|
2002
|
|
|
Mendikate horrek, halaber, Arabako iparraldeahartzen du. Nafarroako iparraldea eta Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeetako hegoaldea Pirinioetako mendebaldeko muturrean kokaturik daude. Baldintza orografiko kaxkar horiekin batera, zoruaren osaeran ageri den buztin gehiegiak lurrakzuzentzeko aldikako laboreak egitera behartzen ditu nekazariak, uren drainatzeaerrazteko, kareztadura erabiliz horretarako.
|
|
2007
|
|
|
1975 eta 2001 urte arteko erkaketetan, Bizkaiak langileen %42 galdu zuen; Arabak, %36 eta Gipuzkoak, %32, 3 Nafarroan, industrian galdu zen langile kopurua txikiagoa izan zen, %16, 1 Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeetan, erkaketak egiteko datu gutxiago dauden arren, esan daiteke murrizketa txikiagoa izan zela.
|
|
|
Blogak irakurlea idazle bihurtzeko aukera eskaintzen du eta aldi berean interakzioa handiagoa da web gune batean edo aldizkari batean baino, azkarragoa behintzat. Gainera, kontuan izan behar da lau sareina hauek Euskal
|
Herriko
hiru lurraldetan (Bizkaian, Araban eta Gipuzkoan) bizi direla eta komunikatzeko errazagoa dutela bloga.
|
|
|
Lerro hauen oinarrizko erreferenteak diren ikerlanek irakasten digutenaren arabera, euskararen bilakaerari buruz dauden lurraldeen arteko aldeak bat datoz lekuan lekuko hizkuntza politika eta hizkuntzaplangintza motekin; baita ere euskalgintzak eta, oro har, gizartearen atxikimenduak euskara elikatzeko egin duten ahaleginaren tamainarekin ere. Izan ere, Euskal
|
Herriko
hiru lurraldetatik, EAE da interbentziorik sendoena izan duena azken 30 urteotan, eta bertan erabilera beste inon baino gehiago hazi da; Nafarroan, dagoen hizkuntza eremuen banaketak oztopo handiak jartzen ditu zonalde misto eta erdaldunetan, eta, horren ondorioz, euskararen erabilera zertxobait baino ez da areagotu; Iparraldean euskarak aitorpen ofizialik ez du eta atzerapausoa egon da (ondorioe...
|
|
|
Aldiz, ezker abertzaleak bere garaian ETAk, IKk eta HBk jarritako oinarriei jarraituz aurekztu berri duen Marko Demokratikoaren proposamenaz, “bakea ekarriko” lukeela iritzi zion. Are gehiago, herritarren borondatez sortuko liratekeen Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeentzako eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeentzako autonomiak eta erabakitzeko eskubidea eskatzen duen proposamena maiatzaren 27ko hauteskundeetan jokoan egongo dena ziurtatu zuen Fullaondok. Denan den, gatazka politikoaz haratago joan zen Marije Fullaondo bere mintzaldian:
|
|
2008
|
|
|
Orotara, berrogei bat. Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeetan. Harri botatze, etxe erretze, tiro, molotov koktel, lehergailuak batzuk besteak baino indartsuagoak edo beste.
|
|
2009
|
|
|
Agian errealitatea ez delako hain arrosa kolorekoa. Euskarak galbidean segitzen du Frantziaren menpe diren Euskal
|
Herriko
hiru lurralde hauetan, eta hori bai Unescoren txostenak eta baita inkesta soziolinguistikoak etengabe oroitzen dute. Euskararen aldeko neurri legalik ez da hartzen, ez Parisen aldetik bertako instituzio eremu ezberdinetan (Gobernua, Hizkuntza Akademia...) inolako borondaterik ez delako, ezta erregio edo departamenduaren aldetik, horien izaerarekiko guztiz arrotza baita.
|
|
2010
|
|
|
Eta bigarrenik: Espainiako Gobernuari eta PSOEri ezin genien eskatu Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeekiko auziari irtenbidea ematea. Beraz, gure filosofia zen:
|
|
|
Beraz Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeetarik bi dira immigrante ehuneko handiena dutenak. 2001ean Lapurdiko biztanleen %31 Lapurdin sortuak ziren, %17k guraso etorkinak zituzten eta %52 etorkinak ziren (Datutalaia, hamabost urtetik goragoko biztanleria).
|
|
2013
|
|
|
Euskal lurraldeak bitan banatzen dira ibaien isurialdeen banalerroaren arabera, ibaiak Atlantikoan edo Mediterraneoan itsasoratzen diren arabera. Hitz gutxitan, ipar isurialdeak Nafarroako iparraldea, Gipuzkoa, Bizkaia eta Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeak hartzen ditu.
|
|
2018
|
|
|
Aipatu Udal Legean euskarari egindako tokia ere. Edo Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeetako herri aginteek lehen aldiz elkarrekin Inkesta Soziolinguistikoa egin izana, hiruren artean EAS Euskararen Adierazle Sistema abian jarri izana. Bi hitzetan esateko, edo esaldi bakar batean, erabileraren, lankidetzaren eta adostasunaren hizkuntza politikak izan ziren bi legealdietakoak.
|
|
|
Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeetan, euskarak ez du estatutu legalik... Hizkuntza Gtxituen Eurokartaren gisan, Frantziak ez ditu nazioarteko idazkiak izenpetu. arteko solasaldiak izango ditugu abiapuntu ondoko lerroetan.
|
|
|
Euskararen herriaren txoko batetik, hots Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurralde historikoetatik Lapurdi, Baxe Nafarroa, Xiberoatik, ekarpen xumea egiten ahaleginduko gara beraz. Auzi horretan, lurraldeak eta lurraldetasunak badute beren garrantzia.
|
|
|
Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeetan, euskarak ez du estatutu legalik. Konstituzioaren 2 artikuluaren arabera, Frantziak hizkuntza bakarra
|
|
|
Euskaraz arrazoitzen zuten apaizek bizia Frantziaren alde eman beharra. Peio Etxeberri Aintziartek zein Eneko Bidegainek erakutsi digutenez, Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeok zinez frantsestu zituen gerrak. Iraultzak baino eragin handiagoa izan zuen Frantziaren batasun nazionala errotzeko eta Euskal Herria zatikatzeko orduan.
|
|
2021
|
|
|
Eusko Ikaskuntzak 2019tik geroztik, Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeetan, menpekotasunaren eta zainketen errealitateak ezagutzea sustatzen du. Lanprograma huntan, ongizaitearen eta politika publikoen ereduaren jendarte azterketa eta berrikuntzarako 3 lurraldeen artean laborategi baten garatzeko nahikaria du.
|
|
2022
|
|
|
Jokoa jolas. Horrela ibili da Euskal
|
Herriko
hiru lurraldetako errepide gorabeheratsuetan ostiraletik igandera. Primeran jokatu du aurreneko Itzulian, eta jolastu egin da aurkariekin.
|
|
|
Azken hamarkadan Euskadi izendapena Euskal
|
Herriko
hiru lurralderi —Arabak, Bizkaiak eta Gipuzkoak osatutako eremuari— deitzeko ia oharkabean zabaldu digutenean, sinboloen borroka puri purian da munduan, eta ez gauza onerako. Nafarroaren erreferentzialtasunaren eztabaida gorabehera, XX. mendeko gure memoria historikoan —diasporan bereziki— iltzatuta dagoen Zazpiak Bat armarriak pertsekuzioa pairatzen du Nafarroa Garaian.
|
|
|
Hura zazpi lurraldeetako «antolaketa historikoaren errealitatean» oinarrituta eraikiko litzateke, bakoitzaren «nortasuna eta antolamendua» kontuan hartuta. Beraz, bost edo zazpi eskualdez osatutako Euskal Herri bat imajinatzen du; ez baitu baztertzen Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeek egitura administratibo bakarra osatzea. «Lurraldeen azalera eta demografia kontuan hartu behar dira».
|
|
|
Orotara, 1630 ikasle dituzte, eta 28.100 talde oren eskaintzen dituzte talde bati ematen dioten ikasketa orduari deitzen diote horrela. Euskal
|
Herriko
hiru lurralde administratiboetan erakunde publikoek talde oren bakoitzeko ematen duten laguntza esanguratsua da: Jaurlaritzak 40 euro ematen ditu orduka; Nafarroako Gobernuak, 39 euro, eta EEPk, 24 euro besterik ez.
|
|
|
Ipar Euskal
|
Herriko
hiru lurraldeetarik bakoitzak lau diputatu ditu: apez edo apezpiku bat, jaun bat, et bi heren ordenako.
|