|
2008
|
|
|
Garai batean, inperialismo handia izan zen aldameneko herrialdeekiko.
|
Baina
herrialde horietan esaterako, Bolivian, Ekuadorren eta Paraguain herri gobernuak dituztenetik, ez dute horrelakorik onartzen. Evo Moralesek exijitu du Petrobrasek, zeinak hidrokarburoak ustiatzen baititu Bolivian, joko arauak alda ditzala; izan ere, arau horiek onura ematen zioten Brasili, eta pobrezia eta miseria Boliviari.
|
|
2009
|
|
|
Alemania, Turkia, Italia, Erresuma Batua eta Frantzia dira gas errusiar gehien kontsumitzen dutenak.
|
Baina
herrialde baltiarrak dira harekiko menpekotasun handiena dutenak. Europako Batasuneko kide berrienei behar duten gasaren %70 baino gehiago Errusiatik datorkie; baita Finlandiari, Greziari eta Austriari ere.
|
|
|
kababishak, rubatabak, manasirrak, shaikijak, bagarak...
|
Baina
herrialdeak badu bestelako errekorrik ere: kontinenteko liskartsuenetakoa da.
|
|
2015
|
|
|
Bizkaitik abiatu zen Arana.
|
Baina
herrialde guztietan sortu nahi zituen mugimendu nazionalistak, independentzia lor zezaten. Hala jaso zuen bere asmoa Euskeldun Batzokijaren araudian:
|
|
2019
|
|
|
Boliviak NBE Nazio Batuen Erakundearen eta Latinoamerikako Garapen Funtsaren laguntza jaso du, besteak beste.
|
Baina
herrialde mugakideei dagokienez, Peru izan da Boliviako suteak itzaltzeko prest agertu den bakarra, Moralesen arabera.
|
|
2020
|
|
|
Moskuren arabera, petrolio merkearekin hamar urtetik gora bizitzeko gai da Errusia.
|
Baina
herrialdearen diru sarrera nagusietakoa da. Analisten arabera, atzeraldia aurten ziurtatua dute, upelak 30 dolarren azpitik jarraitzen badu.
|
|
2021
|
|
|
Ingurumenaren aldeko taldeek hainbatetan leporatu diote IEAri ez duela azterketa fundamentuzkorik egin klima larrialdiari aurre egiteko jokalekuei buruz, eta berriztagarrien garrantzia gutxietsi duela.
|
Baina
herrialde aberatsak euren buruari deskarbonizazio helburuak jartzen hasi izanak eta, batez ere, Joe Bidenekin AEBak ere bide horretan jartzeak erraztu egin du IEAren beraren transformazioa, bai mezuan, baita haren izaeran ere.
|
|
2022
|
|
|
Egungo merkatua moldatu ala ez, ziurrenez, ez da argituko martxoaren 24 Europar Kontseilura arte.
|
Baina
herrialde batzuk hasiak dira tarteko neurriak hartzen, kolpea arindu nahian. Izan ere, Ukrainako gerrak eta gasaren horniduraren inguruko segurtasun faltak gas naturala eta, ondorioz, argindarra neurrigabe garestitu ditu, fabrikak geldiarazi eta kontsumitzaile arrunten aurrekontuak erabat iraultzeraino.
|
|
|
eztabaida hori gero eta pisu handiagoa hartzen ari da Europako Batasunean, herrialde batzuentzat oso garrantzitsua baita gas garestiarekin sortutako argindarrak hainbeste ez baldintzatzea elektrizitatearen faktura —prezio orokorra garestituz— Egungo merkatua moldatu ala ez, ziurrenez, ez da argituko martxoaren 24 Europar Kontseilura arte.
|
Baina
herrialde batzuk hasiak dira tarteko neurriak hartzen, kolpea arindu nahian. Izan ere, Ukrainako gerrak eta gasaren horniduraren inguruko segurtasun faltak neurrigabe garestitu ditu gas naturala eta, ondorioz, argindarra, fabrikak geldiarazi eta kontsumitzaile arrunten aurrekontuak erabat iraultzeraino.
|
|
|
Ordainketan kale egiten lehena Sri Lanka izan zen, eta Nazioarteko Diru Funtsarekin erreskatea negoziatzen ari da jada herrialdea, krisi betean, hurbileko herrialdeei elikagaiak eskatzen.
|
Baina
herrialde gehiago egoera berean eroriko den beldurra gero eta presenteago dago. Aurreikuspenetarako Munduko Bankuko ekonomisten buruak, esaterako, aste honetan esan du nola uste baino bizkorrago uzkurtu diren finantzaketa baldintzek 80ko urteetako kanpo zorreko krisien antzerakoak ekar ditzaketen hainbat herrialdetan.
|
|
2023
|
|
|
«Azken bi urteetan, entzuten ari gara oliba olioaren ekoizpena ikaragarri jaitsi dela, lehorteak oliben uztan izandako eraginagatik.
|
Baina
herrialde tropikaletan beti egoten da urtaroren bat euri jasa indartsuekin, eta, hortaz, kafea beti ekoizten da, gehiago edo gutxiago». Alde horretatik, plagak dira mehatxua:
|
|
|
Horien artean ziren Europako Batasuneko 27 estatuak eta OACPS Afrikako, Karibeko eta Pazifikoko Estatuen Erakundeko 79 kideak.
|
Baina
herrialde guztiak ez datoz bat horrekin. Esaterako, COP28 biltzarraren egoitza:
|