|
2000
|
|
|
Ahalik eta azkarren baina libratuko naizen jakin gabe, bide ertzean gelditu dut autoa.
|
Zer
egin behar dudan ongi jakin gabe, autotik irteten naiz arnasestuka. Atzetik datozkidan autoak geldiarazi nahi nituzke, bazterrera daitezela esan.
|
|
|
Bulegoko lankideek soilik?
|
Zer
egin behar nuen lehen lehenik. Erruduna bilatu?
|
|
|
Noragaldua sentitu zen une batez, hala ere, Brown jauna, zein arrastori jarraitu ongi ikusten ez zuela.
|
Zer
egin behar zuen orain. Zer egin behar zuen has zedin arte?
|
|
|
Zer egin behar zuen orain?
|
Zer
egin behar zuen has zedin arte. Berez etorriko al zen, besterik gabe, ala berak ere aktiboki esku hartu zuen?
|
|
2002
|
|
|
Filmaren ostekoak kezka  tzen zuen bera.
|
Zer
egin behar zuten Manuelekin. Nora jo?
|
|
|
Zertaz, berak galde.
|
Zer
egin behar genuen geurea konpontzeko, nik.
|
|
|
Aita sukaldean da berriro, kaleko jantziak aldaturik:
|
Zer
egin behar dut. Amak tomate batzuk pasatzen dizkio.
|
|
2003
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dugu ba hain gogor sakatzeko?
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duzue orain? –galdetu die Aitorrek, agurra gozotu nahian.
|
|
|
XXI.ak berak sorpresa ugari dakar, argi ibili behar.
|
Zer
egin behar genuke. Ikus ditzagun proposamen batzuk.
|
|
2005
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duzue kamioarekin, Joantxo?
|
|
2006
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duzu orain?
|
|
|
–
|
Zer
egin behar da blackjackean irabazteko?
|
|
|
|
Zer
egin behar didazue, galdetu zuen Sebastianek ahots errukarriz. Hermannek niri begiratu zidan:
|
|
|
Ederki!, pentsatu nuen, eta berak iradoki bezala egon nin  tzaion luzaz, begira begira, isilean esanez:
|
Zer
egin behar didazu orain. Aurrera, ezetz ausartu:
|
|
|
Atzerritar bat nintzen Parisen, arrotz aleman bat, artean ez zen astebete Alemaniak Polonia inbaditu zuela.
|
Zer
egin behar nuen nik, zer esan behar nion poliziari?
|
|
|
Eta Udalak?
|
Zer
egin behar du Udalak, adibidez. Bandoa bertako euskaraz idatzi?
|
|
2007
|
|
|
–Udalean hago, Justino.
|
Zer
egin behar duk komunalak itzul ditzaten?
|
|
2008
|
|
|
Ibon.
|
Zer
egin behar dut Ibonekin. Dena dela, ez nintzen Ibonez akordatu, aitaz baizik.
|
|
2009
|
|
|
Elkarri begiratzen zioagu, uxuala eskutik eskura darabilkigula.
|
Zer
egin behar diogu morroi honi. Jo eta egurtu?
|
|
|
Baina ezin zuen gogoratu jada ezta amaren aurpegia ere, etxean ez zegoen-eta haren argazkirik; bestalde, aitak kontatuta zekien ezen amaren familiak inoiz ez zuela ontzat eman alabaren ezkontza, nepaldar zamaketari esku hutsik iritsitako batekin uztartzea goiko kastako neska aberatsa.
|
Zer
egin behar zuen Anandak halako familia batean, etxekotzat hartuko balute ere. Kasta arau estuen artean eta erlijio zorrotzaren pean ez zeukan etorkizun gozorik.
|
|
|
"
|
Zer
egin behar dut zoriontsu izateko. Zer egin behar dut zuzen jokatzeko?
|
|
|
" Zer egin behar dut zoriontsu izateko?
|
Zer
egin behar dut zuzen jokatzeko. Badirudi kontzientzia morala urratuta geratu dela betirako bi adar horien artean, eta ez dela posible bi bideetan barna eta batera ibiltzea.
|
|
|
Baina nola burutzen da prozesu hori?
|
Zer
egin behar da gizabanako hezigabeak komunitatearen arrastoan sartzeko?
|
|
|
Hasierako estrategia gordina (ekintza, errepresioa, ekintza) denboraren poderioz gorroto eta mendekuaren estrategia.
|
Zer
egin behar da, herri bat nazio estatu baten itzalean jartzeko gero. Errukia eta barkamena alde batera utzi eta gorrotoa eta mendekua areagotu.
|
|
|
Ohitura zaharretan?
|
Zer
egin behar da gure jatorrizko izaera matriarkalista berpizteko. Goizuetara joan, euskal mitologian buru belarri murgildu ala euskal dantza egin?
|
|
2010
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duzu horrekin?
|
|
|
Fartsa horretan parte hartuko dut.
|
Zer
egin behar dut?
|
|
2011
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dute gurekin?, galdetu zuen.
|
|
|
Ez al zara sasi-profeta horietako bat?
|
Zer
egin behar duzu gurekin? –Anna bere onetik aterata zegoen.
|
|
|
Ene Jainkoa!
|
Zer
egin behar nuke nik gizon batekin!
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dut, ene Jainkoa. Orain zer?
|
|
|
Non dago kontzientetik inkontzientera daraman zubia, zein da itzulerako bidea?
|
Zer
egin behar ote da jokabide morala eta komenientzia uztartzeko?
|
|
|
Kanpotik etorri zuan gizon hura eta sekula ere ez zian ukatu bere jatorri euskalduna, baina gure berbeta ikasi zian, gure arteko egin zuan, eta gureganako begirunea erakutsi zian.
|
Zer
egin behar zian hori baino gehiago?
|
|
|
Itxerat.
|
Zer
egin behar zuten?
|
|
|
teilatura igotako mutiltxo batzuk handik etxeko leihoa bortxatzen eta barrura sartzen saiatu ziren, harik eta ni begiz jo eta ihesari eman zioten arte.
|
Zer
egin behar da horiekin. Espetxeratu eta kitto?
|
|
|
Zer, demokrazia liberalotan, jendeari eskubideak aitortu bai, baina gero horiek egikaritzeko bitartekorik jartzen ez denean?
|
Zer
egin behar da, galdetzen dut berriro, eskubideak egikari ditzakeen jende multzotik kanpo geratzen den aldra geroz eta handiago horrekin. Zer, geroz eta ugariagoa den gosekil oldearekin? [41] Harresiak eraiki, Mexiko eta AEBen artean bezala, Israelen moduan, zaborra kanpoan uzteko?
|
|
|
Eta" halako gaiak ukitu behar al dituzue?
|
Zer
egin behar duzue, kantaldi epel bat, edo...".
|
|
2012
|
|
|
–
|
Zer
egin behar diozue? –galdetu zien Margaritak, erabat larrituta.
|
|
|
Pianoaren soinuan amarekin aurkitzen da Inas.
|
Zer
egin behar du, bazkarira joan eta don Miguelen jokabide bikaina goraipatzeko ordua hel dadinean berogarri gehiago bota sutara, San Kristobalekoa bere kabutan gordetzen jarraituz. Haren seme alabek jakingo al dute beren aitak nola jokatu zuen orduko hartan?
|
|
2018
|
|
|
Han hemenka noble taldeetan banaturik zeneuzkan borreroek hartu ninduten.
|
Zer
egin behar zuen galdetu zizun borreroburuak. Erregeren balbeenari men egin behar zion ala ez jakin nahian ari zitzaizun.
|
|
2019
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dugu? –galdetu du Leonek.
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dute gurekin? –galdetu du gizonak.
|
|
|
Eskerrak. ?(
|
Zer
egin behar dut, Karmen, esadazu zer egin behar dudan.)
|
|
|
–Anek jaurti didan burukoa saihestu dut?.
|
Zer
egin behar duzu. Berriro deitzen badu.
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duzue bihar? –galdetu zuen Anek.
|
|
|
Neskarekin bakarrik geratu zen E. Eta beldurra baino, panikoa sentitzen hasi zen.
|
Zer
egin behar zuen. Urrunegi zihoan?
|
|
|
Ez zuen gustuko ikuskizunik espero, eta haserre zegoen, zigor hutsa iruditzen zitzaiolako bera han egotea.
|
Zer
egin behar ote zuen berak bordan. Nolanahi ere, hantxe zegoen bera ere, ez baitzen Sergeiri aurre egiteko gauza izan.
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dut?
|
|
|
Behialako oldar malkoak etsipenezkoak bihurtu zitzaizkion.
|
Zer
egin behar zuen?
|
|
2020
|
|
|
Ez nuen topatuko hain mutil apalik, senak esaten baitzidan malgu jasoko zituela nire agindu eta proposamenak bere aktore lanean.
|
Zer
egin behar nuen, neska bat bahitu inguruko baserriren batean?
|
|
|
–
|
Zer
egin behar diozu, kabroi zerria, esan dio medikuak.
|
|
|
–Ramon minez bihurrikatzen zebilen, arnasa hartu ezinik?, edo niri obeditu ez, eta orduan txerri bat bezala akabatuko dut putakume hau pixkanaka pixkanaka, beste biek ezin zituzten begiak kendu poeta torturatuengandik?.
|
Zer
egin behar dugu. Esango al didazue non dagoen liburu hori?
|
|
|
Orduak pasatu ziren, eta ez zen ezer gertatu.
|
Zer
egin behar dugu, maitea. Irten?
|
|
|
Gainera, urte hartan, ditxosozko gerriko mina zela eta, ez nengoela jokatzeko moduan esan behar izan nionean haserretu egin zitzaidan.
|
Zer
egin behar nuen. Ziur asko disko hernia ebakuntza egin nuen min hori kentzeko, baina nuen adinarekin arriskutsua iritzi nion.
|
|
|
Hitzez hitz, tantoka sortzen da poesia; baina Hitzak haizeak daramatza barrez, eta mundua hitzez doa hiltzen eta hiltzen; Zelai ertzeko lore gorriak neguak zapuztu ditu; haizeak negar egiten du hemendikan pasatzean; Zerbitzuko lanean ari da gizakia, bururik altxa gabe; Eta gero legea, justizia, karidadea, zeinen hitz ederrak diren goizean goizik ezkerreko hanka ohetik ateratzen dugunean; Giza aberea munduan zehar doa eta ez du astirik amets bat berotzeko; Borrokaren erdian ilunpetan etsita amore ematen duen pizti beldurtia; Atzo goizetik ikusi nituen, zingurriak ziruditen, goizero ikusten ditut praka zikin, aurpegi bizardun, itxura txarreko langile horiek.
|
Zer
egin behar dugu, hori horrela da. Eta poeta?
|
|
2021
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duk apartamentu honekin?
|
|
|
–Ongi da.
|
Zer
egin behar duzu orain?
|
|
|
Adulteratuta ez badago ere, ez dut psikotropiko baten blokeatzailerik nire organismoan sartuko.
|
Zer
egin behar dut, berrogei urte ditudan artean hartu, urte oso batez, hiltzailearen beldurrez?
|
|
|
Paula harekin hitz egiten saiatzen zen, eta nik, berriz, zera galdetzen nion neure buruari: "
|
Zer
egin behar duzu hurrengo igandean, herri guztiak ikusi eta gero?". Baina ez nintzen harekin horretaz hitz egitera ausartu.
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dugu gaur, aitaita?
|
|
|
⣠Bai.
|
Zer
egin behar du? â Izorratu, hala tokatzen dun, hori tokatzen zaion, eta ez eskatu ezer, ez barkamen eta ez ostiarik!
|
|
|
Eta LucÃarekin topatzen bazen?
|
Zer
egin behar zuen orduan. Nola jokatu behar zuen?
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duk gaur?
|
|
|
Askatu ezazue!
|
Zer
egin behar diozue? –esan zien Barbarak oihuka.
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duk arratsaldean? –galdetu zion aitak begiak zabaldu gabe, makal makal, erdi lo.
|
|
|
Hala ere... ba al dakin zertan dabilen hire mutila beste neska horrekin?
|
Zer
egin behar du, oraingo pinpirina utzi eta hiregana itzuli edo txandaka biokin ibili? âamorruak itsututa egin zituen galderakâ.
|
|
|
–Ba, ikasi bizkorrago ibiltzen!
|
Zer
egin behar duk orain neska berriz ikusteko. Eskerrak herri txikia den.
|
|
|
Davidek aitari begiratu zion, larri.
|
Zer
egin behar zuen?
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duk horrekin. Burura bota behar al didak?
|
|
2022
|
|
|
–Ez.
|
Zer
egin behar dun ia erditzeko hagoela?
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dut horretarako?
|
|
|
Bob!
|
Zer
egin behar dut. Zer egin behar dut orain?
|
|
|
Zer egin behar dut?
|
Zer
egin behar dut orain?
|
|
|
Pollyren esaldia errepikatu zuen, bere buruari aplika  tzen ziola:
|
Zer
egin behar dut. Ezkongabearen senak atzera egiteko ohartarazten zion.
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dit. Esaiozue haurrak ditudala...
|
|
|
–Geu arduratuko gara.
|
Zer
egin behar da?
|
|
|
" Berdin zaien zer dugun, eta gainera, haur txiki batekin zatozan."" Zenbateraino txikia?"" Bost urte, hiru, ez zekinat."" Haur hori aspertu egingo dun hemen", esan nion, eta gero galdetu: "
|
Zer
egin behar diten hemen?". " Ba, hik eta nik egiten duguna, Lea, esan zidan, bizi." Bizi, esan zidan.
|
|
|
Ondorioztatu nuen haientzat munduaren errematea izango litzatekeela ni joango banintz.
|
Zer
egin behar zuen amak nire ahizpa bezalako alaba batekin, bera bakarrik, hirurogei kiloko pisu hila zaintzen, etxe honetan, zeina, Jimenari bezala, handiegi geratzen hasiko bailitzaioke. Orduan, goiz batean, jaitsi nintzen egongelara eta amari galdetu nion ea zer zen amonak egin zuen eta barkamenik ez zuen hori.
|
|
|
etorkizun basa, ankerra, zeinetan ukabilkadaka defendatu baitzen besteengandik; hozka, otsoa bezala.
|
Zer
egin behar zuen berak, Charlie Langeletek, bere fintasunekin, bere eskrupuluekin, bere errukiarekin, jendetza ero haren erdian. Lapurtu, larrutu, erail egingo zuten otsoen esku uzten den luxuzko txakurtxo bat bezala.
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dugu, ahizpa? –galdetu zion Marie du Saint Sacrement ahizpak Marie des Chérubins ahizpari.
|
|
|
–
|
Zer
egin behar dugu? –esan zuen Florencek Gabrielengana biratu eta desesperazio keinu bat eginez.
|
|
|
–Eta zure emaztea eta nire senarra?
|
Zer
egin behar dugu horiekin? –galdetu zuen Lucilek, barre egiten saiatuz.
|
|
|
–
|
Zer
egin behar duzue orain?
|
|
|
Oso zaharra zen eta gaixo zegoen.
|
Zer
egin behar zuen nahaste borraste honetan guztian?
|
|
|
Eskuin eskua atxiki dit bere eskuetan.
|
Zer
egin behar du. Nire bizitzaren lerroa irakurri?
|
|
|
X en memoria ez baitzen ingurukoen bera, deseroso bizi zen, jakin nahi zuen zer gordetzen zuten besteen memoriek, zergatik begiratzen zioten arraro, berak ahaztua zuen baina besteek ondo gogoratzen zuten ez egitekoren baten errudun balitz bezala.
|
Zer
egin behar zuen. Galdezka hasi, besteen bizitzak endredatzeari ekin?
|
|
2023
|
|
|
Egia da.
|
Zer
egin behar diegu, ordea: jo eta garbitu?
|
|
|
Porrot.
|
Zer
egin behar dugu. Jo eta garbitu?
|
|
|
 Orain jendea objektu gisa tratatu behar dugu, odol hotzean?
|
Zer
egin behar dugu teknika hauekin?". Hamelingo txirulariaren esku utzi, jakina, arratoi bihurtzen direnak ibaira gida ditzan, beren borondatez itotzera, inolako bortxarik gabe.
|