizaki bezala garatzen ahalbidetzen dion tresna—, eta, horregatik, hezkuntzaren zientzia den pedagogiak nahitaez kontsideratu behar du bestelako zientziek ere hizkuntzaz esaten dutena.
|
|
|
Kontua da, baina, hezkuntza prozesua bera ez dela posible hizkuntzarik gabe —gizakiaren izatea eta gizakiaren garapena, bestela, ezerezean geratuko lirateke—, eta, horregatik esan dezakegu halaber hizkuntza hezkuntzaren beraren posibilitate baldintza dela. Hizkuntzaren pedagogiaz hitz egitea, bada, hizkuntzaren edo hizkuntzen irakaskuntza hutsaz hitz egitea baino
|
askoz
ere gehiago da, ze —dimentsio linguistiko didaktiko hori ukatu gabe— ezin da ahaztu bere sakonean hizkuntzak funtzio antropologiko pedagogiko propioa duela. Pedagogia hizkuntzaz arduratzen dela esaten dugunean, beraz, giza izatea eta giza garapena ahalbidetzen duen hizkuntz fenomenoaz arduratzen dela esan nahi dugu; gure aldetik, testuinguru horretan kokatuko ditugu bestelako hizkuntzaren zientzien ekarpen guztiak.
|