|
2002
|
|
|
lan eskubidea, lanaren lokalizazioa eta lan ordutegia. Horien ordez, ekoizpen,
|
lan
harreman eta giza heziketa eredu berriak, eta lanaren antolakuntzarako eta lan enplegurako neurri berriak agertuko dira.
|
|
2012
|
|
|
Egia da, nonbait, klase borrokaren esparru autonomoaren kontzeptuarenbirtualtasunak
|
lan
harremanen eta gizarte babesaren esparru propioa gainditzenduela; dena dela, Aitor Bengoetxeak dioen bezala, hori boterearen oinarrizko muinada oraingo europar estatuetan. Lan harremanen eredua funtsezkoa da garapeneredu bat eraikitzeko eta, eredu horren baitan, aberastasunaren birbanaketarako, sortzen den errentaren inguruko gatazkatik.
|
|
|
A. Bengoetxearen esanetan, lanharremanen eta gizarte babesaren oraingo arau esparrua erabaki estatalen mendedago erabat, Euskal Herriko lurraldeentzat, eta, hortaz, ez du kontuan hartzen euskalgizarte eta ekoizpen sarearen errealitatea, eta, gainera, kaltegarria da gure garapensozioekonomikoarentzat. Bereziki esanguratsua da Euskal Herriak gehiengosindikal bat izatea,
|
lan
harremanen eta gizarte babesaren esparru propioarenaldeko apustua egiten duena, hots, gure gainean ditugun esparru estataletatikbereizten den esparru propio baten aldeko apustua egiten duena. Bada, hori zaindueta bultzatu beharreko aktibo bat da.
|
|
|
3 EUSKAL ESTATUA:
|
LAN
HARREMANEN ETA GIZARTE BABESARENEREDU PROPIOA GARATZEKO AUKERA
|
|
|
Ikusi dugun moduan, egungo arkitektura juridikoaren arabera, enplegu politika, lan harremanak, eta gizarte babesaren arloetan, protagonismo nagusia estatuenada. Europar Batasuna kementsu agertzen da merkatu bakarra bermatzeko baldintzaekonomikoak ezartzerakoan (langileen, kapitalen, ondasunen, eta zerbitzuenzirkulazio askatasuna), baina,
|
lan
harremanen eta gizarte babesaren gaietan, estatuen esku uzten du esparru horien definizio juridikoa. Horrexegatik, une honetanEspainiako eta Frantziako estatuek dute giltza, Euskal Herriko gizarte arloko araudiafinkatzeko orduan.
|
|
|
Zuzenbidea sortzearen ikuspegitik, ardura nagusia botere publikoena izanik, bereziki
|
lan
harreman eta gizarte babesaren gaietan, gizarte eragileekin sintoniaezinbestekoa da. Gaur egun sindikatu abertzaleen, enpresaburuen elkarteen, etaadministrazio publikoen artean elkarrizketa etenda dago.
|
|
|
Gaur egun sindikatu abertzaleen, enpresaburuen elkarteen, etaadministrazio publikoen artean elkarrizketa etenda dago. Egoera hori gaindituz, etaelkarrizketa aberastuz beste hainbat gizarte eragilerekin (mugimendu kooperatiboaeta, oro har, gizarte ekonomiako ordezkariak, nekazari eta arrantzaleak, kontsumitzaileen elkarteak, etab.),
|
lan
harreman eta gizarte babesaren eredu propioa eraikieta garatzeko aukera edukiko genuke, burujabetasun osoz, gure idiosinkrasia etanahietara egokitua.
|
|
|
Euskal Estatua, nortasun politikoa duen herri zahar baten gaur egungo eta historiakoerrebindikazio legitimoa da.
|
Lan
harremanen eta gizarte babesaren ikuspegitik ere, beharrezkoa dugu. Egungo egoerak, Espainiako eta Frantziako estatuen menpe, ezdigu uzten gure kultura eta errealitate sozioekonomikora egokitutako eredu propioagaratzen.
|
|
|
Lehenik, oraingo argazkia zein den aztertuko dugu: Europar Batasunak, estatu kidediren Frantziako eta Espainiako estatuek, eta Euskal Herriak dituzten eskumenjuridikoak eta, eskumen horiek baliatuz,
|
lan
harremanen eta gizarte babesarenarloan garatzen duten politika.
|
|
|
Lan honetan Euskal Estatuaren beharra ikuspegi jakin batetik aztertuko da:
|
lan
harremanen eta gizarte babesaren ikuspegitik. Erreferentzia Euskal Herri osoaizanik eta osotasun hori beti presente edukita, Ipar Euskal Herriari aipamen gutxiegingo zaizkio, besteak beste gaur egun azterturiko gaietan garapen propio osoeskasa duelako.
|
|
|
Gero, arlo horretan egungo egoera zein den aztertuko dugu, Europar Batasunak, estatu kide diren Frantziako eta Espainiako estatuek, eta Euskal Herriak dituzteneskumenak eta, eskumen horiek baliatuz,
|
lan
harremanen eta gizarte babesarenarloan garatzen duten politika.
|
|
|
Aldarrikapen gisa, azkenaldian
|
lan
harremanen eta gizarte babesaren esparrupropioa aipatzen da. Esparru horren edukia definitu nahian, hiru atal desberdindukoditugu:
|
|
|
Esparru horren edukia definitu nahian, hiru atal desberdindukoditugu: enplegu politika,
|
lan
harremanak eta gizarte babesa.
|
|
|
|
Lan
harremanak eta gizarte babesa aipatzen direnean, multzo horren barruanenplegu politikak leku propioa merezi du. Objektua ongi definitzeko, hobe daenplegua eta lan harremanak desberdintzea.
|
|
|
|
Lan
harremanei eta gizarte babesari dagozkien gaiak, Europar Batasunean, bigarren mailan daude (soft law), eta haien ardura nagusia estatuei dagokie. Eremuhorretan, Europar Batasuna subsidiariotasun edo ordezko izaera duen boterejuridikoaren esparruan mugitzen da.
|