|
2009
|
|
|
Ea nondik nenbilen, banuela Bilbora itzultzeko garaia, Eliasek kontatzen ziola nire lanen berri, bidaltzeko argazkiren bat.
|
Lan
taldea osatzen zebilela, jende ezaguna nahi zuela, konfiantzazkoa. Elkarri deitzekotan geratu ginen.
|
|
2011
|
|
|
Puerto Ricoko Estatusari buruzko
|
Lan
taldeko buruaren txostena (Report by the president, s Task Force on Puerto Rico, s Status), Etxe Zuria, Washington, 2011ko martxoaren 11.
|
|
|
Errodatzeko garaian, behintzat, alde izan zuten haizea, su etenaren ilusioa lekuko.
|
Lan
taldea Jorge Oteizarekin Orion bazkaltzera eraman zuen behin Tabernak, artista ezagunaren eraginak kutsatu zitzan. Oteizaren etxera lehen aldiz joan zenean,, begira, Getariako arratoia?, komentatu zuen zuzendariak, eta eskultoreak erantzun:
|
|
2012
|
|
|
Horrez gain, Jarraitze programa ere sortu zuten, fosildutako kasuak tratatzeko, eta huraxe zen nire egitekoa, Ignazio Albiz zuzendariak azaldu zidanez.
|
Lan
talde txikia zela, erosoa, gustura ibiliko nintzela.
|
|
2017
|
|
|
|
Lan
taldeko beste kideak 50ak hurbilago zituen 40ak baino. Mardultze bidean.
|
|
2020
|
|
|
Bere aldetik NBEko" Bortxazko edo Borondatez aurkako Desagerketen
|
Lan
Taldeak" 2014ko ekainaren 13an bidali zien Frantziako eta Espainiako Gobernuei kasuaren jakinarazpena, eta," kasua jakinaraztean, adierazi zuen bere nahia zela behar diren ikerketa egokiak egin daitezen desagertutako pertsona non dagoen argitzeko" (Lan Taldearen gutuna, 2014ko uztailaren 11koa).
|
|
|
Celes Alvarez ama, Eneko eta Camino anai arrebak, eta Amaia Irigoien Enekoren emaztea agertu ziren parlamentarien aurrean, Iratxe Urizar lagun zutela. Hau, NBEko
|
Lan
Taldearen aurreko agerraldiaren prozesua eraman zuena izan zelako. Bideo osoa Nafarroako Parlamentuaren webean ikus liteke.
|
|
|
Iratxe Urizar abokatuak, bere aldetik, oso argi utzi zuen NBEko
|
Lan
Taldeak bere harridura erakutsi zuela Espainiako legedia, biktimen alorrean, baztertzailea eta partziala delako; Jose Miguel Etxeberriaren kasua kasu irekitzat zeukala; NBEko Lan Taldeak kasuari buruz atera zituen ondorioak Audientzia Nazionalak atera zituenetatik antipodetan daudela, eta NBEk bere gomendioak eman zituenetik, Frantziak eta Espainiak ez diotela gomendio horietako bakar bati ere ja...
|
|
|
Iratxe Urizar abokatuak, bere aldetik, oso argi utzi zuen NBEko Lan Taldeak bere harridura erakutsi zuela Espainiako legedia, biktimen alorrean, baztertzailea eta partziala delako; Jose Miguel Etxeberriaren kasua kasu irekitzat zeukala; NBEko
|
Lan
Taldeak kasuari buruz atera zituen ondorioak Audientzia Nazionalak atera zituenetatik antipodetan daudela, eta NBEk bere gomendioak eman zituenetik, Frantziak eta Espainiak ez diotela gomendio horietako bakar bati ere jaramonik egin.
|
|
|
Oraindik segitzen dugu entzuten ahots batzuk, elkarri egindako minaren aitortzaren bidea bultzatzeko lagundu ordez, eta eraikitzaile izaten saiatu ordez, sufrimendua are handiagoa egiten tematzen direnak. Guk uste dugu Parlamentuak bere egin behar duela gertatu zena erabat argitzeko eskaera, NBEren
|
Lan
Taldeak egin duen bezala; baina uste dugu, gainera, Parlamentuak auzi alderdia izan behar duela kasu honetan, eta exijitu behar duela, NBEren Lan Taldeak egiten duen bezala, Jose Miguel Etxeberriaren desagerketa ekarri zuten gertaera guztiak erabat argi daitezela, eta eskatu behar diela Frantziako eta Espainiako estatuei egin ditzatela behar diren ikerketa guztiak, gorputz hondakinak familiari em... Ezin da ahaztu bortxazko desagerketa kasuak ez direla konpontzen desagertua edo haren gorputz hondakinak agertzen diren arte.
|
|
|
Oraindik segitzen dugu entzuten ahots batzuk, elkarri egindako minaren aitortzaren bidea bultzatzeko lagundu ordez, eta eraikitzaile izaten saiatu ordez, sufrimendua are handiagoa egiten tematzen direnak. Guk uste dugu Parlamentuak bere egin behar duela gertatu zena erabat argitzeko eskaera, NBEren Lan Taldeak egin duen bezala; baina uste dugu, gainera, Parlamentuak auzi alderdia izan behar duela kasu honetan, eta exijitu behar duela, NBEren
|
Lan
Taldeak egiten duen bezala, Jose Miguel Etxeberriaren desagerketa ekarri zuten gertaera guztiak erabat argi daitezela, eta eskatu behar diela Frantziako eta Espainiako estatuei egin ditzatela behar diren ikerketa guztiak, gorputz hondakinak familiari eman ahal izateko. Ezin da ahaztu bortxazko desagerketa kasuak ez direla konpontzen desagertua edo haren gorputz hondakinak agertzen diren arte.
|
|
|
" Gure familiaren baitan egon den sentsazioak, eta lagundu nahi izan diguten guztienak, instituzioek ahaztu gintuzten sentsazioak, alegia, nolabaiteko erreparazioa eduki zuen 2014ko irailean, nori esker eta Genevan egoitza duen Nazio Batuen Borondatez Kontrako eta Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldeari esker. Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokiak, Egiari Zor Fundazioaren bidez, anaiaren kasuari buruz aurkeztu zuen txostena ikusi zuten, eta Genevara gonbidatu gintuzten, bilera pribatu bat haiekin egiteko, gure lekukotasuna konta genezan".
|
|
|
NBEra bisita 2020ko otsailean errepikatu da, Desagerketen
|
Lan
Taldeak hala eskatuta (xehetasun inportantea da bigarren bisita Taldearen eraginez egin dela azpimarratzea). Enekori, honen emazte Amaiari eta seme Oierri laguntzeko ohorea eduki dut bigarren bisita horretan, eta hobeki ulertu dut lehen bisita kontatu zidanean esandako guztia.
|
|
|
etxeko grabaketak amaren lekukotasuna biltzeko, amaren lekukotasun horri joan bezperan presaka sartutako azpitituluak, Jokin lankidearen laguntzarekin, Genevan emazteak erreserbatutako ostatua; zita tokira hogeita lau ordu lehenago joan zela, bidea ikasteko, badaezpada ere; eraikin ofizialak eta erakundeetako egoitzak dauden inguruko handitasuna; ordu pare bateko aurrerapenarekin joan zela, badaezpada. Eta beharrik,
|
Lan
Taldekoak zain zeuzkan arren gaizki ulerturen bat egon zelako eta dezente kosta zitzaiolako bilera gelara joateko akreditazioa lortzea.
|
|
|
Bere aldetik NBEko" Bortxazko edo Borondatez aurkako Desagerketen Lan Taldeak" 2014ko ekainaren 13an bidali zien Frantziako eta Espainiako Gobernuei kasuaren jakinarazpena, eta," kasua jakinaraztean, adierazi zuen bere nahia zela behar diren ikerketa egokiak egin daitezen desagertutako pertsona non dagoen argitzeko"(
|
Lan
Taldearen gutuna, 2014ko uztailaren 11koa).
|
|
|
NBEren deklarazioa eskuan, Jon Iñarritu Amaiurko parlamentariak hamar galdera egin zizkion Espainiako Gobernuari 2015ean111 Galdera guztiak NBEko
|
Lan
Taldeak egindako informazio eskea aintzat hartuz oinarritzen ziren, eta gero gauza oso zehatzak galdetzen ziren: zein izan zen Lan Taldeari eman zitzaion erantzuna, Frantziako agintariekin harremanetan jarri ziren, ea Gobernuak errekonozitzen duen Estatuaren estamentuak nahasita egon direla GAL eta BVEan, talde horiek egindako krimenak argitzeko asmoa duen, kasuari buruzko informazioa desklasifikatzeko asmoa duen, Bonok, liburu batean, Fragak BVEarekin zerikusia eduki zuela ematen duen informazioa ezagutzen duen, Etxeberriaren familiarrekin bildu den...
|
|
|
NBEren deklarazioa eskuan, Jon Iñarritu Amaiurko parlamentariak hamar galdera egin zizkion Espainiako Gobernuari 2015ean111 Galdera guztiak NBEko Lan Taldeak egindako informazio eskea aintzat hartuz oinarritzen ziren, eta gero gauza oso zehatzak galdetzen ziren: zein izan zen
|
Lan
Taldeari eman zitzaion erantzuna, Frantziako agintariekin harremanetan jarri ziren, ea Gobernuak errekonozitzen duen Estatuaren estamentuak nahasita egon direla GAL eta BVEan, talde horiek egindako krimenak argitzeko asmoa duen, kasuari buruzko informazioa desklasifikatzeko asmoa duen, Bonok, liburu batean, Fragak BVEarekin zerikusia eduki zuela ematen duen informazioa ezagutzen duen, Etxeberriar...
|
|
|
Jose Miguel Etxeberria bortxazko desagerketaren biktima izendatu zutenean, hau da, 2014an, NBEko Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldeko errelatorea Ariel Dulitzky zen.
|
|
|
" NBE erakundeko Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldearen lana da, alde batetik, komunikazioa ezartzea desagertutakoen ingurukoen eta estatuen artean, desagertutakoa aurkitzeko xedez. Inor bortxazko desagertutzat joa izateko, beharrezkoa da desagertuari askatasuna kendu dion pertsonak Estatuaren izenean jokatzea, edo Estatuaren oniritziarekin edo lankidetzarekin jokatzea, eta ondoren, desagerketari segitzea laguntza falta, edo informazio falta desagertuari buruz, edo pertsona hori desagertu dela aitortzeari uko egitea".
|
|
|
Oraingoan galderak sei azpi galdera ditu, baina edukia aurrekoaren antzekoa da: zer informazio eman zitzaion NBEko
|
Lan
Taldeari, zer informazio daukan Gobernuak gertaera honi buruz, ikerketak zabaltzeko asmoa duen, zer informazio daukan BVEri buruz...
|
|
|
Folio erdi bat edo hiru laurdenak hartzen ditu, baina edukia antzekoa da: gertaerak Frantzian izan zirela, kasua Auzitegi Nazionalera pasatu zela, baina ez zela datu berririk lortu (hau berria da, lehengo erantzunarekin konparatuz gero; baina ondorioa bera da, ez dakite ezer); Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldeak berriro galdetu duela, baina erantzuna izan dela gobernuak" ez daukala informazio gehigarririk"...
|
|
|
Ustekabean, 2019ko urtearen amaieran, Eneko Etxeberriak gonbidapen bat jaso zuen NBEtik, berriz ere. Genevan 2020ko otsailean egingo zen Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldearen 120 bilkura-aldira gonbidatzen zuten, anaia desagertuaren kasuaren egoerari buruzko informazio gaurkotua emateko.
|
|
|
NBEk jakinarazi zion Enekori otsailaren 12an, 12.00etan,
|
Lan
Taldearen bileran, bere lekukotasuna eta informazioak entzungo zituela.
|
|
|
12:12an Luciano Hazanek, gaur egun
|
Lan
Taldeko buruak, hitza hartzen du Etxeberriatarrei ongietorria emateko eta bileraren gaia gogorarazteko.
|
|
|
Oso denbora tarte laburrean suertatu zen bi bisita izatea, nazioarteko taldeek bi bisita egitea; bat Madrilen eta bestea Gasteizen. Alde batetik, etorri zen Justizia Trantsizionalerako errelatore berezia, NBEkoa, eta bestetik Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldea" 110.
|
|
|
Txostenaren ondoren, eta Eneko Etxeberria Genevan hartu ondoren, Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldearen ondorioak argiak eta erabatekoak izan ziren: NBEk aitortzen zuen Jose Miguel Etxeberria bortxazko desgerketaren biktima zela.
|
|
|
NBEk aitortzen zuen Jose Miguel Etxeberria bortxazko desgerketaren biktima zela. Halaber,
|
Lan
Taldeak hainbat gomendio egiten zien Frantzia eta Espainiari.
|
|
|
Zehatz esanda,
|
Lan
Taldearen 103 bilerari buruzko txostenean (bilera 2014ko maiatzaren 7tik 16ra egin zen), hauxe irakurtzen da:
|
|
|
133
|
Lan
Taldeak Espainiako Gobernuari Jose Miguel Etxeberria Alvarez" Naparra" jaunaren kasua jakinarazi zion, zeina 1980ko ekainaren 11n Batallón Vasco Español izenekoak bahitu baitzuen. Lan Taldearen lan moduekin bat eginda, Frantziako Gobernuak ere kasuaren kopia bat jaso zuen".
|
|
|
133 Lan Taldeak Espainiako Gobernuari Jose Miguel Etxeberria Alvarez" Naparra" jaunaren kasua jakinarazi zion, zeina 1980ko ekainaren 11n Batallón Vasco Español izenekoak bahitu baitzuen.
|
Lan
Taldearen lan moduekin bat eginda, Frantziako Gobernuak ere kasuaren kopia bat jaso zuen".
|
|
|
Eta, Giza Eskubideen nazioarteko legeen arabera, horregatik beragatik delituak ez du inoiz preskribitzen. Hori bai,
|
Lan
Taldeak Frantziako eta Espainiako Gobernuei egin zizkien gomendioei buruz... hor geratu ziren, ez zutelako kasurik egin".
|
|
|
Lehen aldiz aitortu zieten, publikoki eta inolako zalantzarik gabe, beren 40 urteko borrokak zentzu osoa zuela eta duela. Eta aitortza hori ez dator edonondik, nazioarte mailan gai horretaz (eta orokorrean, giza eskubideen urradurez), hau da, bortxazko desagerketez gehien dakien erakundetik baizik, NBEtik (Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldeak dio mota honetako desagerketak mundu mailako fenomenoa direla, eta 43.000 kasu dituela jasota, 89 herrialdetan; seinale zerbait jakingo dutela aferaz).
|
|
|
Bigarrena, azpimarratu behar da Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldeak, inor bortxaz desagerrarazi dutela aitortzeko, baldintza moduan jartzen duela desagerketan Estatu baten inplikazioa egotea, nahiz eta inplikazio hori zeharkakoa izan. Hortaz, NBEk ez dauka zalantzarik egiletzari buruzko auzian.
|
|
|
Handik bi egunetara, otsailaren 14an, NBEren Bortxazko desagerketen
|
Lan
Taldeak beste bilera bat egin zuen, esan dugun bezala, taldearen sorreraren 40 urteurrena ospatzeko. Etxeberriatarrak berariaz gonbidatu dituzte.
|
|
|
Luciano A. Hazan argentinarra da, gaur egun, NBEko Bortxazko Desagerketen
|
Lan
Taldeko burua.
|
|
|
|
Lan
taldeko kidea izan da (burua izan baino lehen) bi alditan (eta). Buenos Airesen ikasi zuen eta Zuzenbide Penaleko ikasketak egin zituen.
|
|
|
Elkarrizketaren bigarren ardatza: nolakoa da NBEko Bortxazko Desagerketaren
|
Lan
Taldea. Nola osatzen da?
|
|
|
Beste garaipen diplomatiko bat –erlatiboki txiki, erlatiboki handi, zerekin konparatzen den; kasuaren ikuspuntutik handia, zalantzarik gabe– hauxe izan da: Es Slami
|
Lan
Taldeko kideak otsailaren 12ko bileran iradoki zuen bezala, Jose Miguel Etxeberriaren kasua NBEren Egia, Justizia, Erreparazioa eta Errepikatuko ez delako Bermea sustatzen duen Errelatore Bereziaren bulegora ere iritsi da.
|