|
2002
|
|
|
Gaur Emailearen
|
Egun
Nazionala dela eta, Giltzurruneko Gaixotasunen Aurka Borrokatzeko Elkarteen Federazio Nazionalak (ALCER) zenbait datu eman ditu, eta agerian utzi du beharrezkoa dela espainiarrak kontzientziatzea organoak ematearen garrantziaz. Horrela, 2001 urtean dohaintzak %1 murriztu ziren, ALEHEren arabera, Espainiako lau familiatik batek gaur egun hildako ahaidearen organoak dohaintzan emateari uko egiten diola azpimarratu zuen.
|
|
|
Hala ere, bihotz transplanteak izan dira 2001ean beherakada nabarmena izan dutenak, 2000n baino 12 gutxiago. Kontzientziazioa eta sentsibilizazioa «Zurearen zati batek bizitza bat salba dezake, emaile emailearen egun nazionala ospatzen du gaurko egun osoan Emailearen
|
Egun
Nazionala, eta horixe da, hain zuzen ere, gaurko egun osoan Emailearen Egun Nazionala. Bestalde, Espainiako hemezortzi kantarik CD bat grabatu dute, ALEHri funtsak emango dizkioten organoen ematearen alde.
|
|
|
Hala ere, bihotz transplanteak izan dira 2001ean beherakada nabarmena izan dutenak, 2000n baino 12 gutxiago. Kontzientziazioa eta sentsibilizazioa «Zurearen zati batek bizitza bat salba dezake, emaile emailearen egun nazionala ospatzen du gaurko egun osoan Emailearen Egun Nazionala, eta horixe da, hain zuzen ere, gaurko egun osoan Emailearen
|
Egun
Nazionala. Bestalde, Espainiako hemezortzi kantarik CD bat grabatu dute, ALEHri funtsak emango dizkioten organoen ematearen alde.
|
|
2003
|
|
|
Elikaduraren
|
Egun
Nazionala bultzatzea du helburu
|
|
|
Lehenengo edizioa 2005eko martxoan egingo da eta 1.500 aditu inguruk parte hartuko dute. Gainera, informazio jarraitua emango du buletinen, aldizkarien eta bere web orriaren bidez (www.fesnad.org), eta Nutrizioaren
|
Egun
Nazionala ezartzea bultzatuko du. Jarduerak osatzeko, beharrezkoa denean, “Osasun eta Kontsumo Ministeriorako eta agintari eskudunetarako deiak” egitea aurreikusi du.
|
|
|
Txartel horiek sei segundotan hartzen dute tenperatura eta horiek daramatzan pertsonak sukarra duen adierazten dute. Singapore Technologies estatuko elkarteak eta InfoWave korporazioak, proiektuaren arduradunak, jakinarazi zuten txartel horietako 70.000 datorren abuztuaren 9an estreinatuko direla, Singapurreko
|
Egun
Nazionalean, “The Strait Times” birakariaren arabera. “GlowCards” deritzenek, beren estiloko lehenengoek, sukarra sei segundutan detektatzen dute, eta 20 segundo behar izaten dituzte termometro normal batek.
|
|
2004
|
|
|
Atzo AEBetan egin zen Goseari buruzko Kontzientziazio
|
Egun
Nazionala zela eta, AEBetan Haurren Defentsarako Funtsak (CDF, ingelesezko siglak) zabaldu zuen txosten baten arabera, 35 bat milioi estatubatuarrek elikadura txarra dute, tartean 13 milioi haurrek, eta, pobreziaren ondorioz, ez dute egunero behar adina jaten. Txosten horrek bereziki azpimarratzen du 13 milioi haurrek “elikadura segurtasunik eza” dutela AEBn, hau da, elikadura ona izateko arazo iraunkorra, osasun egoera onean mantentzeko.
|
|
|
Pertsona Obesaren
|
Egun
Nazionalaren esparruan, Espainiako Endokrinologia eta Nutrizio Elkarteko (SEEN) eta Gizentasuna Aztertzeko Espainiako Elkarteko (SEEDO) ordezkariek eskolei eskatu diete ikastetxeetan edariak eta janaria saltzeko makinak debekatzeko, horrela haurren obesitatea saihesteko. Adituek gogorarazi dute gaixotasun horrek haurren %13, 9ri eragiten diola.
|
|
|
Espezialisten iritziz, biztanleriaren pixkanakako zahartzeak eta egungo bizi erritmoak, gero eta sedentarioagoak, datozen urteetan izugarri handituko dute kaltetuen kopurua. Arazo hori hain da handia, ezen Antikoagulatuen Elkarteen Espainiako Federazioak (FEASAN), sortu berriak, webgune bat ireki baitu Interneten (www.anticoagulados.info), gaixoari informazioa emateko, eta Antikoagulatuaren
|
Egun
Nazionala ospatzen hastea erabaki baitu. Egun horren lehen edizioa gaur egingo da.
|
|
2005
|
|
|
Nutrizioaren
|
Egun
Nazionalak haurren elikaduran eragingo du
|
|
|
Nutrizio, Elikadura eta Dietetika Elkarteen Espainiako Federazioak (FESNAD) datorren larunbatean Nutrizioaren
|
Egun
Nazionala ospatuko du, eta aurten haurren elikaduran oinarrituko da. “Ariketa eta elikadura ona etorkizun hobea lortzeko” lemapean, jardunaldi honen helburua da elikadura ohitura osasungarriak eta ariketa fisikoa sustatzea etxeko txikienen artean.
|
|
|
FESNADek gogoan du Espainiako haurren %26, 3k gehiegizko pisua duela, eta kopuru hori Europan bakarrik gainditzen dute Italiak, Maltak eta Greziak. Hori dela eta, eta Nutrizioaren
|
Egun
Nazionala dela eta, elkarte horrek 350 hitzaldi baino gehiago antolatu ditu hilaren 27rako hainbat hiritako ikastetxeetan eta 30 ospitaleko pediatria unitatetan. Horietan, nutrizionistek haurren elikadurak eskolatik duen garrantzia nabarmenduko dute.
|
|
2006
|
|
|
Galiziako
|
Egun
Nazionala edo Pátria Galega eguna da festa Galiziako Autonomia Erkidegoko ofiziala. Eguna:
|
|
2007
|
|
|
Kataluinan Diada, Txilen kolpea, New York en eraso terrorista... eta beste mila gauza, bai, baina egun hori pasa berri dugunez, horiek izan dira notizia, berriz ere. Batean, Bartzelonan bereziki, ospakizun koloretsua,
|
Egun
Nazionala deitzen diotenari dagokionez, historia arrotzen duena, Casanova jauna nor zen galdetzera garamatzana eta euskaldunekin lotura handikoa, nazionaltasuna zertan den galdetzeko modukoa. Txilen, negargarria, bertako agintean zegoen Salvador Allende sozialista estimatua, tiroz bota zutenekoa.
|
|
|
Nutrizioaren
|
Egun
Nazionalak elikagai funtzionalak ditu ardatz
|
|
|
International Food Information Council en 2002ko inkesta baten arabera, kontsumitzaileen %94k uste du elikagai batzuek onurak dituztela osasunerako nutrizionaletatik haratago, eta %85ek elikagai funtzionalei buruz gehiago ikasteko interesa adierazten du. Elikatu zure ongizatea Elikaduraren
|
Egun
Nazionala Nutrizio, Elikadura eta Dietetika Elkarteen Espainiako Federazioak (FESNAD) urtero jartzen du abian, beste erakunde batzuekin elkarlanean eta industria farmazeutikoaren eta elikagaien industriaren laguntzarekin. Seigarren deialdi hau elikagai funtzionalei buruzkoa izango da, kontsumitzaileei hobeto ezagutarazteko eta nola eta noiz kontsumitu behar diren jakinarazteko.
|
|
|
Egun horretan, gainera, nutrizioko profesionalek beren edozein arlotan (klinikoan, ikerketan, irakaskuntzan, osasun publikoan edo dietetikan) egiten duten lana ere nabarmendu nahi da, eta gai horiei buruzko informazio arduratsu eta zehatzaren beharrari buruz gogoeta egin nahi da. Nutrizioaren
|
Egun
Nazionalaren helburuak Elikadurari buruzko eztabaida publikorako foro bat sortzea, biztanleria horren garrantziaz kontzientziatu eta informatzeko, osasun ona lortzeko eta bizi kalitatea hobetzeko. – Administrazio publikoaren arreta deitzea herritarren, bizi ziklo guztien eta, bereziki, haur, nerabe eta adinekoen elikadura ohitura osasungarriak sustatzeko beharraz.
|
|
|
Arlo honetako profesionalek egiten duten lan garrantzitsua agerian uztea. Jardueren egitaraua Nutrizioaren
|
Egun
Nazionala dela eta, hainbat jarduera egingo dira herrialde osoan: Informazio guneak:
|
|
|
Espainia osoan, informazio guneak jarri dira unibertsitateetan, ikastetxeetan, ospitaleetan, farmazietan, osasun zentroetan, plazetan, udaletxeetan, merkatuetan, gimnasioetan, ostalaritza eskoletan, denda dietetikoetan eta gimnasioetan. Bertan, zenbait espezialista profesionalek aholku emanen diete jendeari Nutrizioaren
|
Egun
Nazionalari, elikagai funtzionalei eta elikadurarekin zerikusia duen beste edozein gairi buruz. Hitzaldiak:
|
|
2008
|
|
|
Gainera, herritarrek iparraldekoek baino fruta fresko gutxiago jaten dute. Hona hemen gaur Nutrizioaren
|
Egun
Nazionala dela eta aurkeztutako “Elikadura Espainian” txostenean jasotako datu batzuk. Biztanleko eta urteko 13,8 litro oliba olio erabilita, Kantabriarrek produktu horren kontsumitzaile handien zerrenda osatu zuten 2006an, eta, ondoren, asturiarrek, gaztelaniadunek, kanarioek eta nafarrek, batez beste 9,2 litro baino gehiago kontsumitu zituzten.
|
|
|
Gaur egingo den Antikoagulatuaren
|
Egun
Nazionalaren lema" Kontratatu eta arazorik gabe bizi" da.
|
|
|
Baina kalkulatzen da beste kopuru bat, gutxienez, ez dela diagnostikatzen edo ez dela TAOn sartzen, hainbat arrazoi direla medio. Arazo hori zabaltzeko, Antikoagulatuaren
|
Egun
Nazionala ospatzen da gaur, “Kontrolate y vive sin problemas” lelopean. 2006 urtean, daturen azken ekitaldian, 750.000 paziente baino gehiago zeuden TAOn.
|
|
|
Honela dio adierazpenak: «Askatasun egun honetako data Jai
|
Egun
Nazional izendatzen dugu, gure herriaren instituzionalizazio bidean eta inoiz euskaldunok izan, mantendu eta onartu dugun Nafar Estatua berreskuratzeko lehen urrats bezala». Agiri horrekin sinadurak biltzen jarraitzeko konpromisoa hartzen dute, gainera, sinatzaileek.
|
|
2009
|
|
|
Oro har, familia janari gutxiago egiten da, haurrek etxetik kanpo ere jaten baitute, eskolako jantokian edo aitona amonen etxean. Hori dela eta, Nutrizio, Elikadura eta Dietetikako Elkarteen Espainiako Federazioak, urtero bezala, gaur, maiatzak 28, Nutrizioaren
|
Egun
Nazionala ospatzen duenak, arreta berezia jartzen du herritarrak kontzientziatzeko elikadura osasuntsua izan daitekeela etxetik kanpo jaten badute ere.
|
|
|
AESANeko presidenteak baztertu egin zituen jatetxeetan kontsumitzen diren elikagaien nutrizio etiketak eskaintzea bezalako ekimenak, eta kontsumitzaileei ohitura osasungarriak hartzeko erantzukizuna eskatu zien. Atzo izan zen Nutrizioaren
|
Egun
Nazionalaren zortzigarren edizioaren antolatzaileek etxetik kanpoko otorduak nabarmendu zituzten, espainiarren elikadura aurrekontuaren %32 hartzen duen partida. Ildo horretatik, Guisseppe Russolillok, FESNADeko kideak, duela urte batzuk egindako azterlan bat aipatu zuen.
|
|
|
Tratamendurik gabe, larritasun handieneko faseak hilgarriak izan daitezke bost urtetik zazpi urtera bitartean agertzen dira, eta gaixoen %10era iristen ez den portzentaje batean, “sendatze” bat gertatzen da, batzuetan aldi baterako bakarrik, hasi eta hamar urtera, eta muskulu ahultasuna erabat desagertzen da, eta pazienteek botikak ere utz ditzakete. Munduko eguna Miastenia gravis en aurkako
|
Egun
Nazionala dela eta, ekainaren 2an, Espainiako Miastenia Elkarteak AMES agintari eskudunei eskatzen zien ikerketa gehiago eta hobea egin zezatela, bai kaltetuen bai haien familien bizi kalitatea hobetzeko; osasun komunitateak informazio gehiago izan zezala diagnostiko goiztiarra, tratamendu eraginkorra eta pronostiko hobea lortzeko. Pronostiko onena duen eta endekapenezkoa ez den gaixotasun neuromuskularretako bat izan arren, miastenia gravisa oso baliogabetzailea da, eta pertsonarengan autoestimuan, izaeran, estres emozionalean, antsietatean, depresioan… asaldurak eragiten ditu, baita familia, gizarte eta lan giroetan aldaketak ere, horrek dakarren guztiarekin.
|
|
|
Varelaren aburuz, gosaria “arriskuan dago” Espainian, eta gosari ona egiteko ohitura falta bizi ohitura berriei eta estresari egozten die. Hori dela eta, Gosariaren
|
Egun
Nazionala ezartzeko eskatu zuen, herritar guztiak horren garrantziaz kontzientziatzeko, batez ere haurrentzat.
|
|
2010
|
|
|
Espainian, 50.000 inguru daude kaltetuta, eta FACEk egunero egiten du lan bizi kalitatea hobetzeko. Maiatzaren 27an egin zen Zeliakoaren
|
Egun
Nazionala zela eta, Federazioak zenbait puntu eskatu zituen zeliakoen bizi kalitatea hobetzeko. Aldarrikapen horietako batzuek urteko Ikuskapen Plana dute, merkatuko elikagaietan glutenik baden edo ez bermatzeko.
|
|
|
Agertoki hori aldatzen saiatzeko, Artritisaren Koordinatzaile Nazionalak (CONARTRITIS) ekintza batzuk egingo ditu urrian, ikuspen handiagoa izateko.
|
Egun
Nazionala zela eta, “Urria, Artritisaren Hilabetea” kanpaina jarri zen martxan hilaren 1ean, osasun profesionalei, pazienteei, haien inguruari (lagunak, familiakoak) eta, oro har, herritarrei informazioa emateko. Hauek dira landu nahi diren alderdiak:
|
|
2011
|
|
|
20.000 espainiar inguruk gaixotasun neuromuskularrak dituzte, eta beste 50.000 batzuek, distoniaren bat. Bi patologia neurologikok gaixotasun arraroak dituzte, eta, beraz, “ikerketa eta hedatze ahaleginak oso txikiak dira”, adierazi du Espainiako Neurologia Elkarteak (SEN) Distoniaren Europako Egunean eta Gaixotasun Neuromuskularren
|
Egun
Nazionalean, abenduaren 15ean. Halaber, SENek adierazten du oraindik badirela diagnostikoa eta tratamendua zailtzen duten gabeziak, eta, beraz, data hori aprobetxatu nahi dute gaixotasun horien arazoaz kontzientziatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Nutrizioaren
|
Egun
Nazionala: familia da jaten ikasteko eskolarik onena
|
|
|
Ikasketa hori egiteko eskolarik onena familia da. Premisa horrekin, FESNADek (Nutrizio, Elikadura eta Dietetika Elkarteen Espainiako Federazioak) deitutako Nutrizioaren
|
Egun
Nazionalak gogorarazi du bere esku dagoela obesitate tasari buruzko datu txarrak hobetzea, batez ere Espainian, haurrenak. Hona hemen gakoak:
|
|
|
Familia barruko otorduek, astean hiru aldiz gutxienez, %32 murrizten dute haurren elikadura nahasteak izateko arriskua, eta %15 gizentasuna izateko arriskua, Espainiako Endokrinologia eta Nutrizio Elkarteko (SEEN) Nutrizio arloko koordinatzaileak, Pilar Gómez Ehoríak, Oviedon egindako Elkartearen 54 Biltzarraren esparruan. Datorren astelehenean, maiatzak 28, Nutrizioaren
|
Egun
Nazionala ospatzen dela eta, Lurperiak nabarmendu du gurasoek lan handia egiten dutela seme alabak elikaduran hezteko, eta esan du txikienei eman diezaieketen aholkurik onena dela “barazkia sartu egiten duela” esatea. Hori dela eta, Ehorzketak jakinarazi du zenbait esaldiren arabera “bakarrik” balio duela elikagai jakin batzuk “demonizatzeko”; esate baterako, “barazkiak jaten badituzu, postre izoztua emango dizut”.
|
|
2013
|
|
|
Eta Espainiar Armadako Ama guztiz zaindariarekin batera ospatu dute eguna Guardia Zibilak, Arrazaren eta Hispanitatearen apostoluek eta Colonen abarketa ustelgaitzaren kofradiakoek. Espainiako
|
Egun
Nazionala ere bada urriaren 12a 1987tik. Eta pentsatzen hasi eta zera datorkit, espainolak ez izateko lan handia egin dugula atzoko eguna ospakizun izan dadin.
|
|
|
Eta, zoritxarrez, guztiak ezin dira operatu. Joan den maiatzaren 24an Epilepsiaren
|
Egun
Nazionala zela eta, gizarte zientifiko honek argitaratutako datuen arabera, badakigu epilepsia erresistentea den epilepsiak «karga izugarria dakarkiola pazienteari eta haren familiari». Izan ere, pazienteen% 44k ez dute lan egiten, eta familien% 37,5ek nabarmen eragiten diote ekonomiari; gainera, farmaziaerresistenteek zaintzailea behar dute.
|
|
|
Pertsona Lodiaren
|
Egun
Nazionala
|
|
|
Data honetan: Pertsona Lodiaren XVIII.
|
Egun
Nazionala Espainiako Endokrinologia eta Nutrizio Elkartea (SEEN) eta Obesitatea Aztertzeko Espainiako Elkarteak (SEEDO) ‘Esan EZ OBESTRESARI’ kanpaina egin dute. Ildo horretatik, Javier Salvador doktoreak, SEEN elkarteko lehendakariak, azaldu du obesitatea duten hamar pertsonatik hiruk estresarekin lotutako arazoak dituztela.
|
|
2014
|
|
|
Elikaduraren
|
Egun
Nazionala: dieta osasuntsuaren onurak haurdunaldian
|
|
|
2015eko maiatzaren 28an, Elikaduraren
|
Egun
Nazionalaren XIV. edizioa ospatzen da. Oraingo honetan, haurdunaldian eta edoskitzaroan elikadura osasungarria izatearen garrantzia azpimarratzen du.
|
|
|
Zer da Zonbien
|
Egun
Nazionala?
|
|
2016
|
|
|
Horrek azpimarratzen du Lehen Mailako Atentzioan dietista nutrizionistak daudela, Mendebaldeko herrialde gehienetan gertatzen den bezala. Nolanahi ere, ‘Nutrizioaren
|
Egun
Nazionala: haurdunaldian dieta osasuntsuaren onurak’ izeneko testuan, haurdunaldian bizimodu ona izateko hainbat gomendio erraz, praktiko eta erabilgarri zehazten dira.
|
|
|
Haiekin hitz egitean, baliabide eta tresna gehiago, borondate politikoa eta egiturazko aldaketa batzuk falta direla uste dute, zifra kezkagarri horiek itzularazteko. Elikaduraren
|
Egun
Nazionalaren aurreko aste honetan, hainbat nutrizionistekin elkarrizketatu gara, obesitateari, 2 motako diabeteari, hipertentsio arterialari edo gaixotasun kardiobaskularrari modu eraginkorrean aurre egiteko, gero eta handiagoak diren herrietan eragina duten arazo larriei aurre egiteko. Osasun Sistema Nazionala integratzearen garrantzia, haurrei zuzendutako zenbait elikagairen publizitatea arautzeko beharra eta intrusismo profesionalaren galga dira aldarrikapen nagusietako batzuk.
|
|
|
Zeliakoaren
|
Egun
Nazionala: glutena baino erronka gehiago
|
|
|
Patologia horri buruz dakigunean asko aurreratu den arren, glutenetik haratago doazen beste erronka asko konpondu gabe daude oraindik, hala nola gluten free erosketa saskia garestitzea edo zeliakoentzat egokiak diren produktuen etiketatzea arautzen duen legeria. Zeliakoaren
|
Egun
Nazionalean, kolektiboaren erronka nagusiak aztertzen ditu artikulu honek.
|
|
2018
|
|
|
Zeliakoaren
|
Egun
Nazionala: glutena saihestea garestia da; ez egitea ere bai
|
|
|
Gaur, Zeliakoaren
|
Egun
Nazionalean, kolektibo horren erronka eta zailtasun nagusiak ezagutuko ditugu.
|
|
2021
|
|
|
Martxoko azken asteazkenean Transplantearen
|
Egun
Nazionala ospatzen da, Osasun Ministerioko izaera teknikoko erakunde koordinatzaile teknikoak (ONT) sustatutako data. Espainia da mundu osoan dohaintza tasarik handiena duen herrialdea.
|
|
|
Bolsonaroren gobernuak bultzatutako erreforma administratiboei aurka egiteko, sindikatuek grebara deitu zituzten administrazio publikoko langileak, eta Mobilizazioaren
|
Egun
Nazionala antolatu zuten atzoko. Iragan maiatzetik, herritar askok —batez ere ikasleek, langileek eta herri mugimenduetako kideek— adierazi dute Bolsonarok hartutako neurriekiko haserrea; izan ere, gobernuak bultzatutako erreformek zerbitzu publikoen pribatizazioari bide ematen diote, eta zuzenean eragiten die langileen eskubideei.
|