|
2002
|
|
|
Liburu horrek gure Lurralde Historiko honen irudia izango dau, bere lurrak gizonak, edestia, erakundeak, arazoak, saminak, lilurak eta itxaropenak agertuz. " Gura izango genduke liburu hori esaten eben izten dogun txartela lakoa izatea, gure bisitea
|
adierazoten
dogunean aina, gu ikustera datorrenari doaneango opari". Eta gehigarritxoa beti bardina izaten zan:
|
|
|
Baina goiz haretan, ohi neban zarrada hari, beste gehitu jakozan. Bata," Bizkaia sakona", edo" Bizkaia barru barrutik" izentzat aukeratzean artez genbiltzalakoa, bada han aldiak aldi bizkai gizonaren sakontasuna susmetan gendualako; hantxe, bitarte haundi hori, Joxe Migel Barandiaran jaunak hara heldu eta bere lur zulatzeak, bederatzi metro goitik behera sakonduak, 30.000 urte baino gehiago
|
adierazoten
ditue ta.
|
|
|
Meatzak emon eutsan bultzadea. Ohiturea da eta
|
adierazoten
dau, lanaren ikurra. Herri honen bizkarrezurra gizaondasuna izan da".
|
|
|
Gure mitologian arnas hartu dot. Gamisto berba honek txilio guztiz zolia
|
adierazoten
eban (B oñ). Akerlarran, gu txikinak gineanean, auzo eskolea egin eben.
|
|
|
Ez, ez; erdi galduak esan deutsut. Dakarren zikina hemen garbitzen deutset eta zeharo txukun dagozanean, biderako gertau daitezan
|
adierazoten
deutset, eta soineko barri zuriak soinean dabezala bialdu egiten dodaz, aske bialtzen dodaz, baina ez edonora joan daitezan. Doazenei betiko agurra egiten jake.
|
|
|
Ta elorrija zuri zuri jantzitian, negu luze ta baltz ostian, euzkerea, irarkola jantziz tayututa, kalerik kale, etxerik etxe, eskurik esku eta bijotzetik bijotzera dabil. Jazoera bijok batera gertatu izatiak, ez ete dausku euzkeltzalioi zerbait
|
adierazoten
–Ez ete dausku adore ta indar, ta azku ta kemen barrija emoten?
|
|
|
Batian bestian, il barrijak
|
adierazoten
diardugu idazliok, sarri be sarri. Gaurko onetan be, orixe gure zeregin.
|
|
|
Orrez ganera, Eliz erradio orren bitartez, domeketan, ordu bi eta laurenetan ebangelioa
|
adierazoten
dabe euskeraz; Larruzea abade agurgarriak dauka bere gain zeregin txalogarri ori. Eta sapatu arratsaldetan, 4 1/ 2 tan, gure erriko ekonomi eta kirol eta dantzen agerpen polita egiten dabe geure berbetan.
|
|
|
Barriro heldu jaku euskeraren gizartera, gure zelaira Tomas Agirre," Barrensoro". Hau berau hil ondoren, haren alaba Begoñak, izenburuak
|
adierazoten
dauan liburutxuaren bigarren argitalpena egin dau. GEU argitaldiaren bitartez.
|
|
2003
|
|
|
Izenik bako olerkariaren azpian, ez ete zenduzan zeure olerkari laneko pozak eta nahigabeak
|
adierazoten
berba egokiz eta sarkorrez:
|
|
|
1 Berak emoten ditu horren ganeko argibide batzuk hasierako atalean. dau barruan lehen ez ebala h rik idazten, baina orain bai. Gure eretxiz, gaur egun dituan ezaugarriak prozesu baten betetasuna
|
adierazoten
dabe, eta hori testu osora zabaltzeari eretxi deutsagu zuzenena. Bada hirugarren arrazoi bat be:
|
|
|
Neure eskuetan daukat Mikelek bialdutako itzulpena. Eskuz ezarritako ohar batek Zarateren betiko jokabide arteza
|
adierazoten
deusku: " Herriaren belarri eta bihotzerako gauza atsegingarri da ta, bertso modura ipini dodaz, batez be, erantzun laburrak...".
|
|
|
Otoitzik egiten ez dauanak ez dau itxaropenik. Otoitz egiteak hauxe
|
adierazoten
deusku: itxaroten doguna ez dagoala geure eskuetan; gure salbazinoa doakoa (debaldekoa) dala autortuten dogu holan; baina, baita, geure ahaleginez goragokoa izan arren, salbazino hori lortuteko konfiantzea dogula.
|
|
|
zuentzat, gotzain edo eleiz artzain naz; zuekin, kristinau. Izen harek eginbehar bat
|
adierazoten
dau, honek grazia; harek arriskua; honek salbamena".
|
|
|
Ez ete deuskue horixe
|
adierazoten
Xalbador bertsolariaren berbok?
|
|
2005
|
|
|
Goiza aurrera, hori sentimentuori apurkaapurka gorpuztuz joan zan, arineketan egiteko gogo bizia bihurtuz. Niretzako ulergarria bazan be, batetik, etxeratzeko neukan irrika bizia
|
adierazoten
ebalako eta, bestetik, herren egitea ahaztu gurean hanka normalduek arineketan zelan egiten eben frogatu gura izango nebalako, baegoan oraindino guztiz argitu ezin neikean susmoren bat. Ingurukoek be zerbait susmagarri nabaritu behar izango eben, euren aurpegietan larridura pittin bat ikusi neikean eta begiratzen eustienean.
|
|
|
Koadernoko orri higatuetan idatzita agertzen dana, letra txiki bihurriez idatzia, hori bai, horixe bai ezagutzen dauala, bere ahiztaren idazkera ahaztezina baita. Letra txiki bihurriok
|
adierazoten
dabena edo adierazo nahiko leukiena, barriz, ez jako hain ezaguna egiten. Hori be bere ahiztarena ete?
|
|
2006
|
|
|
Sinesgatxa zirudian portaera harek, itzaltsua beharbada, baina aldi berean nasaia, ardurabako samarra, kontu ha guztia egokituko ez balitxako lez. Ez eban, azalez behinik behin, ezelango atsekabe edo bildurrik
|
adierazoten
. Uste izana neban halangoetan presoek egindakoaz damutu eta etsipen biziz erregutzen ebela errukia, baina haren patxadeak harritu egiten ninduan benetan.
|
|
2007
|
|
|
Izenak
|
adierazoten
dauen lez, Puerto Madryn portu bat da. Charles Darwin munduko bazterrak aztertzen ibili zanean, hemetik igaro eta leku egokia eretxi eutsan portua eregiteko, kostaldeak herria itsasotik babestuko ebalakoan.
|
|
|
Bai! Eder berbeak
|
adierazoten
dauen guztia, hementxe, aurrez aurre.
|
|
2008
|
|
|
Hainbeste neba arrebaren artean danok ondo konpontzea ez da kasualidadea, gurasoek ereindako haziaren fruitua baino. Horixe da amak be azken urteetan, behin eta barriz,
|
adierazoten
euskuna:
|
|
|
Norberak edateko ez bazan be, premina asko hornitzeko aukera emoten eban teilatutik jasotako urak. Itusuraren danborradak ohetik jagi baino aurretik
|
adierazoten
euskun euriaren barri. Euri barriari halako zapore mikatza eransten deutso teilatuak, baina teilatu eta hodietako zikinak garraiatu ahala, ura garbiago, urago bihurtzen da.
|
|
|
Lehengusuak dira ilunabarra eta egunsentia; argiaren eta ilunaren arteko tirabira eta burrukea
|
adierazoten
dabe. Egunaren erronkari egiten deutso harrera batak, haren distira, burruka, garaipen nahiz porroten bideak argituz.
|
|
|
Erdi euskeraz eta erdi erderazko alkarrizketa zirikatzaile honek be gauza bera
|
adierazoten
dau:
|
|
|
Zazpirak bat esaeran
|
adierazoten
da Euskalerrian eztagozala iru edo lau errialde bakarrik, zazpi baiño. Ona emen zeintzuk direan:
|
|
2009
|
|
|
Azkue jaunak, batzar onen zioa ta elburua
|
adierazoten
ditu. Diño igaroko jazoerak, euskaltzain biren eriotzeak eta beste batzuren erbestetzeak izan dirala ta, Euskaltzaindiaren batzarrak eta lanak eragotzita egon direala ia bost urte oneitan, noiz ta zelan barriz birrasi zitekeazan ikusten etzala.
|
|
|
–Azkue jaunak batzar onen zioa ta elburua
|
adierazoten
ditu. Diño, igaroko jazoerak, euskaltzain biren eriotzeak eta beste batzuren erbesteratzeak izan dirala ta, Euskaltzaindiaren batzarrak eta lanak eragotzita egon direala ia bost urte oneitan, noiz ta zelan barriz birrasi zitekeazan ikusten etzala.
|
|
2010
|
|
|
Holakoetan azalpena emon beharra izan neban, gure herria historiaz eta kultura sendoz bakezalea, errespetu handikoa dala(, lotsa? berbeak ondo
|
adierazoten
dauan lez). Inoz gure herriaren jatorriaz itaundu deuste, eta euskerazko berbaren batzuk esateko eskatu, eta zerbait abesteko be bai.
|
|
2011
|
|
|
Populaketa sistema horrez ganera, Busturian beti egon dira etxe seinaladuak, torre eta jauregiak. Datu horrek, torre eta jauregien ugaritasunak,
|
adierazoten
deusku argi Busturia lehenean oso herri garrantzitsua izan dala. Honeen artean era bitakoak bereizi leitekez:
|
|
|
1925ean Buenos Airesen egoan, Argentinan. Francoren aldekoen artean hil zala
|
adierazoten
dau eleizeak kanonizatu izanak. 1936 urtean hil zan, baina ezin izan dogu jakin zelan.
|
|
|
Pertsonen izakereari egozten jakozan ezaugarriak animalien bidez
|
adierazoten
dira kasu honetan. Erdi Aroko euskaldunen izen edo ezizen asko be eremu horretakoak ziran, dokumentazinoan agiri danez.
|
|
|
Osin eta leizeetan bizi ziran izakien kontakizunak batu doguz, beste batzuen artean, Busturian. Eta kontaeron bidez zera
|
adierazoten
da: gizakiak naturak sortutako lekuak erabili izan dituala bizilekutzat.
|
|
|
Etxearen osotasuna, bai bizidunak eta bizibakoak alkartzen dituana etxeko biztanleak eta eurak babesten dituen hormak, etxekuek berbeagaz
|
adierazoten
da. " Etxekoak" ez dira familia berekoak bakarrik; neskameak, kridxedak, eta morroiak be etxekoak ziran, eskubide eta betebehar bardinakaz.
|
|
|
Trebeak izaten dira batzuk irudien bitartez gauzak
|
adierazoten
. Niri argitasun handia emon eustan behin, berbaldi baten, batek aurkeztu euskun mahaiaren irudiak, parrokia baten, eta baita kristau bakotxaren eta Eleiza osoaren zeregin behinenak zeintzuk diran argi adierazoteko.
|
|
|
Ez dakit zenbat, baina ez ginan gitxi, gotzaindegiko langeletara sartu ginan abadeok, bidezko eskabide batzuk egitera. Asko idatzi da horretaz, eta nik zelan bizi izan neban
|
adierazoten
dauen jazoeratxu bat edo beste bakarrik jarriko dot.
|
|
|
Euskaltzaindiko 1958ko iraileko batzarreko aktaren arabera: «Donostian egitekoa zan izkuntzalarien batzar nagusia azkenez aurten egingo ezta ezkero Irigoyen ek
|
adierazoten
dau aurten bere igaz legez utsunea geldituten dala eta zelanbait betetatako gauza txikiago bat egin bear litzakeala, orain urte bi Arantzazun egin zan antzekoa, eta tokia Bilbo izan leitekeala, zemendi inguruan adibidez. Diño Bizkaiko Diputaziñoko Bibliotekako saloia lortzea ere ustez elitzakeala gatxa izango.
|
|
2012
|
|
|
Gaztelaniak holako asko ere asko ditu. Ez da gauza bera hurbil egotea esan gura dauen cerca eta itxitura
|
adierazoten
dauen cerca. Ez da gauza bera ezkontzea adierazoten dauen casa eta etxea esan gura dauen berba bera.
|
|
|
Ez da gauza bera hurbil egotea esan gura dauen cerca eta itxitura adierazoten dauen cerca. Ez da gauza bera ezkontzea
|
adierazoten
dauen casa eta etxea esan gura dauen berba bera. Eta holako ugari jarri geinkez
|
|
|
Gaztelaniak holako asko ere asko ditu. Ez da gauza bera hurbil egotea esan gura dauen cerca eta itxitura
|
adierazoten
dauen cerca. Ez da gauza bera ezkontzea adierazoten dauen casa eta etxea esan gura dauen berba bera.
|
|
|
Ez da gauza bera hurbil egotea esan gura dauen cerca eta itxitura adierazoten dauen cerca. Ez da gauza bera ezkontzea
|
adierazoten
dauen casa eta etxea esan gura dauen berba bera. Eta holako ugari jarri geinkez.
|
|
|
Unibersidadeetan Erromar, Greziar, Indiar da Arabiarren berbetak, zelan edo alan,
|
adierazoten
dira. ¿ Eta euskerea ezalda izkera orrek baizen zaarra, mamintsua, ugaria, zakona, apaiña ta ikasgarria?
|
|
|
Gaur jaioten dan gazetia ez da berez izango erreñuko zati, gaur batek ta biar edo etzi besteak aginduten dabenetatik batena bere. Irurac Bat da bere berea bere lurrean dagozanena ta bere izenak
|
adierazoten
dabenena euskalerriarena, argiroago, Foruena, Foruen gordetzailea.
|
|
2013
|
|
|
Araba aldeko lekukotasun zahar horrek, aratiste berbea eremu askoz zabalagoan erabilten zala
|
adierazoten
deusku. Hataraxe gorde da hondino be bizkai euskerearen bazter bietan:
|
|
|
Aratuste egunari aitamen zuzenik egin barik, jatorduaren izaerea bera
|
adierazoten
daben beste izenok be asko entzuten dira: hainbat lekutan eta goiko beste izenotariko bategaz batera, bata zein bestea leku batzuetan edo beronen aldaeraren bat:
|
|
|
eguen eguaun Arabako lautadako euskera zaharrean, sartaldc euskerako hitza da, bizkaiera eremukoa, osteguna adierazoteko. Eta zuri izenondoak egun hori zuri egiten zala
|
adierazoten
dau; hau da, astegun zuria zala, behar bako eguna, eta eskola bako eguna.
|
|
2015
|
|
|
Horreek guztiok senadu antzera babestu eben erakunde barri hau. Eta ez bakarrik babestu,
|
adierazoten
emon eben, beharrezkoa zala, bai Eleizearentzat, bai Euskal Herriarentzat, holako erakunde bat eukitea euskerearen eta euskal kulturearen promozinorako. Liburuxkatxo bat atera genduan hasierarako, testigantza horreekaz plazaratzeko.
|
|
|
Akorduan daukat, instituto hori termino juridikoa da eta aita Linok berbeori euskeratu eban ikastegi. Instituto berbeak baino, ikastegi berbeak hobeto
|
adierazoten
ebalako zer gura genduan guk: ikasteko toki bat.
|
|
|
Esaterako, Lógica gaur ez da emoten. Baina logikea da pentsamentua zelan sortzen dan, zelan egiten dan, zelan
|
adierazoten
emoten dan, zelan demostretan dan. Ontología, izana zer dan; izana, existentzia eta esentziaren arteko diferentziak zeintzuk direan.
|
|
|
Horrek
|
adierazoten
dauena da, lehenengo, ume jaiotzak ugariak zireala gure artean. Familia bakotxak baeukazan Zeanurin bost seme alabatik gora; inoiz hamarretik gora be bai.
|
|
|
Familia bakotxak baeukazan Zeanurin bost seme alabatik gora; inoiz hamarretik gora be bai. Bigarren
|
adierazoten
dauena da, bertan egiten zala bizimodua. Umeak egozan lekuan, beharra be bertan egiten zan.
|
|
|
Familia eta etxea kontzeptuak etxekoak berban batzen dira. Berba horrek etxean bizi diranak eta familiaren gunerik intimoena
|
adierazoten
ditu aldi berean. Talde horretan kokatuko geunkez odoleko senideak.
|
|
2019
|
|
|
Krutwig jaunak dino bere eritziz Euskaltzaindia zelanbaiten barriztu bear litakela, orain dagoan ta dabilen lez jarraitu ezkero, euskerearentzat onura gitxi datorrela ta. Onezaz
|
adierazoten
dauz zertzelada batzuk. Aintzakotzat artu da Krutwig [en] asmo ori ta urrengo batzaŕerako gai onezaz dosier bat ekarri dagiala erabagi da (Euskaltzaindia 1982:
|
|
|
Azkue jaunak, batzaŕ onen zioa ta elburua
|
adierazoten
ditu. Diño, igaroko jazoerak, euskaltzain biren eriotzeak eta beste batzuren eŕbestetzeak izan dirala ta, Euskaltzaindiaren batzaŕak eta lanak eragotzita egon direala ia bost uŕte oneitan, noiz ta zelan baŕiz biŕasi zitekeazan ikusten etzala.
|
|
|
Azkue jaunak
|
adierazoten
dau, lenago erabagi zanez, Eladio Esparza jaunari jakin erazo dautsola euskaltzaintzarako aukeratua izan dala, ta bere erantzuna, kisa ori beregain pozik artzen dabela, izan dala, bide batez, bere eritziz, bigarren naparro euskaltzaina Angel Irigarai jauna izan daitekela, esanaz. Ganera, Azkue jaunak dino jaun oneri kisa ori eskini dautsola, baña, bere eskarrak agertuaz, 180 ABA EUS:
|
|
|
Bolunzarren be errotea egon zan aspaldi ez dala. Etxearen aurrean kurutze bat dago, bidea andabidea edo eleizbidea zala
|
adierazoten
. Bertatik eroaten ziran gorpuak eleizara eta kanposantura, eta kurutzean parau eta errezau egiten zan.
|
|
|
Olabarri nabarmenetarikoa aurrekaldeko eskilara edo harzurubia da; eta goikaldean erdi puntako arkudun sarrera nagusia dago. Horrezaz gainera, eraikinaren atzekaldean dagozan gezi-leihoek
|
adierazoten
dabe, aldi baten behintzat, gotorlekua izan zala.
|
|
|
" Noz eta 2019an oraindik herri honek aspalditik dakarren sufrimendua eta arazoak konpondu barik dagoz. Epaiketa honek argi eta garbi
|
adierazoten
dau arazoa konpontzeko asmorik eza. Gehiago oraindik, arazoa konpondu beharrean, sufrimendua handitzen dau.
|
|
2020
|
|
|
Eguneroko indarkeria babesten eta zilegi egiten dauen isiltasun konplizearen aurrean, erretratu bakotxak ordezkatzen ditu LGTBI kolektiboaren askatasunakaz eta eskubideakaz konpromisoa
|
adierazoten
daben herritarrak. Gure etxeetan, sareetan eta kaleetan, tolerantziarik ez lesbo homofobiaren eta transfobiaren aurrean, adierazo dau Udalak.
|
|
2021
|
|
|
Holantxe
|
adierazoten
neban, neure batzarretan, pertsonearen jakintasuna. hasteko. Aukera hori baliatu neban, eta bertan hasi nintzan beharrean.
|
|
|
" Txabi mutilzaharra" filosofo samarra zala esan dot, eta hona pasarte bat, haren jakituria
|
adierazoten
dauena. Ipizar auzuneko etxe bitako jabeak, euren etxeak konpondu behar ebezala eta, etxe bien bitartean egoan terrenoa zeinena zan eta nondik nora zan ebatzi gura eben.
|
|
|
Jenteagaz hartu emonerako aparteko doe bat euki dau eta beti ekarten eban etxera bateko eta besteko barri eta pasadizu ugari. Ezin dot atal hau amaitu, pasarte grazioso bat kontau barik, errealtasun natural naturalekoa, baserritar baten benetako filosofia eta pentsakerea
|
adierazoten
dauena. Igorren bizi ginala, telefonoz deitzen deutsa andra batek, esanez:
|
|
|
Ba, egia da. Gure ama Teresak naturaltasun osoz
|
adierazoten
dau" poz" hori bere bizitza guztian zehar, eta gaur be halantxe sentitzen dau. Berba egiten dauen eratik, ezin lei pentsau zurikerian dabilenik.
|
|
|
Xabier Amuriza ama Teresagaz harrituta geratu zan eta esaten dau zirraragarrie dala haren historia, eta batez be, ama Teresaren halantxe zala ta pozik esakereak
|
adierazoten
dauena. Jarrera horren oinarria zergaitik edo nondik datorren, badaukat pentsamentu bat, geroago be aitatzen dot baina:
|
|
|
Ni zeiñ nazan eta... besteren bat zeiñ dan
|
adierazoten
emonaz, biotzaren asete eta betekada osoa non dagoan erakutsiaz, Iaungoikoaren gurari donea ondo egiteko arimea indartuaz, maite ditudan guztiak zeruan aurkituko ditudala gomutaraziaz.
|
|
|
berak beti aserreak amaituteko alegiñ guztiak egiñ zituala gomutetia. Portunek beiñ baiño geiagotan
|
adierazoten
emon eutsan Adalbaldori, euskaldun batzuek bitartez, bildurti emetzat eukala, gudara ez eioalako; baina Adalbaldok gurago eban bildurtitzat euki eiela, eta ez guda eta aserre okerrai laguntasun apur bat geiago emon. Bere eginkizun guztia zan ainbeste urtean, erregerena urrean egiaren alde itz egitea, euskaldunen alde atxakiak billatutea, bere lagun urkoai alebaneraiño lagundutea, eta bere etxadi maiteari ondo begiratutea.
|
|
|
Bai, andrea. Lenengo prankotar gizon eder batek
|
adierazoten
emoteko esan deust zeugaz ez dala aztuko, eta gero Portunek.
|
|
|
Bekian zelan emon zeitekean dxastadarik andiena Arnoldoren biotzean: euskaldun gaiztoa zala zabalduta, diruak edo andinaiak okertu ebala
|
adierazoten
emon eta. Orretarako gogoratu iakon errez eta ugari billatuko zituala laguntzailleak gudarako gogoagaz egozanen artean, Riktrudisen eskua ukatu iakuenean artean, Kristoren legekoak nagusitzat ezin ikusi zituenen artean, Arnoldoren aginpideagaitik ondamuz beterik bizi ziranen artean, argitasun gitxiko iente siñiskorren artean.
|
|
|
Gaizkiesalen batek esango dau ez nazala ni euskaldun ona, eta au samintasun barri bat izango da niretzat, bene benetakoa gero! besteren batek zoratu egin iatala
|
adierazoten
emongo dau; baiña ez da ardura, gure legeak agintzen daben ezkero. Amando iauna, lagunduko deutsut orain artean baiño geiago eta obeto.
|
|
|
Lau ordu badira Pedro Marik Ozinbeltzerontz neure aginduz urten dabela, Mendiolako iaunari esatera, guda barririk bada, ez dedilla guda orretan sartu, bada ez daukala iatorri zuzenik. Zeuk esaten deustazu, Ama, nire Aitak maite nabela, ni ikustean daukala bere poztasun bakarra, neuk bere badakit Arnoldo zarraren biotz leiñargiak zenbateraiño naben maite, bere mingoztasunen eztigarritzat naukala, bere aingeru iagole zerutarkotzat, milla bidar
|
adierazoten
emon deustanez. Orregaitik, bada, nire esanak beragan indar piska bat eukiko dabela uste dot; baiña ez baleukake bere, badaezpadan bere, eroan dau Pedro Marik beste eginkizun bat...
|
|
|
Bada orduan, neu izango naz lenengo prankotarrentzat maitetasuna erakusten, arima barruan daukadazan atsekabe guztiak itota. batek esango dau ez nazala ni euskaldun ona, ta au samintasun barri bat izango da niretzat, bene benetakoa gero!, besteren batek zoratu egin jatala
|
adierazoten
emongo dau; baiña ez da ardura, gure legeak agintzen daben ezkero. Amando jauna, lagunduko deutsut orain artean baiño geiago ta obeto (65 or.).
|
|
|
127 Alabak aurreratu du jadanik nola balia dezakeen aitak dion maitasuna ere: " Zeuk esaten deustazu, Ama, nire Aitak maite nabela, ni ikustean daukala bere poztasun bakarra, neuk bere badakit Arnoldo zarraren biotz leiñargiak zenbateraiño naben maite, bere mingostasunen eztigarritzat naukala, bere aingeru jagole zerutarkotzat, milla bidar
|
adierazoten
emon deustanez. Orregaitik, bada, nire esanak beragan indar pizka bat eukiko dabela uste dot; baiña ez baleuka bere, badaezpadan bere[...]" (31 or.; g.l.e.). Eta errepikatu beharrik ez da nola erabili nahi izango duen, orobat, Portunek agertzen dion maitasuna ere aita gerrara joan ez dadin (ik.
|