|
2002
|
|
|
|
Bi
adibide horietan ikusi dugun legez, ikasleek estrategiak garatu eta erabiltzen dituzte beren jarduera komunikatiboa bideratzeko. Horiek dira, hain zuzen, irakasgai bihurtu ahal ditugunak hizkuntzaren ikaskuntza errazago eta azkarragoeman dadin.
|
|
2003
|
|
|
|
Bi
adibide horiek erregela batzuen eta besteen arteko desberdintasuna erakusten digute, alegia, ekitatea lehen kolpean erakusten duten erregelen eta ekitate hori arrazoinamenduen bidez ondorioztatzen duten erregelen artekoa. Adibide horiek eta beste batzuk ikusita, badirudi ekitate naturalak ageriko erabakia hartzen ez duenean, erabaki bat zein bestea har daitekeela erregelatzat, erabakiok elkarren kontrakoak izan arren; horrenbestez, erregela hori ez litzateke naturala izango, nahierarakoa baizik.
|
|
2009
|
|
|
|
Bi
adibide horiek papera eta boligrafoa hartuta landu genituen, irtenbideak pentsatzeko astia hartuta. Hurrengo bi ariketetan ez genuen horretarako astirik izan.
|
|
2012
|
|
|
|
Bi
adibide horiekin esatariak ez du irmoki eta zorrotz baieztatuko, baldintzazko egitura honek ez aditzondoarekin batera bere baieztapena leundu, arindu egingo du, zalantzari ere bidea irekiz. Garbi dago, halere, bigarren formulazio honen aldeko joera erakusten duela.
|
|
|
|
Bi
adibide horiek kenduta, ordea, gainerako guztietan, ez da dudarik,, hau, lehen graduko erakuslea balio kataforikoz darabil.
|
|
2013
|
|
|
|
Bi
adibide horietarik ezagun da J.B. Orpustanek frantses kulturari egin diola kontu handia, Frantziak ezagutu duen periodizaziohistorikoaren gainean bermatzen delako euskal literaturarena egiterakoan. Baina periodizazio horrek ez du berdin balio Euskal Herriko Hegoaldean idatzi den literaturarentzat eta, era berean, bi. Karlistaden?
|
|
2015
|
|
|
|
Bi
adibide horietan hiru osagaiak norabide berean doaz, hau da, zentzu bera daukate. Gerta daiteke, ordea, jarreraren hiru osagaiak norabide berean ez joatea; eta zer gertatzen da halako kasuetan?
|
|
2016
|
|
|
Komunikatzeko beste modu bat, ez hain urruna eta gaur egun oraindik aurkitu dezakeguna, itsasoan dauden pertsonen eta lehorretik informazioa bidaltzen dietenen artekoa da, itsasargien bidezkoa.
|
Bi
adibide horiek erakusgarri txiki bat besterik ez dira. Beste asko deskriba genitzake.
|
|
2021
|
|
|
noski.
|
Bi
adibide horietan erdal deportividad eta territorialidad ordezkatzeko modua aurkitu dugu; euskaraz berez erreferentzia izenondorik ez dugunez, deportivo eta territorial izenondoak mailegatu beste erremediorik ez genuke deportibotasun eta territorialtasun esanez (hala egin dugu ekonomikotasunekin, esaterako). Baina erdal erreferentzia adjektibodun sintagmak askotan izen elkartuen bidez ematen ditugu, problema laboral= lan arazo eta abar (§ 7.2.2.2a), eta hemen ere deportivo adjektiboari dagokion euskal kirol eta territorialidad en oinarriko izenaren pareko den lurralde izenak hartu ditugu, eta, izen elkartuekiko mimetismoz jokatuz, gazt. (i) dad atzizkiaren kide den tasun erantsi.
|
|
|
Haiek baino gutxiago al gara gu?
|
Bi
adibide horietatik lehena, baieztapena da funtsean (esan dizut, noski!) eta bigarrena, berriz, ukapena edo, zehazkiago esanda, ezezko moduan egiten den baieztapena (ez gara gutxiago, noski!). Literatura tradizioan ahal forman ere aurki daiteke galdera erretorikoetako al hau:
|
|
|
Etxepare).
|
Bi
adibide horietan egitura berak ditugu. Badira, ordea, formazko diferentzia batzuk; bi bereziki.
|
|
|
literatura ikusgarriro loratzea/ literaturaren loratze ikusgarria.
|
Bi
adibide horietako lehenak darama aditz izena eta aditz joskera (§ 11.5c); bigarrenak, ostera, tze atzizkidun izena eta izen sintagmaren joskera (izenlaguna+ izena+ adjektiboa). Bigarren adibideko loratze, loraldi izenaren sinonimotzat har daiteke erraz asko.
|
|
|
Nik ere ezagutzen ditut [diru asko izandako] jendeak; Nik ere ezagutzen ditut [diru asko duten] jendeak.
|
Bi
adibide horiek ez dira baliokideak. Lehenean aditzera ematen da adibidean aipatzen diren jendeak lehenago dirudunak izan zirela, baina ez direla gehiago hala; hots, diru asko izateari dagokion egoera bukatu zela haientzat.
|
|
|
* Badakit [nork egin]/ Badaukat [nork egin].
|
Bi
adibide horietatik lehena zehar galdera izanik, kontrol egitura bati dagokio eta ez da zilegi mendeko perpausean subjektua horrela agertzea (ikus § 30.8.3b). Aitzitik, bigarrena ongi eratua da; mendeko perpausa ez da kontrol egitura batean sartua, eta, beraz, subjektua ager daiteke.
|
|
|
Bago erorira egurkari guziak laster ari dira (Oihenart); Harri erabilik eztu biltzen oroldirik (Oihenart).
|
Bi
adibide horietan erori eta erabili partizipioak, beste izenondoak bezala, izenaren eskuinean ezarriak dira, eta hondarkia haiei zaie lotzen. Molde horretako partizipioak beste izenondo batekin ere elkar daitezke:
|
|
|
28.6.3.3b
|
Bi
adibide horietan aditz bera da lehen perpausean agerian eta bigarrenean isilpean geratu dena —pertsona, denbora, aspektua eta guzti, alegia—: joango da lehenean, ematen zuen bigarrenean.
|
|
|
Informazio eske gabiltza.
|
Bi
adibide horietan aldez aurretik dakigu ez zarela autoz etorri, baina ez dakigu zergatik, eta horixe jakin nahi dugu. Edo badakigu ez duzula norbaitekin hitz egin nahi, baina ez zehazki norekin, eta horixe galdetzen dugu.
|
|
|
Gaur dator, ez bihar;* Badator gaur, ez bihar.
|
Bi
adibide horietako lehenean ‘etorri’ ekintza gaur gertatuko dela adierazten dugu (eta ez bihar). Hau da, aldez aurretik dakigu pertsona hori etorriko dela, baina ez dakigu noiz:
|
|
|
|
Bi
adibide horietan ikus daitekeenez, bigarren perpausaren hasieran agertzen da maiz bizkitartean DMa. Hona adibide gehiago:
|