|
2000
|
|
|
gobernatzen duten super potentzien erruz. Etabehetik, estatuak identitatearen galera jasaten
|
ari
direlako, liberalizazio kulturalareneta interkomunikazioaren eraginez. Moderniako, estatu nazioa?
|
|
|
Hala ere, euskararekiko ikerketa gehienak euskaraz egiten dira azkeneko urteetan, eta horrela egingo dira datozen urteetan, espero daitekeen bezala gertatzen badabehintzat. Alde honetatik, aipagarriak dira euskararekiko eta euskaraz doktoregotesiak egiteko 1992 eta 1993 urteetan Eusko Jaurlaritzako Hizkuntz PolitikarakoIdazkariak sorturiko bekak, horien laguntzaz zenbait tesi interesgarri egin direlakoeta egiten
|
ari
direlako; baina, zoritxarrez, bi urtetan zehar bakarrik iraun zueniniziatiba izan zen hori. Zentzu honetan, paradoxikoa dirudi, Euskal Herriandauden unibertsitate handietan gertatzen denarekin konparatuz gero, UEU barruanbultzatu eta/ edo bideratu direla gaur egunean dauden euskararekiko euskarazegindako zenbait ikerketa, hala nola, lehen aipatutako Txillardegik eta bestebatzuek euskararen erabilerari buruz eginiko ikerketak, edo baita horrenaipagarria den lau urtetik lau urtera euskararen kale erabileraren neurketarenikerketa aurrera eramatea ere (dagoeneko, hiru jasoketa aztertu edo aztertzen aridirelarik).
|
|
|
Ez dakit nola esan. Nire bidaia hau erretrasmititzen
|
ari
direlako sentsazioa izan dut, intimitaterik ez banu bezala, eta, Karmelo oraindik ere aski atsegina zaidan arren (azken batean, berak nire berri duen neurri berean dut nik harena, edo hortxe hortxe, eta, bestalde, mezuan sumatzen zaio ez dela gaiztoz ari, ez dela gustura ari), ez zait batere atsegina egiten beraren begiradapean ibili behar izatea, eta are gutxiago Teresa etxean ez topatzea eta ha... Eta orain ere Dabidek ere dena kontrolpean...
|
|
|
Nabigatzaileen kasuan automatikoki, hau da, erabiltzaileak eskatu gabe, zamatzen dituztelako orrialdeak. Eta arakatzaileei dagokienean, etengabe
|
ari
direlako orrialde desberdinetan sartzen euren edukiak sailkatzeko asmotan.
|
|
|
Nor hori aintzat hartuz gero, bistan da, lehen esan legez, norbanakoarena baino gehiago, talde lana dela hori. Egileak nortzuek izan behar duten zehazteko abagunean, jakina, apartera joan beharrik ez, dagoeneko batzuk jardunbidean
|
ari
direlako: Joan Mari Torrealdairen lan eskerga, Eusko Ikaskuntza, Azkue Biblioteka edota besterik gabe sor daitekeen lan talde berria.
|
|
|
Legeen aurkakoa ez dena zilegi da. Legearen araberakoa, aitzitik, ez da beti egoki, legeak gehiago
|
ari
direlako gizartearen onura politikoaz, gizakiaren onura moralaz baino.
|
|
2001
|
|
|
Unión de Estanqueros elkarteak (10.500 estanko inguru ordezkatzen ditu) Gobernuari eskatu dio kontrol handiagoa egin dezala bigarren kanalean zigarreten salmentari buruz, bereziki makina banatzaileen bidez, “kontzesionario batzuk lehia desleiala egiten
|
ari
direlako kanal honekin”. Ildo horretatik, salatu dute badakitela tabako denda batzuek tabernetan tabakoa saltzeko makinak kudeatzen dituztela, zuzenean edo sozietate anonimoen bidez. Negozio horrek, gutxienez, 25.000 pezeta ematen dizkie hilean unitate bakoitzeko.
|
|
|
Ez da hau halabeharrez, eta gai beraz
|
ari
direlako, bi idazleren hi  tzetan noraezean sor daitezkeen elkar topa horietakoa: hitz eta esaldi berdinak erabiltze horrek baditu sustrai sakonagoak.
|
|
|
Ez da hau halabeharrez, eta gai beraz
|
ari
direlako, bi idazleren hi  tzetan noraezean sor daitezkeen elkar topa horietakoa. Inoren laguntza gogoko zuen Ubillosek eta sakonkiago eta ezaguera hobez azter dezanak, aurkituko du, segur aski, hemen aipatu ez denik ere.
|
|
|
Berebiziko pisua dute azkeneko biek arlo honetan ere, eta bi arrazoigatik gutxienez: Garate jaunak azpimarratu izan duen gure kulturaren gailur horretan Â
|
ari
direlako lanean, 1794 bitarte horretan, eta gure bitarteko izan zirelako kanpotarrekin. 1800 inguruan agertzen baita Humboldt gure artean eta honek, gure berri jakin ondoren, euskararen berri onak zabalduko ditu Europan eta Europaren eranskinetan, ia aipamen soiletan gelditu ziren lehenagokoek egin ez zuten bezala.
|
|
2002
|
|
|
Harreman sareei dagokienez, halaber, egoera nahasiak geroz eta ugariagoak dira, eta horrek sekulako ondorioak ditu hizkuntza jokabidean. Harreman sareak, oro har, gero eta euskaldunagoak dira, Iparraldean ezik; hau da, gero eta solaskide euskaldun gehiago dago gure harreman sareetan, salbu eta toki euskaldunetan, adineko euskaldunak hiltzen
|
ari
direlako. Zer gertatzen da?
|
|
|
Honek, mundu guztian izan du arrakasta. Nahiz heldu gehientsuenen ustean oraingo haurrak ez duten ia irakurtzen, beti telebistari begira
|
ari
direlako edo bestela Interneten sartuak, hara non haur horiek, bazter guztietan gainera, Harry Potterri buruzko liburu nahikoa mardul batzuk irakurtzeko irrikitan agertu diren. Nola uler daiteke hori?
|
|
|
Pozik daude ere," 36' ko gudaldian su izkillatutako idazle gazteak" liburua jaso duen jendearen esker ona jasotzen
|
ari
direlako. Dagoeneko Txillardegik, Gotzon Garatek, Endrike Knor ek, Davantek, Lizundiak, Euskaltzaindiak, Pako Aristik eta beste hainbatek idatzi omen diete
|
|
|
Zorionez, gizasemeak eta emakumeak ikasten ari dira elkarrekin bizitzen. Gizonezko asko konturatzen hasiak dira ez zaizkiela aginte harremanak hainbeste interesatzen, izadiarekin eta gizakiaren konektatzen ikasten
|
ari
direlako. Horrek eragiten du gizasemeek demokraziaren indarrak arakatzea eta babestea, eta besteengana konfidantza edukitzea.
|
|
|
Ondorioz, Europa osoan, hein batean behintzat, lan merkatuarekin duenerlazioaren arabera, gazteen frustrazioa dakarren erreferentzia sistema bihurtzenari da unibertsitatea. Alde batetik, unibertsitate heziketara ailegatzeko dituztenzailtasunengatik, eta, bestetik, lan munduan ikasitakoa baino kualifikazio gutxiagodituzten lanpostuak betetzen
|
ari
direlako. Batek baino gehiagok mantentzen duazken urteetan gazteek unibertsitatean sortu izan dituzten konfliktoek zerikusihandia dutela funtsezko frustrazio horrekin21.
|
|
|
Irakasleak azalpenerako saioak prestatzen lagunduko die azalpen hori argiaizango dela egiaztatzeko. Hizkuntza aholkulari gisa ere arituko da; une hau egokiaizan daiteke zuzenketatik etekina ateratzeko, gauzak ondo azaltzeko ahaleginakegiten
|
ari
direlako. Une horretan hizkera pribatua publiko bihurtuko dute.
|
|
|
Are gehiago esango nuke: nazionalismoaren gaia beti gai korapilatsua izanbada, gaur egun ia ezinezko gaia bihurtu da, inork gutxik ulertzen duen ETAren bortxakeria itsuak eta gobernu kontserbatzaileak emandako erantzunak, historialariokbehar dugun haize freskoa eta librea erabat kutsatzen
|
ari
direlako. Zentzu horretan, oso esanguratsua iruditzen zait Kataluniako historialari katedradun batek Madrilgoegunkari batean 2001eko urtarrilaren hasieran argitaratutako artikulua.
|
|
|
Baina ez da lana bakarrik. Espezialistak kezkatuta daude azken hamarkadan Espainiako gizarte ereduan azkar aldatzen
|
ari
direlako. Familia bakarreko familien eta guraso bakarreko familien tasa% 21etik gertu dago – ehuneko hori bi urtekotan bikoizten da, eta% 28ko dibortzio indize bat.
|
|
|
Hala, azken 30 urteetan, mundu osoko baleontzi baleazaleek 426.800 balea baino gehiago harrapatu dituzte; horietatik 21.500 baleak 1986ko urtarrilean zetazeo horiek ehizatzeko debekua ezarri zen, eta indarrean jarraitzen du. Datu fidagarri bakarrak dira; izan ere, Greenpeace Españako ozeanoen kanpainaren arduradunak, María José Caballerok, azaltzen duenez, oso zaila da jakitea zenbat hiltzen diren itsasoak degradatzen
|
ari
direlako. Erakunde horrek eta Baleak eta Izurdeak Kontserbatzeko Elkarteak egindako kalkulu batzuen arabera, hegoaldeko hemisferioan ugalduko diren baleen populazioa 1.200.000 ale ingurukoa da, eta balea grisa, balea urdina eta balea frankoa dira arrisku handieneko espezieak.
|
|
|
Baina nolakoa da anitzetan unibertsitatean aterpe bila dabilen euskal erakustun hori? Unibertsitatean euskaraz irakasten ari den irakasleak maiz ez du talde handia, nahiz hau ere aldatzen ari den urteen poderioz, orain erdaldunen eta euskaldunen ikasle kopuruak aldatzen
|
ari
direlako. Kontuan izan behar da, esate baterako, 2001 urtean sarrera azterketa euskaraz egin zutenen kopurua %45 izan zela.
|
|
2003
|
|
|
Euskaldun karlistekin dago Xaho, haren ustez euskal nazioaren honetan
|
ari
direlako. Eta horretan basaburutarraren «patriotismo suharra» txalotzen du Antoine d' Abbadie jakintsunak.
|
|
|
Eskualde horretako ogien gaineko mehatxuek zerikusi handia dute populazio dentsitate handiko eremua izatearekin. Ondorioz, izaki asko arrisku larrian daude, basoak galtzen
|
ari
direlako, nekazaritzarako egokiak diren eremuak lortzeko mozketa egiten dutelako edo zura eta erregaia behar dituztelako. Gainera, Qinling-eko mendiak aberatsak dira landareetan eta animalietan, baita mineral hobietan ere, hala nola urrea eta nikela.
|
|
|
Charles A doktorearentzat. Morrisek, Jerry Avorn lankidearekin batera azterlan honen egilekideak, kontu handia izan behar dute kontsumitzaileek, “industria farmazeutikoak bezala araututa ez dagoen industria batekin”
|
ari
direlako. Bostongo Brigham and Women´s Ospea duen ospitaleko doktore hauek belar dendako zortzi produktu ezagunenen izenak bilatu dituzte Interneten.
|
|
|
Torrealdairen ustez, larria da: " XXI. mende honen hasieran euskararekiko jarrerak aldatzen
|
ari
direlakoan nago. Atxikimendua zegoen lekuan ausentzia dago orain".
|
|
|
Honako bi hauengatik bai behintzat, besteak beste: a) beren soziokulturazko mugahesiei eutsi ezinik
|
ari
direlako; b) erdal soziokulturarekiko harreman tratua mendekotasun molde jakinera makurtuta daukatelako.
|
|
|
XXI. mende honen hasieran euskararekiko jarrerakaldatzen
|
ari
direlakoan nago. Atxikimendua zegoen lekuan ausentzia dago orain.
|
|
2004
|
|
|
Antxoaren eta hegaluzearen azken kanpaina penagarriek »izugarri jaitsi baitira harrapaketak» ziurgabetasuna sortu dute arrantzaleen, haien familien eta arrantzak ukitzen dituen beste sektoreen artean, ofizialki apirilean hastekoa den kanpainaren atarian. Badirudi egoera horren arrazoia gehiago dela egiturazkoa, hau da, kalak agortzen
|
ari
direlako iritsi garela horrela egotera, gertaeren (esate baterako, Prestigek eragindako kutsadura) araberakoa baino. Euskal arrantzaleen lehenengo aztarnak Paleolitokoak ditugu.
|
|
|
Hizkuntza zenbat eta gutxiago egin orduan eta gehiago kaskartzen da. Azpeitian, esaterako, oso euskara ona egiten dute, egun osoan euskaraz
|
ari
direlako. Hala ere baserrietan are hobeto mintzatzen dira.
|
|
|
Atzo Iñaki Gamero PPko legebiltzarkideak Leioako" Ikastetxean Euskaraz Jolasten" ekimenaren inguruan egindako salaketei erantzun die gaur Onda Cero irratian Josu Jon Imaz EAJko EBBko presidenteak. Popularren ordezkariak" ez du informazio osoa eman" jeltzaleen buruzagiaren hitzetan, aipatu egitasmoa ereduko zentro publiko bateak gauzatzen
|
ari
direlako," non gurasoek euren borondatez erabaki duten seme alabak jarduera guztiak euskaraz egin ditzatela, hezkuntzari zein jolas orduei dagokienez".
|
|
|
Bertsolaritza" osasuntsu" ikusten du, lan ona
|
ari
direlako egiten
|
|
2005
|
|
|
Zergatik? Besteak beste, eta ez da arrazoirik eskasena, batzuek, Frantziar Estatuko arrantzaleek esaterako, Europako Batasunaren konplizitateari esker, sare pelagikoak bezalako arrantza sistema basatiak erabiltzen
|
ari
direlako. Euskal arrantzaleek antxoaren arrantzarako metodo artisanalak erabili izan dituzte betidanik eta urteak dira arrantzale frantsesen ekintzak salatzen dituztela.
|
|
|
Saltsa sortu da filma gaztelaniazko azpitituluekin eta gaztelaniara bikoiztuta ematen
|
ari
direlako eta euskara hutsezkorik ikusterik ez dagoelako. Zer diozue?
|
|
|
Titulua sartzean ezin bada aurkezte idazkunik egin, dela lehenago aurkeztutako beste batzuen idazkunak egiten
|
ari
direlako, dela titulu kopuruagatik, dela sarrera hori ixteko orduan gertatu delako, edota bestelako arrazoi baten ondorioz, agirian ohar bat jarri behar da honetara: «Gaurko, etan, jaun/ andre, ak aurkeztuta (izen abizenak, kasuan kasuko sarrera zenbakia eta data)».
|
|
|
Oro har, legez kanpoko trafiko mota horren hazkundea% 9koa izan da, baina erregistratutako kasuena% 41ekoa. Europar Batasuneko exekutiboa kezkatuta dago pirateoko mafiak kontsumo handiko artikuluetan kontzentratzen
|
ari
direlako, luxuzko artikuluen kalterako, duela urte gutxi arte negozio hobi kutuna baitziren. Hala, orain, faltsifikazio ohikoenak jostailuak (%1.000 gehiago), elikagaiak eta botikak dira.
|
|
2006
|
|
|
Maiz aipatzen da, hala ere, gero eta andrazko gehiago joaten omen dela futbol zelaietara. " Dagoeneko zenbaitek gogorarazi duenez, berdintasuna ematen ari da emakumeak gizonen mundura hurbiltzen
|
ari
direlako, eta ez alderantziz", Beatriz Moralen esanetan. Horren zergatia argia da haren ustez:
|
|
|
AEBetan bertan gertatu berriak dira horrelako istilu batzuk. 50 herrixka indiarrek protesta egin dute Coca Colak beren inguruko iturrietatik ura ateratzeagatik beraiek lehortea
|
ari
direlako nozitzen. Gauza bera salatu berria dute Texaseko baserritar batzuek eta Aintzira Handietan arrantzatik bizi direnek.
|
|
|
Orain edozeri deitzen zaio sindikatua. Deituko balitzaie zerbitzuen bitartekari, edo dena delakoa, ados, baina arren ez daitezela sindikatu deitu, sindikalismoa desprestigiatzen
|
ari
direlako.
|
|
|
Liburuen kasuan berdin berdin, eta ez gurean bakarrik, Mendebalde osoan gertatzen ari da fenomeno hau. Tiradak oso azkar ari dira jaisten, besteak beste produkzio kosteak gero eta gehiago berdintzen
|
ari
direlako tirada handi edo txiki bat egitearen artean aldea dago oraindik, baina ez garai batekoa. Atomizazio bat dago eta kulturalki aberasgarria da, lehiaren beste kontzeptu bat sartzen du, bakoitzak bere baratzetxoa bilatzen du, eta batez beste, denek lortzen dugu bizitzea.
|
|
|
Egun dauden haurtzaindegietako zerbitzuakareagotu diren arren, eta legeriaren bidez lana familiarekin bateratzeko ahaleginakegiten diren arren; oraindik ere gurasoetako batek, gehienetan emakumeak, lanekokarrera moteldua ikusten du halabeharrez haur txiki baten beharrei egokiro erantzuteko. Eta lana aldi batez etetea erabakitzen ez duten emakume batzuen kasuan, erruduntasun sentimendua ere sor daiteke, agian gizartearen etengabeko mezuenondorioz, arduragabeki jokatzen
|
ari
direlako ustea barneratzen dutelako.
|
|
|
Horri esker, gainera, “askatasun handiagoa” izango du produktuak lehentasunen arabera aukeratzeko orduan, eta “ez erregulatzaileak zehaztutako errentagarritasun finantzario fiskalen arabera”. Lehiakortasuna galtzea Espainiako egoera ekonomikoa aztertzean, Espainiako Bankuko azterketa zerbitzuko zuzendariak azpimarratu zuen arazo nagusietako bat, kanpo defizita, ez dela petrolioaren prezioa bezalako fenomeno" iragankorrengatik", baizik eta lehiakortasuna galtzearen ondorioak" gauzatzen
|
ari
direlako". Narriadura diferentzial horrekin lotu zuen, besteak beste, lan kostuak.
|
|
|
Izan ere, litroko 105 mikrogramo trihalometanotik 146ra igaro da, ura kontsumorako egokia dela esatea eragozten duen legezko mugatik oso gertu. Kontsumitzaileen antolaketaren arabera, emaitza horiek agerian uzten dute gure etxeetara iristen den uraren kalitatea nabarmen hobetu dela, bai neurri zuzentzaileak hartu direlako, bai beste hornidura iturri batzuk erabiltzen
|
ari
direlako.
|
|
|
Eta Euskal Herrian software librearen inguruan ari direnez gain, harrera beroa eman dio kostaldeko herri honetako gaztetxean batutako jendeak nazioarteko mugimendu honi. Gazteen artean gauzak aldatzen
|
ari
direlako seinale... Betiko kontuez gain, berba egin da musika libreaz, edizioaz, programa libreen gainean, hizkuntzaren erronka eta etorkizunaz, enpresen munduaz, hezkuntzaz...
|
|
|
Hitz ere egiten dut batarekin edo bestearekin. Oin Beltzen nazioko kide Sooney Little Plane berrogeita hamar urteko gizonak diosdanez, honelako Pow Wow jaialdiak" gero eta hobeak dira, musikari gero eta hobeekin
|
ari
direlako".
|
|
2007
|
|
|
Ez zegoen, gaur bezala, bibliotekarik. Nik inbidia sanoa diet atzetik etorri direnei, biblioteka ederretan
|
ari
direlako. Horrek gure mugak gogoratzen dizkigu, eta poza ere ematen digu, guk ezer gutxi zegoenean bideska bat ireki genuelako.
|
|
|
Nik tonu horrekin ez dut bat egiten, ingenuoegia iruditzen zait. Agian nire arazoa da, ni baino inteligenteagoak direlako izan liteke, nik ingenuitatea ikusten dudan horretan beraiek kritika edo ironia egiten
|
ari
direlako, baina nik ez dut ikusten. Zentzu horretan nahiko literatura konformista iruditzen zait.
|
|
|
Hegoaldean, irakaskuntzari esker, haurren eta gazteen artean euskararen ezagutza handitu egin da azken bost urte horietan, bereziki ingurune erdaldunenetan. Adinekoen eta helduen arteko ezberdintasunak aldiz, murrizten doaz euskararen ezagutzari dagokionez, alde batetik, gazte euskaldunak sartzen
|
ari
direlako helduen adin taldean eta bestetik heldu erdaldun zaharrenak adinekoen multzoaren zati gero eta handiago bat suposatzen dutelako eta adinekoen taldean ziren euskaldunak, batzuk ia elebakarrak, apurka apurka desagertzen doazelako.
|
|
|
Nolanahi ere, 55 urtetik beherako jendeak ere geroz eta maizago nozitzen du iktusa hainbat arrisku faktore ugaltzen
|
ari
direlako: hipertentsioa, tabakismoa, diabetesa, bizimodu sedentarioa, odoletan kolesterol gehiegi izatea, gatz edota gantz gehiegi izatea dietan eta hainbat gaitz kardiobaskular nozitzea edo nozitu izana, Espainiako Neurologiaren Elkarteak (ENE) gogoratu duen legez.
|
|
|
Modu honetan, ziurgabetasuna ez da ezer ez egiteko elementutzat hartzen; ingurumenarentzat eta pertsonen osasunarentzat garrantzitsuak edota itzulezinakdiren kalteak gerta daitezkeelako (edota jada gertatzen
|
ari
direlako) arrazoizkozantzuak daudenean behintzat (Godard, 2001c; Sandin, 1999).
|
|
|
Ikasle kopurua handitzeak garraiobide gehiago eta baliabide ekonomiko gehiago behar ditu gaixoak Gaoko ospitalera eramateko. Taboyetik 100 kilometrora, eta medikuek hiru hilean behin kanpamentuetara joateko aukera ematea, lehortearen ondorioz eremu horretan gaixotasun gehiago izaten
|
ari
direlako. Herri nomadak konponbideak bilatu behar ditu, mendebaldeko gizarteko baliabide ekonomiko eta teknologikoak erabiliz maiz.
|
|
|
Bestalde, aireportuaren erdigunetik taxiz egindako batez besteko ibilbidea 22,50 eurokoa izan zen, batez beste, eta sei aireportu (Tenerife Hegoa, Murtzia, Asturias, Las Palmas, Hondarribiko Hegaldiak, Donostia eta Madril T), 25 eurotik gorakoa. Prezio horiek gehiegizkoak dira gaur egun merkatzen eta merkatzen
|
ari
direlako. Taxia alde batera utzita, Madril, Bartzelona eta Malagako aireportuetan izan ezik (metroa edo trena dute), autobusa da aukera bakarra, eta Noainen (Iruñean) ere ez dago Nafarroako hiriburuarekin lotzen duen autobusik.
|
|
|
Ildo beretik, Espainiako Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Konfederazioak (CECU) kritikatu du “prezioak alde batetik doaz eta kontsumitzaileen soldatak bestetik”. Ohartarazten du premia handiko produktuetan, hala nola energia elektrikoan, prezioak igotzeak “etxeetako gastuen atala puzten duela, eta etxeko ekonomia itotzen duela”, batez ere, igoera horiek familien gainzorpetze egoeran gertatzen badira, interes tasak etengabe hazten
|
ari
direlako. Bestalde, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) Gobernuari leporatu dio argia KPIaren gainetik ez igotzeko konpromisoa ez betetzea, abenduan adierazi bezala.
|
|
|
Lurreko aztarnategien ekoizpen erritmoa nabarmen jaitsi da kasu batzuetan. Adibidez, munduko urre produkzioa murriztuz joan da azken urteotan, munduko meategi nagusiak agortzen
|
ari
direlako, eta Kanadan, Hego Afrikan eta Australian beherakadarik handienak izan dira. Aitzitik, metal preziatu horren eskariak gora egiten du etengabe, eta adituen iritziz, Asiaren eta Txinaren garapen ekonomikoak are gehiago handituko du eskaera hori, eta horrekin batera prezioak ere bai.
|
|
|
erabiltzearen aldeko apustua" egiten du; Larreko eremua kasu," alferrik galtzen
|
ari
direlako".
|
|
|
Pasabidearen bukaeran, ukuiluak daude. Orain ez dago ia aziendarik, denak labore uztan
|
ari
direlako, gurdiei tiraka, jornaleroekin. Oinak hartxintxarretan arrastaka egin dute aurrera umeek, irribera buruan doala, algaraka.
|
|
|
Arrantza krisi larria jasaten ari da Hego Euskal Herrian, sektore ekonomiko legez eta bizimodu eta kultura bezala ere. Krisi ekonomikoa pairatzen dute euren batzeko ahalmena izugarri mugatu delako Atlantikoko arrantza guneen agortzearekin batera, eta krisi kulturala sufritzen dute jendea ez dutelako topatzen ofizio horretan segitzeko, euskal kostaldeko kaiak bere arrantza izaera galtzen
|
ari
direlako industriaren eta, batez ere, kirolaren faboretan9 Itsas Geroa elkarteko10 partaide eta kofradien abokatu izaniko gure elkarrizketatuak esaten digun moduan, lehenengo erreakzioa horixe izan zen, pentsatzea berriro ere Europako Batasuna arrantzaleen kaltetan ari zela petrolio ontzien trafikoarentzat daukan erregulazioa dela eta.
|
|
2008
|
|
|
Behartsu batek bere emaztea jo badu, familia txiro batek bere bizilagunak eraso baditu, arrestatu eta epailearen aurrera eraman behar dira. Baina hau Alexandrian gertatu bada eta ez Sandtonen, da han sufritzen
|
ari
direlako eta beren etorkizunaz larri daudelako".
|
|
|
Duela urte batzuk, udan eta oporraldietan gertatu ohi ziren etxe lapurreta gehienak," jabeak ez zeudelako etxean", Ertzaintzako espezialistaren hitzetan;" gaur egun, ostera, hau ez da hain argia, oporrak hartzeko ohiturak aldatzen
|
ari
direlako". Gizartearen ohitura aldaketak segurtasun enpresen zenbakietan ere antzematen dira.
|
|
|
Azkenaldian behin eta berriro ezkutatzen dira oihanean. Gehienetan ez da izaten inguruan soldaduak gerran
|
ari
direlako, frontera doazenek edo frontetik datozenek egiten dituzten gehiegikerien beldurrez baizik. Herritarrak hil, emazte eta neskatxak bortxatu, zernahi ostu edo birrindu...
|
|
|
2 koadrantea, egoera egonkorra baina gaixotasun problematikoa: koadrante honetan kokatzen ditugun hizkuntza gutxiengoek demografia bizindar ertaina edo baxua dute oraindik ere, baina suspertzen ari dira babes instituzional ertaina edo handia lortzen
|
ari
direlako.
|
|
|
Lehenik eta behin, etengabe hedatzen
|
ari
direlako.
|
|
|
batean emeari kantatzen diote eta bestean bakarrik kantatzen dute (zuzendua eta zuzendu gabea esaten zaie kantuei, hurrenez hurren). Batean eta bestean, txoriek mugimendu berak egiten dituzte, bietan kantatzen
|
ari
direlako. Eta genea aktibatu egiten da lehenengoan, eta desaktibatu bigarrenean.
|
|
|
Neurri batean, Higgs bosoia detektatzea lehiaketa bat bilakatu da Europaren eta Estatu Batuen artean. Hori ez da guztiz egia, Estatu Batuetako Fermilabeko zientzialari asko
|
ari
direlako parte hartzen LHC berriaren prestakuntzan, eta esperimentuak egingo dituztelako han. Baina, bestalde, Higgs bosoia etxean aurkitzeak garrantzi handia izan dezake, eta, ikuspuntu horretatik, lehiaketa handia da.
|
|
|
Kanal Handiaren alde banatara dauden jauregiak miresten dituen bisitariari desolazio puntu bat eragiten dio ikusmirak. 1900etik gaurdaino 23 zentimetro hondoratu da Venezia, itsasoko urak igotzen
|
ari
direlako batetik eta hiriak berak ere behera egin duelako bestetik. Bere edertasunak erakartzen dituen milaka turistek ere erasango diote zertxobait, zapalduaren zapalduz.
|
|
|
Saio bakoitzean, eztabaidagai izango duten gaia kokatzeko bideokasete bat ikusi dute; ondoren, partaide bakoitzari jokatu behar duen rolaren nondik norakoa idatziz eman eta ahoz azaldu dio ikertzaileak. Bukatzeko, kameraren aurrean, telebista saio batean
|
ari
direlakoan eztabaida grabatu zaie. Nork bere iritzia ematea baino errazagoa begitandu zaigu aurretik adierazitako edukiak defenditzea.
|
|
|
Marrazoak erritmo kezkagarrian desagertzen ari dira, bereizi gabe harrapatzen
|
ari
direlako, Zientziaren Aurrerapenerako Estatu Batuetako Elkartearen urteroko bileran parte hartu duten adituek salatu dutenez. Eremu batzuetan, espezie marrazo handien kopurua erdira jaitsi dela kalkulatzen da.
|
|
|
Konkurtso Legea Ordaindu gabeko zenbait zorrengatik demanda jarri aurretik, hala partikularrek nola enpresek porrotean deklaratzeko aukera dute, beren kaudimengabeziari legez aurre egiteko. Konkurtso Legearen bidez, zordunak prozesu judizial bat ireki dezake, eta, berehala, ordaintzen ez delako eta izapidetzen ari diren ondasunak exekutatzen
|
ari
direlako jarritako demandak geldiarazi eta ordaindu gabeko kredituetan interesak metatzea eten dezake. Horrela, Konkurtso Legeak zorra barkatzen ez badu ere, titularrei ordainketa beren ahalbideen arabera egiteko zenbait mekanismo atzitzen ditu:
|
|
|
Horrela, Konkurtso Legeak zorra barkatzen ez badu ere, titularrei ordainketa beren ahalbideen arabera egiteko zenbait mekanismo atzitzen ditu: Ordaintzen ez delako eta tramitatzen ari diren ondasunak exekutatzen
|
ari
direlako aurkeztutako eskaerak geldiarazten ditu, hipotekak barne. Ordaindu gabeko kredituetan interesen metaketa eteten du.
|
|
|
Haiek izan dira 30 urtez UPV/EHU kontrolpean izaten saiatu direnak. Beldur dira gauzak aldatzen
|
ari
direlako: irakasle irudi laboral iraunkorren garapenak funtzionario doktoreen nagusitasuna kolokan jartzen duelako, gero eta ezinezkoagoa delako hizkuntz eskubideak eta kalitatea kontrajartzea, unibertsitatearen autonomia kasta batzuen interesen arabera erabili ezin dutelako, UPV/EHUko sektore askok gure herrian errotuta izango den unibertsitate sendoa eraiki nahi dugulako...
|
|
|
Astea oso beltz hasi du burtsak, datu ezkorrak bata bestearen atzetik pilatzen
|
ari
direlako. Bilboko burtsa 2.000 puntutik behera dago jada, eta atzo1.903, 67ra iritsi zen, %2, 66 galdu ostean.
|
|
|
Alemanian
|
ari
direlako emaitza ona lortu nahi izan zuen Toyotak ere, eta Trullik laugarren postuan utzi zuen bere autoa. Pentsa liteke erregai gutxi jarri eta postu ona bilatzera irten zela, baina laugarren postu hori ongi merezia izan zen, eta lasterketan hor inguruan mantendu behar luke, asteburuan zehar eginiko denborak aztertuz ikusten baita ez zuela lasterketa sakrifikatu.
|
|
|
Eguzkitik haserrea agertu nahi dugu enpreson aurrean (RENFE, Adif...) eta erakundeon aurrean (Sustapen Ministerioa, Udaletxeak...) RENFEko Gipuzkoako aldirietako zerbitzua heriotzako itxarongela bilakatzen
|
ari
direlako trenaren erabiltzaile xumeentzat. Hildako hori ere eragotzi ahal behar zen.
|
|
|
Gorantz doala eta hobera egiteko tartea duela berretsi zuen atzo, gainera, norgehiagoka osoa eginda. Etorriko dira garai eskasagoak, seguru, baina, aspaldian ez bezala, jarraitzaileak pozez gainezka daude, futbolarekin berradiskidetu den taldea ikusten
|
ari
direlako.
|
|
|
Horixe dago ikusgai une honetan museoaren artelan bilduma iraunkorretik aparte, datorren urriaren 5a arte. Denen artean ezagunena elkarri hizketan
|
ari
direlako itxurak egiten ageri diren hainbat lagunen instalazioa da.
|
|
|
«Askoz gogorragoa da, herri txikietan batik bat». Hala ere, EHGAMek urtero antolatzen duen kanpaldia «arraroa» da, gizon baino emakume gehiago biltzen
|
ari
direlako azken urteetan. «Hori ez da batere normala, emakume lesbianak askoz ere ezkutatuago daudelako».
|
|
|
Hona ekartzen ditugunean hau ikustera, eskuak burura eramaten dituzte, «honen alde bozkatu dugu?» esaten dute. Prozedura osoa bete dugula uste dugu eta heldu da galdeketa egiteko ordua, gehiengoaren gainetik pasatzen
|
ari
direlako. Ez dugu onartzen ekintza burutuen politika, gure bizi kalitatea arriskuan dago eta.
|
|
|
Izan ere, bere azken azterketek erakusten dute euroaren eremuan jarduera ekonomikoa ahultzen ari dela. Beste arrazoien artean, «finantza merkatuetako tentsioek uste baino eragin okerragoa izaten
|
ari
direlako ekonomia errealean». Hau da, bankuen aldetik maileguak lortzeko zailtasunak dituztenez edo mailegu horiek garestiago pagatu behar dituztenez, herritarrek gutxiago kontsumitzen dutela eta enpresek gutxiago inbertitzeko aukera dutela.
|
|
|
Eguraldia ere ez zen egokiena atzo eskola barruan egoteko, eta beste batzuek nahiago izan zuten Alemanaren Dialektologia saileko lorategiko eguzki izpien azpian ikasi. Gero eta lorategi gutxiago daude fakultate inguruetan, besteak beste, unibertsitateko ikerketa zentro berria eta hainbat etxebizitza eraikitzen
|
ari
direlako inguruko orubeetan, baina bada oraindik etzanda egoteko txokorik.
|
|
|
Jarrera horiez mintzatzean, Prieur eta Taksdal soziologo norvegiarren azterketa aipatu du Askabidek: . Gizonen eta emakumeen arteko ohiko harremanak aldatzen
|
ari
direlako frustratuta daude gizon horiek, eta menderatzean oinarritutako eredu eta irizpide tradizionalei eusten diete?.
|
|
|
Sarkozyren proposamenak ez du oniritzirik jaso, besteak beste herrialdeetako batzuk funts horien laguntza eskatzen
|
ari
direlako finantza krisiak sortu dien zuloa betetzeko. Espainiako Gobernuak, esaterako, zor publikoa handituko du bere banku sistemari lagundu ahal izateko eta bono horiek erosteko eskaini die funts subiranoei.
|
|
|
Uste dut hori dela gure helbururik behinena. Eta lan handia egin behar dugu ildo horretan, gure arerioak ere aldarrika
|
ari
direlako esanez tamazight herria Islamaren kontrakoa dela. Eta saiatzen dira herriak kontrajartzen.
|
|
|
Astearte gauean idatzi bi egun barru argitaratuko dena. Gaur ohi baino zailagoa da, idazketa eta inprentaren arteko tartean mundua aldatuko duen erabaki horietako bat hartzen
|
ari
direlako, milioika amerikar. Hurrengo gerra nork erabakiko duen esango dute, ingurumenak ze pisu izango duen erabaki makroekonomikoetan, munduko joko geopolitikoan arauak zeintzuk izango diren.
|
|
|
Hamabost urteko Iratiri egin diot bisita. Jaikita dago irratiarekin, amerikanoak Bagdad bonbakatzen
|
ari
direlako. Mezkitak ikusten ditu sutan, eta ez dit sinetsi esan diodanean zain nagoela, beharbada presidente izango delako laster Hussein abizeneko bat, Barack izenez, eta Obama izanez.
|
|
|
Edo astakeriak esateko. Behin emakume bati entzun nion umerik ez dutenek diru gutxiago jaso luketela erretiroan, besteen seme alabak ordaintzen
|
ari
direlako haien pentsioa. Eta 30 urtean lanean egon diren bitartean, ez al dituzte besteen seme alaben haur eskola, ikastola, eta unibertsitatea ordaindu?
|
|
|
114 min. Lenny Londresko mafioso bat da. Botere handia du, baina negozioa aldatzen ari da, ekialdeko Europako mafiek hiria eurenganatzen
|
ari
direlako. Mendeko lapurreta egiteko lehian dabiltza arrain handiak zein txikiak, baina Johnny Quid rock izarrak ditu kartak bere eskuan.
|
|
|
114 min. Lenny Londresko mafioso bat da. Botere handia du, baina negozioa aldatzen ari da, ekialdeko Europako mafiek hiria eurenganatzen
|
ari
direlako. Mendeko lapurreta egiteko lehian dabiltza arrain handiak zein txikiak, baina Johnny Quid rock izarrak ditu kartak bere eskuan.
|
|
|
Estrategiko ari da bihurtzen trenaren merkatua, besteak beste, nabarmentzen hasiak diren herrialdeak garraiobide horren aldeko apustua egiten
|
ari
direlako. Oraingoz, gainera, lehia txikia dago sektoreko enpresen artean.
|
|
|
UGT Euskadiren VII. Batzar Nazionalean erabakitakoari buruz berri eman zuenean, Casadok hitz gogorrak izan zituen enpresaburuentzat ere, krisia eta aldi baterako kontratuen ugaritasuna baliatzen
|
ari
direlako orain lan kostuak gutxitzeko. Casadok iragarri zuenez, 2008an 100.000 lagun izango dira langabezian Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, enpresak langile ahulenak kalean uzten ari direlako.
|
|
|
UGT Euskadiren VII. Batzar Nazionalean erabakitakoari buruz berri eman zuenean, Casadok hitz gogorrak izan zituen enpresaburuentzat ere, krisia eta aldi baterako kontratuen ugaritasuna baliatzen ari direlako orain lan kostuak gutxitzeko. Casadok iragarri zuenez, 2008an 100.000 lagun izango dira langabezian Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, enpresak langile ahulenak kalean uzten
|
ari
direlako. Hau da, enpresa txikietako langileak, azpikontratatuak eta aldi baterako kontratua dutenak.
|
|
|
Cayo Lara Izquierda Unidako koordinatzaile berriak proposatutako greba orokorra sasoiotan ez duela beharrezkoa ikusten esan zuen Casadok, administrazio gehienak urratsak egiten
|
ari
direlako krisia geratu ahal izateko.
|
|
|
Iñaki Mentxaka alkateak jakinarazi digutenez," hainbat kexa jaso ditugu udalean gehiegikeriak egiten
|
ari
direlako". Dirudienez, eraikuntza batzuk ez dituzte neurriak betetzen eta beste batzuk bigarren etxebizitza bihurtu omen dira.
|
|
|
Eneko Arruebarrena Leioako alkate jelkidea" haserre" agertu zen joan den asteartean," PPk eta Batasunak, edo Eusko Abertzale Ekintzak (EAE), Avanzada estaltzea eta (horren gainetik) oinezkoen pasabidea egitearekin fede txarrez lotzen"
|
ari
direlako," batak bestearekin zer ikusirik ez duenean". Hitzik gogorrenak abertzaleei zuzendu zizkien:
|
|
|
Fengdu berria izango da, hiria, edo zati bat behinik behin? beste aldeko ertzera lekualdatzen
|
ari
direlako. Eta litekeena da Enara aurkitu zuten lekua," presaren ondoko obra" kokaleku zeharo zehaztugabe hori, ur azpian betiko galtzea.
|
|
|
Zergatik gertatzen ote da? Metodologia aldatu delako, premiak asebeteak daudelako, edota bezeroak gutxitzen
|
ari
direlako. Hiru arrazoiak dira agian egia, baina kezkatzekoa hirugarrena da, helduen mailan euskara ikasteko jarrera epeldu egin dela gizartean.
|
|
|
Gaur egun aldaketa sakonak bizitzen ari garelako seinaletako bat gero eta gehiago hazten ari den kultura aniztasuna da1; eta bizimodu desberdinak, eta hizkuntza, kulturaeta erlijio identitate desberdinak adierazten, eskatzen eta praktiJakin 165 kan jartzen dituzten pertsona mota askotako taldeak azaleratzen
|
ari
direlako gertatzen da hori. Gizarte mugimendu feministak edo ekologistak, gutxiengo etnikoak edo talde indigenak, mugimendu erlijiosoak, migratzaile taldeak, estaturik gabeko nazioak, subiranotasunaren aldeko mugimenduak...
|
|
|
Bolognako prozesua martxan jartzean, ezinbestekoa ikusten dugu aipatutako arriskuak aztertu, kontuan hartu eta beraiei aurre egiteko neurriak hartzea. Ildo horretatik, kritikoak gara UPV/EHUk Bolognako prozesuari begira egindako urratsekin, inolako kritikarik gabe (eta arestian aipatu dugunez, eztabaidarik gabe) egiten
|
ari
direlako. UPV/EHUko agintarientzat, Bolognako prozesua, zalantza izpirik gabe, ona omen da eta berari egokitzea besterik ez dugu egin behar.
|
|
2009
|
|
|
Nahi edo ez, jendeak deitu egiten dizu, beste ordutegi batzuekin
|
ari
direlako.
|
|
|
Ordenagailuen LCD pantailek argia igortzen dute, eta bereizmen txikia ematen dute, irudiak etengabe
|
ari
direlako sortzen; berdin du bideo bat ikusten edo dokumentu bat irakurtzen ari bagara, beti ari da birsortzen, segundoan dozenaka aldiz.
|
|
|
Gure gizarteak zer joera hartu duen ikusita, pertsonen arteko harreman loturak ahul samarrak izaten dira, eta bakarrik geratzen
|
ari
direlako irudipena eragiten die horrek zenbait pertsonari; harremanetan konfiantza handirik ez dutelako edo, jendearekin egonik ere bakarrik daudela iruditzen zaie.
|
|
|
Bigarren galderarentzat erantzun erraza du Obamak, Kuba baita Ameriketan alderdi bakarreko diktadura duen herrialde bakarra; hauteskunde demokratikorik ez duena. Baina lehenengo galderarentzat ez du herrialde amerikar gehienak asebetetzeko moduko erantzunik, herrialde horiek, argi eta garbi, Kubarekiko harremanak normaltzeko eskatzen
|
ari
direlako.
|
|
|
Nik neure denboran askotxo ezagutu ditut holakoak. Egun guzian berriketan
|
ari
direlako, lanik egin gabe, zoragarri hitz egiten dute. Ariaz ariaz xehatzen da burdina.
|