|
2015
|
|
|
Euskal kulturaren kasuan, Euskal Kultur Erakundearen (EKE) desagertze bat aurreikusten duela erran daiteke, eta herri elkargo bakarrean kultura zerbitzu orokor bat, barne hartuko bailuke euskal kulturaren saila. " Garrantzitsua da Ipar
|
Euskal
Herriko elkargoak kulturaren arloko eskumenak bereganatzea", dio txostenak," orain arte EKEk zeramatzan eginkizunak bereganatuz eta politikoki zuzenean eramanez".
|
|
|
Hortik, hizkuntza politika horren" mugak" aipatzen ditu," Ipar
|
Euskal
Herriko elkargoa sortuko balitz, hizkuntza politikaren kudeatzeko moldeei buruzko aholkua" eman aitzin. Sindikatuak oraingo politikan ikusten dituen mugetan agertzen dira irakaskuntzaren arloko eskasak.
|
|
|
EGITURAKETA, ALDATZEARAurten Euskal Kultur Erakundeak (EKE) 25 urte bete ditu. 2017an indarrean izan daitekeen balizko Ipar
|
Euskal
Herriko elkargo bakarra dela eta, panorama berri horretan EKErik ez da aipatzen. Euskal kulturaren eskumena bere gain hartu lukeela elkargo bakarrak, eskaera hori ari da lantzen Euskal Kulturaren Aldeko Herrien Arteko Sindikatua.
|
|
|
eta federalagoarena. Bigarren hori nolakoa izanen den ez dute zehaztu, baina ikerketa aitzina joan arau informazioa plazaratuko dutela jakinarazi dute.«Euskal Herriaren alde»Joan den uztailean Ipar
|
Euskal
Herriko elkargo bakarra «gobernaezina» zela salatu zuten Miarritzeko, Bokaleko, Angeluko eta Bidarteko auzapezek agiri batean. Baionarekin batera Euskal Kosta Aturri hirigunea osatzen dute lau herri horiek, eta atzoko agerraldian bortzek hartu zuten hitza.
|
|
|
«Gure helburua ez da ilusio hori zapuztea». Haserre mintzatu da, halaber, Ipar
|
Euskal
Herriko elkargoaren aurka dagoela leporatu diotenei buruz. Aitzitik, aldarrikapen horrek ez luke ikerketa argi bat egitearen gainetik pasatu behar:
|
|
|
Batetik, urriaren 24an 5.000 lagun inguru bildu ziren Baionan Deiadar manifestazioan, Euskara hizkuntza ofiziala!
|
Euskal
Herri elkargoa! lelopean.
|
|
|
Kontra bozkatu dutenek dudak dituzte erakunde horren gobernagarritasunaz eta fiskalitateaz. Aipu da 232 ordezkarik parte hartuko dutela
|
Euskal
Herrien Elkargo horretan, nola pentsatuak dira gauzak?
|
|
|
Hautetsien artean adostasun bat atzeman da erabakitzeko zenbat ordezkari izanen diren batzorde iraunkorrean, bai eta zer gaitasun den hautetsien biltzar orokorraren esku geldituko eta zer batzorde iraunkorraren gain. Hautetsi batzuk bozketa horien kari aipatu baitute gauzak sobera fite doazela, herri elkargoen erreforma legeak finkatzen du abiadura bera estatu osoan, hemengo hautetsiek erabakiko dute oraingo hamar herri elkargoen ordez
|
Euskal
Herri Elkargo bat bakarra ala hiruzpalau sortzea. Ordea, izan egitura bat ala hiruzpalau egitura, abiaduran kezka eta arazo konpleksutasun berdinak izanen dira.
|
|
|
Accadie kabinetearekin jadanik ideia federatiboa lantua izan da, hautetsiek gakoak eskutan dituzte erraiteko zer behar den lurraldeen esku utzi eta zer Euskal Herri egituratik kudeatu. Ideia federatiboak ekarriko lukeen malgutasun hori Accadie txostenean ongi markatua da,
|
Euskal
Herri elkargo bakarraren barnean izanik.
|
|
|
Horren ondotik prefetak bere eskema finkatuko du martxoan eta Herriko Etxeek erran dute orduan prefetaren proiektuarekin bat diren ala ez. Hor herrien erdiak biztanleen erdia ordezkatuz geroz prefetaren xedea onartzen badu prefetak
|
Euskal
Herri Elkargoa sor dezake 2017ko urtarrilaren 1ean. Hori guzia prefetaren xantiera da.
|
|
|
Normal da hautetsiek berriz bozkatzerakoan aitzinean ukan ditzaten lehen bozketan egin dituzten galdeen arrapostu xeheak, eta horien finkatzea hemengo politikarien esku da. Baina prefetak argi errana du legearen indarrez
|
Euskal
Herri Elkargo bakarra sortzea erabakiko duela, primaderan eginen den bigarren bozketa hortan herrien erdiak onartzen badu, herritarren erdia ordezkatuko duten pundutik.
|
|
|
Izaitekotan eskumen partekatua izanen da estatua, eskualdea, departamendua eta herri elkargoaren artean.
|
Euskal
Herri Elkargoak hain segur eskumen hori hartuko du, euskal kulturaren aldeko sindikatuaren saila beretuko du, haatik EEP atxikiz, jada estatua, eskualdea eta departamenduarekin molde partekatuan baitarama EEP k bere saila. Baina Euskal Herri Elkargoak pisu handiagoa hartuko du EEP ren kudeantzan.
|
|
|
Euskal Herri Elkargoak hain segur eskumen hori hartuko du, euskal kulturaren aldeko sindikatuaren saila beretuko du, haatik EEP atxikiz, jada estatua, eskualdea eta departamenduarekin molde partekatuan baitarama EEP k bere saila. Baina
|
Euskal
Herri Elkargoak pisu handiagoa hartuko du EEP ren kudeantzan.
|
|
|
" euskal herrien elkargorako bidea". Hari beretik, urtarril bukaeran bilkura publiko bat antolatuko dugu
|
Euskal
Herri Elkargo horren gaitasunez, gaitasun bakoitzeko ordezkariei hitza emanen diegu.
|
|
|
Urriaren 24an Deiadar manifestaldia izanen da Baionan, euskararen ofizialtasunaren alde eta
|
Euskal
Herri Elkargoaren alde
|
|
|
Garaia da gutieneko erabakitzeko ahalmena ukanen duen Ipar Euskal Herri mailako egitura bakarra ukatea. Garaia da
|
Euskal
Herri Elkargoa sortzeko.
|
|
|
Baionan," Euskara hizkuntza ofiziala!
|
Euskal
Herri elkargoa!" banderolarekin abiatu dira lehen lerroan euskalgintzako militanteak Baionako Roland Barthes zabaldegitik (orain arte XahoPelletier deitzen zena), gibeltxeago zaudela ere hautetsiak nonbrean, Jean René Etchegaray, Colette Capdevielle, Sylviane Alaux, Martine Bisauta, Alain Iriart, Alice Leizeagezahar, Frédérique Espagnac, Mathieu Bergé eta bertze asko, dela kostaldeko, de... Eta karriketako itzulia eginik, berriz toki berdinera itzuli da jende lerroa, hitzaldiek eta bestak hartzen zutela lekukoa.
|
|
|
Helduden primaderan, Herriko Etxeetan hautetsiek eztabaidatuko dute Ipar Euskal Herriaren geroaz eta beren hautua bozkatuko. Gaur 10 herri elkargotan antolatuak dira gure lurraTdeko 158 herriak, bihar bakar batean izan daitezke,"
|
Euskal
Herriko Elkargoan". Herri zenbaitek jadanik hautu hori egina dute.
|
|
|
Bi eskakizunekin: " Euskara hizkuntza ofiziala!" eta"
|
Euskal
Herri Elkargoa orain!". Euskalgintzan lan egiten dugun guziak, eta bertze frango ere, kezkatuak gabiltza.
|
|
2016
|
|
|
Kontrakoak ezezkoan tematu arren, aitzina doa Ipar
|
Euskal
Herriko elkargo bakarra. Jada 32 herri dira HELEP Herriarteko Lankidetza Erakunde Publiko bakarraren aldeko boza eman duten herriak, eta 128.860 biztanle ordezkatzen dituzte.
|
|
|
Atzo udazkenean baino hautetsi batek gehiagok bozkatu zuen kontra, halere.Claude Olive auzapezak ez zuen ezkutatu kontrakotasuna. Hasieratik zerrendatu zituen Ipar
|
Euskal
Herriko elkargoa sortzeak lekarzkeen arazoak, eta ezetz bozkatzera deitu zituen hautetsiak. Aldekoei ere egin zien kritika:
|
|
|
Paris aldetik deus ez bada mugitzen, aldaketa hemendik bultzatu da.
|
Euskal
Herri Elkargoak emandako koadro berri hori baliatu behar da Ipar Euskal Herria hizkuntza politika arloan esperimentazio lurralde bilakatzeko, euskarak behar duen aldaketa hori martxan jartzeko».
|
|
|
|
Euskal
Herrien Elkargoa euskaraz?
|
|
|
Laster handiz hurbiltzen ari zaigun Urtatsetik harat
|
Euskal
Herrien Elkargoak (EUSHE) zer tratamendu eskainiko dio euskarari. Hara gai bat inoiz aipatua ez dena azken aste hautan.
|
|
|
Menturaz euskaltzale lambda gehienok uste dugu gauza berez doala: segur
|
Euskal
Herrien Elkargo berriak euskarari leku egokia eskainiko diola, eta bere baitan dituen 158 herriak bilduz, bakoitza bere egonez baino aise laguntza handiagoa ekarriko diola gure hizkuntzari. Zer gerta ere, azaroaren 19an plazaratu duten aitorpenean, Euskaltzaindiak eta Euskal Konfederazioak hiru engaiamendu eskatu dizkio sortzera doan EUSHE ari.
|
|
|
Farrastan baina xeheki kurritu zituen Europaren lurralde hizkuntza araudiak, Frantziako lege nagusiko 72 artikulua, Korsikeraren estatutua, eta azkenik NOTRe legea (Nouvelle Organisation Territoriale de la République). Bideragarri ikusten du
|
Euskal
Herrien Elkargoaren aitorpen bat, zein
|
|
|
Oroitu behar da lau nagusi dituela EEP ek: Estatua, Akitania Berriko lurraldea, Departamendua, bakoitzak 860.000 euro ekartzen dituela, eta Euskal kulturaren aldeko herrien sindikatua, bere lekua utziko diona
|
Euskal
Herrien Elkargoari. J.R. Etchegarayk aipatu emendioarekin euskal herriek EEP lagunduko dute besten hein berean.
|
|
|
J.R. Etchegarayk aipatu emendioarekin euskal herriek EEP lagunduko dute besten hein berean. Mementoko argi guziak berde ditu
|
Euskal
Herrien Elkargoak, euskararen zaindari instituzional bilakatzeko tresnak eskutan hartuko ote ditu. Gero hurbilak erranen. M.L.
|
|
|
1 BATERA plataformak manifestaldietan
|
Euskal
Herri Elkargoa goraipatzen du. Gramatikaren aldetik ez du deklinabide beharrik, aposizio bat baita:
|
|
|
5 HERRIA astekariak
|
Euskal
Herrien Elkargoa aipatzen du, hain zuzen Jagon Jardunaldien erreportaia egiterakoan. Itzulpena" la Communauté des communes basques"?
|
|
|
Kontseiluko berri:
|
Euskal
Herriko elkargoa sortuko da 2017ko urtarrilaren 1ean eta lehen bilkura eginen dute urtarrilaren 23an Baionan. 233 kide izanen dira, Saratik batto, Battitt Laborde auzapeza eta ordaina Henri Dutournier 1 axuanta.
|
|
|
|
Euskal
Herri Elkargoa Baionako bestetan
|
|
|
Baionak Iparraldearen bihotza dela erakutsi nahi izan du, leku bat eskainiz kontzebitua den
|
Euskal
Herri Elkargoari, heldu den Urtatsez sortuko denari. Lehen besta egunaren kari animazio herrikoia gauzatu da arratsalde hastapenetik haste.
|
|
|
Laborarien besta lekuaren ondoan bost egunez zutik egon da"
|
Euskal
Herri Elkargoaren Etxea". Hortik pasatu diren ehunka bestalarik argazki bat egin dute etxearen aitzinean, erakunde berriaren alde direla eta horren gorpuzten lan egin dutela froga ukaiteko.
|
|
|
nola da posible hau Euskararen Erakunde Publikoak euskararen erabilera eragile sozialetan 2006tik bultzatzen duelarik eta lurralde hizkuntzak 2008tik frantses Konstituzioan sartuak direlarik Frantziako ondare gisa? Bestalde, LAB Ipar Euskal Herriko langile guziak, salbuespenik gabe, def^nditzeko prest denez, erabakia are onartezinagoa da
|
Euskal
Herri Elkargoa sortzera doan momentuan, Ipar Euskal Herriko lurraldetasuna ezagutuz. Agiri honen bidez Euskal Konfederazioak sustengu osoa erakutsi nahi dio LAB sindikatuari.
|
|
|
HELEP Herriko kontseiluak aho batez bozkatu du joanden astean
|
Euskal
Herriko elkargo bakarraren alde (HELEP edo EPCI). Orain arte, gure hiru probintzietako herrien gehiengoak alde bozkatua du eta herri horietako jendetzak populuaren erdia baino gehiago ordezkatzen du.
|
|
|
HELEP Lehen lehenik, Azkainek HELEP
|
Euskal
Herriko elkargo bakarraren alde bozkatu duela joan den astean jakinarazi nahi nuke. Ainitz herritan bezala, Azkaingo hautetsien gehiengoa alde agertu da.
|
|
|
Primadera huntan herrietako kontseiluek berriz bozka baten bidez dute beren hautua finkatu. Baia berriz nagusitzen bada,
|
Euskal
Herriko Elkargoa sortuko da 2017ko urtarrilean. Anartean bizi dezagun 2016a itxaropenean eta elkartasunean".
|
|
|
"
|
Euskal
Herri elkargoa berehala!" aldarrikatzen du elkarte berri batek
|
|
|
Elkarte berri bat zutik eman dute: "
|
Euskal
herrien elkargoa orain eta hemen" lemaren pean. 2015eko abenduaren 1ean abiatua da frantsesez" Initiative citoyenne pour l' intercommunalité" (ICI) deitu duten batasun berria.
|
|
|
Lehenik, joan den azaroan Euskal Herriko (Iparraldeko) 158 herrietako kontseiluetan egin den kontsultaren emaitzak plazaratzen dituzte.
|
Euskal
herrien elkargoaren aldekotasuna aise nagusitu dela erakusteko, hiru zenbaki markatzen dituzte: herritarren %66a, euskal herrien %72a eta hautetsien %75a.
|
|
|
Bigarrenik, aurtengo lehen hiru hilabetetan arras guti aipatuko den dozier horretan herritarrak hor direla adi, biziki hurbiletik, nahi dute azpimarratu. Herriko Etxetan apirilean iraganen den bozketa izanen baita erabakigarria, azaroan ez bezala, hautetsieri erakutsi nahi dute
|
Euskal
Herrien Elkargoa Prefetak proposatu enganio berri bat baino biziki urrunago doala, euskal jendartearen gehiengo nagusiak berehala gauza dadin galdegiten duela.
|
|
|
Argiaren indartzea, uraren garbitasunaz beti erne egon behar, haizea negurtzeko bigarren haga bat ezarria izan da, ageriko hea aski eta aski luzaz atxikitzen duen haizearen indarrak. Kontseiluak baia emana prefetak helarazi duen
|
Euskal
Herri Elkargo proiektuari, baia emana ere Landibarrerekin eskolen elgarretaratzeari, orai aitama guziak bildu beharrak dira helduden sartzetik aitzina hasteko. Eskertu ditu herriko elkarte guziak, orok bakotxak bere mailan zerbait ekarri baitute herriari.
|
|
|
BATERA karabana joan den azaro bukaeran abiatu zen, Iparraldeko lurraldea zeharkatuz, eta Zuraiden gelditu da joan den larunbat goizean. Aitzinttoan, etxez etxe banatuak izan ziren liburuxka batzu,
|
Euskal
Herri Elkargoari buruzko 12 galde/ erantzun, xeheki esplikatuz Euskal Herrian izanen diren aldaketa instituzionalak, HELEP (Herriarteko lankidetzarako Erakunde Publikoa (frantsesez EPCI) hori plantan ezarria izanen denean. Aldaketa hortan sinets dezagun eta aktore izan gaitezen!
|
|
|
Herrialdea gero eta azkarrago baldin bada ere, erran du klarki eta buruargitasunez Bidaxuneko herri elkargoa 2017an desagertuko dela. Bera ere
|
Euskal
Herri Elkargo baten alde argi eta garbi agertu bada, lanean hondar arte ariko da! Ele eder horien ondotik, hiru bardoztar ohoratuak izan dira herrian egin duten guzia eskertzeko:
|
|
|
Aipatuak izan dira ere lantegi berri baten sortzaileak, Fourg Arteaga bi anaiak, patxarana plazaratu dute eta nihaurk frogaturik, edan errexa da. Bukaeran, baikorki aipaturik
|
Euskal
Herri Elkargo berria, eskertu nahi izan du suhiltzaileen lan aipagarria. Zintzur bustitze batek amaitu du ekitaldia.
|
|
|
Bide orri honen osagarri, laster arloz arlo gainditu beharreko trabak eta buru egin beharreko erronkak aurkezten dituen euskararen liburu xuria aurkeztuko du Euskal Konfederazioak. Anartean,
|
Euskal
Herri Elkargoaren eraikitze fase honetan, Euskal Konfederazioak euskara militante guziak deitzen ditu ondoko uztailaren 27an, Baionako Xaho Kaian, 19:00etan, Baterak antolatzen duen besta giroko elkarretaratzean parte hartzera.
|
|
|
|
Euskal
Herri Elkargoa eta hizkuntza politika
|
|
|
2017ko urtarrilean,
|
Euskal
Herri Elkargoaren (HELEP) xutik ezartzearekin, Ipar Euskal Herriko koadro instituzionala aldatuko da. Aldaketa horrek hizkuntza politika mailan ere aldaketa ekarri du.
|
|
|
|
Euskal
Herri Elkargoa ofizialki berretsia
|
|
|
Piere André Durand prefetak ofizialki izenpetu du
|
Euskal
Herri Elkargoaren (HELEP) sortzearen dekretua uztailaren 13an. Dekretu horren bidez, orain arteko 10 herri elkargoek bat egiten dute, Ipar Euskal Herriko 158 herriak barnean bildurik.
|
|
|
Baina ez dute arranguratzerik. Azken hilabete hautan, Ipar Euskal Herriko hamar herri elkargoetako hautetsiak Hazparnen bildu ziren
|
Euskal
Herri Elkargoaren eskumenak zehazkiago lantzeko. " Kultura eta Hizkuntzak" bilduko dituen eskumena sei puntutan deklinatuko litzateke:
|
|
|
|
Euskal
Herri Elkargoaren kontrako auzapezek hordagoa bota ondoan aitzineko astean (bi orrialde oso Sud Ouest egunkarian), Euskal Hedabideek astelehen arratsean antolatu duten debateak eman die parada elkargo bakarraren aldeko hautetsiei ihardesteko. Bi Xiberotar, bi Baxenafartar eta bi Lapurtarrek lañoki eta puntuz puntu ihardoki diete ezeztarrei.
|
|
|
" Gezur hutsa da hori, ez dute eskubiderik jendeari gezurra sinetsarazteko". sei hautetsiak arras baikor agertu dira,
|
Euskal
Herri Elkargoa 2017ko urtarrilaren 1ean abiatzen aurre ikusten dute. Hori aitzin herrien erdiak eta hautetsien erdiak baiezkoa eman du heldu diren bi hilabeteetan.
|
|
|
Fakultatean"
|
Euskal
Herri Elkargoa" proiektuaz eztabaidatzeko. Gertakari horrekin, Jokin Apalategi konturatu zen hemengo indar biziek" hitzarmen sozial" gisako bat eraikitzen ari zutela hor.
|
|
2017
|
|
|
Frantziako Estatua Errepublika denez geroztik, lehen instituzio politikoa eratu da Ipar Euskal Herrian; Errepublikaren Lurralde Antolaketa Berriaren baitan, NOTRe legearen markoan.
|
Euskal
Herri Elkargoa du izena, Communaute Pays Basque. Sortze beretik, izenak berak hainbat dilema sorrarazi du.
|
|
|
Eta, lehia askoz txikiagoa delako, piztutako amets gehienak bete gabe ere, badakigu AEBetan egondako agintari aurrerakoienak utziko duela Etxe Zuria. Mintzatuko gara horretaz datozen asteetan.Gurean 2017a Ipar
|
Euskal
Herriko elkargoarekin etorri da. Bi mende eta laurdenen ostean, Hexagonoan Euskal Herria ofizialki marraztu da.
|
|
|
Segur bakotxak herriko aldizkaria ongi troxatu duela, zioten bakarrik deus guti girela. Eta beharrik orok batean uztartuz
|
Euskal
Herriko elkargoak pisu haundia ardietsi duela, eta oraiko gazteria ez dela ttonttoa! Gainerat ditugun erakasleekin eta jendarte zibila eskuz esku hautetsiekin
|
|
|
2017ko urtarrilaren lehena,
|
Euskal
Herriko elkargo berri bat sortu, zer plazerra guretako, gurekin eta gure aitzinean borrokatu diren guziendako erakunde publiko bati buruz. Euskal Elkargoa du bere izena.
|
|
2018
|
|
|
Horrela gaude eta horrela gabiltza, eta egoera horretan, gaur eta hemen, erlatibo anaforikoaren zabalkundea, zoritxarrez, utopia bat iruditzen zait. Baina utopiak amets egiteko direnez, amets egin dut bigarren alfabetatze kanpaina handi bat jarri dela abian, Bernardo Atxagak berriki proposatu duen bezala, eta kanpaina horretan bat egin dutela Euskaltzaindiak, Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak, Ipar
|
Euskal
Herriko Elkargoak eta zazpi lurraldeetan euskararen alde egiten duten eta euskaraz aritzen diren erakunde, elkarte, hedabide eta abar guztiek, eta denek batera, euskararen historian etenik gabeko presentzia duen garbizalekeriaren aurkakotasun egoskorrari dotore aurre eginik?, sekulako arrakasta lortu dutela, kanpainaren ikur gisa zer eta erlatibo anaforikoa hartuta.... Alfabetatze kanpaina horretan garrantzi handia izango luke, dudarik gabe, euskaraz sortutako eta euskarara bikoiztutako zabalkunde handiko ikus entzunezkoen zaparrada atergabe batek, horietako asko erlatibo anaforikoz ondo kargatuak.
|
|
|
Ingurura begiratu, eta administraritzaren burokraziaren formalismotik aldentzen bagara, nekez topatuko dugu euskaraz egiten den proiekturik. Hasierako ikerketa batean,
|
Euskal
Herriko Elkargoen ordezkaritzetan euskaraz oso osorik egindako eta ikus onetsitako proiekturik ez zen ageri (bai, ordea, han hemenka, zati bat edo beste euskaraz zutenak). Aurrez aurrekoa bai, euskaraz egingo da, baina zaila izango zaigu euskaraz idatzita dagoen proiektu bat aurkitzea, are gutxiago euskaraz idatzita dagoen aurrekontu bat, eta oraindik eta gutxiago euskaraz sinatuta dagoen obra zertifikazio bat.
|
|
2023
|
|
|
Bizik ekimen herritarrak bultzatu nahi ditu ekimen instituzionalekin batera, eta ekimen herritarrak «hiru erakunde erabakitzaileek(
|
Euskal
Herriko Elkargoa, Nafarroako Foru Elkargoa eta Euskadiko Autonomia Elkargoa) beren gain hartu behar dituztela» dio. Bizik ez du salatzen herritarren ordez erabakiak hartzen dituzten instituzio ez herritarrak direla.
|