|
2000
|
|
|
Une jakin hartako testuingurua gaindituz, euskaldungoaren hizkuntz historia zaileta luzean urteetako honek badu beste berritasunik ere: Euskararen kontra, orduan sartu zen elizetan barnera Estatua, lehenengoz halako indar eta ahaleginez, ezbaitzen une bateko kontua izan, gerran eta gerraostean ia
|
bi
urte eta erditan luzatu zenabaizik. Eta 1940an ere ez zen gertatu guztiz itxi eta erabakita auzia, alderantziz baizik.
|
|
|
Ekintzak edo programak France Info izena hartu zuen, eta programazioa etengabeko informazioan zetzan. Sortu eta
|
bi
urte eta erdira, bi milioi entzule lortu zituen, arrakasta itzela izan zena (Remesal, 1990). Urte batzuk geroago esperientzia hori beste nazio batzuetara hedatu zen.
|
|
2007
|
|
|
bi urteko haurrek beren gurasoei zein anai arrebei txantxak egin eta ziriasartzen dietela. Nire semetxoak, adibidez,
|
bi
urte eta erdi zituela, askotan objektubat eskaintzen zidan. Tori ama!, esanez, eta, hartu behar nionean, kendu egitenzidan barre eginez.
|
|
|
Izan ere,
|
bi
urte eta erdi dituzten haurrek gizonezkoen eta emakumezkoenirudiak erlazionatzen dituzte jarduerekin zein jantziekin, tresnekin eta antzeko osagarriekin, eta, orobat, gai izaten dira gizonezkoekin eta emakumezkoekin erlazionatzen diren gauzak seinalatzeko (Fagot, Leinbach eta Hagan, 1986; O' Brien etaHuston, 1985, denak in Vasta, Haith eta Miller, 1996). Adibidez, Kuhn ek eta laguntzaileek (1978) ikusi zuten adin horretako haurrek genero estereotipoetan oinarritutako jarduerak egozten zizkietela sexu bakoitzeko kideei.
|
|
|
15.2 irudia.
|
Bi
urte eta erdiko haurrek badute genero estereotipoeninguruko ezagutzaren bat (argazkia: A. Gabellanes).
|
|
|
Behin samin enpatikoaren eragileak eta garapen soziokognitiboa, inorenganako zentzu soziokognitiboaren garapena, lotzen direnean, honako garapeneskema honen arabera garatzen da enpatia: a) jaioberriaren erreakziozkonegarra, seigarren hilabetera arte; b) samin enpatiko egozentrikoa, lehenengourtearen amaieran; c) samin enpatiko kuasi egozentrikoa, bigarren urtearenhasieran; d) benetako samin enpatikoa,
|
bi
urte eta erditik hamargarren urteraarte; eta e) egoeraz gaindiko samin enpatikoa, froga erabakigarririk ez badagoere, ustez, bederatzi eta hamargarren urteen inguruan garatzen hasiko litzatekeena (Hoffman-ek enpatiaren estadio ebolutiboak esaten die, eta aurrerago deskribatukoditugu).
|
|
|
Haurtzaro goiztiarra.
|
Bi
urte eta erdiko haurrak emozioen zergatikoak etaondorioak ulertzen hasten dira, bai eta emozioen arteko korrelazioak ere, eta, batezere, sentimenduek aurpegieran eragina izan dezaketela(. Arkaitz alai dago?,. Amatxo triste dago; zer egin dio aitatxok??,. Amona oso haserre dago, paretamargotu baitut?,. Andereñoak besoetan har nazan egiten dut negar?).
|
|
|
Wilhelm von Humboldt 1767ko ekainaren 22an jaio da Potsdamen, Prusiako Gorte erresidentzian.
|
Bi
urte eta zerbait geroago Alexander anaia naturalista handiaren jaiotzak segitu du, 1769ko irailaren 14an. Aita, Alexander Georg, noblezia prusiarreko semea da, Armadako ofiziala, Silesiako hiru gerretan parte hartu eta zauritua, Federiko Gilen II.a izango denaren hurkoen zirkulukoa, zein ere horregatik bera izan baita Wilhelm (Gilen) lehen semearen aitabitxia.
|
|
2008
|
|
|
Dakigunez, foru erregimenean udal karguek urtebeteko iraupena edukitzen zuten, eta Urteberri egunean udalkideak berriztatu egiten ziren. 1823ko udalaren kasuan, partaideak
|
bi
urte eta erdiz egon ziren agintean, berrezarkuntzaren lehen urte haietan liberalen sarrera ekiditeko neurririk eraginkorrena baitzen. Hurrengo taulan bitartean aritu ziren udalkideen nortasunak ezagutzeko aukera dugu.
|
|
|
Bazirudien haurra hiztun bihurtzeko aurrerapauso egokiak ematen ari zela. Baina lehen urtea bete zuenetik, prozesua moteldu egin zen, eta,
|
bi
urte eta erdi zituenerako, haurraren gurasoak kezkaturik zeuden. Bazirudien neskak esaten zitzaiona ulertzen zuela, baina oso hitz gutxi esaten zituen.
|
|
2014
|
|
|
|
Bi
urte eta erditik bost urtera bitarteko haurrek gurasoekin dituzten eguneroko elkarrizketen behaketa naturalisten arabera, umeek gaiari lotutako arrazoibide kausal malgua erakutsi zuten. Azalpenak aldatu egiten ziren:
|
|
|
Hau da, sei objektu kontatzeko eskatzen zaienean, hiru urte eta erdi baino gutxiagoko haurrek zenbakiak esaten dituzte (batetik seira), baina ez dute esaten guztira zenbat objektu dauden (sei). Hala ere, ziur samar esan daiteke
|
bi
urte eta erdiko haurrek kardinalitate printzipioa badarabiltela egoera praktikoetan; esate baterako, zein plateretan dauden gaileta gehien esaten dutenean. Bost urteetarako, ume gehienek hogeira arte edo hortik gora konta dezakete, eta badakizkite batetik hamarrerako zenbakien esanahiak.
|
|
|
Bazirudien haurra hiztun bihurtzeko aurrerapauso egokiak ematen ari zela. Baina lehen urte bete zuenetik, prozesua moteldu egin zen, eta,
|
bi
urte eta erdi zituenerako, beraren gurasoak kezkaturik zeuden. Bazirudien neskak esaten zitzaiona ulertzen zuela, baina oso hitz gutxi esaten zituen.
|
|
|
4 Hainbat hitzetako perpausak (bi edo
|
bi
urte eta erdiak aldera) Lefrancois (2000: 150).
|
|
2015
|
|
|
|
Bi
urte eta erdian zehar, zeharkako ikerketa bat burutu zen Donostiako Zorroaga ZentroGerontologikoan.
|
|
|
2011 urtean, urtetik gorakoak ziren eta denbora luzeko zentro instituzionalizatuan ingresatutazeuden 143 adineko pertsona aukeratu ziren, aurrez adosturiko irizpideen arabera; 65urtetik gorakoakizatea, hitzezko kontsignak ulertzeko gaitasuna azaltzea eta 10 metro oinez independenteki ibiltzekogaitasuna izatea.
|
Bi
urte eta erdi geroago berriz ere aztertuak izan ziren. Zeharkako azterketaren fluxudiagraman ikus daitezke (1 irudian) izandako biztanleriaren galera eta arrazoiak, eta baita 2011koekainetik 2013ko abendura aurrez ezarritako irizpideen eboluzioa ere.
|