|
2017
|
|
|
Bertan, Joseba Agirreazkuenaga EHUko Historia Garaikide saileko katedradunak
|
EGUNA
egunkariaren aurrekariak aztertu ditu. Halaber, 1937ko urtarrilean jaio zen EGUNAren sorrerari buruzko datu interesgarriak eman ditu katedradunak:
|
|
|
Arrakasta handia izan du Bilboko Udalak, Euskaltzaindiak, EuskalPenKlubak, Deiak eta Sabino Arana Fundazioak elkarlanean sustatu duten egitasmoak, eta asko izan dira Akademiak Bilbon duen egoitzara hurbildu direnak, orduko historia eta istorioak ezagutzeko irrikaz. (Ikusmin handia sortu du
|
EGUNA
jardunaldiak, eta esparru diferenteetako pertsona ugari hartu ditu, goiz osoan zehar, Euskaltzaindiaren egoitzak)
|
|
|
Bidaia latza izan da, baina, era berean, interesgarria.
|
EGUNA
jardunaldiaren eskutik, 1937ra jauzi egiteko aukera izan du, gaur, Euskaltzaindiaren Bilboko egoitzara hurbildu den orok. Bilboko Udalak, Euskaltzaindiak, EuskalPenKlubak, Deiak eta Sabino Arana Fundazioak antolatutako egitasmoa 9:30ean hasi eta ordu biak arte luzatu da. Jardunaldiaren helburuak?
|
|
|
Jardunaldiaren helburuak? Batetik, euskara hutsean egindako lehen egunkariari gorazarre egitea; bestetik, 1937ko eta 1986ko egitasmoen berri ematea; eta, azkenik, euskaraz egiten duten hedabideen geroaz hausnartzea.Egitasmoaren sarreran, Juan Mari Aburto Bilboko alkateak 1937ko
|
EGUNA
egin zutenen ausardia nabarmendu nahi izan du, eta, bide batez, gogoratu du gauzak asko aldatu direla euskal hedabideei eta euskarari berari dagokionez. Bilbo adibidetzat jarriz, Aburtok esan du aurrerapauso handiak egin direla euskararen alorrean, baina onartu du oraindik badagoela zer egin.
|
|
|
Bilbo adibidetzat jarriz, Aburtok esan du aurrerapauso handiak egin direla euskararen alorrean, baina onartu du oraindik badagoela zer egin. Agindu du, hori bai, aurrerantzean ere zeregin horretan tematuko dela bere lantaldea.Andres Urrutia euskaltzainburuak harrera egin die gonbidatu guztiei, eta bere sarreratxoan nabarmendu du 1937ko
|
EGUNA
egin zutenen kemena, hain zuzen, lana garai zailetan egin zutelako,, une gogor haien testigantza jasoz.Azkenik, Juan Mari Atutxa Sabino Arana Fundazioko presidenteak hitz egin du. Atutxak konpromiso berba erabili du behin eta berriz, orduko idazle eta kazetari haiek horixe bera erakutsi zutelako, bere ustez:
|
|
|
Beraz, gogoratu du XIX. mendean eta XX. mendeko lehen hamarkadetan asko zirela euskaraz egiten zuten argitalpenak, egunero argitaratzen ez ziren arren. Bazegoen azpiegitura bat, euskaraz irakurtzeko ohitura bat, oinarri sendo bat, adierazi du irakasleak.Baina, Agirreazkuenagak gogoratu duen legez, Argian planteatzen da, lehenengoz, euskarazko
|
EGUNA
sortzea, 1937ko urtarrilean gauzatu zen aspaldiko ametsa. Eta hor gogoratu ditu Manuel Larramendiren hitzak, EGUNArekin, ezina egina bihurtu zelako.
|
|
|
Altzibarrek adierazi du berandura arte ez dela EGUNAren jarduna aztertu edo gogoratu, eta zentzu horretan 70 hamarkadan egindako ahaleginak nabarmendu ditu: Reizabalen ikerketa argitaratu gabea, San Martin eta Jon Bilbaoren aipuak, memoria liburu batzuk Augustin Zubikarai eta Onaindiarenak...
|
EGUNA
–gerrak behartutako proiektua, izan zela agertu du Altzibarrek, abertzale jeltzalea eta katolikoa, baina onartu du bazuela autonomia erlatibo bat.
|
|
|
Manu Ziarsolo, Augustin Zubikarai, Eusebio Erkiaga, Arizmendiarrieta, Alexander Mendizabal, I. Enbeita, A. Ruiz de Azua, Julene Azpeitia, Jule Gabilondo, I. Eizmendi, Tomas Agirre, J. Insausti, Federiko Belaustegigoitia, J. Abando, S. Alustiza, Arizmendi, Arruti, Arruza, Arozena, Astibia, Bariz, Murua, Urrutia eta abar eta abar. Gutxi batzuk baino ez dira ezagunak, baina guztiek egin zuten Euskal Herriaren alde momentu latz haietan.Mintegian iragan hurbilekoa ere aztertu da, hots, 1986an sortu zen
|
EGUNA
astekariaren jarduna. Aurretik, Joan Mari Torrealdai euskaltzainak EGUNA eta HEMEN astekarien aurretik egindako ahaleginak aletu ditu, 1976tik 1984ra bitartean egin zirenak.
|
|
|
Gutxi batzuk baino ez dira ezagunak, baina guztiek egin zuten Euskal Herriaren alde momentu latz haietan.Mintegian iragan hurbilekoa ere aztertu da, hots, 1986an sortu zen EGUNA astekariaren jarduna. Aurretik, Joan Mari Torrealdai euskaltzainak
|
EGUNA
eta HEMEN astekarien aurretik egindako ahaleginak aletu ditu, 1976tik 1984ra bitartean egin zirenak. Ostean, Luis Alberto Aranberri Amatiñok kontatu du EGUNA berriaren ibilbidea, eta jardunaldiari amaiera emateko euskal hedabideen ahuleziak eta aukerak aztertu dira mahai inguru batean.
|
|
|
Aurretik, Joan Mari Torrealdai euskaltzainak EGUNA eta HEMEN astekarien aurretik egindako ahaleginak aletu ditu, 1976tik 1984ra bitartean egin zirenak. Ostean, Luis Alberto Aranberri Amatiñok kontatu du
|
EGUNA
berriaren ibilbidea, eta jardunaldiari amaiera emateko euskal hedabideen ahuleziak eta aukerak aztertu dira mahai inguru batean.
|
|
|
Guztira, 130 zenbaki argitaratu ziren. 1986an, Deia egunkariak
|
EGUNA
berpiztu zuen, eta euskarazko astekariak lau urtez bete zuen bere zeregina, diru-laguntzak amaitu ziren arte.
|