|
2004
|
|
|
Duela gutxi arte uste izan da fenomeno hori, animalien garapenean giltzarria, duela 540 eta 500 milioi urte bitartean gertatu zela, Kanbriarrean.
|
Baina
azken urteetan, fosilen eta genetikoen azterketek adierazten dute simetria aldebiko jatorria aurrekoa dela. Hala, 1999an, Bartzelonako Unibertsitateko eta Londresko Historia Naturaleko Museoko genetistek hipotesi alternatibo hori finkatu zuten DNAren analisian oinarritutako azterketa batekin.
|
|
2007
|
|
|
|
Baina
azken urte honetan Europako Banku Zentralak xedatu dituen bost igoera horiek dagoeneko diru merkerik ez dagoela frogatzen digute.
|
|
|
Orain arte onartu dena da RNAren eginkizuna DNAren informazioa zelularen proteinak mihiztatzeko makinara (DNAtik RNAra) eramateko tenpera bihurtzea dela, eta hortik proteina batera.
|
Baina
azken urteotan RNArentzat funtzio gehiago aurkitu dira, eta uste da molekula horrek sekretu gehiago gorde ditzakeela mahukaren azpian. Hala balitz, agian RNAren beste funtzio ezkutu horietan egongo litzateke DNAren erabilgarritasuna, proteinatan itzultzen ez dena baina transkribatzen dena.
|
|
|
Arrazoia ez zaie falta, duela urte gutxi arte mota horretako haragia oso koipetsua eta kolesterola baitzen, eta, horregatik, adituek haragi mota horren kontsumo mugatua eta noizbehinkakoa gomendatzen zuten.
|
Baina
azken urteotan egindako ikerketek erakutsi dutenez, nutrizioaren ikuspegitik, eta batez ere gantzaren kalitateari dagokionez, haragi hori uste baino hobea da. Txerri haragi freskoa jatea, nutrizio balio interesgarria duelako, dieta orekatu eta osasungarria eginez egin behar da, baldin eta zati gihartsuak aukeratzen badira eta ez bada neurriz gain hartzen asteko kontsumo kopurua eta maiztasuna.
|
|
2009
|
|
|
IBOC, DAB eta DRM. Espainian, beste herrialde batzuetan bezala europarrak, aukeratutako teknologia DAB da.
|
Baina
azken urteotan merkatuan berriak agertu dira teknologiaren aldaketak, hala nola DAB+ formatua eta aldaketa berriak teknologia alternatiboak, hala nola DRM (Digital Radio Mondiale), teknologia horren etorkizuneko iraupena arriskuan jartzen dutenak. (e) n Espainia, 2000 urtearen amaieratik, desberdinak dira DAB irrati digitaleko irratiak.
|
|
|
ibilgailuen apaingarri eta barne piezen artean.
|
Baina
azken urteotan, esku kitak saltzea askeak”, instalaziorik behar ez dutenak, handitu egin dira modu ikusgarrian, hainbat ibilgailu eta egoera. Esku libreak autoetan ez ezik, beti autoaren zain egon behar duten erabiltzaileen artean ere erabiltzen dira.
|
|
2012
|
|
|
Batzuetan, nekea eta mina izan ditzakete.
|
Baina
azken urteotan arrisku horiek murriztu egin dira, ezta. Minimizatzen saiatzen dira.
|
|
|
Hori guztia egin da lehenengo aldiz ohiko erabiltzailea.
|
Baina
azken urteotan kostua jaitsi egin den arren prototipoak egiteko lehen inprimagailuak azkarrek 100.000 eta 500.000 dolar bitarteko prezioa zuten. oraindik ere enpresa eta profesionalen eskura dagoen teknologia.
|
|
|
Eta elikagai horiek gure arbasoek urtean hilabete gutxi batzuetan bakarrik izaten zituzten eskuragarri, frutak biltzeko sasoi naturalean eta erleek zaintzen zuten eztiaren uztan, udan ugariagoa baitzen.
|
Baina
azken urteotan, fruktosaren edo glukosaren antzeko funtzioa duten azukrea eta gehigarri gozagarriak unibertsalizatu egin dira, produktu prozesatuen fabrikazioa biderkatu egin delako. Horrek azukre gehiegi kontsumitzea ekarri du, eta, horretarako, komeni da hausnarketa egitea eta gehiegi ez kontsumitzea.
|
|
2014
|
|
|
Nikolas Boullosa Duela bost hamarkadatik hona, erle melodunen kopurua (eztiaren erleak) jaitsi egin da.
|
Baina
azken urteotan erritmoa bizkortu egin da mundu mailan, Nazio Batuen Ingurumen Programaren (NBIP) arabera. Hiriko eztia landakoa baino kalitate hobekoa izan daiteke Arazoa dirudiena baino larriagoa da, intsektu horien garrantzia ezagutzen ez bada.
|
|
2016
|
|
|
Dermatitisa oso sentikorra da kanpoko hainbat eragileren aurrean Gero eta dermatitis atopiko gehiago hautematen da.
|
Baina
azken urteotan handitu egin da kopurua? «Badirudi azken hamarkadetan gaixotasunak gora egin duela, batez ere herrialde industrializatuetan.
|
|
|
Profesionalek herritarrak lasaitzen jarraitzen dute, eta jakinarazi dute bertoko transmisio arriskua oso baxua dela.
|
Baina
azken urteotan noizbehinkako kasuak eta bertoko paludismoa detektatu dira Europar Batasuneko hainbat herrialdetan. Espainian, 2010 eta 2014 artean, malaria kasu bat erregistratu da urtero, eremu endemikora (leku endemikora) joaten ez diren pertsonetan.
|
|
|
Gurasoak beti egon dira seme alabak babesteko gogoz.
|
Baina
azken urteotan portaera hori orokortu egin da. Hala, adituek hiperaitatasun terminoa asmatu dute, haurren “gainean” denbora guztian egoteko joera adierazteko.
|
|
2020
|
|
|
Orain arte esan izan da animaliak ez direla Covi gaixotzen.
|
Baina
azken urteetan zalantzan jarri da baieztapen hori. Hong Kongen bi zakur kutsa daitezke, Belgikan katu bat eta AEBetako zoologiko batean tigresa bat. alarma guztiek salto egin dute, koronabirusa animalien erreinuan zabal daitekeelako.
|
|
2021
|
|
|
Ez dira berriak merkatuan, lehen bazirelako “barratxo dietetiko” deritzenak, “janarien ordezko” gisa sustatuak eta “argaltzeko” asmoz eginak, edo kirola egiteko barratxo espezializatuak.
|
Baina
azken urteotan produktuaren formatu hori zabaldu egin da, eta eskaintza nabarmen zabaldu eta dibertsifikatu da. Zertan ari dira?
|
|
2022
|
|
|
“Badira egile klasikoen konposizioak, tenplu moteleko hiru minutuz ondo funtziona dezakete”, onartu du Del Olmok.
|
Baina
azken urteotan gero eta gehiago ari dira ikasten, eta honela diote: funtsezkoa da aitak, amak edo zaintzaileak musika batekin duen esperientzia. “Gustatzen ez zaizun musikarekin lo egitea zaila da”, esan du.
|