|
2002
|
|
|
–Hasieran ez, ez zidaan utzi.
|
Baina
lehen esan diadan bezala, bizitzaren atea zabaltzen ari zela iruditu zitzaidaan bat batean, eta saiatu egin behar nintzela sentitu nian. Kristoren alamena eman nioan.
|
|
2004
|
|
|
Batzuek diote okerragoa zela lehen, eta igual bai, igual horrela izango da.
|
Baina
lehen antzina da, eta jendeak dio egiteko kontu, 1943an gaudela, eta Hitlerrek berak esan duela Mussolini gehiago izan dela kalterako onerako baino. Eta esango dute, ezkutuan betiere, gaurko Duce a txotxongilo hutsa dela, noizbait izandakoaren karikatura, eta bere partiduko askok kaka burutik behera egiten diotela.
|
|
|
Nork esango zidan niri, orduan, ongi ohitu nuela psikiatren kontuetara, handik urte batzuk barru!
|
Baina
lehen aldi hartan, bai, izutu egin nintzen, psikiatrarena aditu orduko eroaren paperean sentitu bainintzen, une batez. Baina O. jaunak ohitua behar zuen erreakzio haietara, halaxe esan baitzidan jarraian:
|
|
2008
|
|
|
Horrek geldiarazi egin ninduen, eta halabeharra berriro ere nire alde jarri izan ez balitz, uko egin nion nire asmoari.
|
Baina
lehen hego ekialdetik eta hegotik jotzen zuten haize arinak hego mendebalderantz bihurtu ziren ilundu ondoren. Hantxe hausnarrean nengoela, etorri zen haize bolada bat, hartu zuen Hispaniola bete betean eta korrontearen kontra bultzatu zuen.
|
|
|
Loak ez du ia ezer konpontzen.
|
Baina
lehen aukera lo egitea da; edo norberari ez dagozkion isilaldiak egitea.
|
|
2009
|
|
|
etorri dela sekularpena deritzona.
|
Baina
Lehen Modernitateko filosofiako Jainkoa da Bigarren Modernitateko filosofiak, hil, duena:
|
|
|
Euskal Herrian Lehen Modernia gutxi ezagutu da, eta Bigarren Modernia, arbuiatzeko adina bakarrik.
|
Baina
Lehen Moderniak bere efektuak izan ditu gure gainean (Eliza antimoderno tridentinoaren bidez!), Bigarren Moderniarenak orain ari zaizkigu ailegatzen. Bigarren Moderniak. Schillerren kritikak Kanti, adibidez?
|
|
|
–
|
Baina
lehenik zure hanka begiratzea zen, Jainkoagatik! Lehenik denen osasuna begiratzea da, zalantzarik gabe.
|
|
2010
|
|
|
|
Baina
lehen korapilo hark beste korapilo batzuk ekarri zituen; izan ere, hilzorian zegoena ez zen hiltzen, eta halaxe ibili ginen denbora batean, eguna joan eta eguna etorri, orduz ordu eta minutuz minutu, estutasun batean, harik eta gurasoek eta izeba Ernestinak beren erabakia hartu zuten arte, izeba eta Rakel neskamea haurraz arduratzen zirela, hura Regina enearen, beste aldera?
|
|
|
betiere osagai.
|
Baina
lehen ere esan dizut ez dudala hitz handietan. Aberria, Justizia, Jainkoa, eta Antzekoak?
|
|
|
bada, ni horretan nabil, egunero neure burua asmatzen, zalantzaz zalantza eta galderaz galdera, zeren ez zalantzarik ez galderarik ez duenak ez baitu bere burua asmatu beharrik.
|
Baina
lehen erabili dut hitz bat: antiheroia, eta hitz horrek hobeto jasotzen du, beharbada, nire izateko era.
|
|
|
|
Baina
lehen korapilo hark beste korapilo batzuk ekarri zituen; izan ere, hilzorian zegoena ez zen hiltzen, eta halaxe ibili ginen denbora batean —eguna joan eta eguna etorri, orduz ordu eta minutuz minutu— estutasun batean, harik eta gurasoek eta izeba Ernestinak beren erabakia hartu zuten arte, izeba eta Rakel neskamea haurraz arduratzen zirela, hura Regina enearen" beste aldera" \...
|
|
|
Artista erromantikoak, izan ere, absolutu baten funtzioan bizi diren heinean, mundu absolutu bat eraikitzen ahalegintzen dira beren artearen bidez; edo hitzezko tenplu bat erakitzen dute, bestela esanda —poeten kasuan dudarik ez—, hitz handiak —tenpluaren habe eta zutabe izateko deituak— betiere osagai.
|
Baina
lehen ere esan dizut ez dudala hitz handietan —Aberria, Justizia, Jainkoa... eta Antzekoak— sobera sinesten: purpurinaz jantziak izan arren, pipiak janda egon ohi direla, alegia, halako moldez, non, tenpluak, hondarrean —habe eta zutabeek zamari ezin eutsita—, goitik behera egiten baitu, arkitektoa azpian harrapatuz maiz.
|
|
|
bada, ni horretan nabil, egunero neure burua asmatzen, zalantzaz zalantza eta galderaz galdera, zeren ez zalantzarik ez galderarik ez duenak ez baitu bere burua asmatu beharrik.
|
Baina
lehen erabili dut hitz bat: antiheroia, eta hitz horrek hobeto jasotzen du, beharbada, nire izateko era.
|
|
2011
|
|
|
Yllanes bere pisuan ikustea, abokatu eta fiskalen aurrean hilketa pausoz pauso gogora ekartzen neska batek Nagoreren papera egiten duen bitartean, beldurgarria da, inondik inora.
|
Baina
lehen aipaturiko bi ildoak elkar gurutzatuz, ederki uztartzen ditu altsasuarrak hausnarketa eta emozioa, kontakizuna eta sentimenduak, sentsazionalismoan erori gabe. Bridak oso ondo lotuta zituela dio berak, aspalditik, eta errepikatu dit Euskal Herrian mina adierazteko era eutsia dugula, malko bakarrak hamar malkok baino gehiago balio duela gurean, berari hala irakatsi diote, eta mina barrutik transmititzeko esaten die aktoreei.
|
|
|
kontzeptua hizpide hartuta: ?
|
Baina
lehen egunean salto egin zidan Cochabambako batek, esanez beraiek konbibentziaren eredua dutela eta ez hegemoniarena. Horrek esan nahi du identitatearen diskurtsoa erabiltzea, baina elkarbizitzaren izenean gazteleraren nagusitasuna eta hizkuntza propioaren espaziorik eza, transmisioaren azken belaunaldira amiltzea.
|
|
|
Eta egia da sentsibilitate ekologikoa nahiko gauza berria dela.
|
Baina
lehen, suntsitzeko geneukan ahalmena nahiko mugatua zen, teknologia ez zegoen oso aurreratua. Errepide bat zabaltzen zen mendi bat pasatzeko eta aurrera.
|
|
2012
|
|
|
–Dakidan guztia kontatuko dizut, erran zion ahapeka?.
|
Baina
lehenik eta behin etxeko mikroez libratu behar dugu.
|
|
|
»Iheslariek badakite, jakin ere, batetik euren bizitzako aukera bakarra dena presondegiko infernutik libratzeko; bestetik, azkar, oso azkar mugitu behar dutela istripuaren lekutik ahalik eta urrunenera aldentzeko.
|
Baina
lehen oztopoa besoz beso biak lotzen dituen eskuburdina da: eragozpen fisikoa eta euren kondizioaren salatari ere bai.
|
|
|
Nola bereizi ahal izango ditugu, besterik ez bada ere, hango itzalak eta hilobikoak?
|
Baina
lehen aldia izendatu dudan horretako aztarnak ez badira nahierara gogoratzen, hala ere, denboraldi luze baten ondoren, ez al zaizkigu bada beren kabuz etortzen, guk miresmenez nondik datozen galdegiten dugun artean. Kordea inoiz galdu ez duenak nekez aurkituko ditu jauregi bitxiak eta aurpegi harrigarriki ezagunak hausberoan distiraka; nekez ikusiko ditu airean hegan gehienek ezin sumatu dituzten ikuskari tristeak; nekez jardungo da gogoetan lore berriren baten perfumeaz...
|
|
|
Pirata bihurtzea zen haien asmoa, eta espainiarrei lapurreta egitea, ezinezkoa zitzaiena gizon gehiago eduki arte.
|
Baina
lehenik ontziko merkantzia saltzea erabaki zuten, eta gero Madagaskarrera joatea jende bila, batzuk hil ere egin baitziren, preso nindukaten bitartean. Hainbat astez itsasoan ibili eta indiarrekin tratuak egin zituzten, baina ez nekien zein norabidetan zihoazen, oso zaindua bainengoen neure ganbarotean, noiz hilko ote ninduten zain, mehatxu hau egiten baitzidaten sarri.
|
|
|
–
|
Baina
lehen ez zara harengana joan?
|
|
2013
|
|
|
Lehen bezala, pentsatu zuen Mirkok.
|
Baina
lehen Tito paseatzen zuten. Eta orain Ecclestonekin ibili zuten Rijekan gora eta behera.
|
|
|
Kito. Gero, hamabi urte nituela eta igeltsero baten morroi nengoela, batxilerra ikasteko aukera izan nian, beka baten bidez.
|
Baina
lehen esan diat: behar gorriak estututa egon nintzèn garaian finkatu nian nik neure ideala, gero, urteekin, forma zehatzagoa eman badiot ere:
|
|
|
–
|
Baina
lehen askoz ere gehiago. Orain, adinarekin batera, ilearen kolorea ere iluntzen ari da.
|
|
|
Kito. Gero, hamabi urte nituela eta igeltsero baten morroi nengoela, batxilerra ikasteko aukera izan nian, beka baten bidez.
|
Baina
lehen esan diat: behar gorriak estututa egon nintzèn garaian finkatu nian nik neure ideala, gero, urteekin, forma zehatzagoa eman badiot ere:
|
|
2015
|
|
|
–Bale, drogadikto zikin hori, geratuko gaituk.
|
Baina
lehen Malenen kontu horrekin pena apur bat sentitzea lortu dualako bakarrik, e?
|
|
|
–Ez zekiat.
|
Baina
lehen errotondan Montaubanera edo hartu dugula uste diat.
|
|
|
Ikaskideen begiradan erreparoa sumatzen ei zuen, baina berak ere aitor du herabe jokatzen zuela, uzkur, ez zekiela zer egin, zer esan.
|
Baina
lehen astean bakarrik. –Ez ninduten baztertu?.
|
|
2016
|
|
|
|
Baina
lehen gau hartatik atentzioa gehien eman zidana, zalantzarik gabe, jangela bera izan zen, zur gorrixkaz eginiko altzari lore estilokoekin, ia giza ahoa zirudien tximinia aho makur eta bihurrikoarekin, larruz forratutako paretekin, bat izan ezik: osorik kristalezkoa, parkeko ekaitz isila enkuadratzen zuena Nautiluseko baten antzera?:
|
|
|
–Egin nahi duan kristo.
|
Baina
lehenik gertura nazak elizara, sakristauari nor hil den galdetzeko.
|
|
2017
|
|
|
|
Baina
lehen nire burutazioek farre eginerazi bazioten, orain serio eta grabe jarri zen Micaela, bereziki iluna zen arratsalde hartan. Mintzatzen hasi baino lehen hasperen bat boteaz, gure elkarrekiko maitasunaren amaieraz behin baino gehiagotan kezkatu zela ziurtatu zidan.
|
|
|
Bazter orotara ongi begiratuz.
|
Baina
lehen begiradan segurik, deus ez ageri... Eta auzokoei galdatuz?
|
|
2018
|
|
|
Arauak.
|
Baina
lehen. Aske ibiltzen ziren, arraza guztietakoak eta taldeka antolatuta!
|
|
|
–Agian beti izan duzu.
|
Baina
lehen hain ile luzea zenuenez?
|
|
2019
|
|
|
|
Baina
lehen dena zen otia
|
|
|
–Non daude emakumeak??, galdetu du orain dela gutxi noizbehinkako aldizkari batek.
|
Baina
lehenik eta behin: zer da emakume bat?
|
|
2020
|
|
|
Arloka saiakera ezberdinak egin diren arren, ez dago dimentsio horiek eta haien ondorioak modu bateratuan ikertu dituen aurrekaririk, eta hori da, hain zuzen ere, liburu honen berrikuntza nagusia.
|
Baina
lehen pauso bat besterik ez da. Tartean, datu asko falta direlako.
|
|
|
Planeten aparkalekutik errepidera, ondo.
|
Baina
lehen tutu hotsak entzun behar izan nituen N saihesbidearen zubipean bertan, 100 metro egin gabe, atzerakako nire lehen egunean konortea galarazi zidan aranondo gorriaren parean, hain zuzen. Luze joko zuen txangoak, luze joko zuenez!
|
|
|
Ahots lodia dute, ardurak dituzte, erabakiak hartzen dituzte, mundu honen lema daramate.
|
Baina
lehen bezain erdipurdiko jendea da. Hori ez da aldatu.
|
|
2021
|
|
|
Begiratu egin nuen.
|
Baina
lehenik eguzkiaren argia nabaritu nuen haren aurpegian, masaileko eta lepoko lerroak laztanduz. Nola deskribatuko nizuke aurrean geneukan ikuspegia?
|
|
2022
|
|
|
Atatürken alabaordea herrialdeko emakumezko lehen pilotua izan zela gogorarazten du lekuak. "
|
Baina
lehen lana Dersim bonbardatzea izan zuen. Bi ibilgailu beldurgarri dauzkagu gogoan:
|
|
|
Tradizionalismoak Araban indar handia izan duela azpimarratzen du Saenz del Castillok, eta ugazaba eta langileen arteko paternalismoa hagitz presente egon dela. "
|
Baina
lehen industrializazioarekin batera lehen greba garrantzitsua izan zen, 1951n. Itxiera patronala egon zen, bi hiru egunez jarduera guztia itxita egon zen.
|
|
2023
|
|
|
Junin de los Andesko lehengusina, esan nahi dut, Tandilgo familia aspaldi ezagutu baitugu.
|
Baina
lehen aldia da Argentinako... Lehen aldia da Puelmapura gatozela.
|
|
|
Handia izan behar zuela esan zion Milak, eta etxean gotortu zen.
|
Baina
lehen aldi hartan barrualdia ez zen hainbeste luzatu, udaberria uste baino lehenago heldu zen eta ez zuten belarra gehiegi hazten utzi.
|
|
|
Buruarekin baietz esan dio Mariak, Maudey ez dakit nongo ametsetik iratzarri nahi ez balute bezala, xuxurlan edo keinuka hitz eginez.
|
Baina
lehen kearekin bizkortu egin da Maudey, eta burua leunki altxatuz zigarroa eskatu dio begiekin Virgili. Eta Virgil esperantza orok abandonatua bezala sentitu da, orain isla isolatua delako, beste behin, Maudeyren gorputzaren geografiarekiko.
|
|
|
|
Baina
lehen pauso hau gertatuko balitz, non egin luke bat osasun sistemarekin. Eta nola?
|