|
2000
|
|
|
2,5 km egin ostean, Paulesen bertan, amaitzen da errepidea. 80 bizilagun inguruko auzo honetan, Kantabria eta
|
Euskal
Herriko baserrien ezaugarriak biltzen dituzten etxe ederrak ikus daitezke.
|
|
2001
|
|
|
Laster zakurrez liburu bat idatziko dut. Liburu horretan bereziki
|
Euskal
Herriko baserrietan hogeita hamalau urtez zakurrekin izan ditudan harremanak azaltzekotan nabil. Ia gehien gehienak pozezko oroitzapenak.
|
|
2002
|
|
|
Alberto Santana historialaria eta UNEDeko irakaslea da. Lan ugari egin du
|
Euskal
Herriko baserrien arkitektura eta dolareak aztertzen. Honi lotutako argitalpen ugari ditu.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiaren eskutik Bertan bildumaren barruan" Baserria" izeneko tomoa argitara eman zuen 1993an. Bere azken lana"
|
Euskal
Herriko Baserriaren Arkitektura" izenburupean argia ikusi duen hiru tomoko liburu sorta da. Beste hiru lagunekin batera idatzi ditu liburukiak:
|
|
|
Garai hartako baldintza sozial, ekonomiko eta teknologiko berrien erantzun gisa sortu ziren.
|
Euskal
Herriko baserririk zaharrenak bostehun urte baino ez ditu, beraz.
|
|
|
Umetan etxean izaten genuen zakurra, eta gero, atzerrian urte mordoxka eman ondoren,
|
Euskal
Herriko baserrietan ibiltzen hasi nintzenetik, berriz ere zakurrekin ibiltzeko zoriona izan dut. Deustuko Unibertsitatean ere bi polizia zakur ditugu.
|
|
2003
|
|
|
|
Euskal
Herriko baserriaren arkitektura. I:
|
|
|
|
Euskal
Herriko baserriaren arkitektura. II:
|
|
2004
|
|
|
Euskal Okela
|
Euskal
Herriko baserrietan kontu handienaz hazitako animalien okela da. Hau da, beren bizitzako urrats guztietan kontrolaturik egon diren eta baimendutako hiltegietan beren kalitateagatik hautatutako abelgorrien okela.
|
|
|
Zeanuriko argazkilaria.
|
Euskal
Herriko baserri giroa ederto erretratatu zuen.
|
|
2006
|
|
|
Sagardoa hainbat mendetan zehar egin den arren, ekoizteko moduak eta teknologiak ez dira ia batere aldatu; orain dela gutxi arte sagardoa eskuz egin izan da
|
Euskal
Herriko baserrietan.
|
|
|
|
Euskal
Herriko baserrietan bostehun urte daramate labore hau modu tradizionalean [nik aipamen hori zuzendu eta beltzez jarri dudana kendu egingo nuke. Edonola ere, ez da antzina bezala, antzina ez baitzen babarrunik ekoizten EHan.
|
|
|
Ohitura handia izan da
|
Euskal
Herriko baserrietan erromero landare bat edukitzea, zuhaixka hori hainbat gaitz sendatzeko erabiltzen baita eta oso maitea da horregatik. Erromeroa hozkila da eta etxearen leku eguterenean jarri ohi da, eguzkiak berotu dezan.
|
|
2007
|
|
|
Igartubeiti etxeak XVII. mendearen hasieran bizi izan zituen bere unerik onenak, baina aldaketa sakonak egin behar izan zituen bizimodu eta lan baldintza berrietara moldatzeko. Jatorrizko zurezko egitura (bikain kontserbatuta) eta barruko sagardo dolare erraldoia zirela-eta,
|
Euskal
Herriko baserririk interesgarrienetako bat da, zalantzarik gabe.
|
|
2008
|
|
|
«Eraso basati hau gaitzesten dugu. Euskal Herriko Laborantza Ganberak hiru urte eta erdi daramatza egunero egunero
|
Euskal
Herriko baserrietan laborantza iraunkorra gauzatu nahian, kalitateko janaria ekoitziz, natura errespetuz, baserrien transmisioan lagunduz, prestakuntza anto latuz...».
|
|
|
Egia esan, elementu ugarik nozi dezakete hezetasuna. Horretarako,
|
Euskal
Herriko baserri askotako ate eta ateburuetan ekilorea eduki ohi da iltzatuta. Jira osoan dituen hosto puntadun lehorrak bildu egiten dira airea hezetzen denean; eta zabal zabal jartzen dira, ordea, eguzkiak airea lehortzen duenean.
|
|
2009
|
|
|
Nahi duzuena egin, baina, herriak erabiltzen duen euskarari errespeturik ez badiozue, herriak abandonatu egingo zaituzte», esaten zion amak Antonio Zabalari. 1954an, ikasle gazte batek Xabierrera 27 bertsopaper eraman zizkionean, konturatu zen halako zenbat izango ziren
|
Euskal
Herriko baserrietan gordeta, eta zenbateraino zegoen landu gabe alor hori.
|
|
|
Lanbidean aldizkako presentzia du gure hizkuntzak. Alde batetik,
|
Euskal
Herriko baserrien itzal luzeari esker, euskarazko terminologia aberatsa da oso, zurgintzan eta hargintzan batez ere. Bestetik, eraikuntza gure artean dezente errotutako ogibidea izaki, ohikoa da eraikitzaile euskaldunekin lan egitea.
|
|
|
Gaur ospatzen den San Martin egunarekin, txerria hiltzeko sasoia hasi da
|
Euskal
Herriko baserrietan
|
|
|
Eguna dezente laburtu da. Azaroak negua ate joka dagoela oroitarazten du, eta
|
Euskal
Herriko baserrietan urtaro gogorrenari aurre egiteko prestatzen ari dira. Uzta bilduta dago, baita fruta ere.
|
|
2010
|
|
|
|
Euskal
Herriko baserrietan idi gutxi ikusteko, eta are gutxiago probatzeko aukera dago. Normalean, behi eta zekorrak dira harategiko mostradorean aurkitzen ditugunak.
|
|
|
Garai batean, oso ohikoa zen
|
Euskal
Herriko baserrietan txerria hazi eta hiltzea. Zizurkilgo Nekola baserrian egindako txerri bodak bideoz grabatu zituzten Zumaiako haurrei erakusteko.Argazkiak ikusgai:
|
|
|
Ordua aurrera zihoan. Hamaikak eta hogei markatzen zuen
|
Euskal
Herriko baserri batetik ekarria zirudien horma erlojuak, eta bere penduluaren joan etorria hondar jarioa baino erabakigarriagoa iruditzen zitzaidan. Denborak kemenez egiten zuen aurrera, gu biok banatzeko helburuarekin amorratuta bezala.
|
|
2011
|
|
|
Veneziara joan beharrik ez zeukan, baina, Agirre horrek, Zuberoara etortzearekin aski zuen herri baten gainbehera zer den dastatzeko, ez zitzaion asko kostako irudikatzea Zuberoa zer izan den?
|
Euskal
Herriko baserri, landetxe, jauregi eta gaztelurik dotoreenetakoak bertan dira oraindik, inondik ere?, eta orain zer den egiaztatzea, saiatzea besterik ez zeukan, Atharratzen edo Maulen bertan, afaltzeko toki baten bila, denboraldi turistikotik kanpoko ostegun buruzuri batean, adibidez?. Ipar Euskal Herrian 35.864 etxebizitza huts, edo bigarren (oporretako) etxe gisa erabiliak?
|
|
2013
|
|
|
Baina urtaro berri honen etorreraren ospakizunak igandean, San Joan bezpera egunean izango dira. Orduan,
|
Euskal
Herriko baserri, etxe eta plaza desberdinetan sua piztuko da. Lasarte Orian ere, Okendo plazan erreko da.
|
|
|
urte eta erdiko hausnarketa baten ondorioz, joan den uztailean agertu zen elkarte hori. Izan ere, EHko Laborantza Ganbarak eraman ikerketa batek erakustera eman zuen Ipar
|
Euskal
Herriko baserrien erdiek behi haragia ekoizten zutela eta haragiaren laurdena baizik ez zela lurraldean egoten, urteko ekoizpenak (42.000 behi) lurraldeko haragi kontsumoa aseko lukeen arren. Egoera horri aurre egiteko aukerak aztertzeko, Uztartu klusterrean bildu ziren lurraldeko behi haragiaren ekoizpen sareko eragileak.
|
|
2015
|
|
|
haritza eta hagina. Artelanak
|
Euskal
Herriko baserririk zaharrenean du jatorria, 1450 urtean Oñatin zegoen baserri bateko pieza baita. Baserriak su hartu zuen, baina egur hori ez zen erre.
|
|
2016
|
|
|
Udalak hiritarrei antolatzen lagundu behar die tramite eta baimenak erraztuz, eta ez hiritarrei dena emanez. Bilboko auzoetara
|
Euskal
Herriko baserrien parte bat ekartzea lortzea garaipen handia izango da. Izan ere, benetan arraroa dena da, 4000 kilometro egin dituen tomatea erostea eta ez Bilboko magaletan hauek landatzea.
|
|
|
Aurten, gainera, 25 urtebetetzea du. Horren ospatzeko,
|
Euskal
Herriko baserri eta borden argazki erakusketa antolatu dute. Euskal Etxeak bere biltzarra egin eta zuzendari berriak hautatuko ditu.
|
|
2017
|
|
|
Inork nahi ez duen gonbidatua agertu da aurten ere Ipar
|
Euskal
Herriko baserrietan: hegazti gripea.
|
|
|
Txerria da, bestalde, elikatzeko usadioetan,
|
Euskal
Herriko baserrietan pisu handiena izan duen animalia. Baserri bakoitzak txerria hazi, San Martin egunean hil eta txerrikiak prestatzen zituen, negu osoan janaria izateko.
|
|
|
Edari freskoa da, alkohol graduazio baxukoa eta hainbat sagar mota erabiliz egiten dena. Mende askotan zehar, euskaldunen edaririk kutunena izan da eta
|
Euskal
Herriko baserri guztietan ekoitzi izan dute. Produkzioa Erdi Arotik datorkigu.
|
|
|
Kontuak kontu, Basalduaren propositua da hiru urtean 10 000 familia euskaldun eroatea kolonia horretara, hau da," zoriontsu" egitea 50000" arima on". Konbentzituta dago
|
Euskal
Herriko baserri eta auzune osoak erakarriko dituela basamortu australeraino, euskaldunek gorroto baitute espainiar tirania, eta Argentinara migratuz atzean utziko bailukete uztarri zapaltzaile hori. Areago, Basalduaren aburuz, euskaldun horiek Ameriketan prestatuko dute Euskal Herriko independentzia, emigrante poloniar edota irlandarrak Poloniarena zein Irlandarena prestatzen ari ziren modu berean.
|
|
2019
|
|
|
Testigo desaparecida (Dauro, 2019) liburuak hilketa baten lekuko izan den emakume baten historia kontatzen du. Lekukoen babes programan sartuko dute, eta Ingalaterrako hiri batetik
|
Euskal
Herri baserri batean bizitzera pasako da. Naturarekin lotzen ikasiko du, eta bere familiako historiaren berri izango du familia konstelazioen bidez.
|
|
|
Baserriko ondorengo batek, berriz, esan zidan hori hala dela, bere amaren edo aitaren baserriko bizitza hala zela. Ingalaterrako hiri batetik etorri eta
|
Euskal
Herriko baserri batean sartzen da; batak bestearekiko ez du zer ikusirik, eta uste dut hori ondo islatzen dudala. Ez dut uste bata bestea baino hobeagoa denik; bakoitzak bere gauza onak eta ez hain onak ditu.
|
|
|
Durangalde guztian eta Deba Garaian batzen dira
|
Euskal
Herriko baserririk gehienak. Jenteak aparteko ahalegina egin dau baserriak jagoteko, eta garaian garaiko modearen, bitartekoen, materialen eta estiloen arabera jokatu izan dau horretan.
|
|
|
EHKO laborarien kolektiboak bultzatutako ekinaldia da, bazterreko bi diziplina bultzatzeko sortu zena: euskal musika eta nekazaritza ekologikoa.Urtaro bakoitzean
|
Euskal
Herriko baserri batean kontzertu bat antolatzean datza Baserriko Uzta, eta ekainaren erdialdean jarri zuten martxan bigarren aldiz. Olatz Salvador izan zen lehen gonbidatua, Anutzetan (Araba).
|
|
|
Santana Ezkerra, A. (2001):
|
Euskal
Herriko baserriaren arkitektura, Eusko Jaurlaritza, Bilbo.
|
|
2020
|
|
|
ere badute beren zentzua Ospel film laburrean. " Historikoki
|
Euskal
Herriko baserrietako sarreretan edo ateetan zintzilikatu izan dira, espiritu txarrak uxatzeko babes bide gisa. Filmak etxe askotan mantentzen den ohitura hori erakusten du.
|
|
2021
|
|
|
Parisen gaude, 1920ko hamarkadan.
|
Euskal
Herriko baserri batetik heldu eta argazkilari bihurtu den Maria Garrastazuk, Luxenburgo parketik bere eguneroko itzulia ematen ari dela, neskato galdu bat topatuko du, zuberotarrez hitz egiten duen neskatxa bat bere amari deika eta negarrrez, eta honen ama topatu nahian emango dituzte hurrengo egun eta asteak.
|