|
2001
|
|
|
Espainiako Bankuko gobernadoreordeak monetarik eza garaiz salatu zuten zenbait merkatari elkarteren kexak argitu nahi izan zituen atzo, eta txanpon banaketa garaiz prest egongo dela bermatu zuen.
|
Azken
datuen arabera, euroa fisikoki iristeko hemezortzi egun falta direla, 5.850 milioi euro txanpon banatu dira aldez aurretik, eta aurreelikaduran eskatu diren 640 milioi billeteen herena. Dena eurotan Adituek moneta bakarraren lehen egunei aurre egiteko ematen dituzten aholku gehienak, hain zuzen ere, etxeko kalkuluarekin eta zatikiekin arazo gehien izan ditzaketenak, euroak erabiltzera bideratzen dira hasieratik, eta ez uztea, aldaketa berrira lehenbailehen ohitzeko.
|
|
2002
|
|
|
Errusiarren batez besteko bizi itxaropena 65 urtekoa da gaur egun, eta duela 14 urte 70 zen.
|
Azken
datu ofizialen arabera, 2001ean jaiotza tasa mila biztanleko jaiotza kopurua 9,1ekoa izan zen, eta heriotza tasa, berriz, 15,6koa. 2000 urtean, indize horiek% 8,7 eta% 15,3 izan ziren, hurrenez hurren.
|
|
|
Gantz erantsiak dituzten zerealek zapore eta testura handiagoa dute, baina elikagai osasungarria izateari uzten diote, batez ere koipeak aseak badira eta, are okerrago, trans koipeak badira.
|
Azken
datu horrek adierazten du osagaien artean “partzialki hidrogenatutako landare olioak” gehitzen diren. Gosariko zereal osasungarriagoak, azukre, gatz eta koipe gutxiagokoak eta zuntz eta bitamina gehiagokoak aukeratzera bideratu behar litzateke apustua.
|
|
|
Hala ere, animalien dieta alpapan oinarritzen denean, mikroorganismoen bideragarritasuna 40 egunera hurbiltzen da, eta hilabete eta erdi igaro daiteke dietan hirusta edo belar kopuru handia dagoenean.
|
Azken
datu horiek iradokitzen dutenez, bakterio koloniek askoz hobeto irauten dute materia fekalaren artean, eta biziraupen maila, neurri handi batean, animaliaren elikaduraren mende dago. Digestio hodian, ordea, toxinak sortzeko gaitasuna du, baina argi dago, emaitzen argitan, ez dela biderik egokiena bakterioei bizipen luzeak grantizatzeko.
|
|
2003
|
|
|
Azken urteotan, Estatu Batuetan gai horri buruz egindako azterketa baten ondorioz, kolokan jarri zuten haren kaltegabetasuna.
|
Azken
datuen arabera, ez da batere toxikoa kontsumitu ohi den dosirako; beraz, eztiaren asalduraren adierazlea besterik ez da. Eztiak, osasunari dagokionez oso elikagai segurua den arren, aldaketak izan ditzake, oso higienikoak ez diren manipulazioen ondorioz, erauzi, prozesatu, ontziratu edo kontserbatu bitartean.
|
|
2004
|
|
|
Mota horretako tumore batzuek duten arriskuaren ondorioz, gaixotasunak ondorio hilgarriak izan ditzake sei hilabeteko epean.
|
Azken
datuen arabera, urtero 200.000 pertsona inguru hiltzen dira mundu osoan gaitz horren ondorioz, eta denboraldi horretan bertan 350.000 kasu berri erregistratzen dira, horietatik 4.500 Espainian. Begoña Barragánek, aeal ko lehendakariordeak, adierazi du “nahiko ezezaguna” den gaitza dela eta jende gehienak “berari buruz ere ez duela entzun”.
|
|
2005
|
|
|
Eta Cantón esaten dugu, zalantzarik gabe erreferentzia eremua baita, Txina oso handia baita, eta haren ohiturak, hizkuntzak eta lehengaiak Cadizko plater eskandinaviar batek egin lezakeen bezain desberdinak baitira.
|
Azken
datu bat txinatar zaporeak ezagutzen hasi aurretik: Kantoniako janaria munduko onena da groumetentzat, frantsesa baino lehen, bigarren tokia baitu.
|
|
|
Dioxinetako bat, 2,3, 7,8 TCDD izenekoa, Minbizia Ikertzeko Nazioarteko Erakundeak (IARC, ingelesezko sigletan) dagoen produktu kimiko sintetiko toxikoenetako bat da.
|
Azken
datuen arabera, herrialde industrializatuetako dioxinekiko eta furanoekiko esposizioa handia da. Europako Batasunean, herritarrek Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eta Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) hilean gomendatzen duten irenste onargarriaren %60tik %130 arte kontsumitzen dute.
|
|
|
Espainiako Elikadura Segurtasunaren Agentziak (AESA), Osasun eta Kontsumo Ministerioaren mendekoa, hainbat autonomia erkidegotan gastroenteritisaren kasu berriak berresten jarraitzen du.
|
Azken
datuen arabera, 287 gastroenteritis agerraldi izan dira (1.208 kalteturekin), aurrez prestatutako eta hutsean ontziratutako oilasko errearen kontsumoari lotuak, eta SADA S.A. enpresak prestatuak (Pimoilo eta Oilasko Erre SADA markak), Gaztela Mantxan. Enpresak dagoeneko hasi ditu produktua kentzeko neurriak eta arazoaren berri eman du Elikagaien Alerta Sarearen bidez.
|
|
2006
|
|
|
Kopuru horiek gaixotasunaren dimentsio kulturala froga dezakete, adituek diotenez, zifren %5 baino gutxiago Japonian eta Txinan baitaude, eta %75 baino gehiago Afrikako nazio batzuetan.
|
Azken
datuen arabera, amerikar helduen %54k gehiegizko pisua du, eta gaixotasunak kultura guztietako emakumeei eragiten die. Nutrizio trantsizioa Dieta orekatuari buruzko hezkuntzak elikagaietarako sarbide hobearekin batera joan behar du Osasunaren Erakunde Panamerikarrak (OPS) aurkeztutako ikerketa baten arabera, epidemiaren dinamika aldatu egiten da eremu geografikoaren arabera.
|
|
|
Emaitzen arabera, 100 pazientetik bederatzik gutxienez lesioa dute, eta zainketa intentsiboetako unitateek dute prebalentzia handiena(% 22,5); ondoren, unitate pediatrikoek(% 17,77).
|
Azken
datu horrek sinesmen herrikoia gaitzesten du, ultzerak zahartzearekin lotuta daudela gezurtatzen baitu. Hala ere, gero eta gehiago dira 40 urtetik aurrera.
|
|
2007
|
|
|
Banda estuko konexioei dagokienez (RTC, Red Telefónica Conmutada), azterketak erakutsi du lehen aldiz jaitsi egiten dela batez besteko abiadura; Ya.com da jaitsiera nabarmenena(% 18); Orangek, berriz,% 14 eta Telefónicak, berriz,% 3 Azken hori da abiadura handiena eta egonkorrena duen operadorea.
|
Azken
datu horrek agerian uzten du operadoreek egiten duten inbertsioa banda zabalera mugitzen dela, RTCren kaltetan, Interneteko sarbidean protagonismoa galdu baitu.
|
|
|
Transplanteen koordinatzaile nazionalak, Rafael Matesanzek, ONTren sortzaile eta arduradun nagusiak, erakunde horren jardueraren balantzea egin du duela gutxi Elena Salgado Osasun ministroarekin egin duen agerraldian, eta Espainian dagoen dohaintza zifren beherakada berretsi du, oso txikia bada ere.
|
Azken
datuen arabera, errepideko heriotza tasaren jaitsiera %30 jaitsi da dohaintzen kopuruan. Matesanzek garrantzia kendu dio horri, eta argitu du beste bide batzuetatik egindako odol emateen indizea etengabe handitzen ari dela, eta, gainera, gaineratu du zirkulazio istripuak ez direla jada transplanteetarako organo hornitzaile nagusia, 1992an %43tik %14, 3ra igaro baitira.
|
|
|
Intsulina ponpa Espainian ezartzen hasi den terapia da 1 diabetea duten gaixo larrienentzat.
|
Azken
datuen arabera, 1 motako diabetikoen% 0,7k jarraitzen du terapia hori larruazalpeko intsulina infusioarekin. Kasu batzuetan, hala nola Katalunian edo Malagan, kopuru hori %2 ingurukoa da.
|
|
|
Egoera horretan, gidaren etorrerak landare produktuen kutsaduraren aurkako borrokan lagundu lezake, elikagaiek eragindako gaixotasunen iturri nagusietako bat baitira.
|
Azken
datuen arabera, produktu freskoak egoki erabiliz gero, kutsadura gutxiago izango litzateke. Hori dela eta, gehien parte hartzen duten mikroorganismo motak eta kutsatzen ahal diren elikagaiak ezagutu behar dira.
|
|
|
Azterketa horren bidez, Espainiako elikadura portaeraren aldaketaren alderdi esanguratsuenetako bat baloratzen ahal da, Mendebaldeko gainerako herrialdeekin bat datozen elikadura jarraibideak islatuz.
|
Azken
datuen arabera (2005), fruten eta barazkien kontsumoa pixka bat handitu da(% 4,2), nahiz eta gomendioetatik urrun samar dagoen. Egunean gutxienez bi barazki anoa behar dira, organismoak elikagai horiek biltzen dituzten elikagai guztiak izan ditzan.
|
|
|
|
Azken
datuen arabera, 600 pertsona daude hiriko kaleetan inolako arretarik gabe.
|
|
|
Irakaslearen Defendatzaileak laguntza soziala, psikologikoa, juridikoa edo bitartekaritza eta babesa eskaintzen die Administrazioari edo ikastetxeetako zuzendariei, beren eskubideak urratzen dituzten irakasle guztiei.
|
Azken
datuen arabera, irakasleen %70ek salatu dute ezin dutela klasea eman ikasle gutxi batzuek sortutako nahasteak direla eta; %20 hitzezko erasoen biktima dira, eta %7, ikasleen edo gurasoen eraso fisikoen biktima. Gainera, lan jazarpeneko edo mobbing eko arazoak salatzen dituzten irakasleen kopurua handitu egin da(% 3).
|
|
|
Kontsumoko Prezioen Indizea (KPI) %0, 7 igo zen azaroan, eta horrek %3, 8ko inflazio metatua eta urte arteko tasa %4, 1, urrian baino bost hamarren gehiago eta 2006ko urtarriletik aurrerako tasarik handiena ekarri zituen.
|
Azken
datu hori azaroaren 29an aurreratu zen, eta Estatistika Institutu Nazionalak (INE) berretsi du gaur. Prezioen desbideratze horrek, aurreikusitako inflazio helburuarekiko(% 2), Estatuak 3.121,8 milioi euro ordaindu dizkie pentsiodunei, eta 195,41 euroko batez besteko paga jasoko dute.
|
|
|
Hala ere, Barne ministroak uste du, nahiz eta denbora gutxi igaro, salaketa kopurua “nabarmen murrizten” ari dela.
|
Azken
datu ezagun horren arabera, 550 prozedura penal baino gehiago zeuden auto gidarien aurka. Horietatik %98 alkoholaren eraginpean gidatzeagatik.
|
|
2008
|
|
|
Europan eta Estatu Batuetan gertatzen den bezala, Espainian gizon baino emakume gehiago hiltzen dira gaixotasun kardiobaskularrengatik.
|
Azken
datu ofizialen arabera, 2006ko datuen arabera, gure herrialdean 65.327 emakume eta 55.433 gizon hil ziren zirkulazio sistemako patologiengatik.
|
|
|
Déjà vu sentsazioa, oro har eta ondoriorik gabe, gaixotasunik ez duten pertsonengan agertzen da, fenomeno bakartua eta aldizkakotasunik gabea balitz bezala.
|
Azken
datuen arabera, biztanleen %60 – %70 noizbait bizi izan da, batez ere 15 eta 25 urte bitartean. Gutxitan izan ezik, minutu edo segundo gutxi irauten du.
|
|
2009
|
|
|
Ez dakigu ziur eredu horrek zenbat etxebizitza zergapetzen dituen, baina Etxebizitza Ministerioaren kalkuluek alokatutako higiezin guztien %12 eta %22 artean daudela adierazten dute.
|
Azken
datu hori hiriburu handiei dagokie, hala nola Madril, Bartzelona eta Sevillari. Biztanleria kontzentrazio handiko hirietako higiezinen presioak maizterren aurkako jazarpen kasuak gehitzea eragin du, eta, neurri batean, pribilegiatutzat jo daitezke ordaintzen dituzten kuota apalen ondorioz.
|
|
|
ez da kuotarik ordaindu behar, analogikoarekin baino kanal gehiagoz gozatu ahal izango dugu eta, gainera, irudiak eta soinuak kalitate handiagoa izango dute.
|
Azken
datu ofizialek diotenez, LTD estaldura bermatuta dago biztanleen %93rentzat, baina orain dela hilabete, Espainiako etxeen %48, 5ek bakarrik zuen LTD eskuratzeko aukera. Euskal ikus entzuleak dira atoirik handienetakoak:
|
|
|
|
Azken
datuen arabera, %30 hazi da, kalean etorkin gehiago bizi direlako
|
|
2011
|
|
|
Obesitatea eta gehiegizko pisu arina ez dira arrisku handiko faktoreak, obesitate morbidoa bai, ordea.
|
Azken
datuen arabera, gibelean eragiten du. “Zenbat eta loditasun handiagoa, orduan eta kalte hepatiko handiagoa, orduan eta harreman sendoagoa da”, dio Bruixek.
|
|
|
Zero tolerantziarantz Ustekabean esnea ez kontsumitzeko modu bakarra detekzio muga ahalik eta txikiena izatea da Gero eta gehiago dira elikadura alergiak, batez ere haurren artean.
|
Azken
datuen arabera, haurren %6k dute elikagaiekiko alergiaren bat, batez ere esnearekiko. Gaur egun, prebentzio neurri bakarra esnerik ez kontsumitzea da.
|
|
2013
|
|
|
Kanpo merkatua multinazional handiak nagusi diren arren, enpresa txiki eta ertainek (Espainiako produkzio sarearen% 98k) atzerrira joatea lortu nahi da.
|
Azken
datuen arabera, talde esportatzaile nagusiak ekipo ondasunak, elikagaiak, produktu kimikoak, automobilak eta manufakturak dira. Ekipo ondasunei dagokienez, nabarmentzekoa da tren garraioko materiala, motorrak eta makina espezifikoak gehitu izana.
|
|
2015
|
|
|
Gaineratu daiteke, gainera, ikertzaileek eragin babeslea (400 gramo fruta eta barazki) atzeman bazuten ere, babesa ez zela handiagoa izan kopuru hori gainditzean.
|
Azken
datu hori garrantzitsua da, ENIDE inkestaren arabera, Espainiako fruta eta barazkien batez besteko kontsumoa 489 gramo ingurukoa baita egunero. Hala, bada, gure herrialdean, eguneko 600 gramotik gora jatea komeni da, WCRFk gomendatutakoa, baina gehiago hartzeko arrazoia ez da biriketako minbiziaren prebentzioa, baizik eta diabetesaren beste gaixotasun kroniko batzuen prebentzioa.
|
|
2016
|
|
|
Argitaratu berri den testu batean, lehen sinatzailea Javier Molina Infante doktorea da (San Pedro de Alcántara Ospitalea, Caceres), eta ikertzaile espainiarrek diote dieta horrek kalte egin diezaiola hesteetako mikrobiolita (Gastroenterol Hepatol).
|
Azken
datu horren arabera (epe luzera ez dakigu horren ondorioak), komeni da honako hau galdetzea: heste suminkorraren sindromea duten pazienteek jasaten dituzten aldaketa dietetikoak kaltegarriak al dira?
|
|
2021
|
|
|
Aldiz, larriagotu egin da.
|
Azken
datuen arabera, Aladino 2019 azterketatik ateratako datuen arabera, 6 eta 9 urte bitarteko Espainiako haurren %40k gehiegizko pisua du (%23, 3k gehiegizko pisua du eta %17, 3k obesitatea). Gainera, hazten ari den joera da.
|
|
2022
|
|
|
|
Azken
datuen arabera, 18 urtetik beherakoek dute pobrezia arrisku handiena Espainian. AROPE indizea zer den eta kontuan hartzen dituen irizpideak azalduko dizkizugu
|