|
2010
|
|
|
Eta bere kanonizazio prozesua aurrera baldin badoa ere, oztopo handiak jasan behar izan ditu. Eta ez dago isiltzerik
|
Joan
Paulo II.ak berak egindakoa ere. 1993 urtean El Salvadorrera joan zenean, bisitaldi luze bat egin zuen.
|
|
|
Alegia, 1989an egin zena, jesuiten Unibertsitatean.
|
Joan
Paulo II.aren bidaia hartarako eginiko egitarauan, ez zuten jarri bisitaldirik jesuiten unibertsitatera. Baina, horratik, bere hitzaldiren batean, aipamenen bat egingo zuela uste genuen.
|
|
|
Ez zen horrelakorik gertatu. Honetan, ez zuten asmatu ez
|
Joan
Paulo II.ak ez bere kolaboratzaileek
|
|
|
Eta horrekin batera, zergatik edo nola gertatu zen Sobiet Batasuneko komunismoaren porrota? Horretan zer ikusirik izan al zuen
|
Joan
Paulo II.ak?
|
|
|
Arrazoi horien artean, zenbaiten iritziz,
|
Joan
Paulo II.ak zerikusi handia izan zuen. Ez dago dudarik, Karlo Wojtyla poloniarra Aita Santu aukeratu izana, lurrikara handia izan zela Sobiet Batasunean eta bere inguruko nazio komunista guzietan.
|
|
|
Ez dago dudarik, Karlo Wojtyla poloniarra Aita Santu aukeratu izana, lurrikara handia izan zela Sobiet Batasunean eta bere inguruko nazio komunista guzietan. Bere aldetik,
|
Joan
Paulo II.ak ahalegin guztiak egin zituen komunismoa kolokan jartzeko, lehenengo Polonian, gero Errusian eta baita Europa ekialdeko nazioetan ere; bide batez, eta Europa osorako, ekialdetik mendebaldera, nazio elkarte zabal bat eraikitzea izan zen bere asmorik handienetakoa. Aita Santu aukeratu 1978an eta handik zortzi hilabetera, 1979ko ekainean, Poloniara egin zuen zortzi eguneko bisitaldi luze bat.
|
|
|
Hitz horietan ez da itxaropen arrastorik azaltzen. Paloma Gomez Borrero kazetariak, urte haietan Poloniari buruz
|
Joan
Paulo II.ak esandako batzuk adierazten ditu bere liburu batean. Hona hitzez hitz:
|
|
|
Hala ere,
|
Joan
Paulo II.aren presentzia bera ere esanahi eta eragin handikoa izan zen eta ez Poloniarako bakarrik baizik baita inguruko nazio komunistentzat ere. Bestalde, badirudi urte haietan, Solidarnosk Poloniako sindikatuari, ez hitzez bakarrik, baita diruz ere laguntza handia eman ziola, nahiz eta gero ofizialki Vatikanoak ukatu.
|
|
|
Berlingo horma 1989an erori eta berehala
|
Joan
Paulo II.a, komunista izandako nazioetara joaten hasi zen bisitan. Eta neronek ere ikusi nuen, benetan harrera handia egiten zioten beti herri horiek, berak ere komunismoaren esperientzia zeukala ikusirik eta bera ere, Europa ekialdeko hainbat herrien antzera, eslaviarra zela.
|
|
|
gutxienez bi belaunaldi pasatu zirela Errusiak bere bide berriak urratzen asmatu arte. Europan komunista izandako naziorik gehienak bisitatu zituen
|
Joan
Paulo II.ak; ni, kazetari lanean, Armenia, Bulgaria eta Errumaniara egin zituen bisitaldietan izan nintzen. Eta denetan oso ilun ikusten zen etorkizuna.
|
|
|
Bazegoen kezka, zenbait naziok atzera egingo ote zuten berriz ere komunismo aldera.
|
Joan
Paulo II.ak, lehen esan bezala, ez zuen maite mendebaldeko nazioen materialismoa, ateismoa eta kontsumismoa. Eta komunista izandakoei behin eta berriz erakusten zizkien alderdi txar horiek, aurrez idatzi dudan bezala, mendebaldeko nazioak eredu hartu ez zitzaten ahalegin guztiak eginez.
|
|
|
Asko dira
|
Joan
Paulo II.a neurririk gabe goraipatu dutenak beti arrazoi izan zuelakoan, bai politikan eta baita beste hainbat alorretan ere. Bestalde, sarritan esan ohi da, beharbada munduan onenetakoa dela Vatikanoaren diplomazia.
|
|
|
Esan beharra dago, hala ere, nazioarteko politikan beti ez duela asmatu. Berez, askok zalantza zuten
|
Joan
Paulo II.ak ba ote zeukan ala ez politika plangintzarik. Italian, honetaz, liburuxka interesgarria atera zuen 1994an, Carlo Cardia, Pisako Unibertsitateko irakasleak.
|
|
|
Nazio Batuek azkenean zirt edo zart egitea erabaki zuten eta baita onartu ere militar indarra erabiltzea, Kuwait askatu, Iraki merezi zuen jipoia eman eta mendebaldeko nazioen artean lehengo ordena jartzeko berriro.
|
Joan
Paulo II.ak ez zuen horrela ikusi, naiz eta orduan NBEak berak erasoaldia onartu. Hori, bere ustez, benetako gerra deklarazioa zen eta segur aski hori ez zen Kuwaiten arazoa ongi askatzeko behar zen moduko irtenbidea.
|
|
|
Hori, bere ustez, benetako gerra deklarazioa zen eta segur aski hori ez zen Kuwaiten arazoa ongi askatzeko behar zen moduko irtenbidea. Horrela,
|
Joan
Paulo II.a bera bakarrik gelditu zen NBE eta mendebaldeko nazioen erasoaldia salatzen.
|
|
|
Gehienetan, Argentinan bereziki, handiak dira elizaren aurka esaten direnak, isilik egon zelako edo eta, okerrago oraindik militar diktadore haiekin kolaboratu zuelako.
|
Joan
Paulo II.ak berak, Hego Ameriketako hainbat bisitalditan ez zituen behar adina salatu orduko diktadore haien ekintzak. Bestalde, egia da Joan Paulo II.a giza eskubideen alde azaldu zela beti, eta justizia eta bakearen alde bereziki.
|
|
|
Joan Paulo II.ak berak, Hego Ameriketako hainbat bisitalditan ez zituen behar adina salatu orduko diktadore haien ekintzak. Bestalde, egia da
|
Joan
Paulo II.a giza eskubideen alde azaldu zela beti, eta justizia eta bakearen alde bereziki. Esan daiteke, hogeigarren mendeko gidari edo politikarien artean ez dela, segur aski, beste inor izan hainbeste saiatu denik.
|
|
|
Irtenbiderik ere ez zen ageri. Baina, merezi du kontuan hartzea zer nolako urteak igaro zituen
|
Joan
Paulo II.ak mutil eta gazte zelarik Polonian. Munduak ezagutu dituen indarkeriarik handienak jasan zituen bai Hitlerren armadakoen aldetik eta baita komunismoaren aldetik ere.
|
|
|
Romero tiroz hil eta handik urte batzuetara, 1996an,
|
Joan
Paulo II.a joan zen bisitan El Salvadorrera. Badakit ondo, Romero gotzainaren hilobia katedralean ikusi nahi zuela eta bertan otoitz egin nahi zuela.
|
|
|
Baina bisitaldiaren antolatzaileen artean, horren oso kontrakoak ziren batzuk. Azkenean,
|
Joan
Paulo II.ak argi eta garbi adierazi zuen beretzat ezinbestekoa zela Romeroren hilobia ikustera joatea. Eta hala egin zuen.
|
|
|
Beraz, ez zen posible denak ados egotea horretan. Giscard D. Estaing bera, batzordeko lehendakaria, Vatikanora joan eta hitz aspertua izan zuen
|
Joan
Paulo II.arekin. Vatikanoak esaldi hau jarri nahi zuen itun horren hasieran:
|
|
|
Bere bizitzan Aita Santu bezala
|
Joan
Paulo II.ak 104 bidaia egin zituen munduan zehar. Kubara 1988an egin zuena izan zen aipagarrienetako bat.
|
|
|
" Que Cuba se abra al mundo y que el mundo se abra a Cuba". Bidaia hasi aurretik, Time aldizkarian, ezagunenetakoa munduan dudarik gabe,
|
Joan
Paulo II.a eta Fidel Castro jarri zituen bere azalean argazki muntaia eginez, azpian honela idatzirik: " Mende honetako azken bi liderrak".
|
|
|
Gizon azkarra, oso estimatua zen beste hainbat gotzain, apaiz edo erlijioso euskaldunen antzera. Bost egun iraun zuen
|
Joan
Paulo II.aren bisitaldiak Kuban zehar, punta batetik bestera. Castroren gobernuak ez zuen inolako oztoporik jarri eta kazetariok ere erraztasunik handienak aurkitu genituen gure lana egiteko.
|
|
|
Ikusgarria eta esanahi handikoa batez ere, azken eguneko ospakizuna: La Habanako enparantzarik handien eta ezagunenean, Plaza de la Revolución deituan, eman zuen
|
Joan
Paulo II.ak meza nagusia. Han ageri ziren, alde batetik Jesusen Bihotzaren irudi handi bat, etxe oso bat goitik bera estaliz.
|
|
|
|
Joan
Paulo II.aren bisitaldia amaitu ondoren, Aita Santuak bere bisitaldian egindako hitzaldiak atera zituzten liburuxka batean gotzainek. Horrela, bisitaldia bukatu ondoren kristau guztiei eman zieten liburu hori, dotrina bezala.
|
|
|
Beste zenbait kazetari eta herritarren artean, Fidel Castroren argazkilari ofiziala ezagutu nuen eta hitz aspertu luze bat izan nuen berarekin. Gero, Erromara etorri zen eta berak,
|
Joan
Paulo II.aren bisitaldiari buruz ateratako argazki bilduma bat eman zidan, bere sinadura eta guzti. Haren izena Alberto Korda zen.
|
|
|
Baina giroa hobetzen zihoala, horra zer gertatu zen 2000ko urriko lehen egunean. Egun horretan,
|
Joan
Paulo II.ak, San Pedro plazan, Txinako 120 martiri santutu edo kanonizatu zituen. Martiri hauek aspaldikoak ziren berez, ez komunismopean hildakoak, aurretik baizik.
|
|
|
Oso zabalduta zegoen iritzi bat,
|
Joan
Paulo II.ari buruz bereziki: beste inor ez bezala saiatu zela sozial arazoetan honako hauek aldarrikatzen bereziki:
|
|
|
|
Joan
Paulo II.a eta mendebaldeko nazio aurreratuek ez zuten beti harreman onik izan. Italian, Carlo Cardia Pisako Unibertsitateko maisuak honela dio bere liburu batean:
|
|
|
|
Joan
Paulo II.ak eginiko bidaien artean, nire ustez, Israelera 2000 urtean egin zuena izan zen onenetakoa. Hori bera esan daiteke Benedikto Hamaseigarrenak 2009 urteko maiatzean egin duenari buruz ere.
|
|
|
Gogoratzekoa da baita ere
|
Joan
Paulo II.ak Erromako judutarren sinagogara egin zuen bisitaldia 1986an. Edo baita Siriako Damaskon 2001ko maiatzean egin zuena hango mezkitara.
|
|
|
|
Joan
Paulo II.ak ez zuen lortu Errusian sartzerik. Moskun, Alejo II.a zen patriarka eta hark ez zuen nahi horrelako bisitarik.
|
|
|
Baina handiena Italiako Asisen gertatu zen, 1986ko urriaren 27an. Historian lehenengo aldiz, mundu osoko erlijio guztietako gidaririk handienak,
|
Joan
Paulo II.ak deituta bildu ziren anaitasun giroan, eta munduko bakearen alde otoitz egiteko. Vatikanoan guztiak ez zeuden ados, beldur baitziren, nonbait, erlijio guztiak berdinak edo antzekoak bezala azalduko zirela horrela, eliza katolikoak bere aitzindaritza galduz horrela.
|
|
|
Aita Santuaren ustez, Darwinen teoria tradizioaren, zientziaren eta arrazoimenaren kontrakoa da. XX. mendearen bukaeran, 1996 urtean,
|
Joan
Paulo II.a aita santuak() ontzat ematen du Darwinen teoria edo, bederen, teoria hori hipotesi hutsa baino gehiago dela onartzen du.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, mundua nolakoa den aztertzeari dagokionez, fededunek ez dute etsi.
|
Joan
Paulo II.arekin batera, beste esparru bat aukeratu dute gotorleku berria eraikitzeko: " gorputzaz, zientziari kasu egingo diogu, baina arima gure esparrua da".
|
|
|
Gotorleku garrantzitsu horretaz hurrengo atalean mintzatuko gara. Arimak ez materiazkotzat hartuz gero,
|
Joan
Paulo II.ak eta Ayalak bat egin zezaketen: arimak zientziatik at (edo zentzu komunetik at) geratuko lirateke, ez baitira materiazkoak.
|
|
|
Eliza Katolikoak maiz izan ditu hizpide bekatua, infernua, purgatorioa eta deabrua bezalako gaiak.
|
Joan
Paulo II.a aita santuak gai horien inguruko kontzeptu tradizionalak gainditzeko egindako ahaleginen ondotik, hura ordezkatu duen Benedikto XVI.ak infernua existitzen dela eta ez dagoela hutsik ziurtatu du. " Salbazioa ez da berehalakoa, eta ez da guztientzat izango".
|
|
|
Ayalaren tesiaren arabera, erlijioari balioen erresuma dagokio; ez zientziari.
|
Joan
Paulo II.ak uste du zientziak ez duela zeresanik arimen gainean. Bi gai horiek hurrengo orrialdeetan aztertuko ditugu.
|
|
|
Bi gai horiek hurrengo orrialdeetan aztertuko ditugu. Dena den, aurrera dezakegu ez gaudela ados ez Ayalarekin ez
|
Joan
Paulo II.arekin ere.
|
|
|
Euskarri espiritualean kokatuko ditu erlijioak bere kontzeptu nagusiak, dela Jainkoa, dela kontzientzia, dela hilezkortasuna, dela... Hortaz, ez da harritzekoa
|
Joan
Paulo II.ak arimaren auzia erlijioaren erdigunean kokatzea. Arimarik gabe, zertan geratzen da erlijioaren diskurtsoa?
|
|
|
Zailtasunak zailtasun,
|
Joan
Paulo II.aren iritziaren aurka, arimaren monopolioa ez da erlijioarena. Hori garbi dago, gure ustez.
|
|
|
Dena dela, zera esan daiteke: Ayalaren eta
|
Joan
Paulo II.aren iritzien aurka, erlijioak ez du laguntza handirik ematen langintza horretan. Etika kontuetan, Jainkoa aipatzeak ez du ezer konpontzen, erlijioa ez baita etikaren edo moralaren funtsa.
|