|
2008
|
|
|
Eta berdin, osasuna, hirigintza, kirola, turismoa, irakaskuntza, EITB. Esparru horiek guztiak kudeatzeko paper mordoa sortzen du Administrazioak, egungo egunean euskarazko testu gehienak, dudarik gabe, eta idazki horietako asko eta
|
asko
ez dira, teknikoak?, oso, arruntak, baizik:
|
|
|
Aitzitik, herritarrari besotik heldu eta dena egina ematen saiatzen da Administrazioa. Idazki
|
asko
ez dira lehengo paper beldurgarriak (gogoratu instantziak), ordenagailuaren bidezko galdera erantzunak baizik. Herritarrak blokeka ematen du Administrazioak eskatzen dion informazioa, beti gidatuta, beti zainduta.
|
|
|
10.> Beste alde batetik, gogora dezagun Tovarrek hil baino lehenago idatzi zuena (nahiz eta hil ondoren argitaratua izan): Rhin Ibaiaren alpetar aldian latinetik hartuta ko mailegu
|
asko
ez ziren inoiz idatzian sartu(, no entraron nunca en la lengua escri ta? [1997]), bi mila urte eguneroko hizketan iraun arren(, a pesar de que ha perdura do casi dos mil años en la lengua cotidiana no literaria?
|
|
|
Neurri han dian, euskaldun ororen gogoan bizirik dago ikusmolde edo' sentimendu' hori. Batzuek gutxiago edo beste batzuek gehiago, denok sentitzen dugu maiz erabiltzen ditugun hitz asko eta
|
asko
ez direla' onargarriak'. Euskaldun batek' halakoa euskaraz nola esaten da?' galdetzen duenean (egia esanda,' nola esan behar da?' litzateke galdera zehatza, eta hainbatek halaxe galdetzen du, normalean, euskaraz bizi den pertsona bada behintzat, ederki jakiten duelako nola esaten den), erantzuleak normalean erabiltzen den halako mailegu gordina dela esaten badio,' baina hori erdaraz da!' esango du seguru aski; ereduan onargarri izan litekeen hitz berria aipatuz gero, berriz,' hori ez du inork esaten eta!' izan daiteke haren erreakzioa.
|
|
|
batetik, leku denboren semantema A> horrek dakarrela sarri, ez alde> elemen tuak; bestetik, posposizioen izaerak ez duela lexematikaren baitako definizio handitarako aukerarik ematen. Lexematzat ematen diren adibide
|
asko
ez dira lexema huts; leku denborazko kontestuetara mugaturik daude kasu horietan (are kasu gehienetan, OEHko adibideen azterketa hartzen bada irizpide nagusi). Lehenengo puntua (semantemarena) aurreko atalean emandako adibideez argi samar azaldua gelditu da.
|
|
|
askorekin. Horietariko
|
asko
ez dira, izan ere, ez alde2, > ez alde3> eta ez beste inolako alde> morfema lexikogenetiko, gorago (III.2 puntuan) aztertu diren posposizio hutsak baizik. Hiztegietan, Azkuegandik hasi eta OEHraino, nahaste handi samarra ageri da puntu horretan.
|
|
|
Hipotesi horren alde aipa daiteke Azkuek La? Gacetarekin zuen gertutasuna181; autoritatedun erakunde bat sortzeko aspalditik zekarren guraria182; Diputazioetara zuzentzeko modua183; euskalariak
|
asko
ez zirela iriztea184; etab.
|
|
|
Azkueren gutunak eta obrak izan ditut iturri nagusi. Horrek esan nahi du Azkuerekin harremanik ez zuten pertsonaia eta fenomeno
|
asko
ez direla liburuan agertzen. Ikerketa, berez, Azkueren gainekoa izanik, honek ez luke zertan akats izan.
|
|
|
Abertzaleen gehiengo handia ageri da, baina Eleizalde eta agian Agerre kenduta, ez oso perfil politiko markatuko abertzaleak (Olabide eta Eguzkitza, adibidez, EJBko sinpatizante baziren ere, beren apaiz izaerak alderdi mailako jardunetik urruntzen zituen). Abertzale jeltzale deitu diet batez ere EJBko sinpatizante izateaz gain (hori hein batez Azkue, Broussain, Campion eta Lhande ere baziren, nahiz seguru
|
asko
ez beste laurak bezain leialak EJBrekiko) hizkuntza arloan ere sabindar eskola segitzen zutenei. Edozein kasutan Akademian bildu ziren sabindarrak ez ziren eskola filologiko horren jarraitzaile itsuak, baizik eskola haren baitan mugituz ikuspegi propio bat zutenak hainbat auzitan (Olabide adibidez ez zen sabindar neologismo zalea, Eleizaldek ez zituen fonetismoak maite, etab.).
|
|
2010
|
|
|
Baserrietakoa ere bai, askotan: orain baserrian bizi den familia
|
asko
ez da baserritik bizi, ez partez eta ez osoz. Txalet isolatuaren alternatiba funtzional bihurtu da baserri asko, azken urteotan:
|
|
|
Euskal eskolak ezinbestekoa du ganorazko euskal girotze saioa. Halakorik
|
asko
ez da eratu. Eskoletan egin den esfortzuaren ondoan ezer gutxi egin da, diruz eta gizajendez, antolamenduz eta baliabide materialez, baita diseinu teorikoz ere, hain funtsezkoa den alor horretan.
|
|
|
Eleanitz English proiektua martxan jartzea, ordea, ez zen erraza izan. Hasteko, giza baliabide edo azpiegitura faltagatik, ingelesa zekiten irakasle
|
asko
ez zegoelako orduan.
|
|
2012
|
|
|
H. Auden(), Tennesse Williams(), eta Charles Bukowski() estatu batuarrak; Alexandr Pushkin() eta Alexandr Blok() errusiarrak; Cesare Pavese italiarra (19081950), eta Kavafis greziarra(), besteak beste. Bakoitza bere eremuan eta, oro har, munduko literaturaren historian ezagutuak izan arren, dena den, horietako gehienak Sarrionandiaren bidez iritsi ziren lehenbizikoz euskarara, eta
|
asko
ez dira gero ere berriz euskaratu (John Donne, Adrian Henri, Samuel Taylor Coleridge, Alexander Blok...). Horrek adierazten du munduan ezagutuak izan arren, aldi berean oraindik bazterrekoak direla euskal irakurlearentzat.
|
|
|
Antzeko beste zenbait alderaketa eginda, konturatu gara Sarrionandiaren itzulpen
|
asko
ez direla irakurleari lehen begi kolpean iruditu dakizkiokeen bezain libreak, eta Sarrionandiak ez dituela jatorrizko testuak neurrigabeki birsortu edo desitxuratu ohi, bere hitzaurre eta gogoetetan itzulpenaren birsortze ahalmena eta itzultzailearen askatasuna hain ozen aldarrikatu izan baditu ere. Hala eta guztiz ere, itzulpena ardatz hartuta egin izan dituen birsorkuntza jokoek eta itzulpenaren eta sorkuntzaren arteko mugaren lausotasuna agerian jartzeko baliatu izan dituen bestelako amarru eta estrategiek itzulpenaren ulerkera postmoderno bat islatzen dutelakoan gaude.
|
|
|
– Eta, ausartzea
|
asko
ez dela, nor atzera itzul urteen buruan, hartaz kanpora, oso eta bizi. Simbad Marinela geroago bezala?, bere jaioterri harritsura? (ZIN:
|
|
2014
|
|
|
kararen aurka zerabilen desprestigio kanpaina gogoan izanda, iruditzen zitzaidan, abertzale zintzoa izateko, nahitaezkoa zela hizkuntzaren garbitasunaren fabore jokatzea, erdaratikoen or dez hitz berriak asmatuz. zoritxarrez, jende
|
asko
ez zen kontura tzen itxurazko garbizaletasun horrek atzean zer nolako osin iluna ezkutatzen zuen, hura irteerarik gabeko bide gero eta hertsiagoa zela, inora ere ez ginderamatzana. Gainera, Luis Villasantek bere Historia> de> la> Literatura> Vasca n (1961), hura salatzera ausartu zenean, kritika zaparrada ederra erori zitzaion, eta luzaro euskal kausarako susmagarri eta traidoretzat hartua izan zen bera ere.
|
|
2020
|
|
|
Belarrak eta liliek lehenagoko usain bera zuten. (...) anitz zuhaitz ezagutzen nituen oraino, bainan beste
|
asko
ez ezagunak, ni juanez geroztik larrituak. Gero juan nintzan eliza-biderat:
|
|
2021
|
|
|
Arén] artean kokatzen den Sis mendikatean dago (Montes; Cuchi; Domingo 2003: 317; Luis Millán a.a.). Gogora bedi Huescako alderdi hartan,
|
asko
ez izanagatik, badirela euskal jatorriko toponimoak. Esaterako, aipatu Pirinioetako cromlech sortatik nahiko gertu (5 kilometrora), mendilerroaren oinean, Calvera udalerrian zehazkiro, Santa María de Obarra monasterioa dago.
|
|
|
DM bihurtu dira. Areago, hauek, DM bihurtzen diren beste adberbio
|
asko
ez bezala, ezin dira inoiz galdegai izan; ezinezkoa da honenbat (gaur gutxi erabilia) edo horrenbestez galdegaiaren lekuan ezartzea.
|
|
|
22.7.7a Baditugu, azkenik,
|
asko
ez badira ere, kopuruari eta osotasunari loturiko bestelako adberbio batzuk ere. Horiek aipatzen den gaiari buruzko nolabaiteko hurbilketa adierazteko erabiltzen dira:
|
|
|
Dela aldaerako forma, berriz, mendebaldekoa da, eta ohikoa du honek ere esapidearen lehen buruan orain adberbioa eramatea10 Da singularra erabiltzen da maiz sintagma zenbatzailea esanahiz plurala denean ere (orain dela hamar urte), baina plurala erabiltzea ez da debeku, batez ere sintagma aditzaren aurrean doanean (orain hamar urte direla). Iraganeko adizkia ez da ohikoa forma honetan, baina ez da ezina; hala, ezezko perpausetan ageri da inoiz (artean denbora
|
asko
ez zela).
|
|
|
Hortaz, esanahi bera dute ez dut uste etorriko denik eta uste dut ez dela etorriko perpausek; errankideak dira. Eta berdin ez dirudi diru asko duenik eta diru
|
asko
ez duela dirudi.
|
|
|
Nolanahi ere, aurkaritzako juntaduraz ari garelarik, bada oso kontuan izan beharreko puntu bat: esan dugu aurkaritzan predikatuak bakarrik juntatzen direla; eta ondorioz, emendiozko juntaduran era desberdineko sintagmak elkartzean gerta zitezkeen kasuetako
|
asko
ez ditugu aurkituko hemen. Baina ren bidez perpausak juntatzean gertatzen diren ezabaketak izango ditugu.
|
|
|
– Orobatasuna adierazteko: balio hau garbi ikusten den adibideak
|
asko
ez diren arren, ondokoetan behintzat edota k orobatasuna adierazten duela dirudi: [...] bata nahiz bestea edota biak batean, usain egingarri eta sentigarri zirela uste eban Nikanor’ek buru belarri (Erkiaga); Egun askotan[...], sekulako erbi mordoa, edota eper saila etxeratzen ebana (Erkiaga).
|
|
|
baina guztiek izango dute ordaina (Elizen arteko Biblia). Txikia den zerbait,
|
asko
ez den zerbait: Etzazula otoi siega/ ene pazientzia,/ zeina baitakizu dela/ eskas eta gutia (Etxeberri Ziburukoa); Ez da gutia Jainkoaren erresumaren galtzea (Pouvreau); Izan dezaten laguntza eta erraztasun guti bat (Martin Harriet); Ke guti bat baizen ez du uzten (Gazteluzar); Hazia ongi ereitea ez da gauza gutia (Duvoisin); Hemen, lur guti honetan/ dago erregea sarturik (Mitxelena); Ez da gauza guti bat baizik behar (Jauretxe).
|
|
2023
|
|
|
Horrela, 1525etik 1531 arte Margaritaren idazlan guztiak erlijioarekin lo tutakoak dira. Horietako
|
asko
ez ziren berandu arte argitaratu, baina lau poe ma luze argitaratu zituzten 1531n, Le miroir de l’âme pècheresse, Une Oraison à N.S.J.C, Une oraison de l’âme fidèle, Discord de l’ame et de la chair. Argitalpen horiek sekulako arazoak ekarri zizkioten Margaritari, eta horrek konfliktoa sortu zion Sorbonako agintariekin.
|
|
|
— EUSKARAZ ARITZEKO AUKERA ESKASAK. Egunerokotasunean Nafarroako erdialdeko haurrek inguru erdaldunean bizi direnez gero, euskaraz aritzeko aukera
|
asko
ez dute. Egitasmo honekin euskaraz aritzeko aukerak eskaintzen ari gara, kalean, norbere auzo herrian, lagunartean eta gainerako testuinguru ludikoan.
|