|
2009
|
|
|
Tamalez, ezin izan du ikusi eskuartean zituen hainbat lanen argitalpena.
|
Besteak
beste, adiskide mina zuen Antonio Arrue euskaltzain zenduaren artikuluen bilduma, laster kaleratuko dena Euskaltzaindiaren babespean. Orobat, Auspoaren azken aleak.
|
|
|
Dohain asko ditu liburu honek.
|
Besteak
beste, ikerketa akademiko guztiz zehatz eta argia da baina, bestetik, uko egiten dio akademizismo antzu eta urrun batean babesteari; aitzitik, gertakarien deskribapenarekin batera iritzi garbiak eskaintzen ditu, beti ontzat eman ezin direnak, baina bai gehien gehienetan, iruzkigile apal honen ustez. Gainera, oso alor desberdinak jorratzen ditu.
|
|
|
Bestalde, agerkarian, 10 ikerketa lan bildu dira ere.
|
Besteak
beste, Patziku Perurenak, Jose Luis Erdoziak, Txomin Peillenek edota Ramón de Andrések sinatzen dituzte lanak.
|
|
|
Lehen batzarra 1919ko urriaren 7an egin zuen Akademiak, hau ere Gipuzkoako Foru Aldundian.
|
Besteak
beste, egun horretan erabaki zuen Euskaltzaindiaren egoitza Bilbon kokatzea.
|
|
|
Urtebete joan zaigu, bai, baina oraindik ezin izan dugu kendu begien aurretik gure maisuaren irudia.
|
Besteak
beste, Xabierko Gazteluko telefonoak gure agendan jarraitzen du, eta Antonioren sakelakoaren zenbakia ezabatu gabe daukagu, berriro ere elkarrekin hitz egiteko aukerarik ez dugula izango sinestu nahi ezta edo. Izan ere, harekin egunero berriketaldi bat egiten ohituta geunden, eta zail egiten da holako isilaldi luzea.
|
|
2010
|
|
|
Urtarriletik hona lau zenbaki argitaratu dira.
|
Besteak
beste, gai hauek jorratu dira: ohorezko euskaltzain berriak, Lourdes Oñederra eta Patxi Uribarrenen sarrera hitzaldiak, Akademiaren argitalpenak, hitzarmen eta jardunaldiak, e.a.
|
|
|
|
Besteak
beste, poema liburu hauek idatzi ditu: Egunetik egunera orduen gurpillean, Bigarren poema liburua, Urrats desbideratuak, Biziaren ikurrak, Zentzu antzaldatuen poemategia, Abestitzak eta poema kantatuak, Egunsentiaren esku izoztuak, bere azken lana.
|
|
2011
|
|
|
Ikuspegi formaletik, Dialnet zerbitzua Euskaltzaindiaren irudi korporatibora moldatuko da.
|
Besteak
beste, Euskera agerkariko kontsulta eremuetan, Dialnet eta Euskaltzaindiaren logoak erabiliko dira, eta kontsultatutako zenbakia, Euskaltzaindiaren fondo bibliografikoetan duten kokapena zehaztuko da.
|
|
|
|
Besteak
beste, aditu hauek izan ziren hizlari: Joseba Lakarra, Joakin Gorrotxategi, Fernando González Ollé, Ricardo Cierbide, Jean François Courouau eta Philippe Gardy, Jordi Suïls, Jean Baptiste Coyos, Patxi Oroz, Jean François Courouau eta Philippe Gardy, August Rafanell, Ana Toledo, Mikel Zalbide, Marie Jeanne Verny, Juan Carlos Moreno, Adolfo Arejita, Elena Chiochetti, Joaquin Rafel i Fontanals, Andoni Sagarna, Patxi Salaberri, Albert Turull, Michel Etchebarne, Andres Iñigo edota Mikel Belasko, beste askoren artean.
|
|
|
Katedraren inaugurazio ofiziala irailaren 16an egingo bada ere, hilaren 9tik 16ra bitarte, hainbat ekitaldi egingo dira Unibertsitatean.
|
Besteak
beste, Atxagak berak mintegi bat zuzenduko du.
|
|
|
Lege testua osatzeko, Zientzia eta Berrikuntza Ministerioak ikertzaile, aditu, unibertsitate, gizarte eragile eta erakunde publikoen ekarpenak jaso ditu.
|
Besteak
beste, Espainiako Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Sistema gauzatzeko behar diren zientzia berrikuntza eragileen arteko koordinazioa, gisa baliabideak eta diru iturriak definitzen ditu.
|
|
2012
|
|
|
Argitalpenak Euskaltzaindiak Ipar Euskal Herrian izan duen bilakaera eta egin duen ekarpena laburbiltzen du.
|
Besteak
beste, Ipar Euskal Herriarekin loturiko argitalpenak eta Ipar Euskal Herriko euskaltzainen zerrenda ere jasotzen dira.
|
|
2013
|
|
|
Euskaltzaindiaren Euskal Literaturaren Antologia atontzen dihardu gaur egun, Literatura Ikerketa batzordearen barruan.Zenbait ikerketa proiektutan hartu du parte, eta argitalpen liburu atalak, artikuluak, irakasmaterialak askoren egilea da.
|
Besteak
beste, 90eko hamarkadako narratiba berria: literatur kritika eta Malkoen mintzoa.
|
|
|
Pruden Gartziari Azkue Bibliotekaren aurkezpen orokor bat egitea egokitu zitzaion.
|
Besteak
beste, Jean Saroihandiren artxiboaren irudi digitalak erakutsi zituen powerpointaren ondoren, eta Bordeleko Unibertsitateko bibliotekariek interes bizia erakutsi zuten haiekiko: kalitate nabarmeneko irudiak dira eta, gainera, programa baten barruan integratuta daude, dena sekuentzia logiko baten barruan ikusi ahal izateko jarraibide idatzirik gabe (dena intuitiboa da). Ifrentzua, aldiz, bere astuntasuna da, eragozpen bihurtzen dena internet bidez kontsultatu ahal izateko.
|
|
|
Aldizkari askotan idazten du, euskal hizkuntza eta literaturaren gainean.
|
Besteak
beste, Idatz & Mintz, Euskera, Karmel, Enseiucarrean, Litterae Vasconicae, Etniker Bizkaia edo Anuario de Eusko Folklore.
|
|
|
Ekitaldian euskaltegien sareak, eta euskalgintzako eta alderdi politikoen ordezkariak izan dira, eta baita kirolariak edo kultura arloko ordezkariak ere.
|
Besteak
beste, Jose Angel Iribar, Rafa Rueda, Toti Martinez de Lezea, Maider Unda, Alex Txikon, Mikel Losada, Galder Perez, Mertxe Mugika, Igone Etxebarria, Ordizia Errugbi taldeko jokalariak, Lorea Bilbao, Josu Larrea, Lourdes Auzmendi, Alfonso Gil, Pili Robles, Jon Salaberria, Beatriz Marcos, Paul Bilbao, Asier Muniategi eta Mikel Irizar izan dira.
|
|
|
Eta ohiko bisitaldia Xalbadorren hilobira, loreak eskainiz eta aitagure bat errezatuz.
|
Besteak
beste, hantxe bildu ziren Urepeleko Ernaga auzapez jauna eta Txomin Arranbide auzapez ohia, Mixel Aire (Xalbadorren semea) eta Aranaldetarrak.
|
|
|
Azkenik, aztergaitzat hautatu diren determinazio eta funtzio marka nagusiak aipatu dituzte.
|
Besteak
beste, absolutibo mugatuaren singular pluralak, ergatiboarenak, inesibo neutroaren hiru erak...
|
|
|
Patxi Galék Toponimia ikerketen oinarri teorikoak gaiaz hitz egin zuen.
|
Besteak
beste, toponimia zergatik ikertu behar den, berau arautzeko irizpide orokorrak edota toponimia ikerketa baten urrats nagusiak aipatu zituen.
|
|
|
Zazpigarren zenbakia da.
|
Besteak
beste, erbesteaz eta gatazkaz, eta eurek eragiten dituzten tristeziaz eta minaz hitz egiten du.
|
|
2014
|
|
|
Hainbat erakundek laguntza ematen diote Lanekiri bere zereginetan.
|
Besteak
beste, Eusko Jaurlaritza, Gipuzkoako eta Arabako Foru Aldundiak, Buruntzaldeako eta Debagoieneko Mankomunitateko Udalak edota Irale.
|
|
|
|
Besteak
beste, sinatu den hitzarmenaren ondorioz, Laneki elkarteak duen euskarazko testu masa osoa Euskaltzaindiaren eskuetan jarriko du, Akademiak garatzen diharduen Lexikoaren Behatokiaren corpusa aberasteko. Testu masa hori Zientzia eta Teknika Hiztegia egitasmoa elikatzeko ere balia dezake Euskaltzaindiak.
|
|
|
|
Besteak
beste, sinatuko den hitzarmenaren ondorioz, Laneki elkarteak duen euskarazko testu masa osoa Euskaltzaindiaren eskuetan jarriko du, Akademiak garatzen diharduen Lexikoaren Behatokiaren corpusa aberasteko. Testu masa hori Zientzia eta Teknika egitasmoa elikatzeko ere balia dezake Euskaltzaindiak.
|
|
|
Artikulu eta liburu ugari idatzi zuen.
|
Besteak
beste, Olerti, Zeruko Argia edota El Bidasoa aldizkarietan argitaratu zituen bere lanak.
|
|
|
Bere ikerketa arlo nagusia hango herri indigenen mintzairen azterketa izan da.
|
Besteak
beste, Andeetako Unibertsitateko Etnolinguistika Masterreko programa zuzendaria eta sortzailea izan zen().
|
|
|
Halaber, Gasteizko kale izen batzuk zuzendu egin direla-eta, aldaketa horien guztien zergatia azaldu zuen.
|
Besteak
beste, Oreitiasolo (lehen Uritiasolo); Judimendi (lehen Judizmendi) edo Borinbizkarra (lehen Borrombizcarra).
|
|
|
Adierazi duenez, besteak beste, badira euskararen berreskurapenaren arloan amankomunak diren ezaugarriak.
|
Besteak
beste: bazegoen eta badago, egitura eskasia bat:
|
|
|
Beste hainbat ondorio atera du Paula Kasaresek.
|
Besteak
beste:
|
|
2015
|
|
|
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa zer eta zertan den azaltzen du erakusketak.
|
Besteak
beste, Atlasa osatzen duten mapak ikusgai daude, eta horiek lantzeko erabili eta erabiltzen den prozesuaren berri ematen da.
|
|
|
|
Besteak
beste, hitzarmen horren ondorioz, Euskaltzaindiak garatzen diharduen Lexikoaren Behatokia izeneko egitasmoa elikatzeko asmoz, EIZIEk bere esku dituen hainbat argitalpenen euskarazko testu masa Senez aldizkariko, Literatura Unibertsala, Urrezko Biblioteka eta Itzultzaile aitzindariak bildumetako eta 31 eskutik blogeko testuak Akademiaren eskuetan jarriko da.
|
|
|
Tesia Manuel Larramendiren hiztegigintzaz egin zuen 2000 urtean.
|
Besteak
beste, Pedro Axular, Pedro Antonio Añibarro edota Frantzisko Ignazio Lardizabal aztertu ditu. 2015ean Euskaltzaindiaren eta Nafarroako Gobernuaren eskutik, Axularren Gero liburuaren edizio kritikoa argitaratu zuen.1988 bitartean Euskal Editoreen Elkarteak argitaratutako Klasikoak bildumaren koordinatzaile izan zen.
|
|
|
Ez da Euskara Batua ahoskatzeko modu bakarra eta are gutxiago, noski, euskalkiak ahoskatzeko era.
|
Besteak
beste, horrek esan nahi du EBAZ ingurukoaz edo irakaslearen ahoskera biziaz gainera irakatsi dela eta ez haren ordez. Era berean, on da, komunikabideek ere askotariko eredua edo eredu malgua ematea?.
|
|
2016
|
|
|
Alde batetik, bere lan bikainei esker, euskarari buruzko jakintza zabaltzen eta sendotzen lagundu zuen, bai Euskal Herrian zein nazioarte mailan; bestetik, euskal hizkuntzak berak ez zuen lortuko gaur egun daukan garapena eta hedapena arlo akademiko eta zientifikoetan Mitxelenak egindako funtsezko lanak kontuan hartu gabe.
|
Besteak
beste, Euskal Herriko Unibertsitateko bere katedratik eta Euskaltzaindiaren baitan egin zuen ekarpen ugari. Irakasle eta euskaltzain bikainaren omenez, euskarazko tesien sari honek Koldo Mitxelenaren izena darama.
|
|
2017
|
|
|
Bere laugarren agintaldia hasi berri, Andres Urrutia euskaltzainburuak orain arte egindakoak errepasatu eta etorkizuneko erronkak seinalatzen ditu elkarrizketa zabal eta mamitsu honetan.
|
Besteak
beste, euskara estandarraren etorkizunari buruz hitz egin du: Batua berriz asmatu baino, egokitu eta aitzina eraman behar da, premia berriak batuaren bidez adierazi ahal izateko?. Autokritika ere egin du euskaltzainburuak, aitortuz badagoela zer hobetu eta zertaz arduratu:
|
|
|
Halaber, Baionako Udalean zinegotzi izan zen 1993tik 1995era bitartean.Bizitza oparoak baditu bere sariak, eta gorazarre asko jaso ditu azken urteetan ekintza gizonak.
|
Besteak
beste, 1996an, EIZIEko ohorezko kide izendatu zuten; 1999an Manuel Lekuona Saria eman zion Eusko Ikaskuntzak; eta, 2006an, euskaltzain emeritu izendatu zuen Akademiak.EkintzaileaLangile porrokatua izan zen Piarres Charritton, eta horren adibide dira berak egindako literatur ikerketa, edizio, itzulpen eta bestelakoak. Gaztetan hasi zen hedabideetan idazten, eta Jakin, Zabal, Enbata, Otoizlari, Elgar, Il Bimestre, Gure Almanaka, Zeruko Argia, Ekaina, Anaitasuna, Jaunaren Deia, Etchea, Comun, Maiatz, Euskaldunon Egunkaria, Gara, Berria, Mundaiz, Bulletin du Musée Basque, Oihenart, RIEV, Ele, Egan, Antzerti, Hegats, edo Euskalingua bezalako aldizkari eta egunkarietan kolaboratu du.Euskaltzaindian, Ipar Euskal Herriko ordezkari izan zen, 1978tik 2006ra bitartean, hainbat arlotan lan eginez:
|
|
|
Gainera, Urrutiak aurreratu du aurten jardunaldiak antolatuko direla Arabako hiriburuan.
|
Besteak
beste, euskarak Araban bizi duen egoera aztertuko da jardunaldiotan.
|
|
|
Gainera, euskaltzainburuak aurreratu du aurten jardunaldiak antolatuko direla Arabako hiriburuan.
|
Besteak
beste, euskarak Araban bizi duen egoera aztertuko da jardunaldiotan. (Euskaltzaindiko ordezkariak Gasteizko alkatearekin batzartu dira, gaur) Euskara, lehentasunaOstean, Gorka Urtaranek gobernuak euskararekin duen konpromisoa azpimarratu du, eta Gasteiz euskaldun baten alde egindako apustua gogorarazi. Euskara lehentasunezkoa da gobernu honentzat, nabarmendu du. asteizko alkateak, besteak beste, helburu hauek azpimarratu ditu euskarari dagokionez:
|
|
|
Beste edozein herritako antzerkiaren pare jarri da euskal antzerkia.
|
Besteak
baino aberatsagoa da euskal antzerkia, forma asko hartzen dituelako, antzerki amateurrak ere lan asko egiten duelako.
|
|
|
|
Besteak
beste, Nafarroako onomastika eta toponimia ikertzeko eta gizarteratzeko eta Joakin Lizarragaren hiztegia aztertzeko erabiliko da laguntza.
|
|
|
|
Besteak
beste, Arabako eta Gipuzkoako lurralde ordezkari berriak izendatu dira. Aurrerantzean, Roberto Gonzalez de Viñaspre izango da Euskaltzaindiaren Arabako ordezkaria, eta Miriam Urkia Gipuzkoakoa.
|
|
|
Eranskin honetan lankidetzaren 2017ko ardatz berriak aletzen dira, egitasmo konkretuak aurkeztuz.
|
Besteak
beste, toponimo arautu bakoei buruzko grafia arautu bat proposatuko du Akademiak eta argitalpen proiektuen hizkuntza kalitatearen azterketa eginen du. Euskararen profesionalen hizkuntza gaitasuna hobetzeari buruzko lankidetzan ere jardungo dute bi erakundeek, eta, era berean, Euskaltzaindiaren beraren lana gizarteratzeko ahalegin berezia egingo dute.
|
|
|
Eranskin honetan lankidetzaren 2017ko ardatz berriak aletzen dira, egitasmo konkretuak aurkeztuz.
|
Besteak
beste, toponimo arautu bakoei buruzko grafia arautu bat proposatuko du Akademiak eta argitalpen proiektuen hizkuntza kalitatearen azterketa eginen du. Euskararen profesionalen hizkuntza gaitasuna goratzeari buruzko lankidetzan ere jardungo dute bi erakundeek, eta, era berean, Euskaltzaindiaren beraren lana gizarteratzeko ahalegin berezia egingo dute.Pozik agertu dira bi erakundeetako arduradun nagusiak, dokumentu berria sinatu ostean.
|
|
|
Bertan, Arabako ordezkaritza herritar, profesional eta instituzional zabal batek parte hartuko du.
|
Besteak
beste, Roberto Gonzalez de Viñaspre Euskaltzaindiaren Arabako ordezkariak. Gonzalez de Viñasprek gaurko agerpenean adierazi duen legez, Araban euskarak duen egoera izango da aztergai jardunaldi berri honetan; Arabako gaur egungo errealitatetik abiatuta, aurrera begirako erronkez eta aukerez hausnartzeko abagune izango da, hizkuntza normalizazioaren bidean.
|
|
|
Euskal hiztunak aktibatzea du helburu Euskaraldiak, eta ekimena 2018ko azaroaren 23tik abenduaren 3ra egingo da,' 11 egun euskaraz' lelopean.Honela, egitasmoaren arduradunek Euskaraldiaren nondik norakoak aletu dituzte euskaltzainen aurrean, bere helburu eta asmoak agertuz.
|
Besteak
beste, Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak adierazi du Euskaraldiak batu egingo gaituela 2018an eta 2019an zehar. –Euskaltzaindiaren mendeurrena ospatuko dugun garai bertsuan anbizio handiko proiektu hau izango dugu martxan euskararen lurralde osoan, hizkuntza ohituretan eragiteko eta erabilerari bultzada bat emateko asmoz?, azaldu du Zupiriak.
|
|
2018
|
|
|
Uste dugu aldaketa horiek nabaritzen direla eta ondorengo bi urteetan ere nabarituko dira.
|
Besteak
beste, Mendeurrena hori dena guztia erakusteko baliatu nahi dugu, hots, XXI. mendean jarri nahi dugula zangoa, behingoz?. Urrutiak onartu du badagoela zer egin, Akademiak badakiela zeintzuk diren bere on gaitzak, baina, baita ere, ondotxo ezagutzen dituela bere betekizunak. –Euskaltzaindiaren zerbitzu bokazioa aspaldikoa da, baina azkartu eta indartu egin behar dugu?, gaineratu du euskaltzainburuak.Honela, Euskaltzaindiak Mendeurrena baliatu nahi du, euskararekin, euskal kulturarekin eta euskal gizarte osoarekin duen konpromisoa berriztatzeko?, eta, bide batez, dei zabal bat egin nahi dio euskal gizarte osoari.
|
|
|
|
Besteak
beste, akordio honen bitartez Euskaltzaindiak euskararen batasunerako bidean eman dituen arauen, gomendioen eta irizpenen zabalkundean lagunduko du Hezkuntza Sailak, eta EIMAk Euskara Batuaren Eskuliburua (EBE) egitasmorako baliagarriak izan daitezkeen materialak Euskaltzaindiaren esku jarriko ditu.
|
|
|
|
Besteak
beste, euskararekin, euskal kulturarekin eta euskal gizarte osoarekin duen konpromisoa berriztatzeko baliatu nahi du Mendeurrena Euskaltzaindiak.
|
|
|
Uste dugu aldaketa horiek nabaritzen ari direla, eta ondorengo bi urteetan are gehiago nabarituko direla.
|
Besteak
beste, Mendeurrena hori guztia erakusteko baliatu nahi dugu.Badakigu zeintzuk diren gure on gaitzak, badakigu zeintzuk diren gure betekizunak, eta gizarteari begira jarri gara, euskal gizartearen beharrizanei behar bezala erantzuteko. Euskaltzaindiaren zerbitzu bokazioa aspaldikoa da, baina azkartu eta indartu egin behar dugu.
|
|
|
Errealitate hauek guztiak ondo gogoan ditu Akademiak, eta horiek kontuan hartuz, erabaki garrantzitsuak hartu ditu azkenaldian.
|
Besteak
beste, familia harremanetako gaurko errealitatera moldatu ditu Hiztegiko hainbat definizio; dinastia kontuetan ere egin dira aldaketak; Espainiako Justizia Ministerioari euskal izendegiarekin malguago jokatzeko eskatu zitzaion eta abar.
|
|
|
Euskaltzaindiak, besteak beste, Euskaltzaindiaren Hiztegia elikatzen duen Lexikoaren Behatokia elikatzeko baliatuko du euskarazko testu masa hori.Era berean, Ortzadar LGBT elkarteak Euskaltzaindiari aholkularitza eskainiko dio herritarren berdintasuna, bizikidetza, sexu askatasuna eta giza eskubideak Euskaltzaindiaren Hiztegian zein bestelako hizkuntza baliabideetan are hobeto islatuta ager daitezen.Errealitate hauek guztiak ondo gogoan ditu Akademiak, eta horiek kontuan hartuz, erabaki garrantzitsuak hartu ditu azkenaldian.
|
Besteak
beste, familia harremanetako gaurko errealitatera moldatu ditu Hiztegiko hainbat definizio; dinastia kontuetan ere egin dira aldaketak; Espainiako Justizia Ministerioari euskal izendegiarekin malguago jokatzeko eskatu zitzaion eta abar. Andres Urrutia pozik agertu da sinatutako hitzarmen berriarekin:
|
|
|
Axier Garate Ortzadar LGBT elkarteko bozeramaileak euskal gizarteak LGBT kolektiboarekin duen konpromiso irmoa gogoratu nahi izan du: . Ostegun honetan homofobiaren aurkako eguna ospatzen dugu, eta hitzarmen hau baliatu nahiko genuke gure gizarteak aniztasun afektiboaren aldeko apustu garbia egin duela erakusteko?.
|
Besteak
beste, Ortzadar LGBT elkarteak familia aniztasunaren eta genero berdintasunaren inguruko formakuntza eta ikerkuntza sustatzen ditu, eta gai horien inguruan egiten diren master, doktore tesi eta graduondokoak zabaltzen ahalegintzen dira.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Mendeurreneko Ohorezko Patronatua eratu da gaur, Bizkaiko Foru Aldundiaren Bilboko egoitza nagusian.
|
Besteak
beste, bertan bildu dira Patronatua osatuko duten hogeita bat erakundeak, tartean, Ipar eta Hego Euskal Herriko erakunde nagusiak.Uztaileko Osoko bilkura profitatu du Akademiak Ohorezko Patronatuaren eraketa egiteko, eta Galiziako Errege Akademia, Ikerketa Katalanen Institutua (Institut d' Estudis Catalans) eta Espainiako Errege Akademiako ordezkariak gonbidatu ditu Jauregiko Batzarraldi Are... Osoko bilkura amaitu ostean egin da ekitaldi nagusia, non hitz egin duten Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako lehendakariak, Ana Ollo Nafarroako Gobernuko Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetako kontseilariak, Beñat Arrabit Euskararen Elkargoko lehendakariordeak, Unai Rementeria Bizkaiko ahaldun nagusiak, Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusiak, Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak, eta Andres Urrutia euskaltzainburuak.
|
|
|
Bestalde, euskara batuaren gaineko jarrerak ere kontuan hartzekoak direla nabarmendu, eta ezinbesteko jo du ahozkoa lantzea.
|
Besteak
beste, erregistro informaletan erdarara jotzen delako, eta ikus entzunezko medioetan, ETBn kasura,, gazteei erakargarriago egiteko edo, tokian tokiko hizkerei bultzada garbia ematen zaielako?. Funtsean bide orria denon artean erabaki behar dela eta plangintza, behetik gora egiten asmatzen ez bada, alferrik etorri garela?
|
|
|
Horrez gain, euskara batuarekiko jarrerak ere kontuan hartzekoak direla nabarmendu zuen, eta ezinbesteko jo zuen ahozkoa bereziki lantzea.
|
Besteak
beste, erregistro informaletan erdarara jotzen delako, eta ikus entzunezko medioetan, EiTBn, kasurako,, gazteei erakargarriago egiteko edo, tokian tokiko hizkerei bultzada garbia ematen zaielako?. Funtsean, bide orria denon artean erabaki eta plangintza, behetik gora?
|
|
|
dela azpimarratu lehenik eta behin.
|
Besteak
beste, Juan San Martin zenaren argitasuna goraipatu zuen,, hura berehala jabetu zelako itzulpengintza egituratu egin behar zela, eta Martuteneko Itzulpen Eskola sortu zuelako?. Literatura Unibertsala ere garrantzitsua izan zela aipatu zuen.
|
|
|
Bat bateko bertsolariak ziren hirurak, eta irakurleari bertso idatzi asko emanak.
|
Besteak
beste, hor dira Auspoa sailean, Bihotz barneko solasak (Auspoa 303, Arrosagaray), Ene ezkilen dangak (Auspoa 307, Alkat), eta Bertsuaren eremua (Auspoa 335, Mihura). Gazterik hil ziren hirurak ere, baina fruitu onak emanik.
|
|
|
Gabriel Arestiren orduko ahaleginak azpimarratu eta euskal kulturaren abantean parte hartu zutenen lana gogoratuko dugu ostiraleko jardunaldian.
|
Besteak
beste, Bilboko Plaza Barrian izango dira Xabier Kintana, Maite Idirin, Jokin Apalategi, Oier Guillan, Arantza Garmendia, Jose Ramon Etxebarria, Iñaki Aldekoa edo Rogelio Botanz musikaria.
|
|
|
|
Besteak
beste, aurreikusita dago Thierry Biscary, Joseba Tapia, Maddi Oihenart eta Benito Lertxundiren parte hartzea.
|
|
|
|
Besteak
beste, hastapenetako euskaltzainen profilak aletzen dira; gordetako testu batzuk agertu ETAk euskarari buruz, 1962an; argazki berriak erakutsi Gabriel Arestirenak, esaterako; Ramon Saizarbitoria eta Ibon Sarasolaren arteko hizketaldi mamitsu bat proposatzen da Miel A. Elustondok egina; Beatriz Chivite, Hasier Larretxea edo Amaia Iturbideren poemak erakusten dira; Txani Rodriguez eta Garbiñe Ubed...
|
|
2019
|
|
|
Argitalpen elektroniko berriak (www.euskaltaindia.eus) Eskubideak defendatzeko ituna akuilatzeaz gain, Euskaltzaindiak lan berriak ezarri ditu kontsultagarri, bere webgunean.
|
Besteak
beste, Euskaltzaindiak euskararen estatusari edo hizkuntza eskubideei buruz egindako adierazpenak, 1976tik hasi eta 2018ra artekoak. Adierazpen gehienak, botere politikoek hartu izan dituzten erabakien ondorioz sortuak direla azaldu du Andres Iñigo argitalpenaren arduradunak,, euskararen bermeak ukatu edo kaltetu direnean?.
|
|
|
Adolfo Arejita: ?
|
Besteak
beste, gaur egun nazioartean dauden dialektologia alorreko ikerketa eta egitasmoak ezagutuko ditugu, eta horien nondik norakoen berri izango dugu?.
|
|
|
Euskara batuak, ahoskera sistemarik ez duen hizkera artifiziala izanagatik ere, aje edo ezaugarri batzuk hartu dituela esplikatu zuen Euskaltzaindiaren Ahoskera batzordeburuak.
|
Besteak
beste, grafema fonema identifikazioa, gaztelaniaren edo frantsesaren doinua edo erritmoa hartu izana eta, hizkuntza modu formalean ikastearen ondorioz, silabak indartu ordez hizkako azentua sendotu izana.
|
|
|
|
Besteak
beste, Xabier Kintana Euskaltzaindiko idazkariaren biografia argitaratuko da aurten.
|
|
|
|
Besteak
beste, Bizkaia maite, Aitormena, Sarri Sarri, Lau teilatu, Ilargia eta Euritan dantzan kantatuko dituzte koruek.
|
|
|
|
Besteak
beste, II. Nazioarteko Dialektologia Biltzarraren lehen jardunaldian atlas lingüistiko desberdinen onurak agertu dira. Bihar, bigarren jardunaldiaren baitan, Euskararen Herri Hizkeren Atlasaren X. liburukia aurkeztuko da.
|
|
|
Halaber, beren lan moldea, zientzialari diren aldetik, beste arlo eta diziplina askotan aplika daitekeela esan zuen, eta horren ilustragarri, orain arte egindako hainbat ikerlan aipatu zituen.
|
Besteak
beste, Europan hizkuntzen paisaia nola aldatzen ari den azaltzen duena, edota katalan estandarrak beste aldaeretan izan duen eraginaz diharduena.
|
|
|
Lehenak ikerketa akademikoaren historiari eman zion errepasoa, eta galegoaren atlasak leuzkakeen erronkak aipatu zituen.
|
Besteak
beste, egungo aldaeren mapa zehatza marraztu beharra, eta, material dialektaletik abiatuta, gaztelaniak izan duen eragina ezagutzea. Manuel Gonzalezek galego estandarraren kontraesanei heldu zien:
|
|
|
Esate baterako,, hitz jakin bat nola ttipitzen den?, beste baten mesedean.
|
Besteak
beste, bildutako datu guztiak erabilgarriago jartzea proposatu zuen Videgainek. Hala nola, transkribatu gabe dagoena transkribatuz, liburukiz liburuki emana dena gune bakar batean bilduz, ordenamendu eta sailkapen berriak ahalbidetuz, forma fonetikoak eta ortografikoak molde errazean uztartuz, esamoldeei markak ezarriz (iraingarria denari, adibidez) eta, batez ere, bere muinean batu den material osagarria baliatzeko moduan ezarriz.
|
|
|
Nafarroako toponimia zaintzeko eta kudeatzeko prozesuan, hainbat erronka azpimarratu zituen Mikeok.
|
Besteak
beste,, toponimia batzordea eratzea?, esate baterako, Euskararen Kontseiluaren barnean; datu basearen egitura informatikoa gaurkotu ostean,, toponimia ele bietan adierazteko prestatzea, hutsuneak detektatu eta osatzea, datu basean ageri ez diren elementu geografikoak txertatzea (kiroldegiak, ikastetxeak?) eta kalitatea bermatzea?. Gainera,, toponimiaren kudeaketan eskumena duten erakunde guztien koordinazioa hobetzea edo ikerketa eta hedapena sustatzeko jarduerak indartzea?
|
|
|
aplikatzen dituztela azaldu zuen Martinez de Madinak, eta emaitza gizarteratzera bideratu behar diren ahaleginei jarri zien azpimarra.
|
Besteak
beste, eskoletarako sortutako ikasmateriala, jolasak, txangoak nahiz bestelakoak eta erakundeekin edo hedabideekin egin den lana goraipatu zituen.
|
|
|
Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak abiatuko du jardunaldia, eta ondoren berrogeita hamar bat adituk beraien esperientziak partekatuko dituzte jendaurrean.
|
Besteak
beste, mintegian izango dira Miren Dobaran, Gotzon Lobera, Joseba Lozano, Amaia Jauregizar, Jon Sarasua, Estibalitz Alkorta, Arrate Illaro, Mertxe Mujika, Sagrario Aleman, Koldo Tellitu eta Mikel Irizar.
|
|
|
Zentzu horretan, Euskal Wikipediaren zifrak azaldu ditu.
|
Besteak
beste, iaz 30 milioi bisita izan zituela, 336.000 artikulu dituela eta munduko hizkuntzen artean 29.a dela. Alegia,, posizio onean dagoela, hizkuntza gutxitua izanik ere?.
|
|
|
UPV/EHUren Urrezko Domina emateko ekitaldia Leioa Erandio guneko Areto Nagusian izan da, eta erakundeetako eta gizarteko hainbat ordezkari izan dira bertan.
|
Besteak
beste, honakoak izan dira partaide: Miren Dobaran Urrutia, Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordea; Miren Artaraz Miñon, Eusko Jaurlaritzako Unibertsitate Politika eta Koordinazioko zuzendaria; Amaia Esquisabel Alegria, Eusko Jaurlaritzako Ikerketaren zuzendaria; Ana Otadui Viteri, Bizkaiko Batzar Nagusietako presidentea; Iñaki Dorronsoro Plazaola, Eusko Ikaskuntzako presidentea; eta Kepa Sarasola Gabiola, UEUko zuzendaria.
|
|
|
Atxagaren (Asteasu, Gipuzkoa, 1951) ibilbide literario luze eta emankorrari eginiko aitortza da.
|
Besteak
beste, euskararen eta gaztelaniaren nazioarteko proiekzioan eta modernizazioan eginiko ekarpena azpimarratu du epaimahaiak, bere eleberrietan errealitatea eta fikzioa bikain nahastu dituela aipatuz, hain zuzen, poesiaz blaitutako narratiba baten eskutik.
|
|
|
Bilboko Merkataritza Ganberan egiten ari den mintegiko lehen egunak euskalgintzako izen esanguratsuak jarri ditu mikrofonoaren aurrean.
|
Besteak
beste, Miren Dobaran, Mikel Arregi, Joseba Erremundeguy, Mikel Irizar, Jon Sarasua eta Eneko Bidegain.
|
|
|
Aurtengoan, mendeurreneko ospakizunen baitan argitaratutako edozenbat lan eramango ditu bertara.
|
Besteak
beste, Berri gogoa liburua, Euskara Batuaren Eskuliburu aren (EBE) 3 edizio berritua, zentsura jorratzen duen Euskera agerkariaren 63, 2 zenbakia, Erlea 12, Euskaltzaindia, euskararen 100 urteko laguna komikia, Euskal Hiztegi Historiko Etimologikoa (EHHE), eta Azkue Literatura sarietako irabazleen ipuin eta olerkiak biltzen dituen liburuxka.
|
|
2020
|
|
|
|
Besteak
beste, abian jarri nahi dira egitasmo eta aplikazio berriak, bereziki eremu digitalean.
|
|
|
Euskaltzaindiaren eta UZEI Terminologia eta Lexikografia Zentroaren arteko harremanak aspaldikoak dira, bi aldeek izenpeturiko azken lankidetza hitzarmena 2013ko martxoaren 6koa dela.
|
Besteak
beste, lexikografiaren alorrean euskararen corpusa ikertzen, zabaltzen, eguneratzen, elikatzen eta euskararentzat berriagoak diren eremuetan (eremu digitalean) baliatzeko lanabesak sortzen aritu dira lankidetzan: XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa, Euskaltzaindiaren Hiztegia, Lexikoaren Behatokia eta Euskaltzaindiaren lanetarako ingurunean (Euskaltzaindiaren Hiztegia eta Orotariko Euskal Hiztegia zuzentzeko eta eguneratzeko inguruneak).
|
|
|
Sabino Arana sarietako bat jaso du gaur Andres Urrutia euskaltzainburuak, Bilboko Arriaga antzokian egin den ekitaldi jendetsuan.
|
Besteak
beste," Euskaltzaindia bizi eta dinamikoaren eredua sustatzen eginiko ahaleginagatik" egin diote aitorpena.
|
|
|
Elkarrekin izenpetutako azken lankidetza hitzarmena 2013koa zen.
|
Besteak
beste, lexikografiaren arloan euskararen corpusa ikertzen, zabaltzen, eguneratzen, elikatzen eta euskararentzat berriagoak diren eremuetan (eremu digitalean) baliatzeko lanabesak sortzen aritu dira lankidetzan: XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa, Euskaltzaindiaren Hiztegia, Lexikoaren Behatokia eta Euskaltzaindiaren lanetarako ingurunean (Euskaltzaindiaren Hiztegia eta Orotariko Euskal Hiztegia zuzentzeko eta eguneratzeko inguruneak).
|
|
|
|
Besteak
beste, antzinako testu juridikoen erakusketa ibiltari bat antolatzeko asmoa dute, ondo bidean heldu den urtarrilean inauguratuko dena.
|
|
|
Euskaltzale sutsu eta nekaezina, liburugintzan eman zituen orduak eta egunak.
|
Besteak
beste, Francoren zentsurari buruzko saiakera mardul eta zorrotzak argitaratu zituen (Artaziak), bibliografian eginiko lan itzela ahaztu gabe (XX. mendeko euskal liburuen katalogoa).
|
|
|
Euskaltzaindian, Bergarako Biltzarrerako (1978) prestatutako txostenaz gain, 2009tik bereziki Azkue Bibliotekaren eta argitalpenen arloan egin zuen lan.
|
Besteak
beste, euskaltzain hauen argitalpenak prestatu zituen: Rikardo Arregi, Karlos Santamaria, Martin Ugaldeeta Luis Villasante.
|
|
|
Lehen kantua, Irulegiko Bixintxo saindua, Giovannik berak Emili eskatutako bat da, Irulegiko elizaren eraikuntzaren mendeburukari Baigorriko koralak kantatu zuena, 2012an.
|
Besteak
Emilek Giovanniri emanikoak dira. Giovannik aitortu zidan behin Emilen kantu profano zenbait ere nahiko zituela musikatu, Lagun Alai koruak bi motetarik ematen baititu, Elizako kantuak eta profanoak.
|
|
2021
|
|
|
|
Besteak
beste, bi argitalpen landuko dira: Juan de Beriainen (Utergako abatea, 1566an jaioa) meza entzuteko eskuliburu elebidunaren faksimilea; eta Jose Ramon Minondoren eskutitz batzuk, Goizuetan aurkitutakoak eta 1790 eta 1807 urte bitartean idatzitakoak.
|
|
|
Zentzugabekeriak hizpide hartuta, Kontseilu Konstituzionala eragindako paradoxa egoerak aletu zituen Eneritz Zabaleta Zuzenbidean doktoreak.
|
Besteak
beste, Ipar Euskal Herrian gertatzen den egoera bitxia aipatu zuen: “Batetik, euskaraz ikasi ahal izateko aukera eskola guztietara hedatu behar da, eta era berean, murgiltze sistemak eskaintzen duen aukera ezbaian jarri da”.
|
|
|
“hau ez da gora joango ahalegin serioa egiten ez bada”.
|
Besteak
beste, instituzioen inplikazioa, ereduaren aldeko informazio kanpainak, eskoletako hizkuntza plan biziak, proiektu eraginkorrak eta etengabeko ebaluaketa balioetsi zituen.
|
|
2022
|
|
|
guztira, jatorri askotariko 49 adituk hausnartu eta esandakoak.
|
Besteak
beste, Eric Hoekstra, Jeroen Darquennes, Joan Martí, Manuel González, Battittu Coyos, Miren Azkarate, Miriam Urkia, Asier Larrinaga, Irene Arrarats, Ainhoa Arregi, Xabier Isasi, Elixabete Piñol, Maddi Etxebarria, Ander Irizar, Joxerra Garzia, Andres Alberdi eta Bernardo Atxagaren gogoetak jasota daude argitalpenean.
|
|
|
Baina literatur itzulpengintzan ere aritzen da tarteka.
|
Besteak
beste, Forough Farrokhzad poeta irandarraren eta Skolastique Mukasonga ruandarraren obrak ekarri ditu euskarara.
|
|
|
|
Besteak
beste, Bertsolariek kantuan darabilten hizkuntzaren azterketa linguistikoa ikerketa abian jarri nahi da, baina lan ildo askori ematen die bide akordio honek.
|
|
|
|
Besteak
beste, hitzarmenak hizkuntza aholkularitzako eta euskara sustatzeko jarduerak jasotzen ditu. Hitzarmenak 12.000 euroko zenbatekoa dakar 2022an egiten diren jarduerak garatzeko.
|
|
|
Azkenik, Akademiak aurtengo nobedadeak ere erakutsiko ditu Landako guneko erakusmahaian.
|
Besteak
beste, Gasteizko Toponimia VIII: Dibiña I CDa; Henrike Knörr().
|