|
2000
|
|
|
13 Bizkai, Araba eta Gipuzkoan, 3/ 1992 Legea, uztailaren 1ekoa,
|
Euskal
Herriko Foru Zuzenbide Zibilari buruzkoa eta horren gehigarria, 3/ 1999 Legea, irailaren 26koa; Nafarroan, aldiz, 1/ 1973 Legea, martxoaren 1ekoa, Nafarroako Foru Zuzenbide Zibilari buruzko Konpilazioa.
|
|
2003
|
|
|
hasi nahi zelarik nolazpait Espainia, estatu nazioaren lehen konstituzioa asmatu zuten Cadizeko gorteetan, 1810ean. Frantses eskolako Konstituzio horretan ez zen ordea lekurik
|
Euskal
Herriko foru eta lege za harrentzat.
|
|
2007
|
|
|
Horren arabera, Hego Euskal Herriko lau herrialdeetako foruzaletasuna kasualitate historikoaren ondorioa da.
|
Euskal
Herriko foru araubidearen eta Pirinio inguruko erdal herrialde batzuetakoaren artean ezberdintasun handirik ez zen. Hona hemen herrialde horiek, mugaz bi aldeetakoak:
|
|
|
Sabino Arana ez zen baserritar bat ez eta hurrik eman ere, Bilboko (zera, Abandoko) kalekume bat baizik, ama hizkuntza gaztelania zuena. Sabinoren nazionalismoa arrazakerian, garai hartako katolizismo atzerakoi tipikoan eta
|
Euskal
Herriko foruez egiten zuen interpretazio bitxi samarrean oinarritu zen. 60ko hamarkadatik aurrera, ETAren inguruan sortu zen abertzaletasun berriarekin, bilakatu zen euskara euskal nazioaren muina.
|
|
2008
|
|
|
Autorea ezaguna da gure fakultatean, azken urteetan bertan eman baititu hainbat eta hainbat ordu, euskararen eta zuzenbidearen mesederako. Alberto Atxabal Radak, doktore gernikarrak, finantza zuzenbidean gailendu du aspalditik bere burua,
|
Euskal
Herriko foru zuzenbideari buruzko zerga osagaiak sakon aztertuta, doktorego tesi bikaina euskaraz eta gaztelaniaz ondu zuela.
|
|
|
Esaterako, gure foru zuzenbideetako zenbait erakunde berezi izendatzeko, euskal izenak erabili izan dira betidanik. Are gehiago, askotan euskal izen horiek ez dute erdarazko parekorik eta, horregatik, erdaraz hitz egin edo idatzi arren, euskaraz erabili behar dira (ikus, bestela,
|
Euskal
Herriko Foru Zuzenbide Zibilari buruzko 3/ 92 Legea, uztailaren 1ekoa). Halako erakunde bereziak dira, besteak beste, hurrengoak:
|
|
|
zuzenbidean, eta, geroago ere,
|
Euskal
Herriko foru zuzenbidean25.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskal
Herriko foru zuzenbide zibilari buruzko legea: Gipuzkoaren egoera Karrera, Mikel M., Uztaro 14, 127
|
|
2010
|
|
|
Nolanahi, 1876 urtea mugarria izan zen lehen euskal etxeen fundaziorako, zeren,
|
Euskal
Herriko foruen galerak akuilatu egin baitzuen beraien agerpena. Beraz, foruen abolizioaren kontra protesta egiteko sortu ziren, hau da, abiapuntuan euskal etxeek helburu politikoa zuten, baina luze barik aisialdira eta laguntza eta sorospenetara bideratu ziren nagusiki.
|
|
2011
|
|
|
|
Euskal
Herriko foru zuzenbide zibilari buruzko legea: Gipuzkoaren egoera Karrera, Mikel M., Uztaro 14, 127
|
|
2012
|
|
|
Bide horretatik doa PFEZ berria ezartzeko ekimena. Espero dezagun
|
Euskal
Herriko foru aldundiak ez direla politika horretara makurtuko eta gure historian askotan erabili izan den foru baimenari helduko diotela, hau da: " Onartu bai, baina bete ez".
|
|
|
Hala, Espainian elkarteen zerga %30, 7koa da eta Frantzian %33, 3koa, baina portzentajea ia erdira jaitsi dezakete zenbait kasutan. Hego
|
Euskal
Herriko foru aldundietako datuak ere oso antzekoak dira, enpresek %28 ordaintzen dute, baina dedukzio ugari dituztenez, kopurua asko jaisten da. Azken batean, herritar soil batek Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergarekin (PFEZ) ordaintzen duena eta enpresek ordaintzen dutena oso parekoak dira.
|
|
|
eta euskal foruak: Ipar
|
Euskal
Herriko foru
|
|
2015
|
|
|
Jarraian heldu zen Hego
|
Euskal
Herriko foruen aldarria, behin deuseztuak izan eta, gerra absurduen ondorio gisa. Diatriba honi irtenbidearen emale," Sabino Arana Goiri, arrazaren jenioa", zeinari aita semeak orri osoa eskaini baitzioten kapitulua:
|
|
2021
|
|
|
ordaintzea tokatu zait, gainera. Errenta kanpainak martxan dira, bai, eta
|
Euskal
Herriko foru ogasunen kutxak diruz betetzen ari dira, baina ez naiz horri buruz ari.
|
|
2023
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko foru erakundeak legealdia ixten ari dira
|
|
|
Espainiar koroak ez zuen astirik galdu:
|
Euskal
Herriko foru araubidea, Nafarroako Erresuma barne, desegin behar zen.
|
|
|
tokiko usaietan eta ohituretan oinarritzen zen lege bilduma. Hego
|
Euskal
Herriko foruak Gerla Karlisten ondorioz galdu ziren; Iparraldean, aldiz, Frantziako Iraultzaren ondorioz.
|
|
|
Gernikako arbola Iparragirrek
|
Euskal
Herriko foruen omenez idatzi zortzikoa da. Ahozko tradizioak dio Iparragirrek 1854an lehen aldikotz Urkiolako (Bizkaia) santutegian abestu zuela.
|
|
|
tokiko usaietan eta ohituretan oinarritzen zen lege bilduma. Hego
|
Euskal
Herriko foruak Gerla Karlisten ondorioz galdu ziren; Iparraldean, aldiz, Frantziako Iraultzaren ondorioz.
|