|
2000
|
|
|
Lagatzu euskara elkartean, hasierako beharrak (estatutu, helburu eta egin beharreko ekintzak eta finkatzea) astun eta geldoak izan ziren.
|
Guztiarekin
ere, Lagatzu euskara elkarteak beti izan du argi taldearen helbururik behinena euskararen normalkuntza erdiestea dela. Betiere, Zamudioko hizkerari arreta berezia ipiniz, noski.
|
|
|
Hala ere, hurbilketa eklektikoago eta integratzaileagobatzuetaranzko bilakaerak desaktibatu egin du neurri batean.
|
Guztiarekin
ere, eredu eklektiko erabilienak honako hauetan banatzen dira: jatorri psikoanalitikokokontzeptuak erabiltzen dituztenak eta sistemiko denera soilik mugatzen direnak.Azken hauek estrukturazko estrategiko komunikazionala dei genezakeen ereduadarabilte, lehenengoek belaunaldien artekoak eta dinamikoak diren hurbilketak ereerabiltzen dituzten artean.
|
|
|
Primo de Riveraren erregimena ezarri zenean, ordea, moteldu egin zen berriz dinamika hori.
|
Guztiarekin
ere, 20ko hamarkadaren bigarren zatian datu interesgarri batzuk agertu ziren, hala nola CNVkoek paneuropeismoa bereganatzea eta aberkideek Nazioen Elkartera txostenak bidaltzea (6 kapitulua," Kanpo jarduera Primo de Riveraren garaian(): trantsizio fasea").
|
|
|
Hainbat ikuspegitatik eta hainbat zientzia arlotan aztertu den fenomeno hori, euskal historiografia berriztatuak gehien jorratu dituen gaietako bat da.
|
Guztiarekin
ere, nahiz eta euskal nazionalismoari buruz azterlan ugari egin diren (A. Elorza, J. Corcuera, J. C. Larronde, J.J. Solozabal, J.L. de la
|
|
2001
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, konpromisoak, lehen esan bezala, ez zuen garaian irakurterraz eta euskararen onerako gerta zitezkeen nobelen argitalpena ekarri. Konpromisoa euskaraz idaztearekin soilik lotuta egonik, ordura artean indarrean zeuden modaz pasatako eredu literario zaharkituak baztertu zituzten.
|
|
|
Nobelaren beraren oinarrizko kontaketarengatik, hau da, izenburutik bertatik azpimarratzen den ihesaldiaren ehun metroen kontaketarengatik, intepretazio politikoak ugariak izan dira.
|
Guztiarekin
ere," interpretazio" baino gehiago" erabilerak" izan direla esango genuke, U. Ecok dioskun moduan, interpretazioa beti testutik abiatzen baita eta erabilera, berriz, irakurleon igurikimen eta xedeetatik. Horregatik, nobela hau erabili egin zutela esango dugu lehenengo argitalpena zentsuratu eta bahitu zuten poliziek, eta erabili, halaber, 100 metro euskal nobela nazionaltzat hartu zuten irakurleek.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, maisutasun handiz testuratzen den errepikapenaren teknika narratibo honen adierazkortasuna historiaren beraren nolakotasunak indartzen du, dudarik ez baitago, edozein irakurleren begietara arras erakargarriak suertatzen direla infideltasun kontuok. Azken batean, bikoteen arteko inkomunikazioak, mixeriak, bakardadeak, obsesioak dira nobela honetan kontatzen direnak, urkoa zigortzeko erabiltzen diren estrategia pentsatu eta kalkulatuak.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, garai oso nahasia izan zela esan behar dugu eta horrela, urteetan lan gatazkatik frankismoaren aurkako borrokara pasa zirela euskal herritarrak. Erregimenaren azken garaietan langile mugimendua areagotu egin zen.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, maisutasun handiz testuratzen den errepikapenaren teknika narratibo honen garrantzia istorioaren beraren nolakotasunak indartzen du, dudarik ez baitago, edozein irakurleren begietara arras erakargarriak suertatzen direla infideltasun kontuok. Azken batean, bikoteen arteko inkomunikazioak, mixeriak, bakardadeak, obsesioak, dira nobela honetan kontatzen direnak, hurkoa zigortzeko erabiltzen diren estrategia pentsatu eta kalkulatuak.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, horrelako nobela bat esibizio helburu hutsarekin idatzi dela pentsatzea mundu narratibo konplexu hori eraikitzean autoreak egindako esfortzuaz ez konturatzea da. Saizarbitoriak berak, nobela honek zekarren berritasunaz ohartuz, honako hitz hauek zuzentzen zizkion irakurleari epilogoan:
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, errorearen garrantzia erlatibizatu beharrean geundeke: ikasitakoa gizartean erabilita, errore tasa izugarri jaisten da. Bestalde, dikotomiafaltsua bezain benetakoa jazotzen da:
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, maisutasun handiz testuratzen den errepikapenaren teknikanarratibo honen garrantzia istorioaren beraren nolakotasunak indartzen du, dudarikez baitago, edozein irakurleren begietara arras erakargarriak suertatzen direlainfideltasun kontuak. Azken batean, bikoteen arteko inkomunikazioak, mixeriak, bakardadeak, obsesioak... dira nobela honetan kontatzen direnak, hurkoa zigortzeko erabiltzen diren estrategia pentsatu eta kalkulatuak.
|
|
|
nik" gu" asko ditut, zein zabalago zein meharrago, eta orobat gertatzen zaie inguruko ni guztiei.
|
Guztiarekin
ere, Â badabil halako surmur bat gure artean: ni, alegia, poliki poliki, haizeak daraman orbelaren gisa, gero eta urrunago omen nago" gutarrengandik".
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, badugu jende xalo eta xinplea honelakoxe galdera atergabe egiten diguna: baina hemengo herriak, Xenpelar bezalako fabrika langileak, zer galdu zuen Foruak galtzean?
|
|
|
Gaingiroki begiratuz gero, noski, ez baita alferrik matxinada hitza mende  horretakoa, nahiz egitez eta agian hitzez sustrai goiztiarragoak izan.
|
Guztiarekin
ere, luzatzen ez diren borrokak latzak eta minak izan daitezke sarri aski. Ezinegona ez dut ukatuko, nabari denean, gure gizartearen kontraesanetarik sortua zenik:
|
|
2002
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, amatasunaren alderdi fisikoaz nahiz psikologikoaz haratago joaten ahalegintzen da nobela hau, eta amatasunaren alderdi soziala edo politikoa ere azaleratzen. Protagonistarentzat, konpromiso politikoa amatasunarekin uztartu ezineko ahalegina izan zen eta horixe dugu, hain justu, nobelan behin eta berriro azpimarratzen zaiguna.
|
|
|
Garibai kaletik hartuz gero, berriz, atzean zetorren lagunen batek edo bestek norabide aldaketa haren premia ez ulertzeak, eta agian ez onartzeak, kezkatzen zuen.
|
Guztiarekin
ere, bide gurutzera ailegatzerakoan, ostera Traukori pausoa aurreratu, eta ahal izan zuen emekien esan zion:
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, itxaronaldi haietan ez ginen beti bakarrik egokituko. Noiz edo berriz gure estudiante garaiko beste baten bat ere azalduko zen bertan.
|
|
|
Pentsatu bezala esaten dut hori.
|
Guztiarekin
ere, ahots kontrajarriak entzuten nituen neure barruan. Ahots batek lasai egoteko esaten zidan, hitz haiek ume batengan serioegiak zirela-eta aintzakotzat hartu ahal izateko; beste batek,  aitzitik, erne egoteko adierazten zidan, kezkagarria zela nire semeak, bere zazpi urterekin, bere buruaz beste egiteko azaltzen zuen  asmoa.
|
|
2003
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, aitortu behar da Petronor saiatu dela bere itsas instalazioak ahalik eta ongien segurtatzen. Duela bi urte, 2001ean, terminala berritzeko hainbat obra egin zuen:
|
|
|
Adierazi dutenez, urte horretan %1, 9 bakarrik hazi da ekonomia, zeren motelaldia izan baitzuen mundu guztian, eta, ondorioz, gutxitu egin ziren jarduera industriala, esportazioak eta inbertsioak.
|
Guztiarekin
ere, 17.000 lanpostu sortzeko adinako hazkundea izan omen da 2002koa; 2ko igoera, ehunekoetan adierazita. Baina, hori bai, ez dute zehaztu enpleguaren nolakotasuna.
|
|
|
Eragiketa multzoari begiratuta eta oro har, gauza konplikatua ematen zuen.
|
Guztiarekin
ere
|
|
|
Pena apur bat sentitu zuen emakumearen kuleroak urdinak zirela ikusi zuenean.
|
Guztiarekin
ere, zutitzen lagundu zion. Eskerrak eman gabe jesarri zen emakumea.
|
|
|
1. Euskalgintza erasopean egotearena —ez soilik Nafarroan —, aspaldidaniko kontua da.
|
Guztiarekin
ere, euskaldunak gauza izan dira bizirauteko. Azken bulta honetan, nahiz erasoak ugaritu, sistematizatu eta egonkortuak izan, ezin sinetsiz edo, oraindik ere aldikal harridura nagusi.
|
|
2004
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, honezkero, auzi honek merezi du ohartxo argigarri bat: baldin eta euskaldunok hizkuntza eta kultura politika totalitario bat egiteko biderik aukeratuko bagenu ere, politika arbuiagarri hori gure etxean egingo genuke, ez besterenean, espainolek eta frantsesek egin duten moduan.
|
|
|
hitzen esanahia aldian aldiko eta lekuan lekuko gogo giroak mamitzen du.
|
Guztiarekin
ere, ordea, hortik aurrera dioenari buruz iradokizun batzuk egin nahi nituzke hemen. Lehenik eta behin, euskaldunaren izaera baldintzak zedarriztatzeko orduan indibidualismo metodologikoaren irizpideak erabiltzen badira, Oñederrak darabiltzan gisa, ez dago zer esanik:
|
|
|
Arrazoizkoa dirudi, bai.
|
Guztiarekin
ere, ordea, dena delako gizakiaren sozializazioan taxutzen den nortasun sozialean eta nazionalean ageri zaizkigun osagaiak ez leudeke modu horizontalean egituratuak, modu hierarkiko eta hegemonikoan baino. Giza eta nazio kulturen arteko hartu emanak munduan dauden bezala egonda, gure herrian bertan euskaltasunak eta gainerako bi tasunek nolako lotura mota duten ikusita, ezin pentsatuko dugu hangoa eta hemengoa eta horkoa izatea aski denik.
|
|
|
Betiko laino beltzen itzala aipatu digu Aranak.
|
Guztiarekin
ere, ordea, idazle legazpiarraren ikuspegiari bagagozkio, euskalgintzaren egungo bilakaerak eguteratik gehiago dauka laiotzetik baino. Ba omen da itxaropenerako motiborik herriaren jarrera eta jarduna ikusita.
|
|
|
Gure arbasoen euskaltasuna diglosikoa izango zen, hori badakigu.
|
Guztiarekin
ere, ahozko kulturaren eremu osoa aditzera emateko gauza zen mintzabidea genuen euskara orduan. Euskaldun haien mundua amaitzen zen lekuraino hel zitekeen euskararen arnasa.
|
|
|
Egon badago halakorik, eta zehaztasunaren argitan jarduteak mesede bestetik ez digu egingo.
|
Guztiarekin
ere, ordea, auzi hau ez da itxuraz dirudien bezain zedagarria: ez dezagun ahantzi, izan ere, nahasbide semantiko hauen abiapuntuan bertan ideologia adigaiaren erabilera ideologikoa daukagula.179
|
|
|
euskalgintzaren eta euskal kulturaren esparruak berezko jarduera autonomoa behar duenez, berezkotasun hori ez da joko politiko alderdikoien mirabe bihurtu behar.
|
Guztiarekin
ere, korapilo hau askatzea ez da horren gauza erraza: hain zuzen ere, nola jakin dezakegu, argi antzean jakin, euskararen politikatik hizkuntza horren politizaziora igaro garela, euskalgintzaren politika arloa utzirik politizazioaren joko arbuiagarrian abiatuak gabiltzala?
|
|
|
Zenbakien argitan hutsaren hurrengoa.
|
Guztiarekin
ere, Islandia zeren eta noren gutxiengoa da. Arrazoi du Paulo Agirrebaltzategik, arrazoi duenez, izendapen arbuiagarri hori auzipean ipintzerakoan.
|
|
|
Estaturik gabeko hizkuntzen eta kulturen hondamenean mendeko herritzat har dezakegunaren aldetik ere izan da ardura zuzen eta eraginkorrik etnozidio horretan.
|
Guztiarekin
ere, ordea, zergatik ez eutsi oinarrizko tesitzat har dezakegun honi: bikoiztasunaren bide hori itxurazkoa besterik ez da, pentsabide horren arabera bi sistema eta barruti autonomo izan genituzkeelako:
|
|
|
Xehetasunetan antzematen baita egoeraren izaera konplexua.
|
Guztiarekin
ere, xehetasunen anabasa azkengabean ez galtzeko, delako zer horiek guztiak banan banan eta xehe xehe pilatu ordez, hobe genuke zer nagusiak kontuan hartzea. Erran nahi baita, zer nagusien informazioari darion joera orokorra behatzea ez litzatekeela aukera metodologiko ustela izango euskararen egungo kinkaz jabetzeko.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, dirudienez, euskalkien arteko orekarik ezak mendebaldeko euskaltzaleen pazientzia agortu egin du. Euskara batuaren nondik norakoa ikusita, aurreko horiek talde handi batean bat eginik plazaratu zuten agirian, besteak beste, zera zioten:
|
|
|
horrela, familiak bere nortasun zeinua erantsiko digu; era berean, eskola aroak eta lagunarteak ere irispen sakoneko ezaugarria utziko dute gugan.
|
Guztiarekin
ere, ordea, gure bizialdiaren batez besteko izate ezaugarriak begiz joko bagenitu, ez ote litzaiguke lan bizitzaren eragina ororen buru agertuko. Larri ibili!
|
|
|
Barreiatutako komunitate batek ere harilka ditzakeela bere lotura atxikimenduak.
|
Guztiarekin
ere, nik ez dut uste lurralderik gabeko komunitate sendo eta iraunkorrik egitura litekeenik hizkuntza eta kultura baten ingurumarian. Lurraldetasunik gabeko hizkuntza esparru iraunkor sendorik izatea irudika ezina baldin bazait, zer esatea nahi duzue lurralde jakin bat gabeko esparru komunikatiboaz?
|
|
|
Ez daukagu eragozpenik horretarako.
|
Guztiarekin
ere, ordea, gauza batean ez gaude ados kazetariak dioenarekin: oker ez bagaude, ideologia kontzeptuaren adiera modu arras murrizgarrian darabil, aitortzen duenak hori pentsarazten digu behinik behin.
|
|
|
Eta euskal abertzaletasunaren historia ikusita, ez du berehalakoan halako balentriarik egingo; badu aurreragoko lanik abertzaletasun horrek, aberri erdaldunaren bide azkengabean.
|
Guztiarekin
ere, ez genuke ahantzi behar, botere politiko hutsak, batez ere aginte publikoaren esparrura mugatutako aginte hutsak, ez duela etnozidioak jotako hizkuntza herri baten nortasuna iraultzeko aukera handirik. Har dezagun gogoan, horrelakoetan, errotik bestelakotua izan den herri honen ezpalekoak direla alderdi politikoak ere, eta desnazionalizatzearen logika bereko jarraibideak dituztela horiek:
|
|
|
zeren eta, oraingo egoeraren zantzuren bat atxikia daukan bitartean, hiztunak auzipean eta kolokan jarriko baitu euskararen zilegitasun itzala.
|
Guztiarekin
ere, hizkuntza hegemoniaren ideia ez nuke nik euskal elebakartasunarekin kidetuko. Hegemoniak ez dio ukorik egiten elebitasunari, edo eleaniztasunari; eta, hala eta guztiz ere, horrek ez du aditzera eman nahi euskararen normalkuntza elebitasunaren pareko denik.
|
|
|
Eskarmentuaren ahotsa mintzo zaio barrenetik, Irlandakoa gogoan.
|
Guztiarekin
ere, nire aldetik oharño bat egin nahi nioke, halako batean itzuri zitzaion ustekizunari: –todo lo demás es cuento?.
|
|
|
Ez gaude beraz lehentasun irizpideak finkatzearen aurka, jakina.
|
Guztiarekin
ere, ordea, orain arteko eskarmentuaren argitan, zergatik ez pentsatu beste modu batera, beste ondorio batzuk erakarriz. Galdera bat datorkit burura:
|
|
|
Hau da, eskolarekikoak egin dituen gaztetxoaren ahozko euskara gaitasun komunikatiboa hutsaren hurrengoa da, ez du inondik ere erdararen pareko erraztasun jariorik bereganatzen.
|
Guztiarekin
ere, ordea, funtsezko neurririk ez da hartu gaur arte. Non dago, horrenbestez, hain goraki edertzen den zorioneko elebitasunaren fruitua ustezko heziera elebidunaren arbolan?
|
|
|
Nafar agintariak beldurrak jota daude, inondik ere, euskarazko ereduen hazkundearekin, eta hazkunde horren sokak eragin dezakeen identitate eraldaketarekin.
|
Guztiarekin
ere, ordea, guk ezin dugu onartu, besterik gabe, beldur horren oinarrian dagoen hipotesiaren ustezko zuzenatsuna: alegia, euskalduntze mota horrek bihar etziko gazteen nortasun kulturala iraultzeko daukan balizko kemena.
|
|
|
Erdal munduak ezarritako zurrunbiloaren baitako azpi-multzoa izanik, euskal mundutxo honek baldintzapen gogorrak dauzka euskaldun berriari gauzaki eta kultur gai erakargarriak eskaintzeko.
|
Guztiarekin
ere, Todaren adibideak zera erakusten digu argi eta garbi: euskal kontzientziaren jabe den euskaldun berriak baduela zertaz baliatu euskaltasunaren mundutxoan barneratzeko.
|
|
|
Hau ez da egokiera paradigma konplexuaren alde onak eta ez hain onak laudatzen edo kritikatzen hasteko.
|
Guztiarekin
ere, ohartxo bat erantsi nahi nioke paradigma horren balizko ezaguera ekarpenari: emankorra izango da, sinetsia nago, determinazio kontzeptuaren erabilera mekanikoa ahalik eta zorrotzen kritikatzea; hori egitea, ordea, ez da aski.
|
|
|
Ederki, benetan.
|
Guztiarekin
ere, xehetasun bat: zertan datza, egiazki, elebitasunaren aldeko hautu horren emaitza guraso horien aldetik?
|
|
|
Anker eta temati.
|
Guztiarekin
ere, kapitainak June ikustean bakarrik ahantz zitzakeen munduak ezartzen zizkion zama absurdoak. Egia zen izan zituela pare bat flirt Donostian.
|
|
|
hamar guztira.
|
Guztiarekin
ere, telebistaren behar ekonomikoen ehuneko esanguratsua estaltzen dute gehienetan, hala nola GoiTB, Xaloa, Ttipi ttapa, Oarso TB, Zarauzko Telebista, Mendaro, Plentzia, Urnieta eta Teleskoren kasuetan bezala —Azpeitiko Kaitori udalak ematen diona laguntza testimoniala baino ez da— Hala eta guztiz ere, diferentzia handiak daude udal batzuek eta bestek egiten duten ekarpenen artean, Plen... Azpima rratzeko moduko datu bat:
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, arrazoimenaren mugez jabetzeak eta errealitatearen poliedrikotasun azkengabeaz ohartzeak ez gaitu zertan erlatibismo huts batera eraman, lehenago jada azpimarratu dugunez. Baina apaltasunak eta onestasunak gidatu behar gaitu beti gure jardunean, urrats sendo emankorrik egingo badugu.
|
|
|
... Harrimena ezin adieraz daiteke galdera bat eginez eta ez dago erantzunik ere...
|
Guztiarekin
ere, hizkuntzaren hesien kontra korrika egiten dugu... Korrika egite hori Kierkegaard-ek ikusi zuen jadanik eta honela ezaugarritu zuen... paradoxaren kontra korrika egitea bezala. Hizkuntzaren hesien kontra korrika egite hori etika da.6
|
|
|
Vermischte Bermerkungen izeneko bilduman ohar labur baina interesgarri batzuk irakur daitezke, honako hau bezala: 11" ’Jainko’ hitza erabiltzen duzun moduak ez du erakusten norengan pentsatzen duzun baizik eta zer pentsatzen duzun".
|
Guztiarekin
ere, Egunkari filosofikoa n aurkitzen ditugu Jainkoarekiko aipamenik gehienak eta interesgarrienak, Wittgensteinek inoiz argitaratzeko asmorik azaldu ez bazuen ere.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, badirudi Wittgenstein haratago doala, mintza ezin daitekeenaz isildu behar dugula esaterakoan. Bai baitirudi jarrera eta jardun koherente bakarra autofagia linguistikoa dela, edota estasi bidezko kontenplazioa.
|
|
|
Izendapen orok predikazioan hartzen du oinarri eta iturri. Ez dago izenik predikaziorik gabe, izenik (hitzik) gabe fonemarik ez dagoen halaxe. l)
|
Guztiarekin
ere, predikazio orok izendatze prozesu bat darama bere baitan. Haurren hizkuntzan ikusten da ongienik hori.
|
|
|
...formalki pentsamendu abstraktuaren eta erreflexio kontziente betearen gaitasunean, baizik eta gauzak errealitate gisa atzemateko gaitasunean". 20 Bereizketa honek berebiziko garrantzia du, zeren, Ignacio Ellacuriak zuzen ikusi zuenez," gizaki mota ezberdinak onartzeko oinarria ematen baitu" eta, erants dezakegu, arrazoimenaren idolatria saihesteko argi bide bat seinalatzen baitu.21
|
Guztiarekin
ere, ezin uka daiteke arrazoimena ere gizakiaren berezko ezaugarri eta tasuna dela, baldin eta gizakiaren egungo estadio ebolutiboa hartzen badugu eta arrazoimena artikulazio bikoitzeko hizkuntzaren ahalmenaren (hots, mintzamenaren eta ez baitezpada idazmenaren!) korrelato formaltzat hartzen ere. Horixe adierazi nahi izan dugu logos kontzeptua hizkuntza/ arrazoimen binomioaren bidez itzuli dugunean; hizkuntza/ adimen binomioa ere eman genezake, dudarik gabe.
|
|
|
Intentzioek, desirek eta sentimenduek bere pisu eta garrantzia dute, zalantzarik gabe, baina beti konfrontatu behar dira praxiaren ondorio objektiboekin.
|
Guztiarekin
ere, ez gara orain etikotasunaren neurria adierazten ari, praxiak etikotasunean duen pisua azpimarratzen ari gara, besterik ez.
|
|
|
Enpirismoari zor ere diogu gizabanako bakoitzaren errealitatea eta askatasuna (gutxiengo batena halere) nabarmendu eta gailendu izana, gerora maizenik indibidualismo insolidario bilakatuko zen arren.
|
Guztiarekin
ere, enpirismoak ez zuen imajinatu ere egin giza gogoa zeinen emankor eta sortzaile izan zitekeen bere barne egitura paregabeagatik, eta ez soilik, ezta hurrik eman ere, sentimenduen eta azturen (eta interesen) pisuagatik. Kanti zor diogu, atzo bezala gaur ere, enpirismoaren liluramendu faltsuaz ohartarazi izana, Kantek ere enpirismoari zor diona, eta berak aitortua, ahantzi gabe, Humek esnarazi baitzuen metafisika irrealaren ametsetarik.
|
|
|
Harekin dugun zorra ezin ordainduzkoa da.
|
Guztiarekin
ere, ez zigun behar adina argitu zergatik sortzen diren eginbehar etikoak. Gauzak onak dira egin behar direlako, ala egin behar dira onak direlako?
|
|
|
Izan ere, teoria psikoanalitiko klasikoak uste zuen atxikimendua bigarren mailako prozesua zela, hau da, amak haurraren beharrizan fisikoak (elikadura bereziki) asebete ondoren sorturiko prozesua. Bowlbyrentzat, berriz, atxikimendua haurraren eta amaren arteko elkarrekintzaren ondorio da, elkarren behar psikoafektibo oinarrizko baten adierazle izaki, elikadura eta garbiketa bezalako beste beharrizan primarioen aseak haurraren garapenean rol mugatuagoa duelarik.29
|
Guztiarekin
ere, ez da ahantzi behar Freuden eta beste psikoanalista klasiko nagusien eragina erabakigarria izan zela gizakiaren afektibitatearen garrantziaz jabetzeko tenorean.
|
|
|
Nekez jakingo dugu inoiz zehazki horrelakorik.
|
Guztiarekin
ere, orain interesatzen zaiguna da etikaren genesi ontologikoa argitzea, antropologia, psikologia, biologia eta beste zientzien laguntzaz.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, uste dugu argi zerbait ekar lezakeela balio ekonomiko eta sozialen azterketa sakon batek aipatu dugun ikuspuntutik, besteak beste. Kontsumismoa eta" exhibizio" soziala nagusitzen ari diren garaiotan, giza mekanismo psikosozialak, ekonomikoak ez ezik, hobeki ezagutu behar ditugu gizarte justuago eta gizatiarrago eraiki ahal dezagun denon artean.
|
|
2005
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, Isiltzearen artea egungo liburu praktikoen aurrekari bitxia da, bere laburrean. Dinouartek, besteak beste, isiltzeko printzipioak zerrendatu zituen, eta isiltasun motak eta horien zergatiak sailkatu, isiltasuna, betiere, baliabide etiko eta erretorikotzat harturik, baina inongo xede mistikorik gabe.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, izuak eraginik edo, amets hau neke eta sufrikarioren iraganbidea baino ez dela aldarrikatu ohi da, kapera eta kaperatxo guztietan; benetakoa, egiazkoa, hil ondokoa dela. Hemen azpi, beraz, ez du muntarik, garrantzia duen bakarra gerokoa da-eta.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, kapitulu honetan kontuzkoena da betearazpen prozesuaren ondoreei buruzko arauketa, dela banaketa berdinaren proiektua hastearen inguruko bazterreko oharrak dakartzan ondoreena, dela proiektu hori behin betiko onesten denean sortutako ondoreena. Lehenengoekin hasteko, Erregelamenduak lege agindua jaso du, idazkun batzuen ezereztea legeak baino gogorrago azpimarratuz, hain zuzen ere, bazterreko oharraren ostekoak izan eta banaketa berdinaren espedientean agertu ez diren titularrei dagozkien idazkunena; horrela, irtenbideetako bat aukertu da, eta beste bat izan zitekeen, ordezko finkaren adjudikaziodun bihurtzen den pertsonaren zama edo kargei eustea.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, hitzaldi hartan ikasi zituèn teknika psikologikoak aplikatzen ahalegindu zen arren, Inesekin ez zitzaizkion gauzak hobeto joan amona Kontxiri; aitzitik, okerrago joan zitzaizkion, Inesek hamar urterekin erabaki baitzuen, itxura batean, bere etorkizuna, modeloa izan nahi zuela eta modeloa izan nahi zuela?, eta ez hogeita hiru urterekin. Historia hark guztiak Lourdeserantz abiatu zen emakumearena oroitarazten zion amona Kontxiri, betoker joan eta itsu itzuli zenarena!
|
|
|
Errepideko marra edo seinalerik ez nuen ikusten, elurrak estaliak zituen.
|
Guztiarekin
ere, aurrera jarraitzen nuen. Handik gutxira, irteera bat topatu nuen eta, bi bider pentsatu gabe, autopista utzi eta bertatik sartu nintzen, errepide arruntetik bueltatzeko.
|
|
2006
|
|
|
Domingo borreroa soldaduekin parekatu zuten jan edanen partiketan, eta nik abaurretarrekin banatzen nuen neure puska.
|
Guztiarekin
ere, ez gosea kamusteko adina.
|
|
|
Koaderno honek izan zitzakeen beste izenburu batzuk: Autoerretratua; Autobihotzgrafia; Basoilarrak kantatzen dizu; Arimairua; Joan eta joan; Ahanzturaren artxipelagoa (II); Airibezak; Muinik muinena; Lits urratua;
|
Guztiarekin
ere; Izuaren gailurrik sakonenean; Udazkena barruan; Ez dok Armairu; Sei litro odol; Barru bideetan; Barru giroa; Neure artean; Giza txuleta gordinak; Ilunari zizelez erauzitako argia; Munduaren ondoan; Hilotzez betetako zoriona; Halakorik inoiz berriro gerta ez dadin; Hedabideak iristen ez diren zokoan; Dudak eta damuak; Euria ere aterpe bila; Ezin; Ezin, ezin, ezin; Propaganda; Maiterominmena; ... ezer ez; Ederretik haratago; Desegokitua; Langarra; Langarrak; Langarra zuregana.
|
|
2007
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, ordea, kultura espainolaren kasuan, kultura sistema hori osatzen eta taxutzen duten faktoreen artean ezinbesteko elementu osagarria, hizkuntza, ez dago identitate krisiak jota, euskal kulturaren kasuan bezala. Kultura espainiarra kultura indartsua eta sendoa da, eta bere sendotasun horren oinarri nagusia, bistan denez, bere hizkuntza da:
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, seigarren estadioari dagokionez, bere teoriari eutsi zionKohlberg ek, ziur baitzegoen estadio ereduaren hierarkiak garapenaren gailur batizan behar zuela. Kohlberg en teoriak bi zutabe ditu:
|
|
2008
|
|
|
Oraindik goiz da iazko ekitaldi amaitu berriari buruz datu ofizialak emateko.
|
Guztiarekin
ere, beste behin, MCC Taldeak 2007an lortutako emaitza ekonomikoak ikaragarriak izan dira, inoiz izandako onenak. Hori ondorioztatzen da urteko lehen bederatzi hilabeteetako datuetatik.
|
|
|
Dela kluba sortzeko edo zernahi Basque egiteko.
|
Guztiarekin
ere, gogoan dut zenbait jai handi ospatzeko elkarretaratzeak egiten genituela. Urteberri egunez, esaterako, euskal familia guztiak halako euskaldunen etxaldera jotzen zuten, Zatikarenera.
|
|
|
Zeharo libre bizi ginen.
|
Guztiarekin
ere, gauza bat. Gure aitaren anaia zahar bat Susanvilleko emazteki batekin ezkondu zen; DuForest zuen deitura.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, ñabardura batzuk egin behar ditugu printzipio horren inguruan:
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, teoria horrek kritika ugari izan ditu eta azkenean erreka jo du. PÉREZ ROYOk argiro azaldu duen bezala, Zuzenbide zibileko zenbait arau eta harremanek ere eduki ekonomikoa dute (hala nola, adingabekoaren ondasunak administratzeari buruzko manuek, ezkontzaren ondasun eraentzaren ingurukoek?), baina horietan interpretazio irizpide orokorrak aplikatzen dira, errealitate ekonomikoarena nagusitu barik.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, lege iruzurraren kasuan garrantzitsuena ez da alderdien asmo subjektiboa, ezpada erabilitako bidea zeharo artifiziala izatea. Hortaz, lege iruzurra ez da Ogasunari zor zaion ordainketa saihestea, baizik eta tributu betebeharra sortuko luketen egitateak ez burutzea.
|
|
|
Teoria hori Administrazioak berak erabili du.
|
Guztiarekin
ere, teoria horren erabilerak dakartzan ondorio negatiboak ikasgai honen hasieran ikusi genituen: segurtasun juridikorik eza, Zuzenbidearen sormen askea eta abar.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, subjektuaren agiriak edo liburuak aztertu behar direnean, ikuskapen jarduketak haren egoitza, bulego edo lokalean gauzatu behar dira; alabaina, tributu arauek ezarritako erregistroak Administrazioaren bulegoetan azter daitezke. Orokorrean, Ikuskatzailetzak zehaztuko du jarduna burutzeko lekua; horrez gain, subjektuaren agiriak Administrazioaren bulegoetan azter daitezke, subjektuak bere adostasuna emanez gero.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, ahalmen horri mugak jarri behar zaizkio, bestela segurtasun juridikoari kalteak eragin ahal zaizkiolako; egin eginean ere, Administrazioari bere egintzen aurka joateko aukera eratxiki zaio, hau da, aurretiaz adierazi izan duena bertan behera utz dezake Administrazioak.
|
|
|
Ez gara alferrik bizi, ez horixe, nazio estatuka egituratutako mundu batean.
|
Guztiarekin
ere, hori esanda ez dago dena esana, beharrik.
|
|
|
Gorostiagaren erantzunak frantsesezko jardunaren behinbehinekotasuna azpimarratzen digu, ez behin betikoa.
|
Guztiarekin
ere, inork inoren alde egingo badu, alferrik egingo du ahalegin hori lagundu behar duenaren egoera ia ikusezina bihurtu bada. Esan nahi nukeena zera da:
|
|
|
Sentimendu eta jarrera horiek ez dira kalterako izango noski, halakoa gutxieneko hizkuntz koherentzian bizi baldin bada.
|
Guztiarekin
ere, ordea, ideologia abertzalearen eraginkortasuna zalantzakoa izaten da sarri askotan, baldin eta ideologia hori herri euskaldunaren atakaz jakinaren gainean ez baldin badago. Aurreko hirukote euskaltzaleak horixe frogatu digu argiro:
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, zilegi bekit Barandiaranen gogoetaren gainean pixka bat maiseatzea. Xehetasun hutsala iritziko dio agian irakurleak egitera noanari, baina ez nago erabat ados horretan.
|
|
|
Jakina, delako contradictio in terminis hori saihesteko hamaika bidezidor hartuko ditu politiko abertzaleak.
|
Guztiarekin
ere, ordea, lanak izango ditu kontraesanaren zantzuak erabat estaltzeko, nahiz eta alde batetik euskaltzalearen rola antzeztu eta beste aldetik abertzale zuhurraren sena erakutsi nahi izan. Errepara diezaiegun, hurrenez hurren, Josune Aristondoren bi rol horiei.
|
|
|
Oraingoz behintzat ez baitago nazio birtualik.
|
Guztiarekin
ere, ordea, lurraldetasunaren kontzeptua bera ere ez dakit ez ote dugun aski aldrebestua gure artean. Ez dakit ez ote dugun errealitate aski estatikotzat jotzen.
|
|
|
Eskoziako oihartzunak iritsi zaizkigu gurera, eta badakigu han, nazio kulturala eta linguistikoa galduta ere, orain nazio politiko independente baten bila dabiltzala.
|
Guztiarekin
ere, ordea, naziotasunaren baliorik behinena nazioaren izaera bereizgarrian datza, berezkotasun berezian, giza kultura unibertsalari eskain diezaiokeen aniztasunean, eta ez estatua bezalako egitura politiko bat sortzean. Nazionalismo ekonomikoa aipatu izan dute eskoziar nazionalistek burujabetasunaren aldeko hautua aldezteko.
|
|
|
Badakit noski ez dela nolanahiko katramila.
|
Guztiarekin
ere, ordea, erantzunen bat edo beste aurkitzea ez dirudi ezinezkoa denik. Aurreneko esaldian planteatzen digun korapiloa askatzeko, aurrez aurre dauzkagun bi identitate mota aletu behar ditugu:
|
|
|
Orain arte, genetika sekuentzia bat eman du, ez genoma osoa.
|
Guztiarekin
ere, lan izugarria egin da; izan ere, ohar batean Richard Wilson-ek, Washingtongo Unibertsitateko Genomaren Sekuentziazio Zentroko zuzendariak, dioenez, «artoaren genoma ordenatzea zeru urdin eta itsaso askoko puzzle baten 1.000 pieza eta zeruertzean bela-ontzi txiki batzuk soilik elkartzea bezalakoa izan da». Aditu taldeak B73 izeneko arto barietate baten genoma deszifratu du, Iowa estatuko nekazaritza zerbitzuek duela zenbait hamarkada garatua.
|
|
|
• Uste dute euskal gizarteak adeitasunez hartzen dituela, agresibitaterik gabe, bai maila pertsonalean, bai euren jatorri bereko guztiak.
|
Guztiarekin
ere, etorkinen aburuz euskaldunek erdipurdiko iritzia dute beraiei buruz, ez positiboa.
|
|
2009
|
|
|
Hala ere, ez dirudi epe laburrean ez ertainean mundu osoko kultura uniformatu daitekeenik, eta agian ezinezkoa da kultura guztiak berdinak izatea, zeren eta, heltzen zaizkigun mezuak globalak badira ere, hartzaileen pertzepzio baldintzak desberdinak izaten baitira eta, beraz, mezu berek inguru desberdinetan emaitza edo kultur produktu antzekoak baina diferenteak ematen baitituzte.
|
Guztiarekin
ere, ukaezina da tokian tokiko kulturak oso bizkor hibridatzen ari direla, hibridazioa noraino hel daitekeen ez dakigula.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, artikuluaren idazkera gorabehera, ezin ahantz daiteke hizkuntzaren inguruko errealitatea: merkataritzako eremutik at utzi ziren penintsulako hizkuntzak, gaztelania izan ezik; baztertze horren ondorioz, hizkuntza horiek eragin zeharo eskasa edo deuseza izan zuten, gizarte eta ekonomiaren esparruan, alde formalari eta idatzizkoari zegokienez behintzat.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, zauriek, gehienak oso larriak izan arren, ez dituzte R 1 eta R 2 hil.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, oraindik ez daukagu oso argi grabazioen helburua: agente baten txostenaren arabera, badirudi grabazioek belaunaldien arteko hartu emanekin izan dezaketela zerikusia.
|
|
|
Gelditu gabe aldatzen omen zituzten koordinatzaileak, batzuek astebete ere ez zutela egiten, esan dio Drentelek.
|
Guztiarekin
ere, Drentelek agindu dio ahalegina egingo duela koordinatzaile batzuekin hitz egiteko, batzuk hilda eta asko herritik kanpo bizi diren arren.
|
|
|
Phineasen etxeak, esate baterako, hirurogeita hamabi metro ditu; Bleulerren etxearen herena beraz.
|
Guztiarekin
ere, Bleulerren etxeko gela txiki batera sartu dira laurak Tizman doktorearen grabazioa entzutera.
|
|
|
Funtzionario batzuen arabera, hizkuntza beraren bi aldaera baino ez dira, elkarrekiko oso desberdintasun markatuak dituzten arren (agente batzuek hiru aldaera direla esaten dute).
|
Guztiarekin
ere, oso hizkuntza (edo hizkuntzak) iluna da Eskualde honetakoa, ahoskera gogor eta itxikoa. Ez dauka gurearekin inongo parekotasunik, ez bada hitz mailegatu bakan batzuk, industria arlokoak gehienak.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, Gobernuek badute zeregina, nahiz Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren eskumenak lan arloan hutsaren hurrenak izan: lantokien ixtea aurreikusi eta langabetuak birkokatu edo bederen langabezi sari eta pentsio duinen bidez babestuko dituen politika ekonomikoa mamitu lukete, karrika gorrian titi barik geldituriko langileari biberoia eman.
|
|
|
|
Guztiarekin
ere, esan beharra dago lortutako helburuak asko direla, eta oso garrantzitsuak. Nabarmenetako bat, zalantzarik gabe, izan da lehenengo aldiz gai izatea zientzia aldetik ezezaguna zen eskualde baten populatzearen segida ebolutiboa eraikitzeko; alegia, hainbat aztarna eta lekukotasun tarteko, jada Erdi Pleistozenoaren garaitik (duela 500.000 urte, gutxi gorabehera) konstatatzen dugun ingurune baten okupazioaren dinamika.
|
|
|
Azkenean, herriko guardia zibilek kuarteletik irten eta autoaren laguntzan jaitsi behar izan zuten Bidebarrietara.
|
Guztiarekin
ere, San Agustinera heldutakoan, istiluak bukatu ordez, berritu baizik ez ziren egin. Atxilotuei, autotik atera zirenean, sekulako txalo zaparrada jo zien jendeak.
|
|
|
izatearen harrotasunak eta eraikuntza senak.
|
Guztiarekin
ere, gorago aipatutako aldarte hirukoitz horretan, emaitza pobre xamarra eman du belaunaldi progresistaren oldozpenak, eta seguruenik horren ondorio ere bada gure polisaren egoera.
|