|
2000
|
|
|
Hortaz, metafisika, egiaztagarritasun irizpidea aplikatzeko zuen gaitasun eza zela-eta, ezagutzaren gortean inolako merezimendurik gabe betetzen zuen lekutik bidali behar zen.
|
Edo
metafisikoak filosofo zientzialariaren arauak onartzen zituen edo bistatik desagertzen zen edo esoterismoaren esparruan murgiltzen zen bestelako asmorik gabe, ezagutza filosofikoak ez baitu, norbaiten aurrean agertzeko modu berezirik, ezta egiak ere.
|
|
|
neopositibismoa edo neoenpirismoa" 39 Baina logika bere tesien funtsezko faktorea izan zenez, hobe da, goian aipatu bezala, ‘enpirismo logiko’ edo ‘positibismo logiko’ deitzea.
|
Edo
, hemen egiten ari garen moduan, epeko oinarrizko gune teorikoaz ari garenez, orduan mugimenduari ‘Vienako Zirkulua’ dei diezaiokegu.
|
|
|
Jakina, hau ez da inolako azalpena, sinbolo baten ordez beste sinbolo bat jartzea baizik.
|
Edo
: zeremonia bat bestearen ordez.
|
|
|
Bere helburua gogobetetzea da eta hori lortzen du.
|
Edo
: ez du inolako helbururik; besterik gabe, horrela dihardugu eta orduan gogobeteta geratzen gara.
|
|
|
Oso ongi ulertzen du superstizio hori, ohikoa iruditzen zaion hitz baten bidez azaltzen baitigu.
|
Edo
, alderantziz, horrekin gure barruan basatien jokaeraren alde hitz egiten duen zerbait dagoela hauteman zezakeen. Nik —eta nik ez dut sinesten jainko dei genezakeen gizakirik/ gizakiaz gaindikorik dagoenik inon— esaten badut:
|
|
|
Wittgensteinen adibideak baliatuz, matematika arazo antropologiko hutsa balitz bezala ikertzen du Bloorrek.
|
Edo
egoera mentalak gizarteak eraikita ikusten ditu, besterik ez. Horrela, (zientziaren) soziologia" soziologismoan" erortzen da eta Wittgensteinen hitz abilezia eta ideia fintasuna galtzen dira.
|
|
|
Hau bezalako ohitura zaharrei buruzko adierazgarri historikoak daudelako, besterik ez?
|
Edo
badago beste arrazoirik, introspekzioaz lortutako arrazoirik. Baina, bai ohituraren jatorri aurrehistorikoa bai aurreko ohitura baten eratorpena historikoki probatu arren, guztiarekin ere, ohiturak batere lazgarrikeriarik ez edukitzea posible da, ezta ohituraren eta lazgarrikeria aurrehistorikoaren arteko parekotasunik ere.
|
|
2001
|
|
|
Eta baita onak eta gaiztoak direnei buruz ere?
|
Edo
ezjakinak eta adituak direnei buruz. Eta jainkoen beraien arteko eta gizakiekiko harremanei buruz?
|
|
|
Eta baita onak eta gaiztoak direnei buruz ere?
|
Edo
ezjakinak eta adituak direnei buruz. Eta jainkoen beraien arteko eta gizakiekiko harremanei buruz?
|
|
|
Baina, orduan, lon, jainkoak lagun, grekoen artean zu rapsoda zein estratega hoberena izanik, nola liteke Grezian zehar rapsoda aritzea eta ez, ordea, estratega?
|
Edo
agian uste duzu grekoentzat baliagarria dela urrezko koroaz koroatutako rapsoda eta ez, ordea, estratega, lon.
|
|
|
Guk gauzen itxurak radar batean ikusiko genituzke, baina gure ikusmenaren helmenetik urrun geratuko lirateke benetako gauza errealak.
|
Edo
mundua betaurreko koloredun batzuekin ikusiko genuke, eta horrela berbaitango gauzak genituzke ezagutu. Kanten zenbait adierazpenek antzeko ikuspegia adieraziko lukete; arrazoia ere badago, gainera, jakina baita garai aurrekritikoan Kantek horrelako zerbait pentsatzen zuela.
|
|
|
Esperientziaren bide amaigabean lanean jarraitu beharrean izadiaren ikerketa punturen batean bukatutzat emango luke.
|
Edo
nitik hilezkortasunera jotzen du subjektuari buruzko esperientziaren jarraipena ukatuz. Edo izadian gauzak esperientziaren arabera ikertu beharrean jainkoaren nahimenera jotzen dugu argibide bila.
|
|
|
Edo nitik hilezkortasunera jotzen du subjektuari buruzko esperientziaren jarraipena ukatuz.
|
Edo
izadian gauzak esperientziaren arabera ikertu beharrean jainkoaren nahimenera jotzen dugu argibide bila. Antzeko zerbait egin zuen Newtonek grabitazioaren jatorria argitzeko.
|
|
|
Adibidez, behar baino gehiago jatea, gustuko zaidalako jaki bat.
|
Edo
auzoko andrea nahi izatea, atsegina zaidalako, nahiz eta ni beste batekin hitzemanda egon. Edo bizitzen jarraitzeko nahia galtzen denean.
|
|
|
Edo auzoko andrea nahi izatea, atsegina zaidalako, nahiz eta ni beste batekin hitzemanda egon.
|
Edo
bizitzen jarraitzeko nahia galtzen denean.
|
|
|
Berdin nabari da arazo hori, bai adimena emanez gizakiaren adierazletzat, edo arrazoimena, edo beste edozer.
|
Edo
askatasuna ukatuz.
|
|
|
Ondorioz, maitari (maitamendun) garenez gogoeta, gogo, gogorapendun garela esan dugun bezala, berdin berdin esango dugu hautari izanik gogoeta, gogo, gogorapendun garela.
|
Edo
ezagutari izanik, gogoeta, gogo, gogorapendun garela. Askatasunari buruzko galdera oro, maitamenari buruzko galdera da.
|
|
|
Berriro diot filosofia historian goien mailako zerrendan kokatzen dela.
|
Edo
areago ote?! Filosofia historian gailurrera heltzen dela, bertatik egindako ibilaldi bidaiak ikusiz jasoz eta aurrera perspektiba berri itxaropentsuak eskainiz.
|
|
|
Beste datuak —lurra eguzkiaren jirabiran, adibidez— datu fisiko arruntak deituko ditugu.
|
Edo
datu fisikoak, besterik gabe.
|
|
|
Gizaki bakoitza burutu izan den bezala bere zigotoan zegoen kodeari esker.
|
Edo
, adibide xumeago bat ekartzeko, lau faseko —arrautza, har, kapulu eta tximeleta— eboluzio ikusgarrian tximeleta bakoitza eratzen duen kodea bezala. Hor dago, naturan, eboluzio horren jaun eta gidaria, kodea; bai tximeletarena eta bai gizakiarena.
|
|
|
Era guztietako gauza onak, era guztietako egiak, era guztietako gauza ederrak, berez izan daitezke maitagaiak.
|
Edo
maitagogo baten batentzat maitagarriak direlako. Edo norberarentzat maitagarriak direlako.
|
|
|
Edo maitagogo baten batentzat maitagarriak direlako.
|
Edo
norberarentzat maitagarriak direlako.
|
|
|
gizakiaren eskubide hauek zerbaiten adierazpen bihurria dira.
|
Edo
, gutxienez, oso iluna. Lehenbizi, maitarien eginkizunak daude, maitakizunak.
|
|
2003
|
|
|
Baina zerbait kanpo utzi badut, zure lana da hutsunea betetzea, Aristofanes.
|
Edo
jainkoa nolabait bestela goresteko asmoa baduzu, gorets ezazu, zotina gelditu zaizu-eta.
|
|
|
heriotzak dohaintza berretsi du?
|
Edo
, kontrara, dohaintza hori deuseza da oraindik ere. Kasu honetan, dohaintzaren deuseztasuna ez da lehenengo kasuan bezain argia:
|
|
|
Rontgenek bezala, gertatu behar ez lukeela badakien efektu bat aurki dezake.
|
Edo
agian, Kopernikok, Planckek edo Einsteinek bezala, hauxe ondoriozta dezake: beren aurrekariek paradigma naturari egokitzerakoan etengabe egindako hutsek, seguru asko, egokitzapen hori bilatu beharreko oinarriaren arauak aldatzeko premia nabarmendu baino ez dute egiten.
|
|
|
beren aurrekariek paradigma naturari egokitzerakoan etengabe egindako hutsek, seguru asko, egokitzapen hori bilatu beharreko oinarriaren arauak aldatzeko premia nabarmendu baino ez dute egiten.
|
Edo
agian, Franklinek edo Lavoisierrek bezala, saiakera batzuen ondoren aurkitu berria den efekturen bat azaltzeko, indarrean dagoen teoriarik ezin dela eratu erabaki dezake. Kasu horietan guztietan eta antzeko beste batzuetan, zientziagintza normalduaren jarduera puzzle ebazleak anomalia baten zehaztapen eta aintzatespenera eraman gaitzake, eta hala egiten du ezinbestez.
|
|
|
Zergatik azpimarratu hainbeste Kuhnen soziologismoa, soziologia historia bezainbeste erabili ez zuenean?
|
Edo
hori guztia gaizki ulertze baten ondorioa ote da. Hoberena, jakina, beren lanak ezagutzea da.
|
|
|
Horretarako, lehenengo betebeharra, beraz, beste mitoak erbesteratu dituen zientziaren mitoa bera desmitifikatzea da, bere izaera mitikoa ezkutatu nahian baitabil etengabe.
|
Edo
Feyerabendek behintzat horixe proposatzen digu.
|
|
|
Zientzialariak esploratzaile izan ezin duen arren, behin eta berriro aurkitzen ditu fenomeno mota berri eta ustekabekoak.
|
Edo
, bestela esanda, zientzialariaren xedea normalean oinarrizko teoria mota berriak asmatzea ez izan arren, halako teoriak agertu dira sarritan ikerkuntzaren etengabeko jardueratik. Baina ez zen halako berrikuntza motarik sortuko baldin eta zientziagintza normaldua deitu dudan eginkizun horrek beti arrakasta izan balu.
|
|
2004
|
|
|
Perpausak irudikatu egiten du gertakaria, baina ez du ordezkatzen.
|
Edo
beste era batean esanda, izenek ez dituzte objektuak irudikatzen perpausek gertakariak irudikatzen dituzten modu berean. Eta ‘irudikatu’ hitza bere zentzurik orokorrenean hartu dugu orain," irudiztatu"," ordezkatu"," antzeztu"," (ber) aurkeztu"," adierazi" adierak biltzen dituela.
|
|
|
Zeri esker jakin dezake, bada, gizakiak zuzen jokatzen?
|
Edo
bestela esanik, zeri esker jakin dezake zuzen ala oker obratzen duela. Gizakia izaki etiko bat delako, zoon ethikon delako, esango zukeen Aristotelesek, nahiz formulazio hori ez zuen inoiz izkiriatu.
|
|
|
‘Aulki’ izenak eta ‘da’ adizkiak, adibidez, ez dute berdin funtzionatzen perpausean eta ez dute adierazmolde berdina.
|
Edo
termino homogeneoagoak hartuz, ‘maitasun’ izenak eta ‘maitatu’ aditzak ere ez dute perpausean berdin funtzionatzen eta ez dute beren esan-nahia era berdinean adierazten. Gauza bertsua esan daiteke beste hitz kategoriez.
|
|
2005
|
|
|
nola deribatzen dira hitzak elkarrengandik hizkuntza honetan edo bestean?
|
Edo
nola sortu dira elkarrengandik hizkuntza hauek edo besteak? / Etimologizatze ororen helburua osoki lortu ahal izango da, baldin eta bakarrik bi aplikazio horiek etenik gabe eta elkarrekin lotuta badoaz.
|
|
2006
|
|
|
Heroiaren ezaugarriak betetzen dituzte, esate baterako, Hektorrek eta haren anaia Alexandrok: beti lehiatzeko eta borrokatzeko (pole/ uZein hde maesai) irrikak hartuta bizi dira13
|
Edo
, Akilesek: Agamemnonekin muturtu denetik ezin du batailan esku hartu eta egonezinak jota dago, erreta dauka bihotza:
|
|
|
[6]
|
Edo
gertakarizko auziak edo erlazioak juzgatzen ditu arrazoimenak.7 Lehenik eta behin, bidegabekeria deritzogun gertakarizko auzirik non dagoen galde dezagun; 8 seinala ezazu berori; haren existentziaren denboraldia determina ezazu; haren esentzia edo zerizana deskriba ezazu; azal ezazu hura agertzen zaion zentzumena edo ahalmena. Hura esker txarrekoa den pertsonaren gogamenean dago.
|
|
|
|
Edo
, Hala, arrazoimen aren eta gustu aren mugak eta eginkizunak erraz ezagut daitezke. Lehenengoak egiaren eta faltsutasunaren ezagutza ematen du.
|
|
|
Lurra ireki eta zuek biok irentsiko zaituzteten lau sugar isurtzeak ez al zaitu beldurtzen?
|
Edo
horma santu hau erori, eta zuek biok zapaltzeak ez al zaitu beldurtzen. Zein da apaiz horren helburua?
|
|
|
Barne sentimenaren organoak gutxitan izaten dira behar bezain perfektuak printzipio orokorrei beren eginbehar osoa egiten utz diezaieten eta printzipio horiei dagokien sentipena ekoitz dezaten.
|
Edo
organo horiek akatsen bat dute, edo arazoren batek kalte egin die. Horrela, desegokitzat har daitekeen sentimendu bat sortarazten dute.
|
|
|
Alabaina, zein da ustearen eta desioaren arteko erlazioa?
|
Edo
, Humeren terminologia erabiliz, zein da arrazoimenaren eta grinaren arteko erlazioa. Zein da arrazoimenaren eta grinaren arteko borrokaren garailea?
|
|
|
Zeintzuk dira benetan existitzen diren propietateak?
|
Edo
, zein zentzutan existitzen dira sentimenduen (edo zentzumenen edo giza erantzunaren) mendean dauden propietateak. Lan honen helburuetatik kanpo geratzen da arazo horretan murgiltzea.24
|
|
|
Ildo horretatik, Humek piztiak pentsamenduz eta arrazoimenez horniturik daudela dio (T 1.3.16.1).
|
Edo
, maitasunaz ari denean, Humek horrelako grina ere animaliengan egon badagoela dio. Areago, grina horren (eta bestelakoen) azterketa kausala antzekoa da bai gizakiengan bai bestelako animaliengan (T 2.2.12.1).
|
|
|
Areago, grina horren (eta bestelakoen) azterketa kausala antzekoa da bai gizakiengan bai bestelako animaliengan (T 2.2.12.1).
|
Edo
, azkenik, animaliek sinpatizatzeko ahalmena ere badutela uste du Humek (T 2.2.12.6). Geroago ikusiko dugun eran, sinpatia (edo grinak komunikatzeko ahalmena) moralaren erdigunean dagoen ahalmena da.
|
|
|
Espiritua da denboraren amaierak denboraren hasieran bertan eta bere iraupen guztian barrena duen presentzia.
|
Edo
, zehazkiago, denboraren berezko amaikortasun horixe bera litzateke espiritua.
|
|
|
Espazioaren laugarren dimentsioa izan liteke?
|
Edo
espazio denboraren bosgarrena apika?
|
|
2007
|
|
|
•
|
Edo
Simonides bat, geroagoko sofistak bezala, diru truk hasten dena poesia kantatzen edo errezitatzen541, hiri giroko gaiak aukeratzen dituena542; areago, poesiaren izaerari eta teknikari buruz ere hausnarketa egiten duena erabat modu sekularizatuan543.
|
|
|
|
Edo
, alderantziz, nahi bada:
|
|
|
338 Gigon, 1994: 223
|
Edo
, agian, alderantziz: Heraklitoren nortasun eta jarduera politikoa azpimarratzen duen hipotesi oso ausart baten arabera, hark ez zuen harremanik izango Miletoko naturaren eskolarekin, hain zuzen polisarekin eta politikarekin erabat engaiaturiko pentsalaria zelako; eta, beraz, polisari zegozkion kontzeptuak aplikatuko zizkion filosofiari (Gadamer, 2001:
|
|
|
|
Edo
, zehazkiago argudiatuta:
|
|
|
Zentzuzkoago eta zuhurrago da beti ezer ez esatea eta batek bere burua zehaztugabeko isiltasunaren atzean ezkutatzea.
|
Edo
, bestela, batek ikusten badu —behin hitz egiten hasi eta gero— besteak ez duela berarekin bat egiten, orduan hobe da hasitako hizketa konpromisorik gabeko zerbaitetara zuzentzea eta, egiaz, esaten hasitakoa esan nahi ez zelako itxura ematea. Antzeko zerbait —elkarrizketarako abiapuntuaren porrota— gertatzen da, ere, norbaiti gehiegi galdetzen zaionean eta horrek egiazko erantzun erabakigarria ematen ez duenean, hain zuzen galdetzen duenarekiko konfiantza nahikoa ez duelako.
|
|
|
" Gizakiak, azken batean, ez du naturarik baizik eta historia.
|
Edo
, bestela esanda, gauzentzat natura dena, gizakiarentzat historia da" 48 Gizakiaren historia hori, alabaina, gizabanakoaren eta gizartearen historia kulturala da —edukiz beteriko historia—, alegia, denboran zehar —eta bereziki hezkuntzaren bidez— ekoitzitako, erreproduzitutako eta eraldatutako corpus material eta sinbolikoa. Horrekin egiten du topo gizakiak jaiotzerakoan eta, Konig ek dioen bezala, hemen kokatzen da hezkuntza prozesuaren abiapuntua:
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, potentziak eta egintzak adiera guztiz diferenteak dituzte substantziaren mugimenduari, substantziaren akzidente bati edo substantziaren beraren aldaketari aplikatzen dizkiegunean.
|
Edo
, bestalde, potentzia eragilea (artistarena edo sendagilearena) eta potentzia pasiboa (marmolarena edo sendatuarena) potentzia edukitzeko bi modu diferenteak direlarik. Baina orokorrean, potentzia zerbait izateko, egiteko edo jasotzeko gaitasuna da.
|
|
2009
|
|
|
Haien aurkako erreakzioan altxatuko da Kant. Izan daiteke metafisika matematika hutsa ala natur zientziak bezalakoa?
|
Edo
berdina ez bada, behintzat, antzekoa. Izan daiteke ezagutza, hortaz, objektiboa?
|
|
|
Gai honen luzapen batek bizitza guzirako lana suposatuko bailuke.
|
Edo
, guttienez, tesi baterako lana. Eta hori ez da neure helburua.
|
|
|
nola liteke dena mugimenduan egonik, jarioan... geure ezagutzan beharrez, derrigorrez eta aldez aurretik emandako (bertze) ezagutza bat (en beharra) izatea?
|
Edo
laburki, errazago eta geure terminologian errateko: nola daude geuregan ezagutza baldintzatzen duten apriorizkotasunak?
|
|
|
Haien aurkako erreakzioan altxatuko da Kant. Izan daiteke metafisika matematika hutsa ala natur zientziak bezalakoa?
|
Edo
berdina ez bada, behintzat, antzekoa. Izan daiteke ezagutza, hortaz, objektiboa?
|
|
|
Zatiaren garapenerako, Descartesen Metodoari buruzko diskurtsoa eta Meditazio metafisikoak liburuek eskainitako hainbat ideia erabili ditut.
|
Edo
horietatik eratorritako bertze hainbertze. Agertuko ditudan gogoeta guziak hori baino ez dira:
|
|
|
Zer eraiki?
|
Edo
, nola eraiki subjektu berri bat. Arrazoimenaren bitartez.
|
|
|
Nolabait, garai honetan, Jainkoa gizakiari ekartzen zaio.
|
Edo
, bertze era batean erranda, gizakia (indibiduoa zehazkiago errateko) jainkotu egiten da, berea den ezaugarri berezi batean garai baten ikuspegi guzia finkatuz. Arrazoimenari ekartzen zaio Jainkoa, arrazoimena bera jainkotu egiten da.
|
|
|
Zer da existentzia hura?
|
Edo
bere berbetan: " ez dut ulertzen oraindik oso argi zer naizen, ni banaizela seguru nagoen arren". 8
|
|
|
Liburu hori, Arrazoimen hutsaren kritika (bere bertze liburu ospetsu bat; ospetsu eta garrantzitsuena ziur asko) uler zedin edo haren sarrera edo prologo gisa balio zezan egindakoa, izanen da, bada, bide zail honetan neure, geure, kriseilua.
|
Edo
hala izan dadin saiatuko naiz behintzat.
|
|
|
Zientzia bezala azaldu nahi duen edozein metafisikarentzat".
|
Edo
, barrurago dioen moduan: " Prolegomenoetako galdera orokorra:
|
|
|
ze arrazoi dugu honetaz, metafisikaz eta haren objektuez, hitz egiteko?
|
Edo
(eta agian hobekien): metafisika zientzia izan daiteke?
|
|
|
"[...] bada natur zientzia huts bat [Newtonena, alegia], eta orain galdera da: nolatan da hori posible?". 18
|
Edo
, birformulaturik: " nola ezagut daiteke a priori esperientziaren beraren derrigorrezko legezkotasuna oro har bere objektu guztiei buruz?". 19 Galdera ez da ea baden natur zientzia huts bat.
|
|
|
Ondo.
|
Edo
alderantziz ere formula dezakegu: nola egokitzen zaion errealitatea (fenomenoak) geure ahalmen ezagutzaileari edo nola egokitzen dugun guk geuk errealitatea.
|
|
|
Dena den, Descartesen ikuspegia izan zen, hein batean, Europan ordura arteko gizaki, gizarte, filosofia eta abarren ikuspegia aldatuko zuena.
|
Edo
, agian, bertze era batean, alderantziz, erran daiteke: Descartes da bere garaian gertatzen ari ziren aldaketen ordezkari nagusia, alegia, aldaketa horiek argien erakutsi dizkiguna.
|
|
|
Nola ezagutu behar dut ziurtasunez?
|
Edo
, nola egon naiteke seguru ezagutzen dudana (z). Edo, bere hitzetan:
|
|
|
Edo, nola egon naiteke seguru ezagutzen dudana (z)?
|
Edo
, bere hitzetan:
|
|
2010
|
|
|
kanon bakoitza hainbat subjekturi begira eman behar da?
|
Edo
bete beharreko arau kanonikoa pertsona bakarrarentzat eman daiteke?
|
|
|
Non dago, beraz, hiru horien bereizketa Suarezen kasuan?
|
Edo
, hobeto esanda, zertan bereizten dira horiek, baldin eta bereizteko modukoak badira, Suarezen uste eta iritzietan?
|
|
|
Egia al da bi horien exijentziek ez dutela bataren edo bestearen garaipena baino onartzen?
|
Edo
ez al da posible izango —hain zuzen han herriarenak eta hor estatuarenak diren bizi eskubideak ezagutu eta onartu ondoren— bi horien arteko lotura emankor baten oinarria lortzea. Orduan, baina, zera da beharrezkoa:
|
|
2011
|
|
|
zilegi da literatura erotikoa egitea (euskaraz)?, etab. Holako eztabaidak ezagutzen ditugu etxean.
|
Edo
ezagutu izan ditugu behintzat. Platon oso kristaua da; edo, nahiago baduzue, kristautasuna oso platonikoa da.
|
|
|
Poemaren martxa kontraste batena da hasierako geldi egonetik (egon nahitik) azkeneko bizira (bizi nahira).
|
Edo
, modu korapilatsu samarrean esateko, poesiaren gai zentrala, nire irudiko, kontzientziaren kontzientzia da (G. Cohenen iruzkin klasikoak ez du horrela interpretatzen), horregatik gertatzen da hain bihurria:
|
|
|
Ez ote da poliziak ikusiko gaituen beldur garelako?
|
Edo
Jainkoak beti ikusten omen gaituelako (Hiriaren polizia gorenak, infernuko kartzelarekin). Edo fama txarraren lotsa garelako?, etab. H. d., bertutea bere berean maite dugu, ala bere ondorioengatik gizartean?
|
|
|
Edo Jainkoak beti ikusten omen gaituelako (Hiriaren polizia gorenak, infernuko kartzelarekin)?
|
Edo
fama txarraren lotsa garelako?, etab. H. d., bertutea bere berean maite dugu, ala bere ondorioengatik gizartean. Erradikalkiago itaunduta:
|
|
|
hizkuntza poetikoak azaleratuko luke beste modu batez esanezina dena, esangarria ez dena.
|
Edo
behintzat, hizkuntza poetikoak plus kognitibo bat gaineratuko lioke beste modu batez esandakoari.
|
|
|
nire ustez, Parmenidesen Poemaren lehenengo zatian badugu metodologia bat naturalismoaren zerbitzura.
|
Edo
bestela esanda: lehenengo zatia bigarren zatiaren zerbitzura dago.
|
|
|
izenburuak zuzenean baieztatzen ez badu ere, izenburutik ondoriozta liteke zenbait egiaren azalpena, hau da, zenbait egiaren epifania, hizkuntza poetikoari dagokiola, edo hizkuntza poetikoak beste modu batez esanezina dena, esangarria ez dena azaleratzen duela.
|
Edo
behintzat, hizkuntza poetikoak plus kognitibo bat gaineratzen diola beste modu batez esandakoari. Parmenidesen kasuan nik ez dut hori ikusten.
|
|
|
Heredatu dugun zibilizazio burgoia, horrela, basakeriaren martxa triunfala bezala ageri da.
|
Edo
, behintzat, barbaria eta zibilizazioa ez dira bi polo kontrario, non ere zibilizazioa barbariaren gainean garaituz dihoan (denbora historikoa, zibilizazioaren garaipenaren denbora), ezpada bien betiko anabasa. Egiptoko piramide bakoitzaren oinarrietan zenbat mila esklaboren burezur dago estalita?
|
|
2012
|
|
|
elementuen arteko konparaketa egitea onartzen duen aniztun bat bere identitateen neurrira heltzen denean, agerpenean mutazio lokala ematen da.
|
Edo
agerpenaren Izatearen euskarria lokalki agertzen denean (Badiou 2009a, 74). Aniztun batek ezin du bere buruaren elementua izan (Badiou 1988b, 18 meditazioa).
|
|
|
Ideia, gizabanakoaren, giza aberearen, bizitza egiaren norabidean jar dadin egiten duen hori da.
|
Edo
are gehiago: Ideia, gizabanakoaren eta egiaren subjektuaren arteko bitartea da;" subjektu" deitzen dugu hor, post gertaerazko gorputza munduan orientatzen den hori (Badiou 2009a, 99).
|
|
|
Egia hori politika burujabeen sekuentzia baten ingurukoa denean abian jartzen den Ideia komunistaren kasuan," komunismoak" sekuentzia hori (eta beraz, sekuentzia horretako militanteak) historiaren ordena sinbolikoan aurkezten dituela esango dugu.
|
Edo
are gehiago: Ideia komunista norbanakoen subjektibazioak erreal politikoaren zati bat Historia baten narrazio sinbolikoan aurkezten duen operazio imajinarioa da.
|
|
|
Gauden mende honetan, materialismo demokratikoa ezartzen ari den logika zorrotzaren aurka, tentazioa" idealismo aristokrata" da, surrealistak bezala, adibidez.
|
Edo
gizarte sekretuak, masoneria: hau da, elite batean babesa aurkitzea, goiko balioak lantzeko, gizarteari bizkarra emanez.
|
|
|
Horrek ez du esplizituki esan nahi filosofia egin behar dugula.
|
Edo
bai, hori egin behar dugu, baina ez klasikoki ikasi izan dugun bezala. Filosofia egitea da (Platonengandik aurrera) Ideien arabera bizitzea.
|
|
|
nola" agertzen" dira multzoak?
|
Edo
: nola sortzen da objektibitatea, nola bihurtzen dira gauzak objektu?
|
|
2013
|
|
|
Baina bi gauza gerta daitezke.
|
Edo
Jainkoak nahi duena agindu dezake, edo ez. Jainkoak nahi duena agintzen badu, balioak Jainkoaren nahimenera eta apetara egokituko dira, eta, hala, erlatibismoaren mamua agertuko da berriro.
|
|
|
Jainkoak nahi duena agintzen badu, balioak Jainkoaren nahimenera eta apetara egokituko dira, eta, hala, erlatibismoaren mamua agertuko da berriro.
|
Edo
Jainkoak ez du agintzen nahi duena: izan ere, Jainkoak ongia baino ez du agintzen.
|
|
|
Labur esanda, gizakia baztertzea, eta haren ordez Jainko bat ezartzea, alferrik da.
|
Edo
apetaren erresuman erortzen gara edo etikaren izaera beregaina onartu beharra dago. Bi kasutan, alferrikakoa izan da erlijiozaleen ahalegina.
|
|
|
Jainkoa ongia bera da, eta harekin harremanetan jarriz gero, ongi etikoak blaitzen gaitu.
|
Edo
Jainkoa da zer misteriotsu bat, sumatzen den zerbait, eta harekiko kontaktutik ongia bera sortzen da. (Alde batera utziko dut ikuspegi horri egin dakiokeen kritika orokorra:
|
|
|
justizia bermatu nahi duena injustua da.
|
Edo
, kasurik onenean, sistema eternala prozesu etikoaren abstrakzio bat da, hain zuzen, Jainko ahalguztidun baten zerbitzura dagoen abstrakzio sasi etiko bat. Izan ere, prozesu etikoaren helburua ez da Jainko erraldoi baten egarria asebetetzea; prozesu etikoa denona da, prozesuaren gidaritza gizakiei dagokie.
|
|
|
Baieztapen arrunta al da hori?
|
Edo
fikzio baieztapentzat hartu behar dugu. Jakina, baieztapen arrunt gisa interpretatzen baldin badugu, orduan kosmologoek zer edo zer esan dezakete.
|
|
|
Transzendentzia hori, esaterako, gure bizitzari zentzua ematen dion Jainkoa izan daiteke.
|
Edo
gure bizitza laburrari zentzua ematen diona bestelako bizitza mota bat izan daiteke. Edo akaso, paradoxikoa badirudi ere, esanezina eta harrapaezina den zerbait, misteriotsua den zerbait da bizitza zentzuz eta estimuluz betetzen duena:
|
|
|
Edo gure bizitza laburrari zentzua ematen diona bestelako bizitza mota bat izan daiteke.
|
Edo
akaso, paradoxikoa badirudi ere, esanezina eta harrapaezina den zerbait, misteriotsua den zerbait da bizitza zentzuz eta estimuluz betetzen duena: zentzua esanezina denaren eskutik.
|
|
|
Premia dutenei laguntzen bizia ematen dutenak ere badaude, egon.
|
Edo
aberriaren alde. Beste batzuen ikuspegian, eguneroko lanak ematen dio zentzua bizitzari.
|
|
|
Adibidez, zakur batek nik sumatzen ditudan minen antzekoak sumatzen al ditu?
|
Edo
, gorputzez oso bestelakoa den estralurtar batek nik sumatzen ditudan minak suma al ditzake. Hala balitz, gogo egoera eta gorputz egoera ez lirateke gauza bera izango; izan ere, gogo egoera bera gorputz egoera desberdinetan gauzatuko litzateke.
|
|
|
a) Ekintza baten gaineko ebaluaketa etikoa egokiagoa izango da ekintzari buruzko ahalik eta informaziorik osoena dagoenean.
|
Edo
, bestela esanda, judizio etikoa informazioaren eta ezagutzaren araberakoa da. Zenbaitetan, informazioa areagotu edo hobetu ahala, judizio etikoa zuzendu daiteke.
|
|
|
Nolabait esatearren, pieza guztiek ez dute bat egiten.
|
Edo
, hobeto esanda, arimek eta balioek izaera berezia dute, eta haietan arakatzeak bide bereziak jorratzea eskatzen du.
|
|
|
Bai/ ez al da erantzuna?
|
Edo
, antzinatean pentsatzen zen bezala, modu mailakatuan eduki daitekeena al da. Esan bezala, animaliek (eta androideek) arima izan dezakete, izaki moralak izatera iritsi gabe.
|
|
|
izaki moralak lirateke.
|
Edo
agian Rick Deckard androide alboratzailearen jarrera da egokiena: " robot gizakara bat edozein makina bezalakoa da.
|
|
|
Halere, desadostasunen bat ere badago.
|
Edo
hala iruditu zait. Desadostasun horri erreparatuko diot eranskin honetan, kontrastez, nire ikuspegia zorrozten eta argitzen lagunduko duelakoan.
|