|
2000
|
|
|
Herri honen tzat proiektu politiko bat aurkezteko asmotan ari bagara (EHk bere proiektua dauka, ETAk azaldu zuen bera baina beste joskeraz, EAJk berea, EAk berea eta ABk beste bat) har dezagun denbora bat bakoi tzak bere proiektua aztertu, trukatu, berrikusi, elkarri aurkeztu eta elkarrekin jarraitzeko.
|
Has
dezagun negoziazio bide bat, baina su etenari eutsiz. Su etena desagertzen baldin bazen, proiektuen eztabaida bigarren mailara pasatuko zela esan genion ETAri.
|
|
|
|
Has
gaitezen, bada, hauxe aipatzen: Jose Luis nortasun handiko, pisutsuko gizonadugu.
|
|
|
eta, azkenik, Nebrija-ren liburuko hitzaurrea aldi bertsuan, burubide eta sen berberarekin eginakizan zirela pentsa dezakegu.
|
Has
gaitezen. El Requerimiento, izenekoarekin, indioei, itzulpenik gabe, bitartean egiten zitzaien irakurketarekin (Bestard Contreras, op.
|
|
2001
|
|
|
Beude aitzakiak beste baterako.
|
Has
dezagun urte berria itxaropenaz, iñoz badata, izatekoa du ta gure erri zaharrak, bere seme gazteeri eskerrak. Euskal gaztetxoentzat eredu aparta!".
|
|
|
Saio honi jarri diogun izenburuan adierazten denez, mundua erromantizatzeko modu hori begiradan (lehenengo hiru nobeletan) eta oroimenean (azkenengo bietan) oinarritu da, eta hauexek izan dira, jarraian zehaztuko ditugun testu estrategiekin batera, poetika desberdinak testuratzeko egileak eskura izan dituen abiapuntuak.
|
Has
gaitezen, hortaz, azterkizun ditugun nobelek eragin dizkiguten irakurketak azaltzen, egileari eta bere garaiari buruzko hainbat datu eman ondoren.
|
|
|
(Karolineri) Marrazki hauek zahartu egin dira...
|
Has
zaitez biharko biñetarekin mundiala izango da, ok? (Joxeparengana.
|
|
|
|
Has
gaitezen Jose Antonio Marina-ren pasarte batekin (1998, 13 or):
|
|
|
|
Has
gaitezen, bada, urrats horiek banan banan ikusten.
|
|
|
|
Has
gaitezen, bada, lanaren nondik norakoak azaltzen. Aldezten dugun hipotesia hauxe da:
|
|
|
|
Has
gaitezen adibideak banan banan aztertzen. Testuetatik ateratakoak aztertuaurretik, urteetako eskarmentuak eskaini dizkigunak ekarri nahi ditugu hona.Adibide hauetan ez dugu erantzunik ematen; askotan galdera baino ez dugu egiten.Hauexek dira:
|
|
|
Arestian esan dugunez, garai honetan eta esparru geografiko berdinetantradizio kultural ezberdinak azaldu ziren, eta horregatik komenigarria litzatekeherri bietan agertzen diren ezaugarri materialak azaltzea4
|
Has
gaitezen ezaugarribisigotikoekin.
|
|
|
Hauek izango dira hemendikaurrera gure gogoeta norabidetuko duten galderak.
|
Has
gaitezen lehenarekin.
|
|
|
Saio honi jarri diogun izenburuan adierazten denez, mundua erromantizatzeko modu hori begiradan (lehenengohiru nobeletan) eta oroimenean (azken bietan) oinarritu da, eta hauexek izan dira, jarraian zehaztuko ditugun testu estrategiekin batera, poetika desberdinak testuratzeko egileak eskura izan dituen abiapuntuak.
|
Has
gaitezen, hortaz, azterkizunditugun nobelek eragin dizkiguten irakurketak azaltzen, egileari eta bere garaiariburuzko hainbat datu eman ondoren.
|
|
|
|
Has
gaitezen ohiko estrategietatik7 Beraien artean aipagarriak dira, esaterako, narrazioen hasierak eta amaierak. B. Atxagaren. Ipuin bat eskatu zidanViolantek?
|
|
|
lehengo koartada aurkitu edo berri bat eskuratu.
|
Has
gaitezen zaharrarekin: ba al duzu susmorik non galdu ote zenuen?
|
|
|
|
Has
gaitezen, bada, zenbaitek nahasi baino nahasiago nahi lukeen mataza askatzen eta biltzen. Ene iritziz, gipuzkera da Bonapartek, Azkuek, Lafonek eta gainerakoek, ez nik?
|
|
2002
|
|
|
|
Has
gaitezen ikuspuntu historiografikoa oinarri harturik euskal eleberrigintzaren aldiak zehazten ahalegindu diren ikerlanak aipatuz. Hauen artean, 1978an J. M. Lasagabaster irakasleak ezagutzera eman zuen lan ezaguna da nabarmentzekoa:
|
|
|
Edonola ere, esan beharrik ez dago atal honetan egungo literatur sistema soilik izango dugula hizpide eta, hori horrela izanik, denboran hurbilekoak zaizkigun testuak ulertzeko bakarrik suertatuko zaigula argigarri.
|
Has
gaitezen, beraz, oso gainetik bada ere, euskal sistema literarioa zehazten eta kritikak bertan lukeen garrantziaz gogoeta egiten.
|
|
|
|
Has
gaitezen, bada, euskal eleberrigintzaren modernitateetako bat aztertzen: Txillardegiren eleberri existentzialarekin hasi eta muga argi bat ezartzen duena aurreko eleberrigintzaren eta ondokoaren artean.
|
|
|
|
Has
gintezke geure tradizio literarioan topa ditzakegun saio garatzaile bezainaskatzaile guztiak onartzen, laudatzen eta horien erabilera bultzatzen.
|
|
|
|
Has
gintezke, adibidez, erlatibo anaforikoak mugarik gabe onartzen, esan nahibaita ez soilik osagarri erlatibo ez murriztaileetan, baizik eta murriztaileetan ere.
|
|
|
|
Has
gintezke euskaraz noizbait erabili diren forma konparatibo guztiakezagutzera ematen eta jendeen eskura jartzen.
|
|
|
|
Has
gintezke, laburrean esateko, daukagun guztia lantzen eta lanean jartzen, gure uzta hobea izan dadin.
|
|
|
Eta, argi dago, euskara gure ikasgeletan erabiltzen dugun bitartean behintzat, ahaleginak mereziduela.
|
Has
gaitezen, bada, behar diren berrikuntzak lehenbailehen egiten. Egindezagun euskara funtzionalagoa.
|
|
|
|
Has
gaitezen lehenengoarekin:
|
|
|
|
Has
gaitezen hasieratik, zelan definitzen dugu informazioa, zer da informazioa. Lehenago ere egin dugu berba horretaz liburu honetan; beste norbaiti edo zerbaiti helaraztea jakintzen eta ezagupenen ordezko seinaleak da informazioa ematea.
|
|
|
|
Has
gaitezen, bada, euskararen morfologiaren deskribapen laburra eginez. Aipatuko ditugun puntuak euskal morfologia konputazionalki lantzeko kontuan hartu beharreko ezaugarri nagusiak besterik ez dira:
|
|
|
|
Has
gaitezen lexikoa idazten. Orain arte ikusitakoarekin alderatuz, aldaketa nabarmenena zuriuneena da:
|
|
|
Zakurrek ere gauza bera.
|
Has
zaitez zakurrei ilea aztertu eta igurzten. Geldi geldirik egongo dira.
|
|
|
Ematen duena baino erantzun zailagoa behar du galdera honek.
|
Has
gaitezen, dena den, oraingo egoera zein den aztertzen. Unibertsitate pribatuen kostu gehienak irakaskuntzari dagozkio, eta horiek ikasleek ordaintzen dituzte gehienbat.
|
|
|
Eztabaidatzeko eta egiteko gauza asko ditugu.
|
Has
gaitezen ba lanean! °
|
|
2003
|
|
|
/ Izan direla franses erregue handiac/ Badakike condatzen hekien [eskolako umeen] mihiac;[...] Populu gucietan lurreco lehena/ Ecin yasan diteke gutien yakina: / Iharrus, Eskaldunac, zuen ilhunbeak,/[...] Eskaldun gucia da egun gonbidatzen/
|
Has
dadin izpirituz cerbeiten moldatzen,/ Yakin dezaten arren gure ondocoec/ Nolaco gaiak zuzten hekin [haien] arbasoec.85
|
|
|
|
Has
gaitezen berehala, bada, arlo horietan lanean, zein herri eredu gura dugunzehaztuta. Eta horretarako (paradoxaren bitxia!) geuk ere lilura baliatu beharkodugu, globalizazio neoliberalaren propaganda tresnak (baita zapatistek edota intsumisoek ere, arrakasta handiz gainera) egin izan duen moduan.
|
|
|
ekin diezaiogun gaurdanik eta geure kontraesanak onartuta, praxi zehatzetara inoiz jaitsi ez eta, maximalismoen ezkutuan babestuta, lantzean behinbotatako aldarri perfektuekin lasai geratu beharrean.
|
Has
gaitezen, beraz, lanean, eta has gaitezen koherente eta aldi berean seduktore izaten, lilura bultzatzen, proiektu erakargarriak taxutzen; saia gaitezen, azken batean, eraiki gura dugun horigaurdanik eraikitzen eta eder bihurtzen, kontua biharko utzi beharrean.
|
|
|
" Mintza" egin behar, eta jakina, hizketan ikusten zaizkio pertsonari hizkuntza eta bizitzarekikoak, alegia, nolakoa den eta nola bideratzen dituen iritziak kanpoaldera.
|
Has
gaitezen Joxe Mari harakinarekin; lanbidea esan zuenetik nik belarri gainean matxetea ikusten nion, sagardotegirako txuletoiak mozteko erabiltzen diren ikaragarri horietako bat; mantala ere, txerri oilo txahal arkume
|
|
|
Saia gaitezen eskatologia konplexu horretan barneratzen, hiru aukera horiek pulpitutik nola azaltzen ziren errepasatuz.
|
Has
gaitezen, bada, infernuari bisitatxo bat egiten. Hona katiximako definizioa:
|
|
|
ez zabalean, ez sakonean eta ez urterik urteko iraupenean.
|
Has
gaitezen beraz aitormen horretatik, galdu irabazien ikuspegia bere osoan bildu nahi badugu.
|
|
|
Gerra galdua diagu hori ere.
|
Has
hadi turistentzat egiten diren postal denetan egiazko izena erreklamatzen eta ikusiko duk. Horretan ere bagaituk gu baldarrak, urrutiko intxaurra beti duk hobea geurea baino, antza.
|
|
2004
|
|
|
Bila ditzagun argudio onenak, ez errazenak.
|
Has
gaitezen geure buruei galdatzetik zer nahi dugun, nora goazen, zein den gure helburua, zertarako nahi dugun euskara, zer nolako gizartea dugun amets.
|
|
|
Gorrotoa bezain txar da »eta maiz haren arnas» ezjakintasuna.
|
Has
gaitezen egietatik, adibidez: 1) hemen euskara ez da oraingoz beharrezko; 2) gutako askorentzat gaztelania ere gure hizkuntza da (sentimenduz askorentzat, teknikoki askoz gehiagorentzat ziurrenik).
|
|
|
Eta batasun ezaren froga batzuk ekarri nahi ditut lerro hauetan.
|
Has
nadin, nonbaitetik hasi beharrez, Mari Karmen Garmendiaren iritzia jasoz: –Gizarteak dibertsitatea, ezberdin izate hori, ulertu, onartu eta bereganatu egin behar du, dibertsitate hori norbereganatzea lagungarria eta aberasgarria baita eta, azken batean, ezinbestekoa baita gizarte berean elkarrekin modu atsegin eta egokian bizi ahal izateko.
|
|
|
Erromantizismoaren ajeak gainditu ez ditugunok, nola ote gabiltza alor honetan?
|
Has
gaitezen Jon Sarasuaren iritziak barreiatzen, bere berea du-eta gogoeta gai hau: –Gure idazlerik sonatuenari duela gutxi aditu nion telebistan euskal kultura modernotasunera iritsi nahi eta ezinik zebilela, batzuek lortzen dutela, eta bere ustez ez dakit zein kantautore modernoagoa zela beste batzuk baino.
|
|
|
Horixe soil soilik.
|
Has
gaitezen atzetik aurrera: –gorakada eramanezinaren?
|
|
|
|
Has
gaitezen etxe giroko hizkuntza esparruaren lekua eta egitekoa arakatzen. Hots, familiaren baitako hizkuntza harremanen zer nolakoak aletzen.
|
|
|
Hona hemen euskaltzale batzuen testigantza, bertatik bertako esperientziaren lekukotasuna.
|
Has
gaitezen Laxaro Azkuneren iritzia bilduz: –Gero eta sarriago egokitu zait euskaldunen artean, erdaraz hitz egiteko ohitura duenari esker, guztiek erdaraz aritzen ikustea?. 602 Jokabide hori gailentzen da gure ustez ere euskaldunen artean, erdaldun gehienen izenik gabeko nagusikeria gorabehera.
|
|
|
jainkoarren, ez gaitezen gizartea euskaldundu zain gera eskola umeen hizkuntza azturak euskararen aldera iraultzeko.
|
Has
gaitezen hezkuntza esparrua euskal hiztun gazteen gune bihurtzen, hizkuntza ohiturak aldatzen. Horra hor, bada, ohiko iritziaren logika hautsiz, euskalduntze estrategiaren ikuspegi kritikoa:
|
|
|
Aipuaren luzeak lurrinaren gozoa are kilikagarriagoa bihurtzen du euskaltzalearen usaimenean.
|
Has
gaitezen gozatzen, bada: –Oraingoan bekatua euskararen eskutik dator.
|
|
|
Ederki!
|
Has
gaitezen lanean!
|
|
|
|
Has
gaitezen, ba!
|
|
|
|
Has
dadila ikuskizuna.
|
|
|
|
Has
gaitezen! Ekin!
|
|
|
Ea, ba!
|
Has
gaitezen lehenbailehen!
|
|
|
Tira!
|
Has
dadila eskolako Eguberri festa!
|
|
|
|
Has
dadila berehala Lore Dantza!
|
|
|
|
Has
nadin, beraz, nonbaitetik. Esan gabe doa Sabino Aranaren biografia
|
|
|
|
Has
zaitez balio erantsiaren esparrua egituratzen, bere burua kudeatzeko ahalmenaduten unitate zentzudunetan. Unitate horiek ahalik eta prozesu osoenen jabeak izanbehar dute.
|
|
|
eta eztia, hau da, ura berotzen dugu nahasketa loditu arte.
|
Has
gaitezen: Irabiatu ondo zuringoak eta gehitu pixkanaka pixkanaka, almibar epelean jarri, eta sute arinean gora igo.
|
|
|
|
Has
gaitezen adierazkien azterketatik(" signifiés").
|
|
|
|
Has
nadin, beraz, zaharrenetik; eta" koka" ditzadan, nolabait esateko, argitara eman ziren" giroan".
|
|
|
Konpondu egin nahi dugu hori guzia.
|
Has
gaitezen lanean.
|
|
|
Heldu gara borroka lekura.
|
Has
daiteke duelua.
|
|
|
Ados.
|
Has
gaitezen berriro. Zeelanda Berria Ozeano Pazifikoan dago eta hego polotik gertuen dagoen herrialdea da.
|
|
2005
|
|
|
– Adiskide baihaut Sebas, hik atxik ezak gogoan Etxarri behin betiko zerratuko dela hemendik hamalau hilabetera.
|
Has
hadi beste lan bati pentsatzen...
|
|
|
–
|
Has
hadi lanean eta orduan gizonki mintzatuko gaituk –ahoskatzen zion aitak, izebak zarraikiola:
|
|
|
Hartu genituen lekura bueltatu eta San Joan egunez oholak erretzearekin amets egiten dut nik, hatzak piratak bezain zabalik oholaren kontra eta zuraren koska zakarrak begien aurrean ditudan bitartean, anaia nire gainera noiz igoko den itxoiten dudan bitartean, luzetsita.
|
Has
dadila behingoz anaia bere ikuskizunarekin, bordel!
|
|
2006
|
|
|
Kaltea, guretzakoa bederen, egina zegoen ordea.
|
Has
zaitez han kantuan! Zer esan behar duzu, Jainkoa ona dela?
|
|
|
Aurreko ekuazioan, hain zuzen ere behin oinarriak ezarrita, orain hazkuntzaren osagaien azterketari lotuko gatzaizkio.
|
Has
gaitezen 1981 epealditik: (1.3) ekuazioa
|
|
|
|
Has
gaitezen gizon heldu batekin. Sebas jarriko diogu izena.
|
|
|
|
Has
gaitezen ñabardurei lekua egiten. Izan ere, arrazionaltasun instrumentalaren onurak ugariak izan dira, ukaezina da hori.
|
|
|
–Izen batzuk erranen dizkizut, Malenfer jauna –erran zuen– Ezagutzen al dituzun erratea nahi nuke.
|
Has
gaitezen: Jean Louis Bouthier?
|
|
|
Isilik gelditu nintzen, ordea.
|
Has
zedila erretoliken jarioa eta buka zedila lehenbailehen, amorratzen nengoen-eta gosaltzeko.
|
|
2007
|
|
|
|
Has
gaitezen titulutik. Zergatik Portukoplak?
|
|
|
|
Has
gaitezen liburuaren titulutik. Probokazioa bilatu al duzu?
|
|
|
|
Has
gaitezen, bada, gaiaren haritik tiratzen. Gure ustez, Helduen Euskalduntze Alfabetatzeak badu, dudarik gabe, karakter estrategikoa.
|
|
|
|
Has
gaitezen azken gogoeta hauek Aizpuruak eta Ortiz de Landaluzen ondorioetako esaldi batekin: " Ezagutzak ez ezik erabilerak ere gora egin du eremu guztietan, etxean izan ezik.
|
|
|
|
Has
gaitezen interbentziorako xede talde egokienak zedarritzetik. Izan ere, euskara biziberritzeko dauden interbentzio eremuak amaigabeak dira eta horretarako dauden baliabideak, aldiz, mugatuak.
|
|
|
|
Has
gaitezen, luza gabe, 1, 2, 3 eta 6 puntuak aztertzen.
|
|
|
|
Has
gaitezen aldizkarietatik.
|
|
|
|
Has
gaitezen hastapenetik.
|
|
|
|
Has
gaitezen Erdialdeko Mexikon gertatutako jendaketaren galera ikaragarrien grafikotik (130); Berkeleyko Cook eta Borah ikertzaileek hamarnakako urteetan burututako kalkuluen ondorioz lortua.
|
|
|
delako hori adierazteko < Volkscharakter>, < Nationalgeist>, < Kraft> (indarra), < jeinua> erabili ohi ditu.
|
Has
gaitezen hitzen esanahiak pixka bat argituz.
|
|
|
|
Has
nadin hasieratik. Tranpa oraindik ikusezina zitzaidan, edo tranpari merezi zuen balioa ematen ez nion?
|
|
|
Argi dago Euskal Herrian bizi den jendeak ez duela euskal kulturaz iritzi ezbateratua ez adostua, alderantziz, hainbat irudikapen aurkitu ahal ditugu, batzuetanoso bestelakoak.
|
Has
gaitezen hemendik: nola definitzen du jendeak euskal kultura?
|
|
|
galdera moduko bati erantzun nahi liokeen zerbait dago kausaren azpian eta oinarrian.
|
Has
gaitezen gai korapilotsuan sartzen, adibide bat jarrita. Hona:
|
|
|
Banan banan jorratuko ditugu multzook.
|
Has
gaitezen lehenengo multzotik, non adibide bietan izen propioa ageri den aurrekarian. Normalean arau bat ematen denean, horren frogagarri adibide batzuk (edo asko) ematen dira.
|
|
|
lehenengoan (A) sartu ditugu izen sintagmaren burutzat izen hutsa dutenak; bigarrenean (B), izena eta adjetiboren bat dutenak.
|
Has
gaitezen ariketak egiten.
|
|
|
Gu ahaleginduko gara problema guztiak ebazten.
|
Has
gaitezen banan banan garantzen adibideak. Ohartzat esan behar dugu teorian erabili dugula bat determinatzailea, baina apartadu honetan beste batzuk ere agertuko dira.
|
|
|
Orain arte egitura erlatibo jokatua ((e) na...) erabili badugu ere aldaera guztietan, badira beste baliabide batzuk.
|
Has
gaitezen eta juntagailuarekin:
|
|
|
Esango genuke nork eta zertan osagarriak luzeegiak direla, eta nekeztu egiten dutela irakurketa.
|
Has
gaitezen zertan osagarritik:
|
|
|
|
Has
gaitezen ariketak egiten, eta gomuta dezagun hemen ere agertuko zaizkigula aitaturiko hiru semaforodun perpausak soilik, euren esanahia dela, testuinguruaren arabera, kausala edo denborazkoa. Etsenpluok hiru multzotan banatu ditugu:
|
|
|
Kontuan izan behar da hurrengo adibideetan, zeintzuetan helburu nagusitzat baitago astindu on bat ematea sasigerundioari, ager daitezkeela beste egitura batzuk ere, arteztu beharrekoak.
|
Has
gaitezen dauzkagun adibide biak zuzentzen eta komunikagarriago bihurtzen.
|
|
|
Guk ahaleginak egingo ditugu problema guztiak ebazten.
|
Has
gaitezen banan banan garantzen (aletzen) perpaus aztergaiak.
|
|
|
A.
|
Has
gaitezen lehenengo puntuko ariketak lantzen. Mota bitako etsenpluak jorratuko ditugu:
|
|
|
Gu saiatuko gara problema guztiak ebazten.
|
Has
gaitezen banan banan garantzen adibideak.
|
|
|
Gu ahaleginduko gara problema guztiak ebazten edo konpontzen.
|
Has
gaitezen adibideak banan banan garantzen, aletzen.
|
|
|
Eskemok ematen ditugu lehenengo ariketetan eta.
|
Has
gaitezen lehenengo multzoko ariketak egiten, eta eurotan t (z) eko osagarria dago osagai bakarrez osatuta.
|
|
|
Ikusi dugunez, komunikagarritasun kaskarra daukate, eta errazago irakurtzeko, gomendatzen dugu lehenengo paratzeko aditz nagusiak eta ostean perpaus osagarriak, hau da, (1) ordenakoa bihurtzeko.
|
Has
gaitezen banan banan lantzen adibideak.
|
|
|
Lehenengoan denborazko esangura hutsa dutela; bestean, denborazkoa eta kausala, biak batera.
|
Has
gaitezen gaztelaniazko partikulak eta euskarazko semaforoak jorratzen denbora hutsezko esangura dutela. Hona hemen adibide batzuk, erdarazko al eta euskarazko t (z) eanen gainean, denbora esangura hutsezkoak erdaraz zein euskaraz:
|
|
|
Aplika diezazkiegun eskema baliabideok goiko perpaus aztergai biei [(4a) eta (4b)].
|
Has
gaitezen lehenengotik
|
|
|
Azken eskemok [(e) eta (d)] aplikatuko dizkiegu gure adibide aztergai biei [(4a) eta (4b)].
|
Has
gaitezen lehenengotik:
|