|
2004
|
|
|
—Errotako horiek —esan zidan oharkabean, murgilduta zegoen gogoetatik atera gabe.
|
Handik
gutxira, hasperen egin eta ni erne jarri ninduen komentarioa borobildu zuen—: Bai, oso gauza arraroak pasatzen dira etxe honetan.
|
|
|
—Serora batek komentuko erregelak obeditu behar dituzu, baina karitatea mundu huntako gauza ororen aintzinian duzu, Pauline Bernardette —esan zion bere buruari.
|
Handik
gutxira, komentuaren atzeko aldeko atetila ireki zien neska mutilei.
|
|
|
—entzun nuen orduan, eta Antiaju Berderen aho okerra ikusi nuen leihoan.
|
Handik
gutxira, eta atzetik joka neuzkan gazte moxkortuen kolpeekin batera, bigarren zauri bat egin zidan eztenak, oraingoa lepoan.
|
|
2010
|
|
|
Bizarrak azkura ematen dit."" Moztuko du bizarra Frantzian, langosta jan baino lehen", erantzun zion Juanek estalkia bere tokian kokatuz batera.
|
Handik
gutxira gortinen zirrista sentitu zuen. Sabaian lau argi zerrenda azaldu ziren.
|
|
|
|
Handik
gutxira sasi amorantea hartu nuen, Putrearen Kobratzailean lan egiten zuen idazkari gaztea.
|
|
|
Konstituzio honek Hegoaldeko foruen desagerpena zekarren eta, indarrean sartu ez bazen ere, zetorrenaren iragarpena zen.
|
Handik
gutxira Gerra Errealista (1821) piztu zen, konstituzioaren eta erregezaleen artean. Espainiako koroa laguntzeko asmoz, Europako monarkiek igorritako San Luisen Ehun Mila Semeak deitutako armada iristean bukatu zen gerra.
|
|
|
Langintza honetan diruak bere tokia zuen, salatuen ondasunak administrazioarentzat baitziren, Balanzarentzat alegia.
|
Handik
gutxira, konkistatzaileek Nafarroara ekarritako Inkisizioak hartu zituen bere gain sorgin aferak. Aipatu ibarrez gain, epaiketa gehiago izan ziren Araitzen, Arakilen, Burundan, Luzaiden, Auritzen, Agoitzen, Orreagan, Larraunen, Ultzaman, Ameskoan, Anotzibarren, Malerrekan, Ezkabarten, Olaibarren, Anuen, Berrotza ibarrean, Iruñean, Zugarramurdin...
|
|
|
Talde bereko Juan Bautista Berasategik, guztiz artesau eran, Ekialdeko Izarra ekoiztu zuen 1978an, Euskaraz egin zen lehen marrazki bizidunetako filma.
|
Handik
gutxira, 1985ean, Kalabaza Tripontzia izenekoa pantailaratu zuen, Euskarazko lehenengo luzemetraia eta, hau ere, marrazki bizidunetakoa.
|
|
|
Lehenengo aldiz entzun zuenean, txantxatzat hartu zuen Fatimak eta ez entzunarena egin zion.
|
Handik
gutxira, ispilua eskuratzeko temarekin jarraitzen baitzuen, lehengo eskaintza berritu zion(" zer nahi zenuke..."), lehengo erantzuna jaso zuen ordainetan(" gamelu batzuk."), eta orduan hasi zen pentsatzen benetan ari zela veneziarra.
|
|
|
|
Handik
gutxira, George L. Steerrek beste suntsitze baten kronika egingo zuen: The Tree of Gernika:
|
|
|
|
Handik
gutxira, jendea topatu zuen soroan garia segatzen eta gari sortak lotzen. Garia gutxi hazten zen gure irla honetan eta ezin zen alerik ere galdu.
|
|
2011
|
|
|
Kaka zaharra, pentsatu du.
|
Handik
gutxira bideo kameraz harturiko irudi batzuk eman dizkiote. Katu bat da protagonista.
|
|
|
|
Handik
gutxira amaitu da" Je t' aime, moi non plus" kanta luze eta geldo hori eta erritmo biziko rock pieza bat jarri dute. Orduan, estuki dantzatzen ari ziren bikote guztiak desegin dira eta zerbait edatera joan dira.
|
|
|
|
Handik
gutxira (gu artean igogailuetara sartu gabe geunden) ikusi dugu guardia edo polizia bat (frantsesez, gendarme deitzen diete) irakasleengana inguratzen, eta berarekin batera Gomax, Tonetti eta Koxme.
|
|
2012
|
|
|
Korrika zetorren, burua makurtuz adarrik ez jotzeko, eta korrika pasa zen bere paretik ere, begiratu gabe.
|
Handik
gutxira Tximu Mozkorra ikusi zuen. Polikiago zetorren, aldian behin balantza eginez.
|
|
|
Duela hamar bat urte Europako aldizkari handi batek txosten bat kaleratu zuen non jakitera ematen zen zeintzuk ziren planeta honetan eragin handiena zuten berrogeita hamar pertsonak. Norbaiti harrigarri suertatuko bazaio ere bertan ez zen azaltzen estatu edo gobernu bururik, ezta bakar bat ere, ez zen informe horretan ministro edo diputaturik azaltzen, ezta bakar bat ere, ezta hauteskunde bitartez aukeraturiko inolako ordezkaririk ere
|
Handik
gutxira beste astekari ospetsu batek antzeko txosten bat kaleratu zuen funtsezko galdera hori erantzunez: Nor da munduko pertsona eragin handikoena?
|
|
|
Beste garai batzuk ziren noski.
|
Handik
gutxira alde egin zuen, Alemaniara aurrena eta gero Amerikako Estatu Batuetara. Orduan harremana postaz mantendu genuen.
|
|
|
Juanjo Olasagarrek duela gutxi kaleratutako artikulu batean Nafarroan bizi den euskararekiko egoera deskribatzen zuen Iruñeko Baluarten gertaturiko pasadizo bat aintzat hartuz.
|
Handik
gutxira Rikardo Arregik haritik tira egiten zuen artikulu hartan esandakoari jarraipena emanez, eta bereiziz nafarren eta EAEkoen jarrera euskararen aurrean. Gure autonomia honetan sofistikatuagoak eta politikoki askoz zuzenagoak omen gara.
|
|
2013
|
|
|
Uda haietako batean, abuztuaren bukaera aldera, Jose Manuel Madrilera itzuli zen gainditu gabe utzitako asignatura baten azterketa prestatzeko.
|
Handik
gutxira, abiatu ginen lagunak gure bizikletekin, eta Carmelo falta zela ohartu nintzen. Etxean gelditu behar izan zuela jakinarazi zidaten, gaizki jarri zela bat batean.
|
|
|
Bospasei arrantxo azaldu ziren errepidearen alde bietan sakabanatuta, denak ere hosto berdeko zuhaitzez inguratutakoak.
|
Handik
gutxira, alanbre sarez babestutako aerodromo batean, bost hegazkin arin ikusi nituen, intsektuak ematen zutenak, matxinsaltoak edo eltxoak. Bazirudien desertua indargetzen ari zela eta inguru habitatu hari besteren bat jarraituko zitzaiola, herrixkaren bat agian.
|
|
|
Bozgorailuetatik harmonium musika zabaldu zen.
|
Handik
gutxira, ahots ezti bat entzun zen: " Timothy Michael Smith heroi amerikarrari azken agurra emateko bildu gara hemen".
|
|
|
Poliki ibili nintzen, eta ordu laurdena kosta zitzaidan Nevadako Unibertsitateak ni bezalako visiting scholar ei eskatzen zizkien paperak betetzea.
|
Handik
gutxira, Angela bildu zen gurekin, eta liburutegiko txartela jaso zuen.
|
|
|
Gizon bat zegoen han, hotsik ez egiteko esanez, ederto pasatuko zutela eta.
|
Handik
gutxira emakume ezkongaiak heldu ziren, gaua pasatzera. Bi sexuetako gazteak elkartu ziren, eta beren jostaketa izan zuten.
|
|
|
|
Handik
gutxira, guardiako kaporala etorri zen, eta maiordomoari esandako gauza bera esan zion Linok. Maiordomoa azaldu zen berriro, eta beste pixka batean itxoitea erabaki zuten.
|
|
|
Musikaria zen Uria, eta 1808an klabezina irakasteko tratatu bat eta piano bat eskatu zituen misiorako.
|
Handik
gutxira, ordea, hara pianorik ez bidaltzeko abisatu zuten San Fernandotik, Aita Jose Antonio bazihoala eta paraje haietan ez zegoela beste inor hura jotzeko gai zenik.
|
|
|
|
Handik
gutxira, bederatzi kanoa ikusi zituzten goletara hurbiltzen. Haietako bakarra etorri zen ondoraino, bederatzi indio zeramatzala barruan.
|
|
|
Arratsaldean, hiru soldadu eta hiru luzondar beste muino baten gailurrera bidali zituen Unamunok, goitik bazter guztietara begira zezaten, ea herririk, jenderik, edo surik ikusten zuten, edo lurrean mineralik.
|
Handik
gutxira jaitsi zirenean, ez herririk, ez kerik, ez jenderik ez zutela ikusi esan zuten, eta muino hartan ez zegoela mineralik.
|
|
|
Gero kideengana itzuli ziren, gertatutakoa kontatzera, denen bistan gertatu bazen ere.
|
Handik
gutxira, indioak hiru taldetan banatu eta eraso egin zieten gureei, hiltzeko ahalegin asko eginez, eta gezi asko jaurti zituzten gureei minik egin gabe. Frai Martinek ez zuen arkabuzik erabiltzen utzi nahi izan, haien lotsagabekeria ikusi zuen arte.
|
|
|
Lehen biktimak erortzen hasi orduko, izuturik alde egin zuten beste guztiek.
|
Handik
gutxira, bakearen mezulariak barkamen eske etorri ziren; eta emakumeak ere, ohitura zuten bezala, kanpamentuaren inguruan eseri eta negar egin zuten, beren umetxoak bahituran eskainiz barkamenaren truke.
|
|
|
Garai bertsuan, Juan de Oñateren beste zaldizko eskultura erraldoi bat ezarri zen berak fundatutako El Paso hirian, aireportuan.
|
Handik
gutxira, herritar askoren protestak isiltzeko, Oñateren izena ezabatu eta The Equestrian generikoa ipini zioten izen ofizialtzat. Horretan geratu da Zacatecasko bizimodu erosoa utzi eta ohore bila abiatu zen gizonaren inmortalitate nahia.
|
|
|
Matxinadaren gertalekura heldu zen kanpoko lehen ofiziala izan zen Urrea, Pimeria Altako milizien buru.
|
Handik
gutxira, Juan Tomas de Beldarrain heldu zen Sinaloatik, bere tropako soldadu batzuekin. Beste presidioetako kapitainak ere heldu ziren jarraian, denak gerrarako prest.
|
|
2014
|
|
|
|
Handik
gutxira, artean arratsaldeko zazpiak ez zirela, Zumalakarregiren kuartel nagusi bilakatutako jauregiko ate handia gurutzatu zuten biek. Barrura pasa eta Merino tenientearen esanetara jarri baino lehen, herrira iritsi zen gauean ikusitako zaldia ezagutu zuen Saldiasek lorategian.
|
|
|
Poz handiagorik ezin zela sentitu pentsatu nuen une hartan.
|
Handik
gutxira, ordea, Carandolet San Fauston azpiratu zutela jakin nuenean, nire poza zoratzeko modukoa izan zen, Sararen bidaiarekin lotu bainuen garaipena, eta nire jarduerarekin ere bai neurri batean. Handi eta ahalguztidun sentitu nintzen, inoren laguntzarik gabe Jaungoikoaren eta erlijioaren etsai guztiak hondamendira bultzatzeko gai.
|
|
|
|
Handik
gutxira, ohean etzanda kriseiluak argitutako logelan, Saldiasek poema liburuan gordetako Aranbururen eskutitza atera zuen.
|
|
|
Ate baten danbatekoa aditu zen, eta gero zapata hots batzuk, zurezko eskailerak presaka eta kementsu igotzen ari zen norbaitenak.
|
Handik
gutxira, gelako atea ireki eta Lacost azaldu zen.
|
|
|
Ez dut esandakoa hitzez hitz gogoratzen, bai, ordea, esan zidala ez niola odol isuriari beldurrik izan behar eta niri ere etorriko zitzaidala hilerokoa laster batean.
|
Handik
gutxira, gurasoen gelako tokadorea miatzen ari nintzela, aurkitu nuen, amari zegokion tiraderan, Accion Catdlicak argitaratutako liburu bat. Egiaztatu nuen han emandako aholkuak oso gertutik jarraitu zituela amak nirekin hitz egiterakoan.
|
|
|
Iruditu zitzaigun benetan beste mundu batekoak zirela horoskopoaren berri ez zuten senar emazte haiek.
|
Handik
gutxira hil zen senarra, hain zuzen, minbiziak jota.
|
|
|
aita Diputazioko guarda eta etxekoandrea, Nafarroako hegoaldekoa hura ere, gu oraindik haur ginela Jehovaren lekuko bilakatu zena.
|
Handik
gutxira Cristina eneara joan ziren bizitzera, goiko parteko guarda etxera. Ez luzarorako, ordea, goiko jauregian, udan, Aita Santuaren nuntzioa egoten zelako eta jakin zutenean guardiaren emaztea Jehovaren lekuko zela, bota egin baitzituzten bertatik.
|
|
|
Ez zuten seme alabarik eta haien etxean, Molinao auzoan, pasa genituen aste batzuk, aita lehen aldiz lanik gabe gelditu zenean.
|
Handik
gutxira Fraisoroko neska bat adoptatu zuten, Alazne.
|
|
|
|
Handik
gutxira hartu zuten preso Santoñan, bertatik atzerrira alde egiteko aukerari uko egin ondoren. Burgoseko kartzelan zegoen preso, heriotza zigorrera kondenatua, amari Gurutze Gorriko adiskide batek gizon kiribildunaren berri eman zionean.
|
|
2015
|
|
|
Uda haietako batean, abuztuaren bukaera aldera, Jose Manuel Madrilera itzuli zen gainditu gabe utzitako asignatura baten azterketa prestatzeko.
|
Handik
gutxira, abiatu ginen lagunak gure bizikletekin, eta Carmelo falta zela ohartu nintzen. Etxean gelditu behar izan zuela jakinarazi zidaten, gaizki jarri zela bat batean.
|
|
|
|
Handik
gutxira iritsi zen haustura. Bien arteko harreman osora zabaldu zen ezkutuko ehizaren orbana.
|
|
|
Dollyk gainetik kendu eta bera buruz gora geratu zen, nerabe baten estasiarekin eta katoliko baten erruarekin.
|
Handik
gutxira, Dolly ispilu aurrean zegoen, arropa tankerako zapi arin urri haiek zuzentzen. " Lasai hartu" esan eta gelatik irten zen.
|
|
|
Epaimahaiak, azkenean, polizia absolbitu zuen, betebeharra betetzean aritu zela eta.
|
Handik
gutxira kondekorazio bat eman zion Madrileko Gobernuak, egokiera hartan egindako lan eraginkorragatik.
|
|
|
|
Handik
gutxira sukaldetik azaldu zen Zezilia anderea antxoa frijituz beteriko ontzi handi batekin, eta une hori aprobetxatu zuten mahaian eserita zeudenek sukaldariaren etorrera oihu, txistu eta txaloz lehertzeko.
|
|
|
|
Handik
gutxira Goiti hoteletik kanpora atera zen. Mireille zigarroa erretzen ari zen garaje irteera ondoan zegoen zuhaitz enborrean bermatuta.
|
|
|
|
Handik
gutxira lortuko zuen kartzelan bisita egitea. Bien arteko adiskidetasuna errotzenago joan zen, komunista kontsekuentea hil zen arterainokoan.
|
|
|
|
Handik
gutxira bada, Jaungoikoa ta lege zarra rena iritsiko zen. Eta bazegoen harezkero Jainkoa Patria Foruak Erregerena ere.
|
|
|
Zeharkako saioekin aspertuta, Urolakoek zuzendaritzarekin bitartekaririk gabeko harremanak hastea erabaki zuten 1974ko azaroaren 9n eta 10ean Urretxuko pasiotarren komentuan egin zuten biltzarrean, eta lan horri heldu zioten asmo eta ekimen sendoz.
|
Handik
gutxira bilduko ziren lehen aldiz, Baionan, Tasio eta, ELA ofizialaren izenean, Jose Migel Leunda; zortzi bat orduko enkontruan elkarrengandik uste zuten baino askoz hurbilago zeudela ikusi zuten, bataren zein bestearen harridura eta pozerako.
|
|
|
Ordurako oso gaixo zegoen Uzturrek nahigabez zeraman alderdiaren barruan sindikatuarekin piztutako xextra.
|
Handik
gutxira, 1993ko uztailean, hil zen Uzturre eta, Sabin Etxean paratu zitzaion hil kaperan ordu beteko txanda eskaini zion alderdiak ELAri, hildakoa sindikatuko kide eta arduradun ere izana baitzen. ELAren Nazio Batzordeko kideak Uzturreren zerraldoari guardia egiten zeudela, Xabier Arzalluz eta beste burukide batzuk hurbildu ziren hil kaperara eta han izan ziren tarte luze batez, baina, Retolaza salbu, inor ez zen hurreratu Elorrieta eta kideak agurtzera.
|
|
|
|
Handik
gutxira Estatu Batuetan eta Europan krisia sortu zelako edo bestela ere proposamenak aukera gutxi zuelako, kontua da (herrialde bat edo bestek hasieran baiezkoa esan arren) urteak pasa eta ez zela aurrera atera proposamena. Ezezkoa ikusirik, gobernuak B planari heldu zion.
|
|
|
|
Handik
gutxira agertu zen eszenan Nafarroako Kutxa. 2002ko abenduaren 12an, Badalona Building Waterfront (BBW) eratu zuen Schroeder Invest ekin batera.
|
|
|
Era berean, aurrezkia bultzatzeko zozketak egin ziren, 1928an Loterien Zuzendaritzak debekatu zuen arte.
|
Handik
gutxira, 65 urtetik gorako aurrezkidunei ezohiko bonifikazioak emateko eskubidea aitortu zitzaion aurrezki kutxari. Inongo ondasunik eta beste errentarik ez zuten eta bakarrik bizi ziren zaharrei ere pentsio bat ematea onartu zuen.
|
|
|
|
Handik
gutxira, 2011ko urriaren 10ean, Noticias egunkariak eman zuen lehen aldiz batzorde iraunkorraren berri. Espainiako hauteskunde orokorren kanpainan murgilduta zegoen UPN, eta eskandaluaren ondorioz Barcinak erabaki zuen bai Batzorde Iraunkorra bai Erakunde Sortzaileen Batzorde ofiziala desegitea.
|
|
2016
|
|
|
Bai, guzti guztia egunero bezala gertatzen zen, eta eguneroko erritmoan.
|
Handik
gutxira, erabat gaututakoan, Montserratek errainuzko muraila baten itxura hartuko zuen, eta mendiaren oinetan zegoen herri ttikiaren eliza argitu egingo zen. Hurrena, berriz, lokartuz joango ziren zomorroak, eta beren soinuaren ordez errepideko gau kamioiena bakarrik entzungo zen.
|
|
|
Bellek zaunka doi bat egin zuen.
|
Handik
gutxira Gretak ere zaunka egin zuen, ozenkiago.
|
|
|
Gorputza hobeto zeukan, eta Maria Teresaren ondoan etzatea erabaki zuen.
|
Handik
gutxira berriro lo zegoen.
|
|
|
Ordurako jada bazituen bere lan gehientsuenak izkiriaturik, eta txikerren ordenaren hiru botoek osoki gogaitu omen zutelako edo, abitua eseki zuen 1928 urteko lotazilean.
|
Handik
gutxira, zilar herrian bertan itzali zitzaigun betiko.
|
|
|
Orduan, apezpikurik ez baitzegoen, kapituluaren bikario zen Intxauspek ezetz borobil batekin ihardetsi zion botere zibilari.
|
Handik
gutxira Jauffret izendatu zen apezpiku berri Baionarako, eta Intxauspe erabat bazterturik geratu ostean, elizbarrutiko 19 apez aldatu ziren herriz. Aldaketaren zilegitasuna edo aitzakia hautesleen askatasuna eragozten zutela bazen nonbait.
|
|
|
Ikasketak burutu eta nagusiek Akizera destinatu zuten irakasle lana betetzeko.
|
Handik
gutxira Hazparneko eskoletan zegoen zuzendaria erdalduna zelako edo Frere Innocentiusen balio handia ikusi zutelako, nagusiek aukeratu zuten betebehar horren aitzinera eramateko. Hango lana ez omen zen biziki erraza.
|
|
|
|
Handik
gutxira, 1826.ean, Fleury Leclusek ber gauza egin zuen bere Manuel de la langue basque idazkirako ondu zuen" Examen critique" delakoan, lapurtar eta xiberotar biren laguntzaz, halaz guztiz ez dakigu nortzuk ziren. Alabaina ez genuen oso lan fidagarria Okzitaniako Tolosako irakasleak aurkeztu ziguna, eta horren zuzentzeko asmotan Arxu altzurukutarrak bi itzulpen proposatu zizkigun, bata 1858.ean, Gustave Brunetek Parisen argitara emaniko Notice sur les proverbes basques liburuan ageri zena, zinez oker, motz eta kamuts, berauk errefusatu egin zuena, eta bigarren bat 1872.ean, Baionako Impartial des Pyrenees et des Landes egunerokoan kaleratua, eta geroxeago ere, Vinsonen eskutik, 1878 eko Etudes de linguistique et d’ethnographie delakoan.
|
|
|
Anastasi Agerrek euskaraz agertu zuen bigarren kolaborazioa 1932ko martxoaren 12ko XLII. zenbakian ageri zen" Euzko aberriaren eguna" izenburupean.
|
Handik
gutxira, martxoaren 26ko XLIV. zenbakian" Oiturearen indarra" ipuina, eta apirilaren 9ko XLVI. zenbakian" Gizonik aundiena" pasadizoa agertu zituen, eta 1932ko apirilaren 17ko XLVII. zenbakiaz geroz, ordea," Egiz eta txantxetan" eta" Irri solasean" izenburuko sailak agertzeari ekin zion, non pasadizo, ipuin eta xelebrekeria zenbait kontatzen zizkigun.... Oraino beste kolaborazio pare bat atera zuen Anastasi Agerrek Amayur astekarian, euskararen aldeko bat eta estatutuaren bozketari buruzko beste bat, baina aski garbi duguna zera da, horren gazte hil ez balitz, ausaz, askozaz idazle ezagunago zatekeela, Nafarroan garai hartan erruz loratu ziren beste euskal idazleak bezainbeste behinik behin.
|
|
|
|
Handik
gutxira marraztuko duzu burmuinean irainen mapa, jakingo duzu non eta zer egoeretan gertatzen den hori maizen eta modu automatikoan saihestuko dituzu leku horiek, gutxienez burdinazko armadura sendoa fabrikatu arte. Aldatuko duzu leku arriskutsuetan dagoen arrandegia edo janari denda, hartuko dituzu laster ohitura bilakatuko diren ibilbide berriak, ahaleginduko zara esparru garbiak aurkitzen, etxetik atera aurretik galdetuko diozu zeure buruari ea benetan premiazkoa den mandatu hori, paseoak herritik kanpo egingo dituzu.
|
|
2017
|
|
|
Panpina mainontzi bakoitzari aguardienta koilaretara bina jartzen zizkien ezpain hegian, edan zezaten.
|
Handik
gutxira ez zen zinkurina eta ereta bakar bat ere aditzen.
|
|
|
|
Handik
gutxira, Dagassan berriro zegoen Sardaren aurrean:
|
|
|
Lehenak sarjentu guztiak izan ziren, ardo errazio bikoitza baitzegokien.
|
Handik
gutxira soldadu batzuek eraso zioten hazkurrien eta edarien gurdiari eta, dena hankaz gora jarri ondoren, bertan ostu zituzten hango ardo eta pattar mota guztiak. Beste batzuek alderdi hartan mahasti batzuk ikusi zituztenez, han hemenka sakabanatu ziren etxeetan topatu ahal zuten ardo guztia lapurtzeko.
|
|
|
Zalditeriako dragoi biren aurrean danbolindaria paratu zen eta tarrapatari ekin zion tupustean.
|
Handik
gutxira, Gazteluko plazan han hemenka zebilen jendea tarrapatariari inguratu zitzaion. Frantsesen beste bando bat entzun zuten, nonbait.
|
|
|
Horrez gain, Fernando erregea, Apodaca erregeordea, Liñan eta Orrantia militarrak laudatzeko hainbat kanta eta olerki argitaratu zituzten errealistek. zela jakin bezain pronto haren kontrako bertso batzuk idatzi zituen(" A 1a Arma, A la Arma, A la Arma"), alde batetik, Minak argitaraturiko proklamei aurre egitearren eta, bestetik, Apodaca erregeordeari xaboi emanez, haren oniritzia eta laguntza izatearren.
|
Handik
gutxira, Sotoko gotorlekua errealistek hartu zutenean, beste olerki bat xaravito, dio egileakidatzi zuen asmo berarekin, koipe maile ederra baitzen de las Casas.
|
|
|
|
Handik
gutxira, taldea sakabanatu zenean, Txolinek, nahigabetuta eta frantsesik hil ezinak atsekabeturik Xabierri bota zion beltzuri:
|
|
|
Ez bat eta ez bi, Espozek Iruxo apaiza atxilotu zuen eta Palentziara bidali ere bai.
|
Handik
gutxira, 1812ko abenduan, Iruxo hil zen Palentziako Cervera herrian.
|
|
|
Horietatik herena han geratuko zen betiko.
|
Handik
gutxira, Fontaineblaun hitzartutakoaren arabera, Godoyk berriro lagundu zion Napoleoni, bidea ireki baitzion Portugaleraino, hango Gobernua Ingelesen aliatua zelako aitzakian. Napoleonen tropak Portugalera joan beharrean, bide erdian geratu ziren Espainia osoan barreiaturik.
|
|
|
Tutera frantsesen esku geratu ostean, Palafoxek dibisio baten buru izendatu zuen Areizaga.
|
Handik
gutxira gipuzkoarra Blakeren agindupean zegoen eta, Zaragozaren erorketa eta Aragoiko Maria eta Belchiteko porroten ondoren, Areizaga Mantxako gudarostearen buru izendatu zuen Sevillako Batzorde Nagusiak. Gerraren hondamendiak gora aupatu zuen Areizaga txistu bizian.
|
|
|
Irailaren hasieran, gerrillariek Gareseko destakamenduari tupustean eraso zioten eta 60 bat mando kendu ere bai.
|
Handik
gutxira, Lizarrako soldadu pikete bati oihal ugari ostu zizkioten uniformeak egiteko. Hurrena, Oiartzunen:
|
|
|
Une hartan De la Garza teniente koronela zegoen Juan Fermin de Juanicotena nafarraren aginduetara, hori izan baitzen Nuevo Santanderreko gobernadorea.
|
Handik
gutxira zaldizko bi horiek desagertu zirenez, De la Garzaren espioitzat hartu zituzten, eta hondartzara hurbildu bide ziren Minaren indarrak nolakoak eta zenbatekoak ziren behatzera. Horrez gain, zalditeriako talde bat tarteka jarraitzen zitzaiela konturatu ziren.
|
|
|
" dimision del secretario D Lorenzo Arratibel", eta akta lehen ere bere ordez aritako Jose Maria Martiarenak idatzia dator.
|
Handik
gutxira, 1893ko martxoaren 19an, berriz: " nombran secretario provisionalpor dos meses a D Jose Maria Martiarena" Seme bakarra zen hau, aita" pobre de solemnidad" eta aitona lesakarra zuena.
|
|
2018
|
|
|
|
Handik
gutxira, Opuseko klinikaren psikiatra batek hil zuela jakin genuen: Jose Diego Yllanes, 28 urtekoa.
|
|
|
Tatielek 20 urte zituen, Nagorek bezala.
|
Handik
gutxira, bere hiltzailea (24 urteko brasildarra) ziegan urkatu zen.
|
|
|
II. Errepublika, beraz, bi hauteskundeen artean aldarrikatu zen, jai giroan aldarrikatu ere, eta giro hori ikusita, iruindar aunitzek pozez eman zioten ongietorria karrikan.
|
Handik
gutxira, errepublikazale bat izan zen udalburu, hots, Mariano Anso(" abokatua, antzerkigile xumea, 1937an Negrinekin ministro izanen zena"). Hura alkate aukeratu izanak" errotik astindu zuen Iruñeko bizitza" (Ugarte, 2001, 22).
|
|
|
Espainian, ordea, Fronte Popularrarena izan zen garaipena, oro har.
|
Handik
gutxira, martxoaren 6an, gazte sozialista eta komunista batzuek Diputazioari egin zioten eraso, Jesus Monzon buru izan zela, urtebete lehenago eratutako eskuindarren Diputazioa desegiteko, eta haren ordez, ezkerreko Gestora bat ezartzeko, Madrilgo gobernu berriarekin bat (Martorell, 2000).
|
|
|
1945. urteko martxoaren 19an Juan Borboiak Lausanako Agiria sinatu zuen eta 1946ko urtarrilaren 2an Portugalgo Estoril herrian finkatu zen.
|
Handik
gutxira, Rodeznoko Kontea eta beste tradizionalistek Estorilgo Oinarriak adostu eta Juan Borboia erregetzat onartu zuten. 1948 urteko abuztuaren 25ean Juan Borboia eta Franco Azor yatean elkartu ziren, Kantauri itsasoan, Juan Carlosen heziketari buruz hitz egiteko.
|
|
|
Txarli kaiolara itzuli zen, baina umorea ozpindu zitzaion.
|
Handik
gutxira, umetxo bati izugarrizko hozkada egin omen zion hatz batean, eta Txarli sakrifikatzeko aukera plazaratu zen Iruñeko solasaldi guztietan. Eztabaida publikoa saihestu aldera edo, Udalak bide zuzenena hartu zuen eta 1989ko gau batean Txarli desagerrarazi zuen, inolako azalpenik eman gabe.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria k" Estatuak" saila sortu zuen, pluralean, Frantziako berriak ere han sartuz.
|
Handik
gutxira, aldiz, sail hura kendu zuten. Frantziako eta Espainiako berriak" Mundua" sailean sartu zituzten, bi herrialde haiek munduko beste edozein herrialderen maila berean uzteko.
|
|
|
Itogarria zen sargoria, eta ez nekien zer egin airea pixka bat mugi zedin.
|
Handik
gutxira, atearen zirrikitutik pistola baten kanoia agertzen ikusi ez nuen ba! —kontatu du Clairek barrez— Ohe azpian sartu ez sartu erabakitzeko astia izan baino lehen, polizia nuen etxe barruan.
|
|
|
Merkatariei eta salerosleei ez zitzaizkien asko gustatu.
|
Handik
gutxira, amaitu egin ziren. Orduan, besterik ezean, erabaki zuten kartak banatzea dirutzat, Jose Robert kortsarioak pirata portugesei kendutako karta sorta frantsesetakoak.
|
|
2019
|
|
|
|
Handik
gutxira emakume berberak ikusi zuen nola lorategia zarataz abailtzen zen, eta haizeak nola ateratzen zuen, berriro, bere musika zuhaitz hostotzetatik, eta norbaitek (bikarioak), laguna aldamenean (Txuriko), arreta handiz bilatzen zuela, leiar ezkila barneko olio lanpara baliatuta.
|
|
|
Arratsaldeko klaseak hasi baino lehentxoago iritsi ziren institutura, eta sarrerako atean zeuden ikaskide batzuk garrasi batean hurbildu eta besarkada artean eraman zuten Garazi barrura.
|
Handik
gutxira, geletako batean berritu ziren garrasiak, ozenago. Berak kirik egin zuen pasillotik:
|
|
|
Gin tonic bat eskatu eta zain geratu nintzen.
|
Handik
gutxira, bederatzi eta erdiak pasatxo zirenean, hantxe azaldu ziren Salamancako mutilak, Toledotik bidaiatuz autobusean ezagutu nituen haiexek. Halako batean azaldu ziren, ez dakit nik nondik azaldu ere, Hoy estoy aqui, mañana me ire abestia ezin ozenago abesten.
|
|
|
Ni bere alboan, urduri, begira nengoen ezer esan gabe.
|
Handik
gutxira, gizonak esan zidan:
|
|
|
Ez zuen inork zabaltzen, berriro sakatu nuen.
|
Handik
gutxira hurbiltzen ari ziren pauso batzuk sumatu nituen, norbaitek atea zabaldu eta gizonezko bat aurkitu nuen aurrean, nire adinekoa gutxi gorabehera, txabusina erdi zabalik eta kalparra beltz bizia, sarria, guztiz lardaskatua.
|
|
|
|
Handik
gutxira iritsi ziren Muriel eta Patrizio. Barrezka aritu ginen izandako abentura gogoratzean, adarra jotzen genion Kepari eta gerra heroia deitzen.
|
|
|
Astibi behekoa, aldiz, nahiz goikoaren adin berbereko izan, gainbehera zetorren ola hondatuxe izatean, erabat zahar itxurako.
|
Handik
gutxira, ola zaharraren orubean etxe berria egitean, horra bi izenak elkar trukatuz zaharberritu, eta inoiz ez hobeki esana; baina oraindik hobeki azalduko dizut: horra lehen berri zen etxea, aldameneko zaharra berritzean, zahar bihurtu, edo alderantziz, lehen zaharretan zaharrena zena orain berrietan berrien.
|
|
|
Bukatzeko, honatx borda izen berri horietako batzuren hirulau azalpen labur: Joantzarko borda aurreneko aldiz ageri da; 1735eko leban ere ez baita ageri, nahiz ordurako egina izatea ere balitekeen.
|
Handik
gutxira, 1738ko udal kontuetan honela ageri baita. Ikus LU, 347 hemen faksimilean ematen dizudana:
|
|
|
Kalera irten eta kanpoan jarraitu zuten eztabaidan.
|
Handik
gutxira, Chano bakarrik itzuli zen tabernara. Eta bi neskarekin solasean zegoen Cabito heldu zenean.
|
|
2020
|
|
|
Gestapok harrapatu, torturatu eta Montluc izeneko presondegira eraman zuen.
|
Handik
gutxira, 1944ko ekainaren 16an, fusilatua izan zen. Presondegitik kateatuta atera zituzten bera eta beste hogeita zortzi preso, eta, Saint Didier de Formans herrixkako soro batera eraman ondoren, metrailadore batek eraitsi zituen tiroz.
|
|
|
Segituan, Cabrera eta haren soldaduen gerra egitandien kontaketa suharrari lotu zitzaion.
|
Handik
gutxira moztu nion.
|
|
|
Hasieratik heroi bat aurkeztu zioten jendeari, martiri bat hautesle guztiei.
|
Handik
gutxira, beranduegi zen atzera egiteko, amore emate batean jendeak ETA berri baten bataioa ikusiko zuelakoan. Ezin zuten onartu Leyre libre baten aukera.
|
|
|
Paperean idatzi, gutun azalean aitaren izena eta helbidea jarri eta pasatu zidan, Esnaola agertu baino aurretixeago.
|
Handik
gutxira autoan nengoen, gutuna sakelan.
|
|
|
Hurrengo egunean, urtarrilak 20an, Marta Urricelquik deklaratu zuen ezen ekintza hura zela" doitasuneko tiroa nafar gobernu separatistaren flotazio marran".
|
Handik
gutxira esaldia bere zakarrean gezurtatu zuen arren, ideia bera aspertu arte errepikatu zuten hainbat eta hainbat editorial eta iritzi zutabek, baita ere Urricelquiren kide ugarik, hala oposizioko aulkietatik nola hedabideen mikrofonoetatik.
|
|
|
Halako eldarniorekin bi orri bete ondoren, zer bururatu eta idazlana bidaltzea gelakide hurbilenekoei.
|
Handik
gutxira irakasleen eskutan zegoen orri pare hura.
|
|
2021
|
|
|
Gotzone Elu ordurako Gipuzkoa aldean kokatua zen, eta galdu egin nuen luzaroan harekiko harremana, eta baita, ondorioz, Suzukorekikoa ere.
|
Handik
gutxira irakurri nuen Sarrionandiaren Narrazioak, eta bertan azpimarratu: " Oroitzea, itzultzeko gogoa da. beti itzuli nahi dugu. leku bat aurkitu behar da, itzultzeko gogorik gabe egoteko modukoa. han ez dugu deus oroituko/ horixe da okupatuko dugun leku zihur bakarra, bitartean bilatzen eta itzultzen ari gara beti, mapa koloreztatuei begira".
|