|
2008
|
|
|
Jose Luis Urrusolo Sistiaga eta Carmen Guisasola ETAko preso historikoek ezker abertzalearen portzentai garrantzitsu batek bere burua ez duela gaur egungo Batasunan ordezkatuta ikusten esan dute Gara egunkarira bidalitako eskutitz batetan. Horrez gain, ETAko presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletan bilduta izan ezkero, akordio politiko bat lortu eta gauzatzea posible izango litzatekeela gaineratu dute.
|
|
|
Eskutitza amaitzeko, euskal presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletan bilduta egon izan bagina, Irlandan gertatu zen moduan, hemen ere, negoziazioa eta akordioaren bidea gailentzea posible izango litzatekeela azpimarratu dute.Oraindik aurrera, euskal preso politiko moduan aportazioak egiten jarraituko dutela nabarmentzen dute eskutitzean. Gure herriarekin orain 30 urte baino gehiago hartutako konpromisoa eta gure euskal preso politiko izaera, edozein erakundetan egotea baino garrantzitsuago dira, amaitzen dute.
|
|
|
Bestalde, Irlandan bezala presook
|
Euskal
Herriko kartzeletan elkartuta egonik, ziur gaude, hemen ere era honetako gogoetak antzina heldutasunera iritsiak izango ziren.
|
|
|
Juan Karlos Arruti Paterra, Gotzon Aranburu, Xabier Etxeberria Txapi, Jabi Agirre, Joseba Segurola Xegu, Garikoitz Etxeberria Kafe eta Iker Iparragirre. Guztiak ere
|
Euskal
Herriko kartzeletatik urrun dituzte, Espainian eta Frantzian. Iñaki Etxarte eta Maria Angeles Artola deportatuta dauzkate, eta Juan Manuel Bereziartua Pakea sasian dago.
|
|
2010
|
|
|
Lasarte Orian lau lagun dira zigorra beteta eta oraindik kartzelan daudenak, Ina Orotegi, Kepa Rezabal Txurdi, Mitxel Turrientes eta Niko Francisco.Era berean, oraindik epaitu gabe izanik baldintzapeko askatasunean kaleratuak izateko epea gainditu duten presoak askatzeko eskatzen du kolektiboak. Gainera, isolamendu bakartze egoeran diren presoei baldintza horiek kendu eta kartzelan diren kideekin elkartu ditzatela eskatzen dute euskal presoek borrokaldiaren bidez. Azkenik Euskal Presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletara ekartzeko eskatzen dute presoek. Bost aldarrikapen konkretu hauen alde txandaka ekintza ezberdinak egiten ari dira presoak.
|
|
|
Ildo horretan, txosnan jarritako presoen kartelek ez dituzte biktimak gutxiesten eta iraintzen, eta ez die ospea galarazten?; presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletara hurbiltzeko aldarrikapen elementua dira, auzitegiaren arabera.Era berean, epaiak dioenez, presoen argazkien inguruan ez zegoen ez Askatasunaren ez Amnistiaren aldeko Mugimenduaren ikurrik, eta txosna osoan ez zegoen ez ETAren aipamenik, ezta talde terroristarekin harremanik duen ikurrik ere. Dena den, hiltzaileen argazkien erakusketa publikoak salaketaren egileen sentsibilitatea eta sentsibilitate publikoa mindu lezake, idatzian irakurri ahal denez.Epaia ez da irmoa, eta bost eguneko epea dago, forma edo lege urratzea egotzita, kasazio helegitea aurkezteko.Eusko JaurlaritzaJustiziaren erabakiak errespetatzen dituela, baina Auzitegi Nazionalak hartutako erabakiaren guztiz kontra dagoela esan du Herrizaingo Sailak.Erabaki judizialaren argudioekin ados ez dagoela azaldu du Eusko Jaurlaritzak.
|
|
|
Kondenak inola ere ez dio baliogabetzen eskubide hori. Erakunde publiko ofiziala denez, eta Euskara hizkuntza ofiziala izanik,
|
Euskal
Herriko kartzelek bermatu lukete presoen eskubide hori. Aldi berean hausnarketa honek damaigu euskal presoak Euskal Herriko kartzeletan behar dutela aldarrikatzeko arrazoi bat gehiago, euskaraz bizitzeko eskubidea ukatzea baita presoa Euskal Herriko espetxeetatik kanpo edukitzea.
|
|
|
Erakunde publiko ofiziala denez, eta Euskara hizkuntza ofiziala izanik, Euskal Herriko kartzelek bermatu lukete presoen eskubide hori. Aldi berean hausnarketa honek damaigu euskal presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletan behar dutela aldarrikatzeko arrazoi bat gehiago, euskaraz bizitzeko eskubidea ukatzea baita presoa Euskal Herriko espetxeetatik kanpo edukitzea. Bitartean, errealitateari bizkar eman ezin zaionez, edozein kartzelatan dagoela, eskubide hori bermatzeko ahalik eta baliabide eta erraztasun gehien eskaini behar zaio presoari.
|
|
2011
|
|
|
Espainiako Ikerketa Soziologikoen Zentroak (CIS) azaroaren 2a eta 9a artean egin zuen inkestan agertzen denez, hamarretik zortzi(% 84,1) ETAko presoei indultuak ematearen kontra daude, eta% 42,4k ez du nahi euskal presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletara eramatea.
|
|
2012
|
|
|
Presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletara hurbiltzea, Parot doktrina bertan behera uztea edota gaixorik dauden eta zigorraren hiru laurdena bete duten presoak aske uztea eskatuko dute.
|
|
|
Gizarteratze Planarekin bat egiten duten ETAko presoak elkartzea aurreikusten du egitasmoak, eta
|
Euskal
Herriko kartzelek lehentasuna izango dute, Barne Ministerioko iturriek jakitera eman dutenez.
|
|
|
Plan hau terrorismoarekin lotutako presoak dituzten kartzela guztietan egingo da eta ETAko presoen kasuan
|
Euskal
Herriko kartzeletan egiteari emango zaio lehentasuna, baina posible da bertan egin beharrean inguruko kartzeletan egitea, egitasmoarekin bat egin duten presoen ezaugarrien arabera, zehaztu dute iturriek.
|
|
2013
|
|
|
" Egun, 599 preso politiko daude 79 espetxetan sakabanatuta, eta horietatik hamar soilik daude
|
Euskal
Herriko kartzeletan. Preso kopuru handiena etxetik 800 kilometrora dago eta, ondorioz, 1.300 kilometro inguru egin behar izaten ditugu astebururo", azaldu dute presoen senide eta lagunek.
|
|
2017
|
|
|
Ez dute askatu nahi, eta han dago egoerari eusten. Kostata ekarri zuten
|
Euskal
Herriko kartzela batera, eta badirudi kostata askatuko dutela. Gero eta gutxiago ulertzen ditut gauzak:
|
|
2018
|
|
|
Fernando Grande Marlaska Madrilgo Barne Ministroak erran duenez, ETAko presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletara hurbilduko dituzte, bainan" modu legalean" eta banazka, aldez aurretik kasu bakoitzaren azterketa egineta, eta biktimei jakinarazita. Halaber, Espainiako Gobernuak ETAko presoei buruz duen espetxe politikari buruzko" gezurrak" zabalduz" beldurra ez sartzea" eskatu dio Marlaskak PPri.
|
|
|
– Hego
|
Euskal
Herriko kartzeletan, 2 (Zaballan Txus Martin eta Basaurin Aitzol Gogorza); eta Arrasaten, Aita Menni zentroan, 1 (Ibon Iparragirre).
|
|
2019
|
|
|
PPko presidenteak ETAko hamabost preso lekualdatzeaz ere hitzegin du. " Lehen etapa bat" dela erran du," gero Eusko Jaurlaritzari presondegien eskumena emaiteko eta
|
Euskal
Herriko kartzelaren bat ETAko presoen" katedral bat bihurtzea", Pablo Escobar narkotrafikatzaile kolonbiarrak eraikitako presondegiaren izenari erreferentzia eginez.
|
|
|
Idatzizko lehen proposamena 2013ko udaberrikoa da, eta ezker abertzaleari eta Espainiako Gobernuari erakutsi genien. Diskrezioz kudeatzen saiatu izan gara, ikusten dugulako gai honetan ez dela erraza akordio bat lortzea aldaketa bat gerta dadin.Espainiako Estatuan 2017ko martxoan zeuden euskal presoen %71 lau euskal kartzeletan egotea proposatu zenuten.Proposamenak dio Jaurlaritzaren abiapuntua dela euskal presoek
|
Euskal
Herriko kartzeletan egon luketela, baina, jakinekoa zenez Espainiako Gobernuak horren kontrako jarrera irmoa zeukala, tarteko proposamen bat egin genuen. Zaballako eta Iru, eko espetxeek presoen kopuru handi bat hartzeko aukera ematen dute, eta Martutenek eta Basaurik ere har ditzakete batzuk.
|
|
2021
|
|
|
Europako Kontseiluak: ETAko presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletara hurbildu
|
|
|
bederatzi bikoteren kasuan gertatzen da hori.
|
Euskal
Herriko kartzeletan, ordea, seme alabak dituzten zazpi preso baino ez daude. Preso horiei ere baimenak ematea, gradu progresioa aplikatzea eta haien seme alabekin egoteko aukera onar diezaietela eskatu du Sarek:
|
|
|
Hain zuzen ere, gaur egun dagoen espetxe politikatik «lege arruntera pasatzeko» eskatzen du mugimenduak: «Presoek
|
Euskal
Herriko kartzeletan egon behar dute, zigorraren hiru laurdenak beteak dituztenek etxean egon behar dute, eta hirugarren gradura edo baldintzapeko askatasunera pasatzeko ez lukete inongo oztoporik izan behar».
|
|
|
Horien artean hiru eskari nabarmendu zituzten: euskal presoak
|
Euskal
Herriko kartzeletara ekartzea, «ezkutuko bizi osorako» kartzela zigorrak etetea eta gradu progresioei eta baimenei bide ematea. «Giza eskubideak» direla azpimarratu zuten:
|
|
|
2018ko ekainean Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidentetzara heldu zenetik, 162 euskal preso mugitu dituzte hiru urteotan, eta 41 daude
|
Euskal
Herriko kartzeletan, zigorra etxean betetzen ari direnez gain. Gainera, 55 preso geratzen dira lehen graduan.
|
|
|
Urriaren 1ean, EAEk espetxe eskumena izango du, eta aurretik ere hasi gara antzematen. Espetxe zaintzako batzordeak aldeko txosten bat proposatu dio, aho batez,
|
Euskal
Herriko kartzela batean dagoen preso bati. Fiskaltzak errekurtsoa jarri, eta Auzitegi Nazionaleko zigor arloko lehen aretoak atzera bota du.
|
|
|
|
Euskal
Herriko kartzelak aparte utzita, Euskal Herritik 250 kilometroko tartean dauden espetxe hauetara ari dira mugitzen presoak, nagusiki: Zuerara (245 kilometro), Logroñora (170 kilometro), Soriara (260 kilometro), Burgosera (215 kilometro), Dueñasera (310 kilometro) eta El Duesora (170 kilometro).
|
|
|
Foro Sozialak joan den urteko abendu hasieran salatu zuenez, kartzela horretan lehen graduan dauden presoei ez diete aukerarik ematen bigarrenera igarotzeko, eta bigarren graduan daudenek, berriz, ez dute irteera baimenik eskuratzen. Foro Sozialak, bestalde, urtarrilaren 4an salatu zuen
|
Euskal
Herriko kartzeletan badagoela leku aski euskal preso gehienak edo guztiak hartzeko, eta hara eraman ordez inguruko kartzeletara ari direla eramaten. Oraindik ez da iritsi urruntzearen akabera.
|
|
|
Kartzela gogorra egin diote. 2016an ama hil zitzaion bat batean, eta aitari bisita errazteko baimena
|
Euskal
Herriko kartzela batera tarte batez igorria izatea ukatu zioten.74
|
|
2022
|
|
|
Joan zen apiriletik Dueñasko (Palentzia, Espainia) kartzelan dago preso azpeitiarra –orduan lekualdatu zuten Villenako (Alacant) kartzelatik– Aranburu ez ezik, Asier Garcia, Imanol Miner, Lierni Armendariz, Bittor Franco, Iñaki Reta eta Xabier Zabalo presoak ere
|
Euskal
Herriko kartzeletara mugituko dituzte; hau da, Martutenera (Gipuzkoa), Zaballara (Araba) edo Basaurira (Bizkaia). Eusko Jaurlaritzak erabakiko du preso bakoitza nora lekualdatu.
|
|
|
Barne Ministerioaren menpe dagoen presondegietako Idazkaritza Nagusiak, ETAko beste hamaika preso
|
Euskal
Herriko kartzeletara hurbilduko dituela jakinarazi du.
|
|
|
Bai. Espero dugu tarteka gerturatzeak gertatzea, eta, jakinda 21 preso Frantzian daudela, beste guztiak
|
Euskal
Herriko kartzeletan egotea. Aukerak badaude.
|
|
|
euskal presoen sakabanaketa salatzea eta horrek familientzat dakartzan gastuak arintzeko dirua biltzea. Antolatzaileek onartu dutenez, azkenaldian «asko» murriztu da sakabanaketaren mapa, eta «asko» dira jadanik
|
Euskal
Herriko kartzeletan dauden presoak ere. «Garaipen bat» da hori, haien hitzetan, baina lanean jarraitzeko beharra nabarmendu dute.
|
|
|
Azaldu dute ezin direla beste hiru hamarkada itxaron «blokeoak eta eskubideen urraketak gainditzeko», eta urratsak eskatu dituzte presoen egoera onbideratzeko. Izan ere, 177 euskal presoetatik 88 daude
|
Euskal
Herriko kartzeletan. Hau da, oraindik 72 Espainiako espetxeetan daude, eta beste hemezortzi Frantziakoetan.
|
|
|
Oraindik preso jarraitzen duten ia hogeita hamar nafar horietatik, hemezortzi
|
Euskal
Herriko kartzeletan daude (bederatzi Iruñean, bost Martutenen eta lau Zaballan), eta horiei etxean preso dauden beste bi gehitu behar zaizkie. Euskal Herritik kanpoko kartzeletan daude, berriz, zazpi euskal preso:
|
|
2023
|
|
|
Egun, ez dago emakumezko euskal presorik lehen graduan, eta gehienak —22 preso—
|
Euskal
Herriko kartzeletan daude. Halere, gogoratu dute lau direla oraindik ere Espainiako eta Frantziako kartzeletan preso daudenak; bina estatu bakoitzean, Euskal Herritik 400 kilometrotik gorako distantziara.
|
|
|
Baina zorionez, gaur egun, urrunketarekin amaitzear gaudela esan dezakegu. Euskal preso ia gehienak
|
Euskal
Herriko kartzeletan daude, eta Estatu espainoletik zehar urrunduta jarraitzen dutenak, epe laburrean euskal herriratuak izango direla aurreikusten dugu. Hori ez litzateke posible izango urte guztiotan euskal gizarteak egindako mobilizazio eta borrokagatik ez balitz.
|