|
2001
|
|
|
Baina, ohiko testu horien guztien zerrenda luzeegia izango denez, egitaraua erabilgarri bihurtzeko asmoz, aukeraketa bategin behar izan da. Aukeraketa horren bidez, arbitrarioa izan arren, komunikazioan sor daitezkeen mota
|
askotariko
egoeren ikuspegi orokor eta baliagarriaeskain tzen saiatu gara. Dena dela, egunero ager daitezkeen testu arrunt askokanpoan geratu dira, eta gure eskoletan erabil zitekeen hainbat egoerakomunikatibok ez du lekurik aurkitu erabili ditugun egitarauetan.
|
|
2005
|
|
|
Zerrenda eguneratuak argitaratzen dira etengabe, eta zerrenda horiek zorrotz jarraitzen dute kaltetuek elikagaiak erostean. Batzuetan, emandako informazioa haratago doa, eta eragindako bazkidea orientatzen saiatzen da,
|
askotariko
egoerei eta, aldi berean, eguneroko egoerei aurre egiteko, hala nola bidaietako otorduei, garraio publikoei, cateringei edo eskolako menuei. Azken kasu horretan, zenbait autonomia administraziok nahitaezko zenbait jarduera egin dituzte zenbait produkturekiko intolerantzia duten haurrentzako (glutena, esaterako) menu berezia prestatzeko.
|
|
2007
|
|
|
Ordenagailu kuantikoek, aldiz, qubit informazio neurria dute. Logika konplexuagoa erabiltzen dute qubitek, eta
|
askotariko
egoerak onartzen dituzte. Horri esker, informazioa modu askoz ere eraginkorragoan prozesa daiteke.
|
|
2008
|
|
|
d. Kanalaren edo bidearen arabera. Errealitatean
|
askotariko
egoerak izan daitezke (ahoz gora irakurtzeko testuak, testu idatziak baina batbatekoak balira bezala ahoskatzeko, deklamatzeko, errezitatzeko...). Hala, ondorengoak bereizi daitezke:
|
|
|
Gainera, begiraleen hizkuntz erabilerari ere erreparatu behar zaio arlo horretan. Irakasleen arteko hizkuntza ekintzetan, halaber,
|
askotariko
egoerak izango dira formaltasun mailaren arabera, esaterako, mintegia, klaustroa, atsedenaldia eta abar. Halakoetan gogoan izan behar dugu, harremana, konfiantza eta gaiaren arabera, bariazioa edo erregistro aldaketa ohikoa dela, zenbat bider ez gara hasten, bada, estandarrean hitz egiten eta euskalkira pasa elkarrizketa amaitzen ari dela adierazteko?.
|
|
|
Urte berean, Euskal Herriko portuetan gerta daitezkeen ezbeharrei aurre egiteko plana ere onartu zen. Era
|
askotariko
egoerak sor daitekeenez, ariketa batzuk egin behar genituen, protokoloan jasotako neurriak zuzenak diren egiaztatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Berriz ere, idazleak dituen asmoak ageri dira: sermoi prototipo batzuk sortu,
|
askotariko
egoeratara egokitzeko gai, malguak, baina erakutsi beharreko minimoei eutsiz:
|
|
|
Dena dela, onartzen badugu literatura irakastearen helburu behinena ikaslearen gaitasun komunikatiboak garatzea dela, onartu dugu, orobat, testu literarioen lanketek ulertzeko prozesua sustatu behar dutela, eta hortik abiatuta, ikaslea testua berreraikitzeko gaitu. Modu horretan, ikasleak ikasi egingo du testuak ulertzen, informazioa modu partzial edo osoan gordetzen, laburtzen, beste batzuekin lotzen, baloratzen, edukiak
|
askotariko
egoeretara egokitzen... (Reyzabal eta Tenorio, 1992: 16).
|
|
|
Urteak dira hemen eta
|
askotariko
egoerak bizi behar izan ditut taberna honetan. Ba al dakizu nori ikasi nion trukua?
|
|
2011
|
|
|
Ikusten denez, testigantzei esker
|
askotariko
egoeren berri jaso ahal izan da Martí eta besteren lanean. Nahiz eta munduko 6.000 hizkuntza ingurutik soilik 800 baten berri jaso ikerketa horrek agerian uzten dituen hainbat datu oso argigarriak dira, baita kezkagarriak ere:
|
|
2013
|
|
|
d) Ikus entzunezko testuetan
|
askotariko
egoerak eta ekintza komunikatiboak planteatu ohi dira eta, horiei lotuta, hizkuntza aldaera eta erregistro ugari onar dezakete. Itzulpena, sinesgarria izango bada, horiek guztiak islatu behar ditu.
|
|
2014
|
|
|
Zertan datza? Pertsonok dauzkagun
|
askotariko
egoerei erreparatzen die intersekzionalitateak. Adibidez:
|
|
2016
|
|
|
Gutariko batek doktorearena egin, eta terapia bat egiten dugu». Gaitza uste baino zabalduago dagoela ikusaraztearren,
|
askotariko
egoerak antzezten dituzte; haurrak zein helduak dira esketx nahiz bakarrizketetako protagonistak, eta agertokiak, berriz, askotarikoak: zinema, anbulatorioa, autobusa...
|
|
|
sortzen zaizkion
|
askotariko
egoeretan hobeto eztabaidatzen ikasi
|
|
|
Azkenik, berariazko jokabide sistema da atxikimendua, genetikoki programatuta dagoen jokabide sistema. Atxikimendu jokabidea
|
askotariko
egoeretara egokitzeko sistema da; zaintzailearen hurbiltasuna bilatzeko, espazio berriak modu autonomoan esploratzeko eta, beharrezkoa denean, laguntza eskatzeko.
|
|
|
Unitatean zehar ikasi al duzue egoki eztabaidatzen? Prest al zaudete egunerokoan sortzen zaizkion
|
askotariko
egoeretan hobeto eztabaidatzen ikasi nahi duen norbaiti laguntzeko. Binaka jarrita, egoki eztabaidatzen ikasteko tutoretza bideo bat egingo duzue.
|
|
2017
|
|
|
Nortasun bereizgarriak
|
askotariko
egoeren aurrean norbanakoak dituen portatzeko moduak dira.
|
|
2018
|
|
|
Horrek euskararen erabilera handitzea dakarrela[...]. Euskara erabiltzen dute egoera guztietan, gaztelaniaz deseroso sentitzen baitira. helduak direla gutxien hitz egiten dutenak, adin tarte horretan
|
askotariko
egoerak ikusten baitituzte. Bermeon, umeen artean euskaraz egiten dutenen kopurua nabarmen jaitsi dela uste dute, batik bat, nerabeen artean; baina beste adin taldeetan ere bai.
|
|
2019
|
|
|
aditu teknikariek sortutakoa hezkuntza komunitateak erabili edota hezkuntza komunitateak sortu eta asmatutakoa aditu teknikariek gauzatu. Bi errealitate horien artean, ordea,
|
askotariko
egoera pedagogikoak ahalbidetuko dituzten espazioak diseinatu eta eraikitzeak sortzeko modu eta praktika berriak aldarrikatzen ditu, bitarteko mugatan kokatuz.
|
|
2020
|
|
|
Geroz eta jende gehiago dago kutsatuta eta ospitalean; baita kutsatu gabe berrogeialdian. Hala,
|
askotariko
egoerak sortu dira herritarren artean. Testigantza eta istorio asko, gainera, gogorrak dira.
|
|
2021
|
|
|
Halaber, barneratutakoak kanporatzeko estrategien sortzaile ere bada:
|
askotariko
egoeren aurrean modu batera edo bestera jokarazten duena. Habitusari lotzen zaizkio bai ohiturak, bai bat bateko praktika edo erantzunak:
|
|
|
Are gehiago: ikasleei zein irakasleei dagokienez, ikastetxeetan
|
askotariko
egoerak daude, eta, beraz, ikuspegi desberdinak aurkitu daitezke profil bakarraren inguruan. Eta, jakina, pertzepzioa beti subjektiboa dela ez da ahaztu behar.
|
|
|
Testu literarioen lanketek ulertzearen prozesua sustatzea lortu behar dute, eta hortik abiatuta, ikaslea testua berreraikitzeko gaitzea. Horrela, ikasleak ikasi egingo du testuak ulertzen, informazioa modu partzial edo osoan gordetzen, laburtzen, beste batzuekin lotzen, baloratzen, edukiak
|
askotariko
egoeretara egokitzen... (Reyzábal eta Tenorio, 1992: 16).
|
|
|
Dagoeneko udalak hezkuntza sistemaren parte dira; esate baterako, modu formalean ikastetxeko organo gorenean daude, eta ikastetxez kanpoko ekintzak antolatzeko eskumen osoa dute. Ahaztu gabe udalek Partzuergoan duten parte hartzea, eta horrek sortu dituen
|
askotariko
egoerak. Edonola, bere parte hartzea indartzea onuragarria izan daitekeen zalantzarik ez dugu, baina parte hartze hori erreala eta ikastetxe guztientzat baliagarria izan dadin aldez aurretiko berdintasun baldintza batzuk lirateke.
|
|
|
Emakumeek
|
askotariko
egoerak bizi zituzten auzo honetan. Senarrarengandik banandutako bat zegoen, alabarekin eta honen senarrarekin bizi zena.
|
|
|
Horrez gain, ostegunetako parranden ostean Elenek sarritan amaitzen zuen Aneren etxean, pisukideren batekin gaua pasatzen. Beraz,
|
askotariko
egoeratan ikustera ohituta zegoen. Hala ere, ezin zion bart gauaz geroztik barnean zeraman sentsazio hari ihes egin, eta horrek haserre jartzen zuen, antza.
|
|
2022
|
|
|
Ez gara soilik mugatzen ezaugarri tekniko taktikoetara. Egia da, era berean, batzuetan ezusteak hartzen dituzula eta,
|
askotariko
egoerak tarteko, jokalari bat ez dela zuk espero bezalakoa.
|
|
|
Laugarren kategorian dauden herrialdeetan, alor ekonomiko eta sozialaren araberakoak dira emakumeen abortatzeko eskubideak. Lege horiek interpretazio zabala egiten dute
|
askotariko
egoeretan abortuari bide emateko. Egoera horretan daude hamar emakumetik bi.
|
|
|
Izan ere, eremu geografikoaren aldaketa zein denboraren joana oso agerikoak dira kontakizunetan: «Ipuinak hainbat hamarkadatan idatzita daude, eta tonuak ezberdinak dira, [idazlea] bera ere
|
askotariko
egoeretan egon zelako. Lehenengo ipuina, esaterako, oso laburra da, eta oso dibertigarria.
|
|
|
...sterik egiten, eta, horri dagokionez, arrakasta dudala esango nuke, eta ez da praktikaren edo teknikaren kontua, egokitzeko daukadan malgutasun infinituarena baizik, horrek irentsi egiten bainau, kolperik edo laztanik gabe baldin badator, behintzat, bai, nik esaten dut feminitatea mugarik gabe egokitzeko gaitasuna dela; bere buruari ez eustearen indarrez ahitzen da, eta nonahi hondoa jotzen badut,
|
askotariko
egoeretan, irudikerian, bozkarioan, asperduran, da eserita nahiz etzan  da egonagatik ere, eroriagatik ere, ez dudalako zuloaren hondo hondoa inoiz joko, aulkiaren azpira erori nuke, ohearen azpira, lurra ireki egin litzateke lurraren sakoneraino amaigabe pirritaka jaitsi ahal izateko, are urrunago jaitsi, atzean utziz nire besoak, nire hankak, nire burua, gorputz zati horiek guztiak, korapilat... Bai, irudikatzen ahal dut bihotz hori, bere buruari taupaka, bere buruarentzat, ezerk eusten ez diola, bihotz alferrikako bat, baina betea.
|
|
2023
|
|
|
Victor Gutierrez Bizkaiko Gurutze Gorriaren presidentea eta Charo Arranz Araba, Bizkai eta Gipuzkoako Save The Childreneko zuzendaria ados daude terminoak
|
askotariko
egoerak hartzen dituela barnean. Are gehiago, Gutierrezen ustez, “adingabe orok” du zaurgarritasun puntu bat:
|
|
|
Halaber, badira modu transbertsalean lantzen diren ezaugarriak ere. Adibidez, jarduera ludikoek eta jolasek dakartzaten
|
askotariko
egoerak aprobetxatuz izaera kooperatiboan eta eraldatzailean ekarpena egiten da, besteak beste, solidaritatea eta talde lana sustatuz. Modu berean programak, sorkuntza jardueren bitartez, haur eraikitzaileak eta ekintzaileak garatzeko testuinguruak eratzeko baliabideak eskaintzen ditu.
|